Heimskringla - 05.09.1928, Qupperneq 5

WINNIPEG 5. SEPT. 1928.
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSIÐa
máliS, 3. meS því aS koma keppni
milli skipaútgerSarfélaganna um aS
bjóSa flutninginn, 4. meS því aS
semja viS ritfæra menn, kunnuga
sögu og bókmentum Islands, um aS
skrifa í tímarit vestra um þetta mál
og, ef nauSsynlegt væri, aS flytja
fyrirlestra um Island og Islendinga í
helztu stórborgum álfunnar,' og 5. aS
ná sambandi viS leiSandi menn í
báSum fyrnefndu ríkisstjórnunum og
fá þá til aS flytja máliS. ÞaS, sem
nefnt er undir 1.—3. liS hér á undan,
hefir þegar veriS framkvæmt, og
nokkuS unniS aS því, sem nefnt er
undir S. liS, en hitt, sem nefnt er
undir 4. liS, hefir ekki veriS fram-
kvæmt enn. En vegna þess aS allt
þetta kostar fjárframlög, en nefndin
hafSi ekki fyrir neinu fé aS ráSa,
leitaSi hún til stjórnanna í Man. og
Sask. þar sem IslendingabygSir eru
fjölmennastar í Vesturheimi, fékk
þar loforS fyrir styrk, $1,000 á ári
í þriú ár, og í trausti til þeirrar
styrkveitingar var verkiS byrjaS á
síSastl. sumri. Nefndin skýrSi frá
framkvæmdum sínum á þingi ÞjóS-
ræknisfélagsins síSastl. vetur, og frá
styrk þeirn, sem í vændum væri frá
fylkjastjórnunum í Manitoba og
Sask. Var engum mótmælum hreyft
innan fél. gegn stefnu þeirri, sem
nefndin hafSi tekiS» á málinu. En
, utan þess reis nú upp andúSaralda
gegn nefndinni og gerSum hennar,
m. a. gegn styrkveitingunni frá
fylkjastjórnunum og varS dr. Brand
son í Winnipeg helzti merkisberi
hennar. Hefir nú um hríS veriS
deilt um heimfararmáliS af ákafa í
vestanblöSunum íslenzku. Nefndin
Ihefir boriS þar hönd fyrir höfuS sér.
er á hana hefir veriS ráSist og starf
hennar, og virSist gera sér allt far
um aS lækka sem mest andúSaröld-
una og ná sem almennustu sam-
ikomulagi um máliS. Er vonandi, aS
þaS takist.
Eins og fyr segir, er nú séra R.
E. Kvaran forseti ÞjóSræknisfélags-
ins. Hann hafSi ráSgert, aS flytj-
ast heim hingaS nú í sumar og hafSi
honum boSist kennarastaSa viS
væntanlegan ungmennaskóla hér í
bænum. En vegna deilunnar um
heimsóknarmáliS 1930 hefir hann nú
gert þaS fyrir beiSni skoSanabræSra
sinna vestra í því máli, aS fresta
heimförinni, aS minsta kosti til 19
30, og starfa áfram í þarfir ÞjóS-
ræknisfélagsins, þangaS til heimsókn
armálinu er ráSiS til lykta. Hefir
séra Ragnar unniS sér gott álit og
tiltrú meSal landa vestra. Jafn-
framt starfi sínu fyrir ÞjóSræknis-
félagiS ætlar hann á næstu árum aS
vinna fyrir kirkjufélagiS, þótt annar
taki viS prestsembættinu þar.
Eögrétta álítur aS Islendingar hér
heima ættu aS láta sér ant um starf-
semi ÞjóSræknisfélags landa sinna
vestra og veita henni allan þann
stuSning, sem þeir mega. Nú er
heimsóknarmáliS 1930 aSalmál fél-
agsins, og ekkert getur veriS betur
til þess falliS aS færa nýtt líf í and-
leg viSskifti og samstarf milli Is-
lenditiffh austan og vestan hafs en
þaS, aS heimsóknarförin aS vestan
1930 vrSi sem bezt búin og fjöl-
mennust og viStökurnar hér sem vin-
gjarnlegastar.
—Lögrétta.
* * *
Aths. ritstjóra:
MeS því aS oss þótti auSsætt aS
misskilnings kenndi í ofanskráSri
grein á væntanlegri framtíSarstarf-
senii séra Ragnars E. Kvaran hér
vestra, sýndum vér honum tgrein
þessa áSur en hún var prentuS upp
og komst hann svo aS orSi í sam-
bandi viS þau ummæli, sem um hann
eru höfS:
“ÞaS er auSvitaS mesti misskiln-
ingur, aS ég hafi hætt viS heimför
til Islands á þessu ári til þess aS
dvelja hér afram viS störf fyrir
ÞjóSræknisfélagiS. A8 sjálfsögSu
skiftir félagiS um forseta á næsti
þingi, svo sem þaS jafnan hefir gert
á tveggja ára fresti. ÁstæSan til
þess aS ég hætti viS heimförina var
sú ein, aS vinir mínir á hinu sam-
einaSa kirkjuþingi fóru þess nokkuS
fast á leit viS mig aS ég starfaSi í
þess þágu eftir aS samningstími minn
viS SambandssöfnuS í Winnipeg var
útrunninn. Eg hefi orSiS viS þeim
tilmælum og verS í þjónustu kirkju-
félagsins aS minsta kosti árlangt.”
Sétta Ársþing
(Erh. frá 1. bls.)
fræSisskólinn, hefSi frá upphafi
vega, auSsýnt frjálslyndum félags-
skap Islendinga. KvaS forseti aS
tilkomandi stjórnarnefnd yrSi vafa-
laust ljúft aS inna skyldur sínar af
hendi í þessu sambandi, samkvæmt
vilja þingsins. Séra G. Arnason
tók í sama strenginn, og benti sér-
staklega á væntanlega burtför dr.
Franklin C. Southworth frá skólan-
um. Bar dr. Pétursson fram til-
lögu þess efnis aS dr. Southworth
yrSi sent þakkarávarp, er séra G.
Arnason og séra A. E. Kristjáns-
son væru beSnir aS semja og senda,
undirskrifaS af forseta kirkjufélags-
ins. Séra A. E. Kristjánsson
studdi tillöguna, og fór nokkrum
fleiri orSum um þá miklu þakkar-
skuld, er hann og aSrir nemendur
væru í viS dr. Southworth. I sömu
átt fóru ummæli Philips Péturssonar.
Samþykti þingheimur tillöguna meS
því aS rísa úr sætum.
Dr. R. Pétursson algSi til, B. B.
Olson studdi, aS fela forseta og
skrifara, aS semja heillaóska skeyti
til tilkomandi skólastjóra Meadville
skólans, dr. S. B. Snow og fela Phil-
ip Péturssyni aS koma því á fram-
færi. Samþykt.
Sálmabókarnefndin lagSi þá fram
álit sitt, er frú S. E. Björnson las
upp svpbljÓSandi: |
“Nefndin álítur aS brýn nauSsyn
beri til aS útvega sem allra fyrst
frá Islandi sálmabók íslenzku þjóS-
kirkjunnar, ásamt viSbæti þeim, er
prófessor Haraldur Nielsson gaf út.
Vér leggjum því til aS leitaS verSi
ákveSinna pantana frá söfnuSum
kirkjufélagsins, er sendist sem fyrst
til bókavarSar, 0g aS sjórnarnefnd-
inni sé síSan faliS aS panta nægi-
legt upplag af þessum bókum, svo
fljótt sem hún sér sér fært.”
Séra A. É. Kristjánsson lagSi til,
dr. Pétursson studdi, aS samþykkja,
nefndarskýrsluna. Samþykt.
Dr. R. Pétursson hóf máls á því,
aS þetta þing kirkjufélagsins væri
hiS fyrsta eftir andlát Stephans G.
Stephanssonar, skálds, og beindi því
aS þinginu, aS minnast þess meS viS-
eigandi hætti. Séra A. E. Kristj-
ánsson tók í sarna strenginn og bar
fram þá tillögu, aS dr. Péturssyni
yrSi faliS aS semja tillögu til þing-
ályktunar í þessu sambandi. Til-
lagan samþykt í einu hljóSi.
Kl. 4.15 kallaSi forseti fundarhlé
til kaffidrykkju, er safnaSarkonur
höfSu meS mikilli prýSi fyrirbúiS
öllum þingheimi.--------
Aftur tekiS til fundarstarfa kl.
5.
EundargjörS upplesin og samþykt.
Kosning embættismanna lá fyrir
til afgreiSslu. P. K. Bjarnason
lagSi til, aS fráfarandi stjórnarnefnd
yrSi endurkosin. Dr. R. Pétursson
studdi tillöguna og bar hana upp.
Reis þingheimur úr sætum til sam-
þykkis.
Dr. Pétursson gat þess aS ensku-
mælandi vinir vorir sySra og eystra
spyrSu stundum eftir störfum vorum
og gengi hér norSurfrá. Benti hann
á námsmanninn, Ph. Pétursson sem
heppilegann fréttafulltrúa kirkjufél-
agsins í Bandaríkjunum, og lagSi til
aS þingiS fæli honum starf þetta,
ef hann vildi svo vel gera aS takast
þaS á hendur. Séra G. Arnason
studdi. Tillagan samþvkt.
G. O. Einarsson lagSi til, aS end-
urskoSendur síS'asta starfsárs yrSu
endurkosnir. Dr. Pétursson lagSi
til aS fela G. O. Einarssyni og S.
Eldjárnssyni yfirskoSun á komandi
starfsári. Dr. S. E. Björnson
studdi. Santþykt.
P. K. Bjarnason lagSi til aS stjórn-
arnefnd væri faliS aS igera sitt til
þess aS fá birtar ræSur þær er flutt-
ar voru viS .kirkjuvígsluna og fyrir-
lestra þá, er fluttir voru í sambandi
viS þingiö. G. O. Einarsson studdi.
B. B. Olson taldi mjög æskilegt, aS
gefiS yrSi út sérstakt rit, meö ræS-
um, fyrirlestrum og fundargjöröum
þingsins. Séra G. Arnason mælti
meS þeirri hugmynd. Dr. Péturs-
son taldi útgáfuminningarrits nánast
sérmál ÁrborgarsafnaSar. Var svo
tillagan frá P. K. Bjarnasyni borin
npp og samþykt.
Frú Rennessee baS sér þá hljóSs
og ávarpaöi þimgiS. Lýsti hún
fögnuöi sínum og þakkketi yfir því,
aS þeim fámenna hóp, er stofnaöi
SámþandssöfnuS Arborgar iyrir 5
árunt síöan, hefSi tekist fyrir bróS-
urlega aSstoS, innan bygSar og utan,
aö koma málum sinum svo myndar-
lega áleiöis, sem raun væri á orSin.
Séra GuSm. Arnason lýsti yfir
þökk sinni og ánægju yfir þeim stór-
myndarlegu viötökum er hann og
aörir gestir heföu notiS þessa regn-
þungu og vegvotu dvalardaga í Ar-
borg. Taldi hann þetta þing eitt
hiS allra ánægjulegasta, er hann
heföi setiö. Frú F. Swanson talaSi
mjög í sömu átt, og baö safnaöar-
mönnum og allrar byggöinni í heild,
allra gæSa. Gjöröi dr. Pétursson
þá tillögu, aS þingiS lýsti yfir þakk-
læti sínu til Sambandssafnaöarins og
óskaöi honum til hamingju og bless-
unar meö kirkju sína og framtíöar-
störf. Séra A. E. Kristjánsson
studdi. P. S. Pálsson endurstuddi.
Forseti krossstuddi, — unz allur
þingheimur margstuddi og samþykti
tillöguna meS því aS rísa úr sætum
sínum, meö fagnaöarlátum.
Þá var störfum þingsins lokiö, aS
þessu sinni. Var sunginn sálmurinn
nr. 643 í íslenzku sálmabókinni, og
sagöi forseti síSan þingi slitiö kl. 6
síödegis.
* * *
Aö kveldi mánudagsins, er þingi
var lokiö, komu safnaSarmenn enn
saman í kirkjunni til óformbundinnar
gleSisamkomu, er dr. S. E. Björnson
stýrSi. Sungnir voru almennir ís-
lenzkir samkvæmissöngvar, og skyndi
ræöur haldnar. Svo sem lög gera
ráS fyrir varS séra R. E. Kvaran aS
syngja einsöngva hvíldarlítiS. Frú
F. Swanson bar fram af brigölausu
minni, tvö alllöng kvæöi eftir Stephan
G. Stephansson, er mjög áttu viö á
samkomu frjálshyggju manna. Og
þaS átti eftir aS sýna sig, aS enn
voru kaffibirgSir kvennanna, og ann-
ar dýrindis veizlukostur, óþrotinn,
því þegar leiS á kvöldvökuna voru
veitingar, færSar viSstöddum til sæta
sinna. Virtist bjart yfir hvers
manns svip og sinni, er samkvæminu
lauk.
Þann sem þetta ritar langar aö
lokum til aS taka undir meS séra
GuSm. Arnasyni og frú Swanson
(sbr. framanritaö), og öllum þeim
hinum mörgu, er á þaö mintust, aS
loknu þingi, aS þetta væri eitt heil-
brigöasta og ánægjulegasta þingiS er
kirkjufélag vort hefSi haldiS —þrátt
fyrir örSugleika þá, er í þetta sinn
orsökuöust af tíöarfarinu. ÞaS er
oröiS allkunnugt aö í hópi Arborg-
armanna eru nokkrir ákveSnustu
og skilningsbeztu fylgismenn frjáls-
lyndu trúmálastefnunnar meöal Is-
lendinga hér vestra. Návist þeirra
á kirkjuþingum vorurn undanfarin
ár, hefir mjög ráöiS blæ þeirra til
hins betra. ÞaS er þvi meS eftir-
sjá, aS sumir þeirra, er höfSu einsett
sér aS koma um langa vegu, og sitja
þetta heimaþing Arborgarmanna,
uröu fyrir farbannssakir frá aS
hverfa.
Wynyard, 17. ágúst 1928.
Friðrik A. Friðriksson,
—ritari
----------x-----------
Bréf til Hkr.
16. ágúst, ’28.
Heimskringla!
Hérna eru dalirnir sem ég skulda
þér, igeröu svo vel.
Fyrir góSa skilsemi vonast ég til
aö þú berir heimferöarnefndinni
kæru kveSju mina, og aS ég biöji
hana aö ætla mér pláss á skútunni
1930 og þeim sem kunna aS fara meS
ntér.
SegSu henni líka aS mér þyki hún
rifa seglin full mikiS í ekki meiri
gjósti en er. Eg vildi sjá hana
^«ð099soseosoeð99ssosQ«soseo99soeðððð06ðos60se9seoss<
$ 8
TVÖ KVÆÐl
FIÐRILDIÐ OG LJÓSIÐ
Pagurvængjað fiðrildi að kveldi
flaug úr haustsins næðing inn um gluggann;
geislar kertaljóss það ginntu og seyddu,
gullnum böndum skykkju nætur lögðu.
Ljósið blaktir; vængja-gullinn gestur
ginnist nær, og seilist dýpra í logann,
þar til glópsku sinnar gjald hann innir;
gulli í sót er breytt; hann dauður^ fellur.
Ertu maður fiðrildinu fremri?
Freista þín ei hvikir svika-eldar?
Svíðurðu eigi sálar þinnar vængi
sindur þeirra við — og brendur hnígur?
MÁNINN GLOTTIR
Máninn glottandi glyrnum
v gægist bleikur um skörð.
Er sá háðfugl að hlægja
að heimsku okkar á jörð?
Richard Beck.
scð6eososcoðCð6coeos0Sððee6eQCðeasðcce6cc6QC6c«socðea
Gleðimot
sigla fullum seglum. Já, veita
öllum sex þúsundunum móttöku og
meiru, ef þeir gætu fengiö á sama
hátt; þetta er hvort sem er, orlofs-
ferS, sem viS förum 1930. og hvaS
á betur viö fyrir okkur, sem komum
úr annari eins starfs-veröld eins og
Amenka er, en aö viS höfum nóg
af starfsaflinu meS okkur, fengiS á
praktiskan hátt — já, reglulega am-
eriskam hátt, og dæmist þá rétt aö
vera, aö ekki sé tekiö niöur fyrir
sig, aö líkjast Ameríkumönnum í
starfsemi og starfsaSferöum.
Eg geri þá uppástungu til nefndar-
innar, aS þegar hún er búin aS fá
aö vita hvaö mikiS fé hún getur
fengiS hjá fylkja og ríkisstjórn, þá
safni hún meS frjálsum samskotum
annari eins fúlgu meöal landa og skal
ég vera meö í því af öllum mætti.
Þessu fé svo vel variö, eins og ég
treysti nefndinni til, veröur naumast
annaö sagt en orlofiöi 1930 beri
nafn meS rentu.
MeS beztu óskurn,
John S. Laxdal,
National City, California.
----------x-----------
Dánarfregn
Vancouver, B. C.,
28. ágúst 1928.
Hinn 21. þ. m. andaöist á sjúkra-
húsi hér í bænum Capt. Jónas Berg-
man, 73. ára gamall, fæddur i Þing-
eyjarsýslu í oktober 1855. Þó kom
inn væri hann yfir sjötugt var hann
heilsugóöur og hraustur og hefSu
fáir, sem til hans þekktu, trúaS aS
endirinn væri svona nærri. Hann
fékk slag á sunnudaginn þann 19.
og var þá engin viöreisnarvon þó
lífiS treindist til þriSjudagsmorguns.
Jónas flutti til Canada áriS 1876
og var síöan, allt fram undir alda-
mót, viö skipstjórn riöinn, á Winn-
ipegvatni og Rauöá. Laust fyrir
aldamótin fór hann meö fjöldanum í
gullleit til Yukon, og er þaöan kom
staönæmdist hann i þessum bæ sem
þá var aS taka fyrstu vaxtarkipp-
ina, og- hefir hann átt heimili hér í
nágrenninu síöan.
Um fjölda ára haföi Jónas veriS
meSlimur frtmúr ara-deild.arinnar
“Ancient Landmark Lodge No. 3’’ í
Winnipeg Oig mun mega mest þakka
þaS ötulli framgöngu tveggja fél-
agsbræöra hans, George Olafson og
Ingólfs A. Jackson, aö frimúrara
deildin, Unity Lodge No. 106 tókst
í fang aS siá honum fyrir veglegri
útför og hvílustaö, í frímurara-
grafreitnum hér í bæ.
' E. J.
IlingaS kom á fimtudagskveldiö
var prófessor Bjarni Jóhannsson, frá
'Cambridg'e, Mass. Kennir hann
þjóöfélagsfræSi viS “The New
Church” gnöfræSisskólann. Stendur
sú háskóladeild í sambandi viö Har-
vard háskólann. Prófessor Jóhanns
son kom hér á leiö til N. Dakota.
þar sem hann á ættfólk og vini. F.f
til vill fer hann vestur á Kyrra-
hafsströnd, snögga kynnisferö.
MiSvikudaginn 1. ágúst gat séra
B. B. Jónsson D. D., í hjónaband
Mr. Oliver Olson, son Mrs. O. Ol-
son, 901 Ingersoll stræti, og Miss
Róse Johnson, dóttir Mr. og Mrs.
Helga Johnson, 1023 Ingersoll. Mr.
Þorvaldur Pétursson M.A., var
svaramaöur brúSguma, oig vígslu-
vottur brúSarinnar var Miss B. Olson,
systir brúögumans. Ungu hjónin
fóru brúökaupsferS billeiSis til De-
troit Lakes, Minneapolis og Duluth.
Framtíöarheimiii þeirra verSur hér
i bænum, fyrst um sinn aS Verona
Apts., 730 Victor Str. — Heims-
kringla óskar til hamingju.
C‘A Gardcn PartyJ')
veröur haldiö á grundinni aS heim-
ili Mr. og Mrs. A. S. Bardal á
.Hawtthornie Ave1., North Kildfonan.
næsta þriSjudag þann 11. þ. m.
Skemtunin byrjar kl. 3 e. h. meS
hljóSíæraslætti og leikjum. Mótor-
bátur verSur viS bryggjuna til aS
taka þá á flot sem ekki eru sjóveik-
ir. Hestur veröitr viS hendina
meö íslenzkum hnakk eSa söSli fyr-
ir þá sem þora aS koma á bak. En
sérstök athygli verSur gefin bolta-
leiknum “lawn bowling” — Þar geta
allir tekiö þátt. Ætlast er til aS
karlmaSur og kvenmaSur leiki þar
samhliöa og verSlaun verSa gefin
því pari sem mesta vinninga fær.
Reglur verSa gefnar fyrir leiknum
áöur en hann byrjar.
Kaffi verSur selt frá kl. 3 til
5 og kveldveröur frá kl. 5 til 7.
Inngangseyrir 10 cent. AgóSinn í
Jubileesjóö Fyrsta Lúterska safnaö--
ar. Allir velkomnir. KomiS meS
vini yöar meS ySur.
Mr. and Mrs. A. S. Bardal.
ir, og borgar út í
verkalaun yfir 17
miljónir.
HiS ódýra rafafl er sá segull er dregiö
hefir margskonar iönaö til borgarinnar svo
aö yfir 500 verksmiSjur hafa veriS sett-
ar á fót í hverfum Winnipegborgar.
Hydro er vor brautryöjandi aö ódýru
rafafli, hefir átt stóran þátt í þessum
vexti borgarinnar.
Til þess aö halda viö þessu lága raf-
veröi, og fullnægja hinum vaxandi þörf-
um borgarbúa er óh j ákvæmilegt aS
setja upp aöra aflstöS, bráSlega.
Iðnaður
Til þess að ná sem fullkomnustum
þroska, verður Winnipegborg að fá
stofnsettan aukin verksmiðjuiðnað.
Ekkert dregur iðnhölda meir til
einhvers staðar en ódýrt verksmiðju-
afl.
í Winnipeg er gnægð af hydro
rafafli fáanlegt til iðnreksturs og er
selt, á lágu verði svo hvergi er það
ódýrara í álfunni.
WuirupegHijdro,
55-59 laf PRINCESSST. •