Heimskringla - 17.08.1932, Síða 2

2 m,Af)Sll>A
S K R I N G L A
WINNIPEG 17. ÁGÚST 1932.
MINNINC LEIFS HEPPNA
Sunndaginn 17 júlí afhendi
sendihsr a Bandaríkjanna gjöf
þjóðar sinnar til fslands á
þúsund ára afmæli Alþingis
1930: ..Styttu Islendingsins,
Leifs heppna, er fyrstur fann
Ameríku.
Fæðingarstaður Leifs heppna.
Eftir Eggert Briem frá Viðey.
t Landnámabók segir svo frá
landnámi Eiríks rauða hér á ís-
landi, þar sem skýrt er frá land-
námum í Breiðafirði: “Þorvaldr,
son Ásvalds Úlfssonar, Öxna-
Þórissonar, ok Eiríkr rauði, son
hans, fóru af Jaðri fyrir víga-
sakir, ok námu land á Horn-
ströndum, ok bjoggu at Dröng-
um; þar andaðist Þorvaldr, Eir-
íkur fekk þá Þjóðhildar, dóttur
Jörundar Atlasonar ok Þorbjarg
ar knarrarbringu, er þá átti
Þorbjörn hinn haukadælski;
réðst Eiríkr þá norðan, ok ruddi
lönd í Haukadal; hann bjó at
Eiríksstöðum hjá Vatnshorni.”
Hér er beinum orðum tekið
fram, að þegar Eiríkur rauði
fékk Þjóðhildar, flutti hann frá
Hornströndum og settist að í
Haukadal, þar sem hún átti
heima. Það er því útilokað, að
Leifur hepni, sonur þpirra, sé
fæddur að Dröngum, eins og
sumir ætla.
Þegar þeir atburðir höfðu
gerst, er því ollu, að Eiríkur
varð að fara úr Haukadal, seg-
ir Landnáma svo frá dvöl hans
hér á landi, er hann fór frá Eir-
íksstöðum: “Hann nam þá
Brokey ok Öxney, ok bjó at
Tröðum í Suðurey hinn fyrsta
vetr; þá léði hann Þorgesti (á
Breiðabólstað á Sjtógaströnd)
setstokka; síðan fór Eiríkur í
Öxney, ok bjó á Eiríksstöðum;
þá heimti hann setstokkana, ok
náði eigi. Eiríkr sótti setstokk-
ana á Breiðabólstað, en Þor-
gestr fór eftir honum; þeir börð
ust skamt frá garði at Dröng-
um; þar féllu tveir synir Þor-
gests ok nokkrir menn aðrir.
Eftir þat höfðu hvárirtveggju
setu; Styrr veitti Eiríki, ok
Eyjólfr úr Svíney ok synir Þor-
brands úr Áltafirði ok Þorbjörn
Vífilsson; en Þorgesti veittu
synir Þórðar gellis ok Þorgeir
úr Hítardal, Áslakr úr Langadai
ok Illhugi son hans. Þeir Ei-
ríkr urðu sekir á Þórsnesþingi;
hann bjó skip í Eiríksvági; en
Eyjólfr leyndi honum í Dímun-
arvági, meðan þeir Þorgestr
leituðu hans um eyjar. Þeir
Þorbjörn ok Eyjólfr ok Styrr
fylgdu Eiríki út um eyjar.”
Þar sem Eiríkur hafði ekki
þörf fyrir setstokka sína vetur-
inn, sem hann var að Tröðum,
er ljóst, að hann hefir ekki dval-
ið þar í eigin húsum.
En næsta vor reisir hann bæ
sinn í Öxney, er hann einnig
nefndi Eiríksstaði, ei»s og bæ
sinn í Haukadal. En þegar hann
kallar eftir setstokkunum til
þess að nota þá í hinum nýju
bæjarhúsum sínum, vill Þorgest
ur ekki láta þá lausa. Eiríkur
fer þá sjálfur til og tekur set-
stokkana með valdi, en Þor-
gestur veitir honum eftirför með
því liði, er hann gat dregið
saman samstundis, og nær Eir
íki hjá Dröngum, sem er .næsl
bær við Breiðabólstað. Þrí
berjast, en Eiríkur og han
menn hafa betur og tveir syni
Þorgests falla og nokkrir men
aðrir, sennilega af beggja liði
Síðan hafa báðir setur þar tii
Þórsnesþing kemur saman um
sumarið, og Eiríkur og þeir, er
að vígunum höfðu verið með
honum, urðu þar sekir. Þá af-
ræður Eiríkur að búast til brott-
ferðar af landinu, og iætur að
því loknu í haf samsumars og
finnur Grænland. Þaðan kom
hann síðan aftur á fjórða sumri,
eða eftir að hann hafði verið 3
vetur á Grænlandi og endað
þar sekt sína sem fjörbaugs-
maður. Næsta vetur dvelur
hann svo á íslandi og fer því
næst sumarið eftir alfarinn af
landinu að byggja Grænland, Í4
eða 15 vetrum áður en kristni
var lögtekin hér á landi árið
þúsund eins og segir í fslend-
ingabók, eða nákvæmlega 15
árum fyrir kristnitöku, eftir því
sem skýrt er frá í Landnámu,
samkvæmt þeim síðari rann-
sóknum, sem þar er stuðst við.
Þegar Leifur Eiríksson kom
til Noregs haustið 999, voru því
liðnir 18 eða 19 vetur frá því,
er foreldrar hans fóru frá Eir-
íksstöðum í Haukadal. Þegar
Leifur hafði látið skírast um
veturinn, tekst hann því næst
þann vanda á hendur vorið eftir
að kristna Grænland. Jafnframt
vinnur hann sér það til ágætis
um sumarið, að finna Vínland
hið góða og bjarga skipshöfn,
er þótti svo mikils um vert, að
hann fyrir það hlaut viðurnefni
sitt “hinn hepni.’’
Ef Leifur hefði unnið þessi
afrek á ungum aldri og hann
hefði ekki verið eldri en 19 eða
20 ára, er þessi stórtíðindi gerð-
ust í lífi hans, mundi þess óef-
að hafa verið getið, eins og gert
er um aðra fornmenn, er unnu
sér til frægðar í æsku. En það
er eki gert, og má því ganga að
vísu, að hann hafi verið búinn
að ná fullum þroska, er þessir
atburðir'gerðust, enda má gera
ráð fyrir að Eiríkur rauði hafi
búið nokkur ár í Haukadal og
þau hjónin hafi átt sonu sína,
Lei( og Þorstein, þegar á fyrstu
hiónabandsárum sínum, eins og
venja er til um hjón, er á annað
borð verður barna auðið.
Spurningunni um fæðingar-
stað Leifs hepna má því óhikað
svara svo, að hann sé fæddur
á Eiríksstöðum í Haukadal.
Bæjarrústirnar á Eiríksstöð-
um voru rannsakaðar af Þor-
steini Erlingssyni sumarið 1895,
að tilhlutun Bandaríkjakonunn-
ar Corneliu Horsford, og því
næst sumarið eftir af Daniel
Bruun.
Við rannsóknirnar kom í ljós,
að bærinn hefir ekki verið end-
urbygður, og hér er því um að
ræða rústir af bæ Eiríks rauða
og elstu bæjartóttir hér á landi,
er menn þekkja. Rannsóknirnar
sýndu enn fremur, að bæjar-
veggimir hafa verið hlaðnir úr
torfi og grjót hafði aðeins ver-
ið notað neðst í veggjunum án
þess þó að mynda þar samfelda
hleðslu að því er virtist. Þessar
bæjartóttir hafa ávalt verið
skoðaðar sem leifar af einum af
bústöðum Eiríks rauða, en það
er ljóst, að þær sýna jafnframt
húsaskipun þeirra húsakynna.
þar sem Leifur hepni er fæddur.
* * *
LEIFUR HEPPNI.
Eftir Matthías Þórðarson
þjóðminjavörð.
í dag er hans minst á ætt-
jörðu hans á hinn göfugasta
hátt: Minnismerki hans verður
afhjúpað í höfuðstað landsins,
veglegasta minnismerkið, sem
hér hefir verið reist alt til þessa.
Þetta er raunar að vonum, eft
ir að frægð Leifs Eiríkssonar
hefir nú vaxið með hverjum ára
tugnum síðustu hundrað árin í
tveim heimsálfum og honum
reist hið ágætasta minnismerki
fyrir hálfri öld síðan í höfuðstað
þess lapds í Vesturheimi, er
hann fann, borginni Boston á
Nýja-Englandi. — Það minnis-
merki reistu þeir menn, er nú
á tímum byggja Vínland hið
góða. Þeir hinir sömu hafa á
undanförnum áratugum lagc
fram dýrmætasta fjársjóðinn tii
að auka á frægð Leifs, int af
höndum víðtækustu rannsókn-
irnar á vorum fornu frásögnum
um frægðarför hans. Og enn
eru það þeir, og raunar Banda-
ríkin öll í Vesturheimi, sem
með þessu minnismerki, er hér
verður afhjúpað í dag, aug-
lýsa fyrir alheimi aðdáun sína
á Leifi Eiríkssyni, um leið og
landi voru er með því sýnd.ur
hinn mesti heiður.
Þegar sú fregn barst hing-
að, vestan um haf að Banda-
ríkjamenn ætluðu að minnast
alþingishátíðar vorrar meö
þessu veglega minnismerki,
vakti það almenna hrifning og
þakklæti, bæði af því, sem nú
hefir verið tekið fram, og jafn-
framt af því, að með þessu var
auglýst fyrir alheimi fullkomin
viðurkenning þeirra á sögugildi
og sannleika fornra frásagna
vorra. — Jafnframt var þess
minst, og það kunngert öllum
mönnum, að sá Norðurálfu-
maður, er menn vita nú fyrstan
hafa stigði fæti á land í Vestur-
heimi, var maður, er borinn var
og barnfæddur á íslandi.
Always ask for
44
Canada
Bread”
Builds body, bone and musde
PHONE 39 017
Fyrir skammsýni sakir og í
fljótu bragði virðist æfi sumra
merkismanna undarleg, frægð
þeirra fengin með auðveldleik-
um og jafnvel ósjálfrátt þeim;
örlögin þykja leggja þeim alt í
skaut, sem verður þeim til á-
gætis. Þeir eru kallaðir menn
heppnir. Hið ósýnilega orsaka-
samband dylst mönnum; þeir
hugsa ekki um hversu fátt þeim
er f rauninni kunnugt um af
því, sem mestu varðar; flestir
reyna aðeins að rekja hin sýni-
legu orsakasambönd, enda er
annað naumast hægt.
Æfi Leifs er lýsandi dæmi
þess hversu örlögin bera suma
menn áfram og færa þeim ó-
sjálfrátt atburði lífsins að hönd-
um. Þeir eru sem verkfæri í
ósýnilegri hendi.
Saga Leifs heppna er ekki
löng. Hún er aðeins örlítill
þáttur, rúm blaðsíða, í sögu
þeirra föður hans, Eiríks rauða,
og Þorfinns karlsefnis, er vildi
feta í fótspor Leifs og byggja
það land, sem hann hafði fund-
ið. En þessi litli þáttur í sög-
unni, svo sem hún er skráð í
Hauksbók og Skálholtsbók, er
mjög efnisríkur og mundi end-
ast til langrar sögu, ' ef gerð
yrði eftir þeim hugmyndum, er
hann vekur. í Ólafs sögu
Trggvasonar í Flateyjarbók er
skotið inn svo nefndum Græn-
lendingaþætti og er þar einnig
sagt frá Leifi, ferð hans og
landafundi, nokkuð fyllra en í
Hauksbók, en á tortryggilegri
hátt að ýmsu leyti. Sagan sjálf
mun samin af Gunnlögi Leifs-
syni, munki á Þingeyrum, um
1200 og er þar einnig sagt
stuttlega, en með sannindum,
frá för Leifs, og eftir frásögn
Gunnlögs hefir Snorri Sturlu-
son sagt frá hinu sama í Ólafs-
sögu sinni. Með fám orðum er
einnig getið heimferðar Leifs
og landafunda í Kristnisögu og
mun þar einnig farið eftir Ólafs-
sögu Gunnlögs. Um hálfri öld
eldri er landaskipun Nikulásar
ábóta á Munka-Þverá. Þar er
með fám orðum skýrt á svipaö-
an hátt frá landafundi Leifs o.
fl. Er sú frásögn elst allra ís-
lenzkra rita um það mál og
færð í letur rúmri 14 öld eftir
að Leifur fann Vínland.
Alt að kalla, sem skráð finst í
fornum ritum um Leif heppna,
er í frásögninni um ferð hans.
Um æfi hans áður og síðar eru
engar frásagnir. Foreldrar hans
og forfeður eru nafngreindir
menn. — Faðir hans var Eiríkur
rauði, sem sagan er af, sá er
fyrstur norrænna manna rann-
sakaði Grænland, gaf því nafn
og hóf þar bygð 986, svo sem
kunnugt er. Eiríkur var sonur
Þorvalds Ásvaldssonar Úlfssonar
Öxna Þórissonar en Þórir
sá varð bróðir Nadd- Odds,
sem fann land vort og nefndi
Snæland. Bróðir Úlfs var Ó-
feigur lafskeggur, faðir Kráku-
Hreiðars, sem var faðir Úlfs,
föður Gunnbjarnar, er fann
Gunnbjamarsker og sá þaðan,
manna fyrstur, Grænland. Voru
þeir Eiríkur og Gunnbjörn þann
ig fjórmenningar og því eðli-
legra, að Eiríkur færi að leita
þessa nýfundna lands, þegar
hann var sekur ger á Þórnes-
þingi 982. En móðir Leifs og
kona Eiríks var Þjóðhildur, dótt
ir Jörundar Atlasonar hins
rauða. Úlfssonar hins skjálga,'
Högnasonar hins hvíta, og Þor-
bjargar knarrarbringu, sem þá
var kona Þorbjargar Bjarnason-
ar í Haukadal í Dölum. Þor-
björg, amma Leifs, var ein af
dætrum Gils skeiðarnefs í Kleif-
um í Gilsfirði, systir Ingibjarg-
ar, konu Gull-Þóris. Þorvaldur
afi Leifs, kom hingað síð land-
námsaldar og bygði á Dröngum
á Homströndum, en Eiríki mun
ekki hafa þótt þar fýsilegt að
búa eftir föður sinn, heldur
ruddi hann sér land hjá Stóra
Vatnshorni í Haukadal, þar sem
kona hans hafði átt heima.
Nefndist bær hans Eiríksstaöir
og bj óhann þar um hríð. Þar
mun Leifur vera fæddur, að lík-
indum um 965, eða á þeim ár-
um. Eiríkur var sekur ger úr
Hauka.dal fyrir víga sakir og
fór þá að búa að Tröðum í Suð-
urey og síðan á Eiríksstöðum í
Öxney. Þaðan varð hann svo
að fara aftur fyrir víga sakir, er
hann fór að leita lands þess, er
Gunnbjörn hafði séð. Hann bar
alt lausafé sitt á skip, er hann
fór vestur, og að líkindum hefir
alt heimafólk hans farið með
honum þá. Óvíst er, hvort það
eða Leifur sonur hans hafi kom-
ið með honum þaðan aftur sum-
arið 985, en líklegt er það, og
næsta vetur var Eiríkur á Hólm
látri á Skógarströnd. SumariÖ
eftir fór hann héðan af landi al-
farinn að byggja Grænland og
eftir þann tíma hefir hann lík-
lega ekki, né Leifur, sonur hans,
komið til íslands. Á Eiríksstöð-
um í Haukadal, bernuskuheimili
Leifs, féllu bæjarhúsatóftirnar
í rústir, er faðir hans varð að
fara þaðan. Engir gerðust til
að byggja þar að nýju og eru
tóftirnar enn í dag sýnlegir
söguvottar frá tíð þessara fornu
merku manna. Þær eru skamt
fyrir framan (austan) Stóra-
Vatnshorn, miðja vegu milli
þess og Skriðukots, sem bygst
hefir þar síðar.
Á Grænlandi biðu landnáms-
mannanna þar mörg viðfangs-
efni og örðug. Hinn ungi ís-
lendingur hafði þegar á æskuár-
unum hlotið að lifa margs kon-
ar hættu, og enn voru erfiðir
tímar framundan í hinu nýja
landi. Eiríkur kaus sér bústað
f Brattahlíð við Eiríksfjörð í
Eystri-bygð. Sá staður er einn-
ig vel kunnur enn og þykir þar
i i
sumum einna vistlegast á Græn
landi. Sést nú bæjarrústin vest-
an við fjörðinn innarlega, hjá
lítilli á, sem fellur þar ofan
hlíðina. Hér ríkti fegurð og
friður; hér gátu þeir feðgar
lifað óáreittir aif öðrum og
fengið nú að njóta virðingar og
trausts þess litla þjóðflokks, er
kosið hafði sér bústaði meö
þeim í landinu.
Eiríkur gerðist aldraður og
Leifur fulltíðamaður. Miklir at-
burðir gerðust á tslandi, og
Norðurlöndum. Víkingaöldin
geisaði, vígaferli og styrjaldir.
Nýr átrúnaður ruddi sér til
rúms. Það var fýsilegt að
hleypa heimdraganum og lítast
um í öðrum löndum. — Leifur
var orðinn reyndur í sjóferðum
heima fyrir og vildi nú sigla
skipi sínu alla leið austur til
Noregs. Það var sumarið 999.
— Hann virðist hafa ætlað að
fara beinustu leið frá suður-
odda Grænlands, beint í austur,
og nú hefst saga hans: “En er
Leifur sigldi af Grænlandi um
sumar, urðu þeir sæhafa til
Suðureyja. Þaðan byrjaði þeim
seint og dvöldust þeir þar lengi
um sumarið. Leifur lagði þokka
á konu þá, er Þórgunna hét:
hún var kona ættstór og skildi
Leifur, að hún myndi vera marg
kunnig. En er Leifur bjóst
brott, beiddist Þórgunna að fara
með honum. Leifur spurði hvort
það væri nokkuð vilji frænda
hennar. Hún kvaðst það ekki
hirða. Leifur kveðst eigi það
kunna að sjá að sínu ráði að
gera hertekna svo stórættaða
konu í ókunnu landi, “en vér
liðfáir”. Þórgunna mælti: “Eigi
er víst, að þér þyki því betur
ráðið.” “Á það mun eg þó
hætta," sagði Leifur. Síðan seg-
ir gjör frá samtali þeirra og
kvaðst Þórgunna ætla að koma
sér til Grænlands áður lyki.
Sagan gefur í skyn, að hún hafi
verið sú hin sama Þórgunna,
sem segir frá í Eyrbyggjasögu
og andaðist á Fróðá. Yrði of-
langt mál að fara hér út í það,
þótt það sé hugðnæmt viðfangs-
efni, og skal nú haldið áfram
sögunni: “Þeir Leifur sigldu
brott úr Suðureyjum og tóku
Noreg um haustið. Fór Leifur
til hirðar Ólafs konungs
Tryggvasonar. Lagði konungur
á hann góða virðing og þóttist
sjá, að hann myndi vera vel
mentur maður. Eitt sinn kom
konungur að máli við Leif og
sagði: “Ætlar þú til Grænlands
í sumar?” “Það ætla eg’’,
sagði Leifur, “ef það er yðvar
vilji.” Konungur svaraði: “Eg
get, að það mun vel vera, og
skaltu þangað fara með erind-
um mínum og boða þar kristni.’’
Leifur kvað hann ráða skyldu,
en kveðst hyggja, að það erindi
mundi torflutt á Grænlandi. —
Konungur kveðst eigi þann
mann sjá, er betur væri til fall-
inn ,en hann, “og muntu giftu
til bera”. “Það mun því að
eins", segir Leifur, “ef eg nýt
yðar við’’. Lætur Leifur í haf
(sumarið 1000) og er lengi úti,
og hitti á lönd þau, er hann
vissi áður enga von til. Voru
þar hveitiakrar sjálfsánir og
vínviður vaxinn. Þar voru þau
tré, er mösur heita. og höfðu
þeir af þessu öllu nokkur merki,
sum tjé svo mikil, að í hús voru
lögð. Leifur fann menn á skip-
flaki og flutti heim með sér.
Sýndi hann í því hina mestu
stórmensku og drengskap sem
mörgu öðru, er hann kom kristni
á landið, og var jafnan síðan
kallaður Leifur hinn heppni.
Leifur tók land í Eiríksfirði og
fór heim síðan í Brattahlíð.
Tóku þar allir menn vel við
honum . Hann boðaði brátt
kristni um landið og almenni-
lega trú, og sýndi mönnum
orðsending Ó 1 a f s konungs
Tryggvasonar og sagði hversu
mörg ágæti og mikil dýrð fylgdi
þessum sið. Eiríkur tók því
máli seint, að láta sið sinn, en
Þjóðhildur gekk skjótt undir og
lét gera kirkju eigi allnær hús-
unum. Það hús var kallað
Þjóðhildarkirkja. Hafði hún þar
fram bænir sínar og þeir menn,
sem við kristni tóku.”
Áður lauk, varð kristni komið
á Grænland; í sögu Ólafs kon-
ungs segir, að af ráðum og eggj
an Leifs hafi Eiríkur verið skírð
ur og alt fólk á Grænlandi.
Landið, þar sem Leifur fann
vínviðinn, var nefnt Vínland
(hið góða). Sennilega hefir
Leifur gefið því það nafn. Mjög
hefir verið og mun mega full-
yrða nú eftir þær rannsóknir,
sem gerðar hafa verið, að Leif
hafi borið að landi á austur-
strönd Norður-Ameríku, sunn-
an Nýju-Brúnsvíkur, sennilega
á Nýja-Englandi, sem nú heitir
svo; eru þar nú sex af Banda-
ríkjunum. Vitanlega verður
landgöngustaðurinn ekki ákveð-
inn nákvæmlega eftir sögunni
né neinum þeim heimildum,
sem nú þekkjast.' Hin önnur ó-
kunnu lönd, sem Leifur hitti,
hafa eflaust verið þau, er nú
heita Nýja-Skotland og Nýfund-
naland. Er hann sigldi h^imleið-
is til Grænlands frá Vínlandi,
hlaut hann að verða þeirra var.
— Jurtir þær, er Leifur fann,
eru enn í dag alkunnar í Norð-
ur-Ameríku og fullkomlega
ljóst, við hvað er átt í sögunni.
Þessi landsfundur Leifs vakti
að sjálfsögðu mikið umtal
heima fyrir á Grænlandi. Næsta
sumar ætlaði Þorsteinn, bróðir
Leifs, og Eiríkur, faðir þeirra,
að fara til Vínlands, en komust
þangað ekki. Sumarið 1003 fór
Þorfinnur karlsefni og margir
fleiri með honum, á 3 skipum,
til að nema landið og byggja,
en fengu þar engan frið fyrir
þeim er fyrir bjuggu og varð
þar ekki úr landnámi fyr en 5
öldum síðar, er Norðurálfumenn
brutu sér þar leið með báli og
brandi. Að sönnu barst fregnin
um fund Vínlands til Norður-
landa (Danmerkur) þegar á 11
öld og var færð í letur af mag.
Adami frá Brimum eftir frásögn
Sveins konungs Úlfssonar og
manna hans (um 1070), en virð
ist ekki hafa hrundið af stað
neinum framkvæmdum til landa
leita eða landnámstilrauna, held
ur hefir sú frásögn fallið í
gleymsku alls staðar, nema hér
á landi.
Eiríkur hefr að líkindum ekki
lifað mörg ár eftir þessa frægð-
arför Leifs, sonar síns. Hinir
synir hans. Þorsteinn ‘og Þor-
valdur, önduðust báðir á und-
an honum og tók Leifur við búi
í Brattahlíð, er Eiríkur dó. Gerð
ist hann höfðingi með Græn-
lendingum sem faðir hans, en
engar frásagnir eru nú til um
efri hluta æfi hans. Þegar Ólaf-
ur konungur Haraldsson sendi
Þórarinn Nefjúlfsson með Hræ-
rek konung hinn blinda til Græn
Iands sumarið 1019, lagði hann
fyrir Þórarinn að færa Hrærek
Leifi Eiríkssyni og hefir Leifur
eftir því þá verið álitinn enn á
lífi, en raunar komst Þórarinn
ekki til Grænlands. En nokk-
urum árum síðar, haustið 1025,
þegar Þórmóður Kolbrúnar-
skáld kom til Grænlands, var
Þorkell, sonur Leifs, höfðingi
yfir Eiríksfirði. Er hann í Fóst-
bræðrasögu talinn mikill höfð-
ingi, ríkur og vinsæll og mikill
vinur Ólafs konungs, Þá hefir
Leifur verið andaður, en ekki
vita menn nú dánardag hans
með meiri vissu. Virðist hann
því ekki hafa orðið gamall mað-
ur, varla eldri en sextugur.
Oft vill hugur vor íslendinga
hvarfla aftur í tímann til for-
feðranna. Er það að vonum,
svo góðar frásagnir sem vér
eigum af þeim enn í dag. Vér
dáumst að ýmsu, sem þeir
sögðu og ýmsu sem þeir fram-
kvæmdu, og vér teljum það enn
þjóð vorri til sóma. Slíkt hið
sama gera þeir menn erlendir,
sem þekkja sögu og sagnir þjóð
ar vorrar. En meðal þeirra fram
kvæmda fyr á tímum, sem
einna frægastar hafa orðið inn-
an lands og utan, er fuúdur
Vínlands og annara landa í