Heimskringla - 23.04.1930, Page 3
WINNIPEG, 23. APRÍL, 1930.
HEIM9KRINGLA
t. BLAÐStÐA
Við höfðum verið að fiski, vestur
hndir Jökli nokkra daga. A mánu-
daginn gerði ofsarok svo, að ekki var
k*gt að stunda veiðar. Héldum við
þvi til Akraness og lágum þar í norð-
angarðinum. A föstudagsmorgun,
Um kl. 11 íögðum við þaðan út í
Flóann. Var á hríðarveður og hvass-
viðri af norðaustri. Er við höfðum
s'glt 15 sjómílna leið kendi skipið
sn°gglega grunns á skeri, sem er 7
mílur undan Hjörsey. Kveðst skip-
stjóri hafa haldið að þeir væri Iangt
landi. Þetta var kl. hálf eitt.
Lýpið var þarna tveir faðmar mið-
skiPs, en aftan við skipið var 4% fðm.
dýPi- Settum við því fulla ferð aftur
4 bak. — Var vélin og skrúfan í lagi,
°g reyndum við í tvær klukkustundlr
komast af skerinu, árangurslaust.
Sjór var kominn i lestir, kolarúm og
vélarrúm. Kl. 4 var fjarað svo undan
skipinu að sá á skrúfuna.
Okkur leist nú ekki á að dvelja
Þarna lengur, og fórum því allir í
skipsbátinn »kl. 4. Tókum við með
°kkur matvæli, alskonar fatnað og
vatn i katli, tveim heilflöskum og
óinni hálfflösku. Ennfqpmur höfðum
við með okkur eldflugur og neyðarljós
Ví« komumst undir eins að raun um,
að ógerlegt var að ná landi á Mýrum
°g ætluðum því að reyna að ná Akra-
nesi.
Rétt fyrir myrkrið fór Ægir hjá
°kkur 4 Jeið sinni á strandstaðinn.
Skipverjar á Ægir urðu okkar ekki
varir, því bátur okkar var hálfullur
sjó og bar okkur því lágt.
Rarangur sá sem við tókum með
°kkur í bátinn varð að litlum notum.
Mestu af fatnaðinum urðum við að
ffcyjga fyrir borð, svo Vúm gæfist til
að ausa bátinn. Vatnið úr katlinum
fó' niður og báðar flöskurnar brotn-
uðu. Maturinn blotnaði, eldflugurnar
°g neyðárljósin. Við höfðum því ekk-
art okkur til hressingar og viður-
væris nema eina hálfflösku af vatni
°g dálitla ögn af rommi í flösku, sem
atýrimaður hafði meðferðis. .
Ekki tókst okkur að halda í horf-
inu til Akraness. Um það leyti sem
^ið höfðum gefið upp alla von um að
n4 þangað, urðum við varir við 3
togara úti I Flóanum. Reyndum við
kð nálgast togarana, en áður en þeir
Ur0u okkar varir, sigldu þeir til hafs.
Við gátum heldur engin merki gefið,
því öll tæki til þess voru rennblaut
°g ónýt.
Eór nú heldur að kárna gamanið.
■ Kuldinn og vosbúðin þrengdu meira
°8 meira að okkur, og um það leyti
sem útséð var um það, að við næðum
togurunum, varð einn félaga okkar
vitstola. Það var 2. vélstjóri, fertug-
ur maður, mesti risi að vexti. Vegna
þess hvað hann var stór, varð hann
að kreppa sig sér til óþæginda milli
þóftanna. Féll honum þetta illa frá
upphafi og varð það til þess, að hann
kraup niður í austurinn og kól því
up til mittis. Hann hélt þó lífi alla
nóttina, enda þótt hann frysi smátt
og smátt niður í bátinn og andaðist
ekki fyr en kl. 11 í morgun.
Þá vorum við komnir móts við
Útskála.
Þótt aðrir menn af skipshöfninni
héldu lífi, voru margir skipverjar
mjög að fram komnir. Snemma um
nóttina sá stýrimaður, þar sem hann
sat undir árum, að öll föt skipstjóra
voru freðin í hellu. Rétti hann þá
skipstjóra rommdreitilinn. Skipstjóri
bragaði á þvi, en dreypti síðan á alla
skipverja. En þegar þeir höfðu allir
fengið einn sopa hver, tókst svo illa
tii, að skipstjóri misti flöskuna úr
höndum sér, sakir kulda, og var þá
ekkert eftir nema hálfflaska af blá-
vatni.
Klukkan hálf þrjú komust þeir sem
fyr segir til Sandgerðis. Var þá mjög
af mönnum dregið.
Þegar hér var komið frásögninni
var þeim skipstjóra og stýrimanni
mjög umhugað um að útmála sem
best viðtökurnar, sem þeir fengu. "Það
var eins og sjálfur kongurinn væri
kominn,” söðu þeir. Kváðust þeir
aldrei mundu gleyma þeirri gestrisni,
er þeir höfðu mætt.
Mjög kváðu þeir skipverja vera
þjakaða marga hverja. Væri þeir
allir meira og minna kalnir og sumir
svo, að þeir yrðu að fara í sjúkrahú.s.
Einn unglingspiltur 17 ára, hefði verið
svo beinkalinn á höndum, að fremsta
kjúkan hafði brotnað af einum fingr-
inum, án þess að hann yrði þess var.
Matsveininn hefði kalið svo, að
heilar skinnflyksur hefðu dottið upp
úr höndunum á honum. Væri hendur
hans allar stokkbólgnar.
Þeir skipstjóri og stýrimaður létu
í ljós sérstaka samúð með einum
skipverjanna. Aumingja maðurinn
hafði haldið brúðkaup kvöldið sem
þeir létu í haf. — Kváðu þeir þessa
brúðkaupsferð einhverja þá hráslaga-
legustu, sem sögur færu af!
Báðir eru þeir yfirmennimir hinir
gerfilegustu og 'líta út fyrir að vera
um þrítugsaldur.
Skipstjóri var litið eitt kalinn en
stýrimaður ekki. Hafði hann setið
undir árum allan tímann og haldið á
sér hita.
Skipstjóri heitir Arthur Smith, en
stýrimaður James Loades.
Mgbl.
Gvendur Pati
m ÍSLANDS 1930
NÝIR SAMNINGAR
hafa verið gerðir af Heimfararnefndinni við
Canadian Pacific félagið
“SS MONTGALM” (16,400 Tonn)
er nú ráðið til íslandsfararinnar 1930 og
Siglir Frá Montreal kl. 10 f. h. 14. Júní
Beina leið til Reykjavíkur
Nefnd yðar, er þessu hefir nú fengið ráðstafað vill brýna
fyrir yður, að—
Sérstök lest er fengin frá Winnipeg til Montreal.
Sérstakar skemtanir verða um borð á lest og skipi.
Svo margir hafa nú tryggt sér far með niðurborgunum, að
enginn efi er á því að ferðin verður hin veglegasta.
Sérstök vildarkjör hafa fengist meðan dvalið er í Reykja-
vík—$52.80 í 14 daga að meðtöldu fæði og húsnæði.
Fulltrúi nefndar yðar, sem nú er staddur í Reykjavík, er
semja um aukaferðir um landið fyrir heimfarendur að
lokinnl hátíðinni.
Eftir kaupum á farbréfum, upplýsingum og öllu aðlútandi
feröinni snúi menn sér til—
W. C. Casey, General Agent, Can. Pac. Steamships.
R. G. McNeillie, General Passenger Agent,
Canadian Pacific Railway, eða
J. J. Bildfell, formanns Heimfararnefndarinnar,
34 C. P. R. Building. Sími 843410.
Canadran Pacifíc
Sama Atlætið — Canadian Pacific — Á Sjó og Landi
Ritað hefir Oddur Oddsson.
Þegar ég var unglingur, lærði ég
sjó hjá móðurbróöur mínum Sigurði
Benediktssyni í Merkinesi í Höfnum,
og reri þar hjá honum lengi síðan.
Veturinn 1887, eða nálægt því, bar
svc við þegar komið var fram á vertíð
að róið hafði verið nokkra daga. Þá
var það eina nótt, að ég vaknaði í
rúmi mínu, sem var í miðri baðstofu,
sem var á lofti og löng nokkuð, en
eigi skift í sundur; á loftinu sváfu
ekki aðrir karlmenn uppkomnir en
ég og Sigurður Benediktsson. Hitt,
sem þar svaf var kvenfólk og börn.
Gluggar voru á báðum stafnþiljum
baðstofunnar. Rúm mitt var beint
á móti uppgöngunni, og var henni
lokað ineð hlera. Þegar ég vaknaði.
var talsverð skíma í baðstofunni og
sá ég nokkurn veginn 'enda á milli
í henni og varð eigi annars var en að
allir svæfu.
En svo stóð á að ég var mjög sjó-
sjúkur, hafði því enga matarlyst þeg-
ar búið var að kalla. Seildist ég því
til að vera búinn að borða eitt-
hvað áður en kallað var. í þetta sinn
tók ég ask, sem stóð á skrinu minni
fyrir framan rúmið mitt og fór að
eta úr honum. En þegar ég var ný-
farinn til þess, sé ég að maður kemur
úr innri enda baðstofunnar, og gengur
fram hjá rúmi minu; lítur á mig, en
heldur þó áfram yfir 1 hinn endann.
Datt mér strax í hug, að þetta væri
formaður, og væri hann að leita sér
að næturgagni, sem gleymst hefði að
láta hjá honum. Gerði ég svo mann-
inum bendingu um leið og hann fór
fram hjá mér en hann leit aðeins til
mín, en gaf bendingu minni engan
gaum. Sjómenn margir sváfu undir
loftinu; vildi ég þvi forðast allan há-
vaða, til þess að verða ekki til þess
að vekja þá. Ætlaði því að ná í mann
þennan þegar hann færi aftúr fram
hjá, því ég sá að hann var snúinn við;
teygði ég mig því fram i rúminu og
rétti handlegginn svo langt fram á
loftið, sem ég hélt að þyrfti, en mað-
urinn fór eigi að siður fram hjá, án
þess að ég næði til hans, eða hann
skifti sér nokkuð af því. Þetta reyndi
ég þrisvar sinnum, því maðurinn hélt
altaf áfram jöfnum fetum fram og
aftur um baðstofuna, en hvað langt
sem ég teygði mig og þó ég rétti
handlegginn talsvert lengra frá mér,
heldur en mér sýndist maðurinn fara
frá rúmi mínu, fór hann samt fram
hjá, án þess að ég gæti fundið til hans,
og gat hann þó ekki haft rúm til þess,
því ég náði að kalla yfir gólfið.
Jeg var að eta úr aski mínum á
milli þessara tilrauna, því maðurinn
fór hægt. Jeg sá hann allvel nema til
höfuðsins, því talsverð skíma var, sem
bar þó meira niður að gólfinu; þó sá
ég að hann hafði alskegg, dökt og
mikið hár, klipt um eyrun, og svaraði
andlitið sér vel; á vöxt var hann þrek-
inn meðalmaður á hæð, og í nærföt-
um einum. Var skyrtan girt ofan í
brækur, og sá ég glögt að á skyrt-
unni voru traf-hvítar léreftslíningar,
annars voru fötin úr vaðmáli.
Eins og áður er sagt, hélt ég þetta
j vera Sigurð formann minn, því mað-
! urinn var ekki ólíkur honum á velli
að sjá, með því svo var dimt, að ég
! gat ekki séð andlitið glögt, nema að
hárfari; datt mér því ekki i hug
minsta hræðsla.
Þetta áóð yfir góðan tíma, að
minsta kosti 5 mínútur. Seinast,
þegar maðurinn er kominn fram hjá
mér í ytri endann og stendur þar við
borð, sem var undir glugganum, sé
ég að Sigurður formaður minn rís
upp í rúmi sínu í hinum enda bað-
stofunnar, ræskir sig og lítur út. i
gluggann. En þá hverfur maðurinn
alt í einu, eða svo ég sá hann ekki, er
ég leit til hans aftur. Sé ég þá, að
MACDONALD'S
Fitte Oú
Bezta tóbak í heimi fyrir þá,
sem búa til sína eigin vindlinga
Gefinn með
ZIG-ZAG
pakki af vindlingapappír
HALDIÐ SAMAN MYNDASEÐLUNUM
279
þetta gat eigi hafa verið Sigurður,
enda var hann í dökkleitari skyrtu.
Enginn þeirra sjómanna, sem niðri
lágu undir loftinu, gat það heldur
verið, því bæði var það, að enginn
þeirra var neitt líkur manni þessum
og svo var ég alveg viss um að enginn
fór um uppgönguna, þyí hún var beint
á móti rúmi mínu og lokuð með þung-
um hlera; ég aðgætti vandlega að
enginn færi niður, á meðan við Sig-
urður klæddum okkur, því nú var
komið undir morgun, og smá fór að
birta af degi.
Jeg spurði strax Sigurð hvort hann
hefði verið nokkuð á gangi áður en
hann klæddi sig, en hann sagðist hafa
sofið þangað til ég sá hann rísa upp,
þvi hann tók þá undir eins eftir því,
að ég var sestur upp í rúmi, og var
að eta úr askinum.
Þótti mér þetta all-undarlegt en
fékst þó ekki um að sinni. — Næsta
dag var sjóveður gott, og rerum við
sem aðrir. En þegar við vorum
komnir að, og ég ætlaði að ganga til
rekkju minnar, sé ég að þar liggur
ókunnur maður. Er mér þá sagt að
um daginn hafi komið óþektur mann-
ræfill, er vildi finna einn af skipverj-
um mínum, en af því að maðurinn var
að öllu hinn vesaldarlegasti, kaldur
og skjálfandi, bauð húsfreyja honum
að fara upp í eitthvert rúmið á meðan
við værum á sjó, leit hann þá eftir
rúmunum og valdi helst mitt, enda
var það best, því að i því voru sæng-
ur.
Skipverji minn sá, er gestur þessi
vildi finna, hét Teitur, var hann Norð-
lendingur að mig minnir, lausamaður
einhverstaðar úr Miðfirði í Húna-
vatnssýslu. Var hann ráðsettur mað-
ur, efnaður vel, og duglegur til hví-
vetna. Hann var því vel þokkaður
af okkur skipverjum sínum.
Gesturinn skreiddist nú úr rúminu
og fann Teit, sem kannaðist vel við
manninn, og sagði okkur hvernig á
honum stóð, og ferðum hans.
Sagði Teitur að hann héti Guð-
mundur, væri norðan úr Miðfirði,
hefði verið allvel fjáður og efnismað-
ur til skamms tíma, en hefði svo mist
heilsuna, kannske sumpart vegna of-
mikillar auðshyggju og mishepnaðra
ástamála nánara um það gat, eða lík-
lega helst, vildi Teitur ekkert segja,
enda var hann mjög orðvar og gæt-
inn í tali. — Einhverja ættingja átti
Guðmundur þessi þar fyrir norðan og
höfðu þeir beðið Teit fyrir að fara
með Guðmund með sér suður um vet-
urinn og reyna að koma honum ti!
lækninga hjá Lárusi hómópata Páls-
syni, sem þá bjó á Vatnsleysuströnd-
inni. Þetta hafði Teitur gert en nú
stökk Guðmundur frá Lárusi án þess
að hafa fengið lækningu, enda var
naumast búist við því vegna þess að
illt var að halda honum frá munaðar-
vöru sem hann var mjög sólginn í,
svo sem kaffi, tóbaki og brennivíni.
Nú varð Teitur í vandræðum með
mann þennan, en af því að Teitur var
mjög vel látinn af okkur, varð það
úr, að hann fékk að hafa Guðmund
með sér hjá okkur það sem eftir var
vertíðar og svaf hann hjá sjómönn-
um undir baðstofulofti, en Teitur sá
honum fyrir mat.
Nú þóttist ég vis:#um að sýn mín
um nóttina hefði verið fylgja þessa
Guðmundar, enda þótt það væri alls
eigi líkt honum; og styrktist ég síðar
þeirri trú af ýmsu sem fvrir kom,
og sögnum annara, um fylgju hans.
Guðmundur þessi er sá einkennileg-
asti maður sem ég hefi kynst eins og
hann var þá og vil ég því lýsa honum
að nokkru, því svo sýndist sem hegð-
un hans og háttalag naumast gæti
verið einleikið.
Guðmundur þessi leit út fyrir að
hafa verið þá um fertugsaldur, hann
var lítill maður og grannur, en snar
í hreyfingum og knálegur. Mjög var
hann illa klæddur, því æfinlega voru
föt hans rifin ,svo víða skein í hann
beran, enda lét hann alt óhnept frá
sér flaka, sást þó aldrei að honum
væri kalt, þó frost væri, en alskonar
óbreinlæti var honum illa við, og vildi
vera laus við það, Vakandi gat hann
aldrei til lengdar kyr verið heldur var
hann æfinlega eitthvað að pata, ýmist
með höndum eða fótum, hVort sem
hann sat, stóð eða lá, og hvað sem
hann var að gera, því sívinnandi vildi
hann vera.
Var pat þetta því líkast sem hann
væri að hrinda einhverju frá sér eða
sparka í eitthvað sem ekki sást, og
oft var þvi líkast sem það er hann
hafði milli handa sér væri slegið
burtu, og pataði hann þá ákaflega á
eftir. Oftast varaði patið mjög stutt,
en venjulegast liðu fáar minútur á
nilli, samhliða pati þessu bölvaði hann
óhóflega, án þess heyrt yrði hverju
hann bölvaði. Því tókum við eftir að
þá er hann vissi eigi að neinn sæi sig,
líkist pat hans reglulegum áflogum og
rifnuðu þá föt hans í hengla eins og
af sjálfu sér.
Oft reyndum við sjómennirnir að
standa svo þétt í kring um hann að
han skyldi ekki-geta patað, en ávalt
gat hann samt komið því við án þess
að snerta okkur, og bæri það við, að
við yrðum fyrir pati hans, þá var það
j ] N af ns pj iöl Id ^ 1
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldff.
Skrlfstofusimi: 23674
Stundar aérat&kl«s:& lun&n&ajúk-
<3óm&.
Kr &tJ finna á akrifatofu kl lt—lt
f. h. of 2—6 &. h.
Halmlll: 46 Allow&y Av&.
Talafmlt 33158
DR A. BLONDAL
602 Medlcal Art* Bld*.
Talsíml: 22 206
• tundar s<rstaklesa kvensjdkddma
og barnasjúkdðma. — AtS hltta:
kl. 18—12 « h. og 3—6 e. h
Hslmllt: »06 Vtctor St. Slml 2*180
DR. B. H. OLSON
216-220 Medlcal Arts Bldff.
Cor. Or&h&m &nd Kennedy St.
Phone: 21 834
Vlút&latími: 11—12 og 1_6.30
Heimili: 921 Sherburn St.
WINNIPEG, MAN.
Dr. J. Stefansson
21« MEDICAL ARTS BLDG.
Horni Kennedy og Or&h&m
Stundar eiafðacu auftaa- eyraa-
nef- of kverka-ajúkdúnaa
Kr &fl hitt& frá kl. 11—12 f. h.
of kl. 8—* t b
Talalmi t 21834
Helmlll: 688 McMlll&n Ave 42691
Talafml t 28 880
DR. J. G. SNIDAL
TANNLÆKNIR
«14 Someraet Block
Partafe Avenue WINNIPKG
DR. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
K»vt mtf f»fa undlr uppsknrV vl«
botnlanf abðlf u, fallsteiaaai,
maga- of llfrarvelktf
Hepatola heflr gefist þúsundum
m&nna vel ví?5sveg:ar í Canada, 4
hinum sítJastliínu 25 árum. Koat&r
$6.75 me« pósti. Bæklingur ef um
er beUitJ.
Mra. Geo. S. Almas,
Box 1073—14 Saakatooa. Saak.
HEALTH RESTORED
Lakningar án lyfja
DR. S. G. SIMPRON, N.D.. D.O., D.C.
Chronic Diseasea
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIPEG —MAN.
A. S. BARDAL
aelur llkktstur of ann&at um útf&r
lr. Allur útbún&TJur aá bextl.
Knnfremur aelur h&nn allakon&r
minnlav&rtJa of legateina.
843 SHERBROOKE 8T.
Pkeaet 8««07 winnipeg
TIL SÖLU
A ÖDfRV YERÐI
“PURNACE" —bætJi vlTJ&r og
kola "furn&oe” lftltJ brúk&tl, er
til t¥l u hjá undtrrttutJum.
Oett tæklfæri fyrlr félk út A
l&ndl er bsata vilja hltun&r-
áhöld á helmilinu.
GOODMAN & OO.
78« Toronto St. Sfmf 28847
G. S. THORVALDSON
B.A., L.L.B.
Lögfrœffingur
702 Confederation Life Bklg.
Talsími 24 587
WALTER J. LINDAL
BJÖRN STEFÁNSSON
Islenzkir lögfraffingar
709 MINING EXCHANGB Bldg
Simi: 24 963 356 Main St.
Hafa einnig skrifstofur aC Lundar,
Piney, Gimli, og Riverton, Man.
Telephone: 21 613
J. Christopherson,
Islenzkur Lögfræffingur
845 SOMERSET BLK.
Winnipeg, :: Manitoba.
Mrs. B. H. Olson
TEACHER OF SINGING
5 St. James Place Tel. 35076
Björgvin Guðmundson
A. R. C. M.
Teacher of Muaác, GemyoiÉti—,
Theory, Counterpoint, Orchae
tration, Piano, etc.
555 Arlington St.
StMI 71*31
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
854 RANNING ST.
PHONE: 26 420
Ragnar H. Ragnar
Pianokennari
Phone 34 785
—Kennslustofa—
693 Banning Street
Gunnar Erlendson
Pianokennari
Kennslustofa: Talsimi
684 Simcoe St. 26293
Jacob F. Bjantason
—TRANSFER—
!■»»*». ..4 F.rattwre
S.N alvbmtohb ST.
91MI 71 899
B* útv.ga k.l, .Idlvta m.a
■»nn»J<rnu v.rtll, tnaut fluta-
tn* frazn o» aftur um bmlna.
1*0 h.rb.rd metl ita áa baS.
SEYMOUR HOTEL
verfl s&nn«J&rnt
Sfml 28 411
C. G. HUTCHISON, elftall
M&rket &nd Klnr lt.f
WlnnÍReR —M&&
furðu .kraftlaust, jafn snarlega eins
og hann virtist gera það; aldrei fór
hann heldur sér að voða eða öðrum,
þó hann hefði hníf í höndum, sem oft
bar við, þegar hann pataði.
Eitt sinn var honum leyft á sjó,
róið gat hann ekki til gagns, þvi hann
varð við og við að sleppa árinni til að
pata, en svo var hann fljótur að þvi,
að aldrei tapaði hann árinni i keipn-
um. Þegar í sátur kom rendi hann
færi og kom óðara í drátt, en illa
gekk honum að draga, því einlægt
þurfti hann að sleppa því til þess að
pata, en á meðan rann færið út, en
hann tók það jafn harðan og tókst
loks að innbyrða dráttinn. Af þessu
einkennilega pati hans, var hann kall-
aður Gvendur pati, áður en hann kom
suður, og hélt því síðan.
I dagfari var hann góður, en nokk-
(Frh. á 7. bls).
MESSUR OG FUNDIR
í kirkju Sambandssafnaffar
Messur: — á hverjum sunnudegi
kl. 7. e.h.
Safnaffarnefndin: Fundir 2. og 4.
fimtudagskveld í hverjum
mánufii.
Hjálparnefndin: Fundir fyrsta
mánudagskveld í hverjum
mánuISi.
Kver.félagiðý Fundir annan þriBju
dag hvers mánaðar, kl. 8 atS
kveldinu.
Söngflokkuri—Æfingar á hverju
fimtudagskveldi.
Sunnudagaskólinn: — A hverjuin
sunnudegi kl. 2.30—3.30 e. h. i