Heimskringla - 17.08.1932, Page 1

AMAZING NEWS
PHONE
37 266
DRESSES
Any klnd Ar ^
BeautifuUy Mjf
Dry Cleaned
PortHs
MEN! YOUR CHANCE
E't","llSUITS-™r«.
Dry Cleaned / L Q
* *
* *
Service
and Smartly
Pressed
PHONE 37 26«
PoptKs
XLVI. ÁRGANGUR.
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINM7. ÁGÚST 1932.
NUMER 47
MRS. H. HELGASON DÁIN.
Mrs. H. Helgason frá Gimli,
Man., lézt á Almennasjúkrahús-
inu í Winnipeg s. 1. föstudag.
Hún varð fyrir bílslysi á Gimli í
Ágúst, ásamt annari konu, Mrs.
Önnu Helgason. Meiddust báð-
ar talsvert og af afleiðingum
slyssins var Mrs. H. Helgason
á sjúkrahúsinu.
Bílnum sem konurnar urðu
fyrir, var stýrt af manni að
nafni Ben Guðmundsson er
heima á í grend við Riverton,
Man. Tveir aðrir menn voru í
bílnum. Bíllin nam ekki staðar
eftir slysið, en var náð norður
við Hnausa af lögreglumönnum,
er strax veittu honum eftirför.
Ben Guðmundsson hefir verið
kvaddur til Winnipeg og stendur
yfirheyrsla yfir út af bílslysinu,
er ekki er lokið, þegar þetta er
skrifað.
ISLENDINGI SÝNT
BANA TILRÆÐI
Vinur Heimskringlu í Port-
land, Ore., Mr. Grímur Þor-
steinsson, skrifar blaðinu frétt
þá, er hér fer á eftir í lauslegri
þýðingu: I
“Sú óhæfa var hér í frammi
höfð fyrir skemstu, að reynt
var á hinn illmannlegasta hátt
að myrða Mr. Björn Jóhanns-
son velþektan rithöfund og ó-
trauðann starfsmann að endur-
bótum í félagsmálum. Morð-
tilraunin var framin með þeim
hætti, að íveruhús hans var
sprengt í loft upp kl. 2 að nóttu,
er fjölskyldan var í svefni. Til
allrar hamingju varð það fjöl-
skyldunni ekki að meini. Mr.
Jóhannsson, kona hans og tvö
böm sluppu út ósködduð. En
húsið var í rústum eftir spreng-
inguna.
Ástæðan fyrir þessari fólsku-
legu árás á Mr. Jóhannsson er
sú, að hann hefir verið einn at-
kvæða mesti maður þessa bæj-
ar (Portland) í að berjast á móti
sviksamlegu pólitízku framferði
Mr. Jóhannsson gróf upp skjöl
er skýlaust báru merki um svik-
samlega framkomu eins bæjar-
fulltrúans, er John Mann er
nefndur. Hann tók sönnunar-
gögn sín til lögfræðings bæjar-
ins, en hann vildi ekki sinna
málinu. Þá lagði hann þau
fram í yfirréttinum, og hafði
það þær afleiðingar að málið
var rannsakað. Gat Mr. Mann
ekki hreinsað sig af tveimur
mjög vítaverðum kærum er þar
voru á hann bornar.
En Mr. Jóhannsson lét þar
ekki staðar numið. Hann hélt
látlaust áfram, að afla sér upp-
lýsinga um það, sem var að ger-
ast í bæjarráðinu. Og áður en
á löngu leið, var borgarstjórinn,
George L. Baker og einn bæjar-
ráðsmanna fundnir sekir um
sviksamlegt framferði. Mr.
Jóhannsson er ritstjóri og út-
gefandi blaðsins Oregon Pro-
gressive, einnig meðritstjóri ann
ars blaðs (The New Democra-
cy). Með þessum blöðum á-
samt ræðum sem hann iðulega
flytur og oft í útvarp — því Mr. I
Jóhannsson er talinn einn af
fremstu ræðumönnum Norð-
vesturlandsins og dregur ávalt
að sér fjölda áheyrenda—heldur
hann málum sínum fram þar til
eftir þeim er tekið og réttvísin
getur ekki leitt þau hjá sér.
Eigi að síður kom brátt í ljós,
að dómstólamir ætluðu sér ekki
að hafast meira að, en þeir voru
knúðir til. En þá sneri Mr. Jó-
hannsson máli sínu til fólksins.
Hann hrinti því af stað hreyf-
ingu og gekk sjálfur í broddi
fylkingar með að fá þá Baker
og Mann til að vera rekna frá
embættum, með atkvæðum
fólksins auðvitað. Þetta var
nú ekkert smáræði að færast í
íang. En í sambandi við það
sýndi Mr. Jóhannsson svo mik-
inn dugnað, áræði og vit, að
andstæðingum hans stóð beigur
af því. Og þá var byrjað að
hóta hönum öllu illu ef hann
ekki hægði á sér. En það beit
nú lítið á þennan afkomanda
Víkinganna fornu. Atkvæðin
gegn Mr. Mann urðu yfirfljótan-
leg til að reka hann frá stöðu
sinni. En Baker borgarstjóri
hélt sinni stöðu með sára litlum
meiri hluta. En í almennigs-á-
litinu gerði þetta út af við Bak-
er á sviði pólitízkrar starfsemi.
Um Mr. Jóhannsson var farið
að tala sem borgarstjóra efni.
Álit á honum óx daglega hjá
almenningi.
Þannig stóðu nú sakir þegar
þessi fólskulega morðtilraun var
framin. En Mr. Jóhannsson
hefir lýst því yfir, að hann leggi
ekki niður vopnin. Blöð hér
hafa verið full af fréttum af
þessari morðtilraun. Eg sendi
Hkr. nokkrar úrklippur úr þeim,
'em hún getur notað, ef henni
sýnist.
Á meðal íslendinga er Mr. Jó-
hannsson vel þektur. Hann er
hægur maður í viðmóti og
greindarlegur á svip. Hann er
í raun og veru meiri lærdóms-
maður en bardagamaður. En
hann er gæddur stálslegnum
viljamætti, göfugu hugrekki og
miklum hæfileik tU að reikna út
hvað í mönnum býr. Hann er
útskrifaður af Chicago-háskól-
anum og hlaut þar bæði
námskeið og ýmsa heiðra. Síðan
hefir hann lagt ritstörf fyrir sig.
Hann var skipaður prestur
Swedenborgar-kirkjunnar, en er
betur þektur sem rithöfundur,
en prestur.
ISLENZK ORNEFNI
Líti eg á landabréfið
j Ljóð er mér í hug!
Hreimfagur hrynjandi
Hrífur mig á flug! ,
— Gullfoss og Dettifoss og
Dynjandi!
Legg eg við mitt óðnæmt eyra
Elfar heyri nið.
Fleygjist á flúðum
Eljót, um klettasnið.
Markarfljót og Skeiðará og
Skjálfandi.
Líta vil eg læki hoppa
Létt um fjalla tá.
Launfagrar, ljúfsvalar,
Lindir vil eg sjá.
— Varmilækur, Laugaból og
Lindarsel.
Skygnist eg um sker og eyjar,
Skrautlegt veit þar safn.
Söngvar og sagnir
Sindra um hvert eitt nafn.
— Skrúður og Drangey og
Draumasker.
Forynjur og furðu-verur
Festu víða nöfn.
Öræfin íslenzku
Eru töfra-söfn
— Trölladyngja, Sprengisand-
Ei mun bregðast alfatrúnni
Útlæg hyggja mín.
— Blikandi blysfarir,
“Bleikur máninn skín!’’
— Huldu-hvammur, Álfaklettur,
Kirkjuhvoll.
Yfirgef eg æfintýrin,
Ógleymanleg þó.
— Ungmenni íslands
Yrkja fagran skóg.
—Hallormsstaðir, Þrastaskógur,
Þórsmörk.
Veit eg nýjir vermireitir
Vernda landsins blóm.
— Úrsvölust örnefnin
Endurminning tóm.
— Svalbarð og Kaldakinn og
eins, að það verð, sem þeir krefj menn var unnið af Bandaríkja
ast, fáist fyrir mjólkina, en það manni, að nafni, Burnie. Ung-
er $1.60 fyrir 100 pund, eða 10 verji var næstur og Canada-
gallon. Um þetta hafa fundir maður sá þriðji. Þetta held eg
verið haldnir í flestum sveitun- láti nægja í þetta sinn, þó það
um og alls staðar samþykt, að j sé eins og að framan er getið,
hætta að senda mjólkina 20 á- j aðeins örlítið sýnishorn, í þrem
gúst. Sameiginlegur fundur fjórum atriðum, móts við það
ur, Surtshellir. bænda verður þó haldinn fyrir j sem aðrir færari en eg gætu ef
þennan tíma í Winnipeg. Sjái . til vill s^gt um þessa heimsins
nefnd fylkisstjórnarinnar, sem j frægustu Olympisku leiki.
starfandi á að heita í þessu
máli, ekki hvað sanngjarnt er í
því, mun þess skamt að bíða að
kussur, sem betri skilning hafa
á því, geri verkfall.
* * *
S. 1. sunnudag druknuðu 3
Erl. Johnson.
BREZKA FÉÐ f ÞERNEY
22. júlí gafst blaðamönnum
kostur á að skoða hvernig
, .. ............. , brezka féð lítur út, er flutt hefir
b°rn i vatnsþro á heimili bonda ■ verið m landsins> nú> eftir að
eins, er Steve Skoritz heitir, ná-|það er búið að yera hér um
lægt Buclianan, Sask. Börninjetund Qg ná §ér eftir sjóferðina
voru að baða sig, en misdýpi yfir hafið Féð er geymf f Þern_
var í þrónni og þau gættu þess ey> Qg yar þangað haldið . gær
ekki. Þau voru á aldrinum frá með ólafi á Kelvin og er það
um klukkustundar ferð. 1 för-
inni voru 16 eða 17 manns, og
var veðrið hið ákjósanlegasta.
Þerney á nú Guðmundur Jóns-
son á Skallagrími, og hefir mik-
ið verið gert að jarðabótum þar
5 til 11 ára.
OLYMPSKU LEIKIRNIR
R. A. BONNAR DÁINN
Fýsa mig um sund og sanda
Söngljúfustu nöfn.
Tón-þýður tví-söngur
Töfrar mig í höfn.
— Álftafjörður, Súgandi og
Sólheimar.
Hugur hver sem ísland elskar,
Unir bezt við fjöll.
Frost-köld og fun-heit,
Fegrar hann þau öll.
— Kötlu og Heklu og Helgafell.
—Seattle, 7. ágúst, 1932.
Líti eg á landabréfið
Leiftrar mér í hug!
— Ljómandi litir
Lyfta mér á flug.
— Rauðisandur, Grænavatn og
Lokinhamrar, Lómagnúpur,
Lón — og Dimmuf jöll,
Svanshóll og Sæból,
Seiða þau mig öll!
— Unaðsdalur, Vonarskarð og
Skáldstaðir!
Jakobína Johnson.
Síðast liðinn laugardag lézt
að sumarheimili sínu í Heading-
ly, lögfræðingurinn R. A. Bonn-
ar, K.C. Hafði hann stundað
lögfræðisstörf í 33 ár og var
mjög víðkunnur fyrir þau. Hann
var á vissum sviðum, svo sem í
rekstri glæpamála talin með
fremstu lögfræðingum í Canada
Fæddur var hann í Ontario fylki
árið 1860, en fluttist til Win-
nipeg 1885. Lögfræðisstörf byrj- j
aði hann hér 1899 og hefir(
gengt þeim síðan. Hann dó af
hjartabilun.
FER I BÚÐ í LOFTFARI
í frétt frá London segir að
Amy Johnson, flugkonan nafn-j
fræga, hafi komið í loftfari í(
gær frá Dublin til þess að kaupa
manni sínum, A. J. Mollison,
skjólgóð nærföt til flugferðar-
innar, er hann hefir ákveðið að
fara til Norður-Ameríku. Molli-
son ætlaði að leggja af stað í
dag, en hætti við vegna óhag-
stæðs veðurs.
ÝMSAR FRÉTTIR.
í nýafstöðnum kosningum á
Þýskalandi, varð engin flokk-
anna í meiri hluta. Afleiðingin
af því er talin líklegust að verða
sú að Hitlers-sósíalistar og
flokkur Bruenings fyrrum kansl
ara myndi sameiginlega stjórn.
Hitlers-menn unnu talsvert á
í kosningunum.
* * *
Ronald D. Rideout, sá er hald
ið er að rænt hafi Royal Bank-
an á Corydon og Osborne stræt-
um 16. júní og komst burtu
með $8,000 í peningum, var
tekinn fastur í Buffalo, N. Y.
s. 1. föstudag og fluttur til Win-
nipeg. Málið kom fyrir rétt s. 1.
mánudag. Meðgekk Ronald að
hafa framið ránið. Hann var
dæmdur af Noble dómara til 10
ára fangavistar í Stony Moun-
tain og hýðingar. Ronald er
ungur maður ný-útskrifaður af
háskóla. Ástæðuna sagði hann
þá fyrir bankaráninu, að hann
hefði lent í spili við þorpara í
Bandaríkjunum, sem hótuðu að
taka líf hans, ef hann ekki
greiddi þeim $1,800 skuld, sem
hann var kominn í við þá
* * *
Stjórnarformaður Ramsay
Macdonald kvað ekki fús að
leggja steina í götu viðskifta
Rússlands við Bretland. Þegar
fara átti í gær að gera heildar-
samning um viðskifti Canada
og Bretlands á Ottawafundinum
kom snurða á þráðinn er að
því atriði kom, að tolla vörur
frá Rússlandi á Englandi, svo
sem hveiti og húsavið, eins og
ráð hafði verið gert fyrir af
hvorutevggju aðilum á Ottawa-
fundinum. Stjórnarformaður
Englands vildi ekki samþykkja
þær tillögur óbreyttar. En ef-
laust verður fram úr þessu ráð-
ið á viðunanlegan hátt fyrir
hvorutveggja eða alla samnings
aðila, eins og fleiru, sem erfið-
leikum hefir ollað.
* * *
Mrs. Charles A. Lindbergh
fæddist sonur í gær. Er það
eina bamið sem þau eiga á lífi.
Hefði sonur þeirra er rænt var
lifað, hefði hann nú verið fullra
tveggja ára. Lindberghs-hjónin
hafa um hríð dvalið í Engle-
wood N. J. á heimil Mrs.
Dwight W. Morrow, móður Mrs.
Lindbergh, og fæddist barniö
þar.
* * *'
Samkvæmt skýrslum frá akur
yrkjudeild C. N. R. félagsins, er
búist við hveitiuppskeru í ár af
25,180,000 ekrum í Canada. Af
, því eru 2,552,000 ekrur í Mani-
toba, 14,184,000 í Saskatchewan
7,728,000 í Alberta og 704,000
Los Angeles 5 ágúst.
Kaldbakur. Kæri ritstjóri Hkr.
Það er leiðinlegt að geta ekki siðustu úrin Kn auk brezka fén
ski ifað þér eitthvað dálítið ítar- aðarins, sem þar dvelur nú um
lega um þessa Olympíu leiki því ^ stundarsakir, meðan gengið er
í sjálfu sér eru þeir fyllilega úr skUgga um að hann þjáist
þess verðir. I ekki af neinum smitandi kvilla,
_ Hinsvegar er það ekki hægt, er þar ekki annar búpeningur
u egur. sízt fyrir mig. Og annað það, j en einn hestUr og em kýr. Heyiö
að þeir eru svo umfangsmiklir er flutt að Reykjum. Ein fjöl-
og f jölbreyttir, að sjálf Cali- skylda býr í eynni og er hún ný-
. forníu blöðin eiga sum fult í lega flutt þangað vestan úr Skál
fangi með að skýra frá öllu, er ( eyjum á Breiðafirði. Eru 10
þar fer fram. ( manns nú þar alls>
ÖHum dagblöðum hér berj Brezka fénu lfður ágætlega
saman um það, að aldrei fyr(og er það mjög feitt; lá ein
hafi leikir þessi verið eins marg-' kind afyelta> er komið yar þang_
brotnir og fjolsottir eins og íjað á eyna gem féð hélt sig> og
var okkur sagt af heimamanni
.._ A. _ . þetta sinn. Sömuleiðis fullyrða
oðrum fylkjum landsins. í sömu bloðin að aldrei f hafi borið
skyrslum er þess getið, að Jap- meira á kappgirni milh þjóða
an og Kma seu mikið að auka f sigurvinninga en einmitt nú
hveitikaup sín. Síðast liðið ártvið þennan leik er þeir nefna
keypti Kína alls um 50,000,000
mæla af hveiti, sem kvað vera!
þeim, er gekk me ðokkur til kind
anna, að þetta hefði nokkrum
sinnum komið fyrir, og væri því
smávitjað um það.
Féð er alls að tölu 24. Sjö
hrútar og sautján ær, alt vetur-
gamalt. Alt er það kollótt og
með rófu hér um bil eins langa
og mannshandleggur og því
mjög ólíkt íslenzku fé að útlíti.
Reyndar er siður víða að óper-
era af fénu rófuna, þegar það
er ungt, og hefir það einnig
verið gert við fé þetta, en eftir
númer 10. Það bezta sem eg
get í þetta sinn er að skrifa þér
miklu meira en áður hefir verið lista> er birtist f kveldblaðinu
keypt þar. Um 65.3% af þvi <*Evening Herald” 6 ágúst.
hveit, var fra Astraliu, 18% frá Hann gefur bezt m kynna>
Bandaríkjunum og 14.5% frá hyerni 24 þjóðir eru staddar
Canada. Mr. Marler, sendiherra yig lok f ri ^ þessara leika.
Canada í Japan, sem nú er g vlnningar standa þannig;
staddur í Winnipeg, segir að j Bandaríkin 3104 mörk; Italía
hveiti annara landa sé keypt 104. Frakkland 92; Fiimlaud. 72;
meira eystra en hveiti frá Can-: M,skaland 62; England 62; Sví- f
ada vegna þess, að gæði canad- ^ 5g; Canada 42; Austurríki w glldnurffog langUr dÍndlU
iskshveitisséþarekkiþekteinsj^. póUand 25; írland23; Dan_| fjjrkyn þetta heitir Border
og skildi, en sem meira en jafni;mörk 22; Japan 21; Holland 21; íLeichf,f0r..0g er rf f aðTTf,öal‘
upp mismun verðsins, sem mest j unverjaland 21; Norður_Slav- lega tíl kJ°tframleiðslu- Ullin á
er horft í. * * * ar 19; Ástralía 11; Suður-Afríka
10; Nýja Sjáland 6; Latvia 5;
Stórkostlegur bruni varð 1 Fillinps-eyjar 4; Argentine 4;
Chicago s. 1. fimtudag, er eldur Belgia 3; Brasilía 1. Nú þegar
kom upp í einu verzlunarhverfi bafa ðll kapphlaupin verið
borgarinnar. Skaðinn er metinn ( hlaupin, t. d. 100 metra vega-
$6,000,000. Þar brann $1,000- lengd 2Ú0 metra, 400 metra,
000 virði af hveiti. í 30 ár er 5q6 metra og 15000 metra, leng-
sagt að þar hafi ekki orðið meiri gta þrauta hlaupið Sigurvegari
bruni. * þess ev Finni að nafni Lauri
«£ }f, r
Lethinen. Blaðinu Herald far-
Nýlunda má það heita, að sjá ast þannig orð, að ef Finnar
heila hvali í Winnipeg. En jsáu montnir af nokkru, þá sé það
þessa hefir nú verið kostur und- af 15,000 metra hlaupum þeirra
anfarna daga. Hafa bæði búðir j enda sé það rjóminn ofan af
Eaton’s og Hudson’s Bay fé- allri hlaupa íþrótt og þraut-
lagsins haft þá til sýnis. Hval- seigju. Hin ýms lægri hlaupa
irnir eru hvítir og voru veiddir, metra mörk hafa verið unnin
í Hudson’s flóanum. Þeir voru af ýmsum öðrum t. d. 100 metra
7 talsins, frá 12 til 14 feta lang- j af Bandríkja manni, að nafni
ir og viktuðu hver um 1,500, Eili Carr, 400 metra hlaup unn-
pund. í hyggju kvað haft að ið einnig af Bandaríkja manni,
gera lýsisvinslustöð norður við j að nafni Ben Eastman o. s. frv.
Churchill og til þess að auglýsa, Emnig fylgir það frásögnum
vöruna, sem þar á að framleiða,
munu hvalirnir hafa verið sendir
til Winnipeg. Er haldið að mikill
markaður sé hér fyrir vörur af
þessu tæi, því lýsið úr þessum
hvítu hvölum kvað mega nota
til margs, svo sem í mál, áburð
allskonar o. fl.
* * *
í mjög mörgum sveitum í
grend við Winnipeg, eru bændur
þessum að flest hlaupin hafi
gefið af sér nýtt heims-met.
1 sverða leikfimi hafa fjórar
þjóðir unnið sigra, Bandaríkin,
Danmörk, Belgía og Mexico.
Aðal sigrar í þessari grein eru
þó taldir til Bandaírkjanna. Ný
heimsmet í sund íþróttum hafa
einnig verið sett. Japönsk
stúlka, að nafni Hitcko Machata
synti hundrað metra á 3 mínút-
því*er ekki eins góð og á ýms-
um öðrum útlendum ræktifjár-
kynjum, en er þó mikið verð-
meiri en ullin á íslenzka fénu.
Búist er við, að fé þetta geti
gengið úti, en þó ekki nema á
ræktuðu landi, eða þar, sem
jafngott er fyrir það.
Hver er nú hugsunin með
þessu erlenda fjárkyni? Munu
margir spyrja. Er hún að láta
fjárkvn þetta koma í staðinn
fviir okkar innlenda kyn og
eyða því smátt og smátt? Nei;
hún er ekki sú, heldur eingöngu
að framleiða kynblendinga til
slátrunar.
Fé þetta mun ekki vera eins
dugletg að bjarga sér og ís-
lenskt fé; hins vegar er búist
við. að íslenzkar ær muni með
hrútum af þessu kyni eiga mik-
íð vænni lömb,—dilkarnir verða
að meðaltali minst 5 kg. þyngri
á skrokkinn og auk þess með
verðmætara kjöti.
Brezka fjárstofninum verður
haldið hreinræktuðum út af
fryir sig til þóss að fá nóga
hrúta í þeim tilgangi, er áður
var frá skýrt. — Alþbl.
Helga Sigmundsson, kona Þor
steins Sigmundssonar að Hnaus
um, Man., dó s. 1. slaugardag.
Hun var 34 ára. Væntanlega
staðráðnir í að hætta að senda um og 10 sekúndum (brjóst verður hennar minst nánar síð-
mjólk til bæjarins, nema því að sund); 100 metra sund fyrir ar.