Heimskringla - 11.07.1928, Síða 7

WINNIPEG 11 JÚLÍ 1928
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSIÐA
Heilbrigði.
XXI—2
Bcrklaveiki — tœring.
Þegar einhver sýkist af bóluveiki,
mislingum eöa skarlatssótt, er það
vegna þess að sóttkveikjur hafa ráð-
ist á hann allt í einu. Hann er sjúk
ur í ákveSinn tíma; veröur svo venju
lega heill heilsu aftur ef hann lifir,
og er síður hætt viö aS fá iþessa
veiki (hver 'þeirra sem hún var)
þegar hann hefir barist viS hana og
sigraS hana í eitt skifti.
I’essu er öSru máli aS gegna meS
berklaveikina. Af henni sýkist
einstaklingurinn smátt og smátt. I>á
ráSast sóttkveikjurnar á hann hvaS
eftir annaS, og vinna dálítiö á í
hvert skifti. Þær komast inn í ein-
hvern hluta líkamans, reyna þar aö
sigra lífsöflin, en tekst þaö tiltölu-
iega sjaldari. Þær hætta þá barátt-
unni í bráöina, bandvefur vex utan
um þær, þá rýrna þær og þorna upp,
kalk safnast í bandvefinn í kring um
þær og myndar utan um þær nolkk-
urskonar fangelsi, —hvort hylki eöa
skel. Þarna eru þær í sterkum klefa
og komast hvorki út né ná aS valda
nokkurri verulegri eyöileggingu á
meSan einstaklingurinn er gæddur
fullum þrótti og mótstööuafli. Ef
hann aftur á móti lamast af einhverj
u, :þá fá sóttkveikjurnar tækifæri til
nýrra árása, og geta oröiS sigursæl-
ar, þótt þær væru yfirbugaSar áS-
ur.
Börnum er hættast viS tæringu,
sérstaklega þangaS til þau eru 3—4
ára; eru til þess margar ástæöur. I
fyrsta lagi eru þá lífskraftarnir eöli-
lega lítt þroskaöir; börnin hafa hönd
á öllu; þau láta allt upp í sig, hverju
nafni sem nefnist; þau skríöa um
gólfiö, þar sem ryk er meö sótt-
kveikjum í; þau drekka mikiö af
mjólk, sem ekki er æfinlega úr heil-
brigöum kúm; þau eru oft kyst á
munninn af hinum og öörum o.s. ffv.
A þessum ,árum sýkjast börn oft
af tæringu. Eftir því sem þau eld-
ast verSur hættan minni. En á
vissum aldri er fólki hætrt viö því
aS berklar sem likamsöflin hafa
haldiS í skefjum taki til starfa aft-
ur. Er þaS á milli tvítugs og fer-
tugs aldurs. Til þess eru einnig
ýmsar ástæSur. A þeim árum reyn-
ir fólk mikiS á sig, bæöi líkamlega
og andlega; þaS ofbýöur þá oft
heilsu sinni meS ónægum og óreglu-
legum svefni; þaö veröur á þeim
aldri fyrir ýmsum vonbrigöum, en
áhyggjur lama heilsuna fremur
flestu öSru. Ofnautnir í ýmsum
efnum eiga sinn þátt í veiklun og
lömun; óvinurinn sem sofiS hefir,
vaknar til nýs lífs og nýrra árása;
likamsöflin brestur til þess aS veita
viSnám; óvinurinn- brýst út úr
fangelsi sínu; aörir nýir koma utan
aS og mæta lítilli mótstööu, en sam-
einast hinum sem fyrir eru meS eyöi
leggjandi áhrifum.
Sé þessu ekki gefin gaumur í
tæka tíS og tekiS til nýrra ráSa;
breytt um lifnaSarhætti o. s. frv., þá
er voSi vís. Hver árásin rekur
aöra, og eftir því svæsnari eftir því
sem lengra líöur, þangaö til sjúkling-
um er horfinn allur mótstöSuþróttur;
hann “tærist” upp og deyr.
Sig. Júl. Jóhanncsson.
S índurlausir molar
ieftir M. /.)
I.
Af því hugtakiS, sem oröiS
'hcilbrigði táknar, (og þýöir full-
komiS ásigkomulag) er stefnu miö
heimsmenningarinnar, þá veröa á-
lyktanir manna um réttmæti opin-
berrar árásar á framkvæmdir og mál-
efni einstaklinga og flokka aS byggj
ast á þeim áhrifum og afleiöingum,
sem árásin veldur. Ef hún verkar
sem uppbygigjandi samdráttarafl, er
hún nauSsynleg og góö, en sé hún
þar á móti eySileggjandi sundrung-
arafl, er hún ill og óheiLbrigS. ÞaS
eru hin góöu eSa illu útstreymi frá
mönnum, sem hefja deilurnar er
valda öllum afleiöingum þeirra.
II.
Adeilur á menn og málefni, sem
geröar eru aSeins til aö sýna gallana
eru mjög þýSingalitlar, ef þeim
fyligja engin urrtbótaráö.
II.
ÞaS er bæöi nauösynlegt og rétt-
mætt aS hefja ádeilur á málefni
manna, sem eru afvega-leiöándi og
villandi, frá þekktum veruleik og
sannleik, og hugsjón ádeilunnar er
aö leiörétta og leiöbeina á réttar
leiöir. Gegnum þessa aöferS
streymir góShugur og samúSarandi
yfir lífiS, sem leiöir aS markmiöum
og manndóms menningar.
IV.
Arás, sem hafin er af illum hvöt-
um t. d. metnaSargirni, öfund, hatri,
og hefndarhug o. s. frv. er ofbeldis
og herskaparaöferö gamla tímans.
Þó reynt sé aö hlaSa yfir hana sak-
leysishjúpi, vekur hún samt upp sam
kyns mótstööuöfl, og er því bæSi
viöhald og útbreiösla þess il!a í
heiminum.
V-
AS mæta árás, sem hafin er í
riti eSa ræSu meS samúö og vorkunn-
semi er eina ráSiS til aö eyöa óvild
og illdeilum manna. Þegar árásar
maöurinn finnur enga mótstööu (hef
ir slegiö vindhögg) og sér tilraun
sína árangurslausa, verSa illu öflin
hans notlaus, og veslast því upp hjá
honum vegtia æfingaleysis. OrS
Krists að yfirvinna hiS illa meS
góSu er því vissulegur sannleikur,
sem allir menn ættu aö fylgja.
VI.
BlöSin eru skólar þjóSanna, þau
ættu því aö kenna mönnum aS skapa
heilbrigt mannfélags ásigkomulag, og
sýna nýtar og göfugar fyrirmyndir.
Bresti þjóölífsins ættu þau aS sýn.i
í fám oröum, og klæöa þau í þann
(búning sem hefir sorgblandin al-
vöruáhrif á lesarann, en ekki illhug
haturs og hefndangirni, sem eitrar
samlífiö.
VII.
Eru ekki öll orö, samtöl og sam-
ræöur þeirra sérmál sem nefndar-
fundi sitja? Hefir nokkur fundar-
maöur rétt til aö birta opinberlega
nokkuS af þvi, sem á fundinum
gerist, án samþykkis meirihlutans á
fundi ? Er þaö ekki ódrengskapur
aS birta orS og tillögur einstakra
fundarmanna, þeim til vansæmdar?
Og er þaS ekki afburSa litilmennska
aö nota svo þessa uppljóstun fyrir
nýja árásar ástæöu á mótstööumenn
sína?
VIII.
Sá maSur, sem leitast viö aö gera
öörum mönnum vansæmd, bakar
sjálfum sér mesta meiniS.
kost á. Eg hef tekiö eftir því, aö
í hvert skifti sem atkvæSi hafa þar
veriS greidd um þaS, hvort vínsölu-
leyfi skyldi veitt eSa ekki, þá hafa
atkvæSin æfinlega falIiS á móti
víninu. Þökk sé þeim fyrir þaö.
Þeir höföu nóga praktíska þekkingu
til aS vita aö þaö myndi ekki verSa
nein búsæld fyrir bygöina aS fá á-
fenigiS heim aS húsdyrunum. Þeir
vissu, eins og allir ættu aS vita, aS
áfengiS er öllum mönnum alstaöar
til bölvunar og eyöileggingar, nema
þeim, sem búa þaS til og selja þaö,
þeir græöa þó á því. En þaS eru
blóöpeningar! HvaS kæra þeir
sig um þaS? Þeir eru vanalega
nógu samvizkulausir til aö láta sér
standa á sama — þeir náungar eru
aldrei aS hugsa um velferS fjöldans.
Þeir horfa glaöir á einn æskumann
eftir annann vera aS eySileggja efni
sín, heilsu sína og velsæmi, í bjór-
holunum þeirra á meöan nóg er í
kútnum.
Hinar íslenzku nýlendur hafa ekki
veriö eins heppnar eins og Argyle,
því aö • nú hafa þeir fengiS þenna
veraldardraug heim til sín. En ég
vona aS þeir eigi þaö eftir aö sýnr
þann dugnaS og samtök, aö þeir geti
rekiö hann svo dyggilega, af höndum
sér, aS hann verSi aldrei þangaö
aftur sendur.
B. M. Long,
krónum limfagurra stórviöa, meS
skemtigöngum undir linditrjám sem
óvíöa eiga sína líka annarsstaSar en
hérna á ströndinni.
KomiS ag gleöjist meö vinum og
vandamönnum, viS söng og ræSur,
leikfimni og dans, og þér muniS
taka heim meS yöur, minningar, svo
ljúfar og haldgóSar, aö þær munu
endast, hlýjar og vingjarnlegar til
daganna enda. Til þess starfar
nefndin meS hug og sál, og öllu sem
I hennar valdi stendur. I hennar
nafni býS ég ykkur öll velkominn.
MeS vinsemd og virSing,
M. J. Bcnedictson.
ritari Isld. nefnd. í Blaine.
CAKES
Þeim heiður sem
heiður ber
Allaf þykir mér vænst um, þegar
Islendingar í þessu landi igera eitt-
hvaö, sem sýnir dugnaö og dreng-
skap. Þe^svegna gladdi þaS mig
um daginn, þegar ég las þaS í blöS-
unurti, aS Angyle Islendingar heföu
unniö stóran sigur á móti áfenginu
í atkvæöagreiSslunni, sem fram fór
þar um næstsíS. mánaSarmót, um þaS
hvort bjórstofur skyldu leyfSar þar
eöa ekki, í þorpunum sem tilheyra
bygöinni.
ÞaS sannaöist á þeim málsháttur-
inn: ‘“hvaS ungur nemur, gamall
fremur.” Fyrir 39 árum stofnuSu
þeir í Argryle, Goodtemplara stúk-
una Iöunni, og starfræktu hana í
mörg ár. I hana gengu mangir
bændur bygSarinnar, ásamt meS kon
um sinum, og ööru skylduliöi. En
þvi miSur hætti þó stúkan starfi
sínu, en aöal málefni stúkunnar hef-
ir þó aldrei dáiö út í Argyle —
aS halda áfengissölu eins langt frá
heimilunum eins og þeir hafa haft
Butter-Nut
Bragðbezta
BRAUÐIÐ
Inndælt, þegar hið nærandi Butfer-Nut
Brauð, er mulið upp og út á það látin
volg mjólk og sykur, — bömin eru
sólgin í það og stækka á þvá.
Butter-Nut Brauð ber í sér hið bezta
úr Canadísku hveiti-mjöli, nýmjólk og
smjörfeiti auk fleiri næringarefna.
Það er vel bakað, ljúffengt til átu og
Aðrir Sóðir hlutir er Canada
Brauð býr til.
Dr. Halls 100% alhveitibrauð; Hovis
Brauð; Bredin’s aldina brauð; break-
fast snúðar; Daintimaid Cake (7
tegundir).
(The quality goes in before the name goes on).
fult af næringarefnum. Reynið Það.
Biðjið Canada Brauðsölumanninn sem
færir nágranna yðar brauð að koma
við hjá yður og skilja yður eftir eitt
brauð. Þér finnið bragðmuninn á þvi
strax og öðru brauði.
Ef þér viljið heldur síma, þá
bringið til 39 017 eða 33 604
canadaCIbread companv
IIIS
Owned by 1873 Canadians
A. A. Rylty,
Manager at Winnipeg.
-x—
Frá Blaine, Wash.

Júlí 2, 1928.
Blainebúar eru þekktir aS því, aö
hafa myndar(legan þjóSminniragar-
dag. þegar þeir hafa hann á annaS
borS — svo myndarlegan, aö hvergi
er bctur.
I þetta sinn veröur hann þó lang-
beztur, ef allt fer aS sköpum, —
skemtiskráin sýnir þaö nú. Og þó
sýnir hún ekki allt sem fyrirhugaS
er. Tvent ber hún meö sér, sem
alveg er nýtt í Islendingadagshalda
Strándabúa, n. 1., meö því aö velja
valiS fólk til ræöuhalda. Lesiö
skemtiskrána og þá muniS þér sann-
færast um, aö þetta er ekkert skrum.
Nöfnin: Ragnar E. Kvaran, Jakob-
ína Johnson, skáldkonan góSkunna,
og Kolbeinn Sæmundsson, eru nóg
trygging á því efni.
AnnaS — Fjallkonan og Uncle
Sam. Fjallkonuna hafa ýmsir haft
áöur, viS slík tækifæri, eins og
Blaine, en Uncle Sam er þar ný
persóna. Og fólk má trúa mér til
þess aS ekkert veröur sparaö til aS
gera persónu hans veglega og þýö-
ingarmikla, ekki siöur en fjallkon-
una. HugsiS yöur skrúSgöngu,
skrúSför væri máské réttara — meS
Fjallkonuna og Uncle Sam í farar-
broddi á blómskreyttum vagni. — ö,
ég gleymdi því, aö einmitt þetta er
ennþá leyndarmál, sem stendur aSeins
hálfskapaö í hugum framgjarnrar og
drífandi nefndar. — Og söngflokkur
—hann er alskapaöur, sem saman
stendur af 40 manns, fólki, æföu af
hinum ágæta söngstjóra, Jóni M.
Jónssyni (frá Fjalli).
VerSlaun fyrir allar íþróttir, sem
fram kunna aö fara. Veitingar af
fullkomnustu og beztu tegundum
allan daginn, framreiddar af feg-
urstu ungfrúm og myndarlegusttt
konum, sem bærinn og bygöin á ráö
á. Og ég get sannfært yöttr um
þaS, aS konurnar hérna hafa bæö
vit og vilja á því, aS hressa líkam-
ann.
Og síöast en ekki sizt dansinn, í
hinum rúngóSa splunkurnýja sam- '
komusal bæjarhallarinnar, og margt
fleira sem dagurinn einn leiSir í
ljós en of langt yrSi hér upp aS
telja.
HátíSin fer fram í Lincoln Park
á grænum grasfleti — (skemtiskrá-
in í “The gránd stand’’) eöa skrúö-
grænni hallandi brekku og undir lauf
Fyrirmynd að
gæðum í meir
en 50 ár.
Stiles & Humphries
OLD TIME MID-SUM MER
BUSINESS-BOOSTER SALE
ÚRVALS KARLMANNAFATNAÐUR
FRÁ HEIMSINS BEZTU KLÆÐSKERUM
Seldur við verði sem refjalaust spa,r?ar þér peninga.
FIT-RITE SNIÐIN FÖT
t
ERl S\I«I\T af sérfræt5ingum svo atS þú sért áberandi vel klædd-
ur auk þess sem þau eru haldgótt og í alla stat5i hin þægtlegustu.
SV<i \+) enginn vert5i fyrir vonbrigt5um, viljum vér taka þat5 fram,
(vit5skiftamenn vorir vita, en at5rir kannske ekki) at5 vér leggjum
oss sérstaklega eftir vandat5ri g|ert5 og at> birgt5ir vorar eru at5
mestu leyti föt, sem vanalega eru seld á $35, $38, $40, $45, og upp
í $55.
Á þessari sölu getitS þér valit5 úr öllum nýjustu áfert5um úr inn-
fluitu ensku, skozku og írsku klæt5i, og at5 auki allskonar einlitu
klæt5i, bláu og gráu.
Venjuleg $35 Fit Rite
föt. Söluvert5 ..... .....
Venjuleg $38 Fit Rite
Föt. Söluvert5 ...........
Venjuleg $40 Fit Rite
Föt. Söluvert5 ...........
FÖT
$27
$29
$31
Þetta er samsafn af «tökum
fotum úr venjulegum birgtium,
herumbil 58 fatnat5ir alls, föt
sem venjulega eru seld frá $21
til $28. Tilrýmingar
Söluvert5 ..........
FÖT
$15
Annat5 safn af stökum fötum,
mest innflutt klæt5i, og nú selt
fyrir lágt vert5. Sölu
vert5 ...................
$18
$34
$37
$42
Venjul. $45 Fit Rite
föt. Söluvert5 ..........
Venjul. $48 et5a $5o' Fit
Rite föt. Söluvert5
Venjul. $55 Fit Rite
föt. Söluvert5 .........
FÖT
I»etta eru stakir fatnat5ir frá
birgt5um af betri gert5: mest
dökkir litir: föt sem vanalega
eru seld á $32, $35, og $38: af
því þau eru stök, eru þau nú
seld á þessari sölu
fyrir ...............
STAKAR
$23
BUXUR
Þær eru snit5nar úr fínasta
innfluttu klætii en eru ekki
mtet5 vít5um $kálmum: samt
sem át5ur, ef þér getitS notat5
einar þá fáit5 þér þær sem
gjöf á
Söluvert5i \......
o'.ui
$6.00
ANNAR KARLMANNABÚNAÐUR OC HATTAR
LÍKA Á SÖLUVERÐI — sjáið það.
Stiies & Humphries
Winnipeg's Smart Men s Wear^Shop
261 Portage Ave.( Next to Dirngwalls)
m 1 i á ri
ij is R Wi
’ ■1 I 1"
DREKKIÐ MJOLK
YÐUR TIL
Heilsubótar
Dragið ekki að byrja á
/