Heimskringla - 28.05.1930, Qupperneq 4

4. BLAÐSIÐA
i
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 28. MAÍ, 1930.
^eimskringla
(StofnuS ÍSSS)
Kemur út á hverjum miðvikudegi.
Eigendur:
THE VIKING PRESS. LTD.
153 og SS5 Sargent Avenue, Winnipeg
Talsími: 86537
VerB blaðsins er $3.00 árgangurinn borglst
fyrirfram. Allar borganir sendist
THE VIKING PRESS LTD.
SIGFÚS HALLDÓRS frá Höfnum
Rltstjóri.
Utanáskrift til blaSsins:
Manager THE VIKING PRESS LTD.,
853 Sargent Ave., Winnipeg.
Utanáskrift til ritstjórans:
EDITOR HEIMSKRINGLA
853 Sargent Ave., Winnípeg.
VHelmskringla” is published by
The Viking Press Ltd.
and printed by
THE SERVICE PRINTING CO., LTD.
853-855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man.
Telephone: 89 994
r
WINNIPEG, 28. MAÍ, 1930.
Fjárlagabeitan
% i
Það má sjá bæði af Hansard og fram-
sóknarblöðum í gresjufylkjunum fyrir
vestan oss, að óháðir þingmenn og Albirt-
ingar hafa eiginlega'verið í mestu vand-
ræðum að átta sig á því, hvernig þeir ættu
að þaga atkvæðum sínum við atkvæða-
greiðsluna um fjárlög Dunnings. Það er
heldur engin furða, því það er laukrétt,
sem Agnes McPhail sagði, er hún leitaðist
við að gera grein fyrir atkvæði sínu, að
eitt atkvæði kæmi manni eiginlega að
engu haldi, við þetta fjárlagafrumvarp:
maður þyrfti helzt á einum tólf atkvæð-
um aíThalda, ef mögulegt ætti að vera, að
gera þeim nokkur skil, samkvæmt sann-
færingu sinni. Því fyrst og fremst eru
þau kosningabeita, og mjög munui liberaí.
ar þykjast hafa unnið fyrir gýg, ef þau
reynast þeim ekki verulega veiðisæl á at-
kvæði. Það er eins og þau séu sniðin með
það eitt fyrir augum, að þóknast öllum
flokkum, öllum stéttum og öllum lands-
hlutnm í Canada. í stóriðnaðarfylkjunum
eystra geta fylgismenn stjórnarinnar sung
ið stál- og jámtollinum lof og dýrð; í vest-
urfylkjunum lækkun ívilnunartollsins
brezka; í British Coiumbia og Niagara
dalnum grænmetis- og ávaxtatollinum,
þótt að vísu liggi nokkuð nærri fyrir Brit-
ish Columbia, sem er yfirgnæfandi kon-
servatíva megin, að vilja grennslast eftir
því, hvers vegna endilega sé dýrmætara
að fá hann nú, fyrir atgerðir liberala, en
áður, fyrir atgerðir konservatíva. Þá
myndi liberölum ekki virðast úr vegi að
básúna afnám samningsins við Nýja Sjá-
land, í eyru mjólkurbúabænda, og kven-
fólkið í Canada ætti að mega veiða með
fyrirheitinu un hræbillegt tegras og leir-
varning. .
* *
Það er engu líkara en að Mr. Dunning
og stjórnin hafi tekið sér fyrir texta þess-
ar iínur úr “Biglow Pape»s’’ James Russell
Lo^ell’s:
It ain’t by princerples nor men,
My prudent course is steadied:
I scent what pays the best, and then,
Go into it bald-headed.
Hitt er annað mál, hvort stjómin hefir
í raun og veru þefað hér uppi það sem
borgar sig bezt. Það mætti í rauninni
merkilegt heita, ef hún vinnur traust kjós-
enda með þessum skollaleik; með því einu
að ganga móður sína, það er að segja
stefnuskrá sína, svona rækilega ofan í
jörðina, með því að kúvenda allt í einu, og
taka upp konservatívu stefnuna, eins og
hún svo greinilega hefir gert með þessum
fjárlögum.
* * *
Það er ekki þar fyrir: henni hefir tekist
skollaleikurinn prýðiiega í níu ár, eða svo.
Henni hefir tekist að halda snýtuklútnum
margbrotnuip alla þá tíð fyrir augunum á
meirihluta almennings, svo að hann hefir
ekkert séð, eða að minnsta kosti ekki
nægilega mikið til þess að hafa hendur í
hári hennar, sem lágtollafrömuðs, er hún
á hverju ári hefir skotist að honum og
damlað í hann með hinum svokölluðu lág-
tollafjárlögum, og hrópað: klukk, skolli,
hér — og klukk! skolli, þar; hér skaltu
lágtollsins leita; hann er héma, — rétt við
hendina! Og vesalings skollinn — al-
menningurinn—hefir fáimað og fálmað, og
aldrei fundið neitt. — Nú ætti honum að
fara að skiljast, að við því var aldrei að
búast -— þar var aldrei neitt!
t * * *
Undanfarin ár hefir baráttan staðið
helzt eða átt að standa um tollapólitíkina.
Liberalar hafa sífellt um landið allt aépt
fordæmingu að hátollsmönnunum kon-
servatívu, og barið sér á brjóst sem lág-
tollsmönnum. Það er satt, að konserva-
tívar hafa verið hátolli fylgjandi, en þeir
hafa þorað að kannast við það. Sannleik-
urinn er sá, að liberalar hafa kallað sig
lágtollsmenn, en helzt hvorugt þorað að
vera, er til framkvæmdanna hefir komið,
en þó í raun og vera sýnt fullkominn lit á
sér sem hátollsmenn, eins og sést bezt á
því, að tollar eru sízt lægri á því sex ára
tímabili, er þeir sitja að völdum, 1923—
1928, borið saman við fimm eða sex ára
tímabilið á undan, 1917—1922 eða ’23, er
konservatívar fóru með völdin.
• >
Heimskringia hefir hvað eftir annað
tekið þetta fram, og sýnt fram á það með
glöggum dæmum. Enda hefir það verið
hverjum óblinduðum manni deginum ljós-
ara, að allt skraf liberala um lágtolls-
stefnu sína hefir verið argasti hégómi;
kosningabeita og ekkert annað. En hafi
áður verið erfitt, að gera verulegan mun
á tollastefnu flokkanna, þá er það vitan-
lega ómögulegt nú, er liberalar hafa svo
gersamlega svift af sér grímunni og að-
hyllst flest það, er þeir áður bannsungu
sem ákafast, er konservatívar í ailri hrein-
skilni börðust fyrir því. Hver er t. d.
munurinn, í raun og veru, á grænmetis-
og ávaxtatollinum eins og Mr. Dunning
hugsaði sér hann í þessu frumvarpi sínu,
eða tillögum Mr. Meighen’s og fram-
kvæmda.tiiratmum, árin 1925—1926? í
raun og veru enginn.
* * *
Það hefir heyrst um töluverða kæti
í herbúðum liberala og sömuleiðis
töluvert á henni borið, yfir því, að
konservatívar hefðu ekki að neinu* ráði
getað fett fingur út í fjárlagafrumvarp
Dunnings, og það hefir ekki þurft sérstak-
lega þunnt eyra, né glögga eftirtekt til
þess að verða þess *ar, að liberölum þyk-
ir sem Mr. Dunning hafi heldpr en ekki
hrifsað vopn/ úr hendi konservatíva,
svona í kyrþei.
Oss finnst, satt að segja, heldur lítið til
um liberaikætina yfir því, að konserva-
tívar hafi ekki ráðist svo ákaflega geyst í
burtreiðina gegn fjárlagafrumvarpinu.
Hvers vegna ættu þeir eiginlega að gera
það, þegar það er í raun og veru að miklu
leyti samið af þeim sjálfum á undanförn-
um ámm? Það er næsta eðlilegt, að þeir
fari sér fremur hægt að því leyti.. Hitt er
auðskilið, og harla mannlegt, svo að ekki
er láandi, að konservatívar treysti sér bet-
ur til þess a$ koma í framkvæmd því, sem
• þeir hafa barist fyrir árum saman, og finn-
ist sjálfsagt, að þeim beri framkvæmdar-
valdið, er stefna þeirra hefir gersigrað
andstæðingana, og með öllu hleypt vind-
inum úr orðabelg þeirra.
* * *
Tímijin einn leíðir það í ljós, Rvort lib-
eralar hafa með þessari kúvendingu hrifs-
að vopnin úr hendi andstæðinga sinna,
eða hvort þeim hefir aðeins tekist að snúa
egginni í sinn eigin lófa. Sjálfsagt ksSmi
það mörgum ekki á óvart, þótt svo reynd-
ist. Kjósendur hljóta að muna eitthvað
af ummælum liberala á undanförnum ár-
um, er þeir hafa sem ákafast og hástöfum
fordÉémt alla tollhækkun. Ekki er lengra
síðan en í fyrra, að Lapointe dómsmála-
ráðherra, fór mörgum fögrum orðum um
þá niðurstöðu fjárhagsálitsnefndar Al-
þjóðabandalagsins, “að nú væri kominn
tími til þess að binda enda á alla frekari
tollhækkun og taka þveröfuga stefnu’’.
Það var í fyrra. En nú er öldin önnur — í
Ottawa. Eða munu liberalar græða sér-
legt álit á því í augum kjósenda, að hafa
séð sig tilneydda að tvöfalda og jafnvel
fjórfalda tqllinn á sumum vömm, eins og
t. d. smjöri; gera einmitt það, er þeir sjálf-
ir hafa spyrat á móti af alefli að þessu.
í hvert skifti, er konservatívar hafa viljað
fá því framgengt á undanförnum árum?
* * *
Nei, oss lízt meira en vafasamt, að lib-
eralastjórnin hafi nokkurt vopn úr hendi
konservatíva slegið. Því sannast mun það
að segja, að fá dæmi munu vera til þess,
að nokkur stjórn hafi orðið að fara jafn-
innilega í gegnum sjálfa sig eins og King-
stjómin hefir orðið hér að gera. Því í
raun og veru eru fjárlögin, eins og þau
komu frá hennar hendi fjrrir þingið, svo
fullgild og auðmjúkleg játning, sem hugs-
ast getur, um það, að hún hafi hingað til
vaðið í villu og svima; að hún hafi nú
loksins komist að því, að með því að neita
konservatívum um tollhækkun, hafi hún
unnið iðnaði landsins og framleiðslu stór-
tjón á undanfömum árum.* Hvort hún
græðir atkvæði á því, svo um munar, ef
augu kjósenda opnast fyrir þessu, kynni
fyrst um sinn að minnsta kosti að vera
álitamál.
* * *
Það er mannlegt að skifta um skoðun,
og drengilegt að kannast við það. En vér
verðum að,játa, að vér höfum enn ekki
komið auga á nokkra yfirlýsingu í þá átt,
frá Ottawastjóminni.
Enda era svo bráð skoðanaskifti venju-
lega talinn svo fuílkominn ósigur, að vel
mætti búast við því, að sú stjóra, er hann
biði, bæði um lausn í náð. Slíkt hefir nú
auðvitað aldrei fyrir þessari stjóm vakað.
Það er heldur ekki að furða, þótt mönn-
um detti í hug, að heimfæra megi upp á
hana þessar alþekktu línur úr “Biglow
Papers’’:
A merciful Providence fashioned them hollow,
0r töfraheimum
Prá skemtiskipi sínu “Elsctra”,
kveikti hugvitsmaðurinn mikli, Mar-
coni, á rafmagnsljósum, á rafmagns-
sýningu í Sidney í Ástralíu, en skip-
ið lá á höfn í Genúa, i Italíu, 10,000
mílur enskar frá Sidney. Ennfrem-
ur talaði hann í þráðlaust víðvarps-
tæki á skipinu, svo að heyrðist í Sid-
ney, og var tali hans endurvíðvarp-
að þaðan til Genúa, svo að jafn-
glöggt heyrðist þar, eins og ef Mar-
coni hefði talað þangað af næstu
grösum. ,
Slíkum hugvitsmanni hefði ver-
ið ólíft fyrir 3—4 öldum. Hann
hefði þá verið álitinn svo háskalega
göldróttur, að kirkjan hefði um-
svifalaust fengið hann brenndan á
báli, með sálmasöng, djöflasæring-
um og öðrum hátíðlegum athöfnum.
Eins og eg skil það
Eftir M. J.
Trúin, Vonin, Traustið, Vissan,
eru aðalöfl mannanna á þróunarleið-
um heimsmenningarinnar.
í fullan aldarfjórðung hafa
Dodds nýrna pillur verið ihin
viðurkenndu meðul við bak-
verk, gigt og blöðru sjúkdóm-
um, og hinna mörgu kvilla, er
stafa frá veikluðum nýrum. —
Þær eru til sölu í öllum lyfja-
búbum á 50c askjan e,a 6 öskjur
fyrir $2.50. Panta iná þær beint
frá Dodds Medicine Company,
Ltd., Toronto, Ont., og senda
andvirðið þang&ð.
On purpose they might their principles swallow.
Og alveg sérstaklega hlýtur manni að
detta í hug að heimfæra þessar línur upp
*á Mr. Glen frá Marquette, “leiðtoga’’ Pro-
gressive (!) -Liberala, er tekur til máls frá
málamyndarsjónarmiði þeirra, og lýsir
blessun sinni yfir þessu tollhækkunar-
frumvarpi, af því að þrátt fyrir ýmsa smá-
galla, séu kostirnir svo ákaflega miklu
meiri. Mr. Glen hefir sungið við sama tón
á hverju ári síðan hann tók á sínar herð-
ar beggja-axla-kápuna, af hinum hásaela
Mr. Forke. Og það virðist, úr þessu, ekki
geta komið til mála, að hann klígjaði við
þessari endurtekningu, hversu hátt sem
tollgarðurinn væri hlaðinn, ef það aðeins
væru hendur liberala, sem hlæðu hann.
Væru konservatívar þar að verki, þá
mundi mönnum gefast á að líta sjósótt á
þurru landi, í hvert skifti er Mr. Glen virti
fyrir sér tollgarðinn. — Og þá myndu
þessi vísuorð hér að framan ekki síður
eiga við Mr. Crerar, að því er mörgum
þeim myndi virðast, er muna hann í gervi
stórriddara frjálsverzlunarinnar, er henn-
ar vegna og samvizku sinnar fann sig
knúðan til þess að “segja sig úr lögum’’ við
sameiningarstjórnina. Mr. Crerar, er nú’
svalg úlfaldann, með kryppu og öllu sam-
an, ásamt mýflugunni brezku — að hálfu
við Mr. Glen.
* * *
Sýnlega voru liberalar dauðhræddir við
að tapa, dauðhræddir um að þjóðinni væri
farið að finnast, að hin svokallaða lág-
tollastefna þeirra hefði svo einskisnýt
reynst fyrir hagsmuni almennings, að hún
sæi ekki annað úrræði en að reyna, hvort
stefna konservatíva bæri sér ekki betri á-
vöxt.
Og um liberala þessa lands verður það
helzt sagt, ef maður ætti að svara til um
stefnuskrá þeirra, eins og athafnir þeirra
hafa borið henni vitni undanfarin ár, að
hún er fyrst og síðast opportúnismi —
einkahagsstefna. Þeir ætla sér, hvað sem
öðru líður, að reyna að sitja við völdin,
þótt þeir til þess þurfi að auðmýkja sig
svo'? augum allra skynsamra manna, að
taka upp meginatriðin í stefnu andstæð-
ing sinna. 4
Kingstjómin er búin að sitja að völdum
í samfleytt níu ár, að kalla má. Það er
langur aldur þingræðisstjórna; nógur ald-
ur til þess að yfir þær færist makræði,
einkahagshyggja og önnur elliglöp. Svo
þaulsætinni stjórn er hætt við að stirðna:
verða að vélrænni, hugsjónasnauðri hags-
munaklíku. Kingstjórnin ber þess mörg
merki; mörg sömu merkin og Saskatche-
wanstjórnin var búin að fá á sig; þau, sem
í fyrra urðu henni að aldurtila.
Það situr enginn Sir Wilfred Laurier
við völdin núna í Ottawa. Hann rann ekki
frá hugsjónum sínum, er hann hafði æfi-
langt barist fyrir, þótt hann sæi að við
ofurefli myndi að etja. Pann rann ekki
einu sinni frá þeim, er hann sá og fann
að hann var lagður rýtingi í bakið af liðs-
mönnum sínum. Hann kaus að falla
með hugsjónum sínum og fjfrir þær. Og
einmitt með því gat hann sér enn varan.
legri orðstír en nokkru sinni fyr á sinni
löngu afreksbraut.
En núverandi stjórn virðist helzt líta
svo á, að tilviimandi sé að hætta því tll,
að fá það eftirmæli, ef hún fdllur, að hafa
unnið það til vonarinnar um að sitja eitt
kjörtímabil lengur, að éta allar innileg-
ustu staðhæfingar sínar ofan í sig; ó-
hreinkað hreiðrið sitt, sem einu sinni var
þó hreiður hugsjónamannsins Laurier, fyr-
ir einskæra matarvonina.
Trúin er hagnýting mannsins á.
hinum ósönnuðu sögnum og kenning-
um fortíðarinnar.
Vonin er vilj/mannsins, óskir hans
hans og þrár, í samtíðar- og hvers-
dagslífinu.
Traustið er hið skapandi persónu-
afl mannsins, sem knýr hann áfram
i framkvæmdalífinu, og tengir taugar,
sem binda saman einstaklinga og
skapa heilbrigt mannfélag.
Vissan er sigur mannsandans, sem
fenginn er með reynslu, þekkingu og
réttum skilningi á veruleika tilver-
unnar.
Kveðjusamsæti
að Wynyard, Sask.
Miðvikudaginn 7. maí var þeim
hjónum, séra Friðrik A. Friðrikssyni
j og frú hans, haldið kveðjusamsæti í
i kirkju Quill Lake safnaðar, í tilefni
| af því að þau hjón voru að leggja
af stað alfarin til Blaine Wash.
Fyrir samsæti þessu stóðu Quill
| Lake söfnuður, kvenfélagið, ung-
mennafélag safnaðarins, sunnudaga-
skólinn og Mímir söfnuður í Dafoe.
KI.-8 að kvöldinu voru allir seztir
til borðs. Voru heiðurshjónin leidd
inn og vísað í öndvegissæti. Forseti
safnaðarins, M. O. Magnússon, setti
samkomuna, með því að allir sungu
“ö, guð vors lands”. Þar næst tal-
aði forseti, bauð alla velkomna og
bað séra Friðrik að lesa borðbæn.
Meðan matast var, var fólki
skemt með Electric Orthophonic, er
leiknar voru á islenzkar hljómplötur.
Þá voru flutt stutt ávörp til heiðurs-
gestanna, frá hverju af félögunum,
sem fyrir samkomunni stóðu. Þess
á milli var leikið á slaghörpu, ein-
söngvar og þrísöngvar sungnir.
Tvö kvæði, ort af byggðarmönn-
um, voru heiðursgestunum flutt. —
Einnig flutti séra Ragnar E. Kvar-
an snjalla ræðu og söng einsörfgva.
Að skemtiskránni lokinni, afhenti
forseti heiðursgestunum og börnum
þeirra gjafir, er hann bað þau að
þiggja í minningu félaga þessara, er
þau hefðu svo lengi og trúlega starf-
að fyrir.
Séra Friðrik talaði til samkomunn-
ar. Þakkaði félagsmönnui^ og kon-
um fyrir samstarfið; og benti þeim á
nauðsynina á þvi, að missa aldrei
sjónar á merkinu, sem orðið hefði
til þess að mynda og viðhalda þess-
um söfnuði og byggja þetta hús.
Að loknu erindi séra Friðriks,
stóðu allir upp og sungu “God Be
With You Till We Meet Again”.
Það er hvorki oflof né ýkjúr þó sagt
sé, að söfnuðir þeir, er séra Friðrik
■hefir þjónað í Vatnabyggðum, missi
afar mikils í við burtför hans. Það
er ekki einungis safnaðarfólk hans,
heldur ög öll byggðin, sem mun
sakna hans. I þau átta og hálft ár
sem hann hefir starfað hér, hafa vin-
ir hans og vinsældir aukist með degi
hverjum, enda getur ekki ótrauðari
mann að hjálpa allri félagslegri við-
leitni og andlegum áhugamálum, en
hann. Svo sannfrjálslyndur er hann,
að hann getur starfað með skoðana-
andstæðingum sínum með svo mik-
illi lipurð, að honum vex virðing hjá
þeim.
Gott er til þess að hugsa,
hvað Blaine-búar græða menn-
ingarlega við komu þeirra hjóna.
Það skiljum við bezt, sem eigum á-
rangurinn af starfi þeirra um margra
ára skeið. Umbóta- og hugsjóna-
menn eru alls ekki óþarfir iðjuleys-
ingjar. Ekkert erfiði tekur meiri á-
reynslu en að hugsa. Þar sem skarp-
skyggnir hugsjónamenn leiðbeina
þeim ungu, þar mannast fólkið. Þar
sem hugsjónir deyja, þar deyr fólkið.
Areiðanlega verða góðhugir héð-
an séra Friðrik, konu hans og böm-
um, til heilla, hvar sem þau fara.
H.
Þér fáið virði peninga yðar ef þér kaupið •
Buckingham vindlinga. Buckingham rind-
lingar eru kftldir og beztu vindlingarnir, er
hægt er að fá; ávalt með sínu upprunalega
töfrandi bragði. Mjúkir og ilmgóðir, svo
allir dást að. Hver vindlingur vekur nýja
ánægjutilfinningu hjá hverjum seqi reykir.
Buckingham eru rétt búnir til og geymdir
eins og þarf með frá framleiðslustaðnum til
neytandans, í sérstaklega góðum umbúðum.
Buckingham vindlingar eru óbrigðulir aðt
efni. Tóbakið, sem þeir eru búnir til úr, er
svo gott, að ofdýrt er til þess að vér getum
látið nokkra miðaíeða premíur í pakkana.
Þess vegna segjum vér — epgir miðar —
allt efni.