Heimskringla - 17.08.1932, Qupperneq 5

HEIMSKRINGLA
5 BLAÐSÍÐA
WINNIPEG 17. ÁGÚST 1932.
fulls — eða jafnvel ekki nema
í bráðina — úr þrengingum við-
skiftalífsins á yfirstandandi
tíma, en sé það spor ekki stigið
tafarlaust, að brúa djúpið milli
verðlags á verksmiðjuiðnaðí og
framleiðslu bænda, þá sé þeim
(bændum) ókleift að stunda
búskap lengur.
f dag — fimtudag — er aftur
grein í “Free Press’’, þar sem
sagt er frá þvi að margir bænd-
ur hafi þegar tekið boði Mr. S.
A. W. og aðrir kaupmenn í ná-
grenni hans hafi farið að hans
dæmi. — Og blaðið spyr: “Verð-
ur þetta alment?” En spurn-
ingin þarf að vera víðtækari:
Verður lánfélögum, bæja og
Bveitafélögum liðið það áfram,
að háma í sig eignir manna,
fyrir sköttum og rentum, með-
an orka skuldunauta megnar
ekki að verjast nekt og hungri?
11. ágúst 1932.
Ásgeir I. Blondahl.
MÁ TRÚA TÖLUM?
Eftir Svein Björnsson.
“Vér verðum að byggja allar
gjaldeyrisráðstafanir vorar á
því, að ekki megi kaupa frá út-
löndum vörur nema fyrirfram
sé fyrir hendi nægur erlendur
gjaldeyrir til þess að greiða þær
með”. Eitthvað þessu líkt sagði
merkur danskur áhrifamaður á
þessum sviðum við mig nýlega.
Líkt mun hugsað í Norðurlönd-
unum hinum og víðar nú á þess-
um krepputímum.
Hvernig verður nú vitað, hve
mikill gjaldeyrir er fyrir hendi?
Eg hefi heyrt íslending svara
líkri spurningu á þessa leið:
“I>að sýna verzlunarskýrslur.
Og árið 1931 hefir verið gott
gjaldeyrisár fyrir °kkur íslend-
inga, vegna þess að útflutningur
hefir numið 3—3J miljónum
króna umfram innflutning.
Þarna eigum við gjaldeyrisaf-
gang”.
Fjöldi manna veit, að þ»essi á-
lyktun er röng. Og ýmsir vita
máske hér um bil hið sanna í
þessu efni. En svo margir munu
þó vera, sem hugsa líkt og sá,
sem ályktaði rangt — og svo
margir munu hafa nokkuð ó-
Ijósar hugmyndir um þessi mál-
efni — að mér finst ástæða til
þess að gera það að umtalsefni
í víðlesnu riti.
Verzlunarskýrslunum má trúa
það, sem þær ná. En þær ná
yfir takmarkað svið. Þær sýna
verðmæti innflutnings og út-
flutnings flestra vörutegunda.
Þær sýna einn, að vísu mjög
mikilsverðan, þátt, sem hefir á-
hrif á viðskiftajöfnuð landsins
við önnur lönd — en aðeins
þenna eina þátt.
Við verðum að greiða fé ár-
lega til útlanda fyrir ótalmargt
annað en vörur. Hinsvegar fá-
um við nokkuð af erlendu fé ár-
lega fyrir annað en vörur.
Þegar öll viðskifti eru gerð
upp, þá, og þá fyrst, getum við
gert okkur hugmynd um, hvort
við höfum nokkurn gjaldeyri
afgangs, — hvort útflutningur-
inn hefir í rauninni numið
minna en innflutningurinn, þót*:
verzlunarskýrslurnar sýni meiri
útflutning en innflutning.
Hvað er það, sem við greið-
um fé fyrir árlega til útlanda
annað en þær vörur, sem verzl-
unarskýrslumar sýna? Og hve
miklu nema þær upphæðir? Það
er erfitt að segja slíkt með ná-
kvæmum tölum. En í áætlun-
um getur einnig verið leiðbein-
ing. Eg ætla að reyna að gera
slíka áætlun, þótt aðeins geti
verið um ófullkomna tilraun að
ræða.
A. Fyrst ber að telja vexti
og afborganir af erlendum lán-
um. Þessi lán eru: 1. Lán
ríkissjóðs. 2. Lán bankanna. 3.
Lán bæjarfélaga, einstakra
manna og stofnana.
1. 1 athugasemdum við fjár-
lagafrumvarp stjómarinnar, sem
nú er lagt fyrir þingið, eru vext-
ir af erlendum lánum ríkisins
taldir samtals ísl. kr. 1,190,877:-
07, en afborganir af erlendum
lánum ísl. kr. 523,828.37. Þetta
verða samtals í vexti og afborg-
anir h. u. b. 1,714.000 ísl. kr.
Auk lána þeirra, sem talin eru í
athugasemdum við fjárlögin em
lán, sem ríkissjóður tók á árun-
um 1926 og 1927 tii verðbréfa
kaupa, alls 4,5 miljónir danskar
krónur. í vexti og afborganir
af þeim greiðast árlega h. u. b.
292,000 d. kr. eða h. u. b. 356,-
000 ísl. kr. Vextir og afborganir
af erlendum lánum ríkissjóðs
verða þannig árlega samtals h.
u. b. 2,070,000 ísl. kr.*
2. Samkvæmt reikningum
bankanna, Landsbankans og Út-
vegsbankans, í lok ársins 1930,
námu fastaskuldir þeirra er-
lendis samtals h. u. b. 12,8 milj-
ónum króna. Afborganir og
vextir af þeim munu varla nema
minna en 1,25 miljón króna ár-
lega. Hér við mun mega bæta
láni Fiskiveiðasjóðs íslands, sem
Útvegsbankinn stjórnar, 1.5 milj
ón króna. Auk þess mun vera
nokkuð af veðdeildarbréfum
Landsbaiikans og jarðræktar-
bréfum á erlendum höndum.
Vexti af slíkum bréfum og út-
dregin 'bréf verður væntanlega
annaðhvort að greiða í erlend-
um gjaldeyri eða breyta í er-
lendan gjaldeyri.
Við þetta bætast lausaskuldir
bankanna erlendis. Eru þær
mjög mismunandi og breytilegar
á ýmsum tímum árs og frá ári
til árs, stundum innieignir í
bönkum erlendis. En hér mun
þó koma fram talsverð vaxta-
fúlga. umfram vaxtatekjur, sem
greiða verður í eriendum gjald-
eyri.
Að öllu þessu athuguðu tel eg
sennilegt, að samanlögð greið-
sla afborgana og vaxta bank-
anna í erlendum gjaldeyri muni
eigi nema minna en 1.75 miljón
króna árlega.
Þessar tölur má sjálfsagt gera
upp nákvæmlega á hverju ári
eftir bókum ríkissjóðs og bank-
anna.
2. Um lán bæjarfélaga, ein-
stakra manna °g stofnana, er
erfitt að fá ábyggilegar upp-
lýsingar. Samt mun þó mega
fá úr bókum bæja og opinberra
stofnana nokkuð nákvæmar
upplýsingar um þetta, það sem
bær ná. Hér verður að fara
eftir ágizkum, sem þó styðjast
við nokkra vitneskju um ýms
slík lán. Eg þykist viss um, að
ekki sé of hátt ætlað, að áætla
afborganir og vexti af þessum
flokki erlendra lána eina miljón
ísl. króna árlega.
Áætlun um árlega upphæð af-
borgana og vaxta erlendra lána
verður þá samtals, skv. framan-
greindu, h. u. b. 4.8 miljón ísl.
króna, að minsta kosti.
B. Iðgjöld fyrir hverskonar
tryggingar í erlendum trygging-
arfélögum, að frátöldum bótum
fyrir tjón. Hér vantar einnig
allar ábyggilegar upplýsingar.
Engar fullkomnar skýrslur eru
til frá umboðsmönnum slíkra
félaga á íslandi. (Slíkar skýrsl-
ur ætti þó að vera hægt að
skylda umboðsmennina til að
gefa). Auk þess er sumt af
þessum iðgjöldum greitt beint
erlendis. — Hér kemur þó til
ílita, að sum erlendu trygging-
arfélaganna láta eitthvað af ið-
gjöldunum standa í bönkum
heima, eða kaupa innlend verð-
bréf.
Væntanlega er ekki of hátt
að áætla, að til greiðslu þess-
ara þurfi árleiga hálfa miljón
íslenzkra króna.
C. Eyðsla íslendinga á ferð-
um erlendis og til dvalar þar.
Eg hefi oft hugsað um og
reynt að gera mér grein fyrir,
hve miklu nemur samanlögð sú
upphæð í erlendum gjaldeyri,
* Engár afborganir ber enn-
þá að greiða af enska láninu
1930. Þegar þær afborganir
byrja, vex upphæðin talsvert.
sém fellur undir þenna lið. Hér
verður einnig um ágizkun að
ræða.
Til leiðbeiningar við ágizkun-
ina má hafa ýmislegt. Skip
Eimskipafélagsins, Sameinaða-
félagsins og Björgvinjarfélags-
ins fara samtals um 100 áætlun
arferðir milli landa á ári. Það
mun ekki of hátt áætlað, að 12
íslendingar fari til jafnaðar með
hverri ferð. Hvað hver eyðir í
hverri ferð, er afar-misjafnt.
Sumir fara stuttar ferðir, með
stuttri dvöl erlendis. Lifa sum-
ir sparlega og eyða litlu. Aðrir
halda sig vel og eýða talsverðu.
Enn eru til þeir, seúi eyða óhóf-
lega miklu. Sama á við um
ferðalög, er menn dvelja er-
lendis um lengri tíma. — Þá er
námsfólk, sem dvelur mestan
íiluta ársins við nám í öðrum
löndum. Það þarf bústað og
lfifsviðurværi, kenslugjiöld^ ‘tij
bóka o. s. frv., sem alt greiðist
af íslenzku fé í erlendum gjald-
eyri. — Þá dvelja ýmsir, em-
bættismenn, starfsmenn og ein-
stakir menn, erlendis um lengri
eða skemri tíma til þess að
kynnast einhverjum nýjungum,
sem þeir hugsa sér að notfæra
á einhvern hátt heima á íslandi.
—Enn er það mjög algengt, að
slíkt ferðafólk kaupi ýmislegt
erlendis, fyrir sjálft sig og aðra
svo sem ýmiskonar fatnað,
skartgripi, búsáhöld, húsmuni
o. fl. Flest af vörum þessum
tekur það með í farangri sín-
um og kemur það hvergi á
verzlunarskýrslur. — Ennfrem-
ur ber að telja hér það, sem ís-
lendingar eyða í ferðalög milli
hafna á íslandi með erlendum
skipum. Það gengur í eriendan
sjóð og þarf að greiða fyr eða
síðar út úr landinu með erlend-
um gjaldeyri.
M. a. með tilliti til þess, sem
hér hefir verið nefnt (þótt
margt fleira mætti telja) hygg
eg, að ekki sé of hátt áætlað,
að undir þessum lið eyðist er-
lendur gjaldeyrir, sem nemur
þrem miljónum íslenzkra króna.
D. Ýmsar greiðslur í erlend-
um gjaldeyri. Hér er átt við
margvíslegar greiðslur, sem
ekki falla undir neinn þeirra
þriggja flokka (A. B og C), sem
taldir eru hér að framan, svo
sem kostnaður við viðgerð skipa
og endurnýjun áhalda togara
og annara skipa, nema skipa
Eimskipafélagsins (sjá um þau
síðar), í erlendum höfnum;
vistakaup slíkra skipa; greiðslur
fyrir smyglað áfengi og aðrar
vörur, sem smyglað kann að
vera frá útlöndum; kostnaður
við dvöl íslendinga á sjúkrahús-
um og hælum erlendis og læknis
hjálp þar í meðlag með fráskild-
um konum og börnum, sem ís-
léndingar greiða erlendis; ýnis-
ar greiðslur ríkissjóðs erlendis.
þ. á. m. til konungs, utanríkis-
mála o. s. frv., ennfremur margt
annað. Eg gizka á, að þessar
greiðslur samanlagðar nemi
ekki minna en einni miljón ís-
lenzkra króna árlega.
Samkvæmt framantaldri á-
ætlun minni verða þá greiðslur
þær, í erlendum gjaldeyri, sem
falla undir liðina A—D samtals
hér um bil níu miljónir og þrjii
hundruð þúsund íslenzkar krón-
ur.
Nú ber að athuga, hvað við
fáum aftur á móti af erlendu
fé fyrir annað en vörur eða
draga ber frá verðmæti inn-
fluttra vara (tekjur Eimskipa-
félagsins af flutningsgjöldum).
Til gleggra yfirlits skal það
athugað með hliðsjón af flokk-
uninni hér að framan.
A. Af erlenðum ríkisskulda-
bréfui* og öðrum verðbréfum,
sem vexti gefa, mun eitthvað
vera til í höndum íslendinga. Ó-
mögulegt er að vita hve mikið
það kann að vera. Eg gizka á,
að þær tekjur í erlendum gjald-
eyri nemi ekki meira en í hæsta
lagi 200,000 ísl. .krónum árlega.
(Til vaxtatekna bankanna af er
lendum innieignum hefi eg tek-
ið tillit við áætlunina um vaxta-
greiðslur þeirra af erlendum
lánum).
B. Sjóvátryggingarfélag ís-
lands mun hafa nokkrar ið-
gjaldatekjur frá erlendum fé-
lögum, sem endurtryggja hjá
félaginu. Ennfremur hefir það
félag og Brunabótafélag Is-
lands tekjur af þóknun frá er-
lendum félögum, sem endur-
tryggja fyrir þessi félög. Þá fá
umboðsmenn erlendra trygging-
arfélaga á íslandi þóknun fyrir
starfsemi sína. Alt þetta saman-
lagt gizka eg á að nemi í hæsta
lagi þrjú hundruð þúsund ís-
lenzkum krónum árlega.
C. Eyðsla útlendra ferða-
manna á Islandi og dvöl útlend-
inga á íslandi fyrir heiman-
fengið fé er nokkuð, sem engar
skýrslur eru til um. Verður því
sú ágizkun talsvert út í bláinn.
Sú hæsta upphæð, sem hér get-
ur verið um að ræða, efast eg
um að geti farið fram úr hálfri
miljón ísl. króna árlega.
í þessu sambandi mun vænt-
anlega rétt að nefna veigamesta
liðinn tekjumegin fyrir oss Is-
lendinga, sem ber að draga frá
verðmæti innfluttra vara. Það
eru tekjur Eimskipafélags ís-
lands af siglinum skipa félags-
ins milli landa, að frádregnu
því, sem skipin greiða erlendis:
Kol, olía, aðgerðir, vistir, hafn-
argjöld í erlendum höfnum m.
m. Um þetta hafa mér vitan-
lega ekki verið gerðar sérstakar
skýrslur, (sem þó gæti verið
mjög fróðlegt). En á grund-
velli reikninga félagsins fyrir
árið 1930, gizka eg á, að sú
upphæð nemi einni og hálfri
miljón íslenzkra króna.
D. Ýmsar greiðslur frá út-
löndum til íslands, auk þeirra
sem taldar eru í liðunum A. B
og C, gizka eg á að ekki geti
farið fram úr 300,000 íslenzkum
krónum árlega.
Þessar upphæðir, samtals 2.8
miljónir íslenzkra króna árlega,
ber nú að draga frá þeim 9.3
miljónum, sem eg hefi gizkað á,
að við greiðum árlega í erlend-
um gjaldeyri umfram það, sem
við greiðum fyrir innfluttar vör-
ur. Útkoman verður þá, að við
verðum að greiða sex og .hálfa
miljón íslenkra króna árlega í
erlendum gjaldeyri til annara
landa umfram það, sem verzl-
unarskýrslumar sýna, að við
greiðum fyrir innfluttar vörur.
Til þess að endurskoða þess-
ar ágizkanir er fróðlegt að
athuga nokkrar tölur:
Á 6 árum, 1926—1931, höfum
við flutt inn, samkvæmt verzl-
unarskýrslunum og áætlunum
hagstofunnar, vörur fyrir sam-
tals h. u. b. 361 miljón króna.
Á sama tíma liöfum við flutt út
vörur fyrir samtals 372.5 milj-
ónir króna. Gjaldeyrisafgang-
urinn af vöruverzlun þeirri, sem
verzlunarskýrslunar ná til, ætti
þá að vera fyrir þessi 6 ár sam-
tals h. u. b. 11.5 miljónir króna.
1. janúar 1926 áttu bankarnir
Landbankinn og íslandsbanki
innLí erlendum bönkum h. u. b.
5.3 miljónir ísl. króna. 31. dez.
1931 skuldaði Landsbankinn og
Útvegsbankinn erlendum bönk-
um (lausaskuldir) h. u. b. 9.6
miljónir ísl. króna. Þessar upp-
hæðir samanlagðar sýna, að
bankamir hafa á þessum 6 ár-
um' þurft á 14.9 miljónum meira
að halda í erlendum gjaldeyri.
Á sömu 6 árum hefir riíkis-
sjóður tekið ný lán erlendis,
sem nema samtals, eftir því
sem mér er frekast kunnugt,
rúmum 20 miljónum ísl. króna.
Sú upphæð hefir þó ekki fengist
óskert inn í landið. Eg áætla,
að óskert hafi verið til umráða
af þeirri fúlgu 18 miljónir ís-
lenzkra króna í erlendum gjald-
eyri.
Þessar 3 upphæðir samanlagð
ar nema 44.4 miljónum íslenkra
króna.
Á sömu sex árum hefði sam-
kvæmt áætlun minni um ár-
legar greiðslur í erlendum gjald-
eyri nettó, umfram það, sem
ið greiðum fyrir innfluttar vör-
Jr samkvæmt verzlunarskýrsl-
unum, samanlögð upphæð þess-
ara greiðslna átt að vera 39
miljónir íslenzkar krónur.
Hér kemur fram mismunur,
sem nemur 5.4 miljónum ísl.
krónum, þessi 6 ár, eða h. u. b.
ein miljón króna árlega. Þetta
bendir í þá átt, að áætlun mín
sé ekki rétt, ekki nógu há. Enda
hefi eg viljað áætia alt mjög
gætilega. Og mig grunar, að
einstakir menn og stofnanir
hafi á þessu tímabili fengið er-
lend lán, sem nema meira en
greiðslur af slíkum lánum.
Eg hefi eftir þessa niðurstöðu
samskonar tilfinningu eins og
skólapiltur, sem hefir skilað
reikningsdæmi með rangri út-
komu. Eg skila því samt. Nú
bið eg þá, sem betur kunna, að
spreyta sig á að leiðrétta reikn-
inginn og fá réttari útkomu.
Aðal-tilgangur minn er að vekja
eftirtekt á atriði, sem mér finst
hafa verið veitt of lítil athygli
á Islandi til þessa. Ef þetta
greinarkorn gæti orðið til þess
að ýta undri það, að farið væri
að gera áætlanir um árlegan
greiðslujöfnuð okkar við önnur
lönd, þá er eg ánægður. Gerir
minna til þótt þessi byrjunartil-
raun reynist ófullkomin.
Kaupmannahöfn í febrúar 1932.,
—Eimreiðin.
V --------------
ÞINRÆÐI í ENGLANDI
Það munu margir ætla að
stjórnskipulag vort sé að öllu
verulegu hið sama og í Eng-
landi úr því að höfðatalan á
þingi ráði því hver flokkur situr
í völdum. Ekkert er þó fjær
sanni. Enska skipulagið er ein
kennilegt sambland af höfð-
ingja, og lýðstjórn, sem hefir
sinn sögulega uppruna og engin
þjóð getur apað eftir. Dr. rer.
polit. Hans-Siegfried Weber
hefir lýst þessu í smágrein, sem
tekin er upp úr “Die Auslese” l
(janúar) :
Stjórn og stjórnarandstæð-
ingar hafa ætíð komið fram í
Englandi eins og drenglyndir
keppinautar í leik. Hvorugur
getur án annars verið, en báðir
stefna að einu og sama marki:
vexti og viðgangi breska ríkis-
ins. Um það eru báðir sam-
mála. Þetta kemur og strax í
ljós við þingsetninguna, því þá
gengur foringi stjómarandstæð-
inga við hlið forsætisráðherrans
fyrstir allra í hátíðlegri skrúð-
göngu. Þá er ætlast til að þing-
ið í heild virði þjóðarviljann og
að enginn verulegur ágreining-
ur verði um aðalmarkmiðið.
Síðan á dögum Cromwells
hafa höfðingjar haldið á stjórn-
artaumunum með fastri hendi.
Þingræðið var upprunalega í
höndum tveggja flokka aðals-
manna, “torýa” og “whigga".
— íhaldsflokkurinn studdist að-
allega við borgaaðal, en báðum
flokkum hefir komið liðsauki
úr flokki almennra borgara, því
afreksmenn eru allajafna sæmd-
ir aðalstign. Ensku lýðstjórn-
inni hefir ætíð verið það ljóst,
að hún er að öllum uppruna
höfðingjastjórn og þeim grund-
velli yilja engir raska heldur
blása nýju lífi í hann eftir kröf-
um hverar aldar. Og þó verð-
ur ekki sagt að enska höfð-
ingjastjórnin sé í höndum sér-
stakrar stéttar, eða bundin
neinum föstum kreddum, því
fylgst hefir hún með lífinu og
þroskast eftir þörfum tímans.
— En þrátt fyrir þetta helst þó
altaf hið sama snið og sami
andinn, sem virðir fornar venjur
og brýtur ekki í bág við þær
nema nauðsyn krefji. Aðallinn
yngist stöðugt við það að af-
reksmenn úr öllum stéttum fá
aðaltign, en nýju aðalsmennirn-
ir halda engu síður gömlum
aðalssiðum en þeir sem eldri
eru í tigninni.
Flestir Norðurálfubúar halda
að aðall sé eingöngu bundinn
við ættir og arfgengur. Hins-
vegar vita menn að synir kon-
unga eða fornra aðalstétta geta
vel verið úrhrök og synir al-
þýðufólks ágætismenn og sann-
ir höfðingjar. — Englendingar
líta öðruvísi á þetta. Þeir hafa
yfirleitt djúpa virðingu fyrir af-
reksmönnum, hvaðan sem þeir
koma. Enska alþýðan má heita
laus við alt hatur til þeirra sem
hátt eru settir og ber virðingu
fyrir háttum og fornum siðum
höfðingja sinna. Það má segja
að hún hafi að mörgu leyti höfð
ingjaskap og innræti, elski það
sem sterkt er og heilbrigt og
þekki sína yfirburði. — Afleið-
ing þessa er að höfðingjastjórn
og lýðveldi renna saman í Eng-
landi í eina sameiginlega heild.
Þess vegna segir sagnfræðingur
inn Macauly með fullum rétti:
“Enska lýðveldið var frá fyrstu
höfðingjastjórn og enska höfð-
ingjastjórnin er frjálslyndari en
nokkur önnur í heiminum.’’
Þingræðisskipulagið á megin-
landi Norðurálfu er að miklu
leyti sprottið af misskilningi á
ensku stjórnarfari. Þingræðið
þar er í engu líkt hinu enska
nema að nafni til og hvergi hefir
það gefist vel nema í Englandi.
enda skort alla þá formfestu og
siðaþroska sem einkennir enskt
stjórnarfar. Englendingar hafa
enga stjórnarskrá og byggja alt
sitt stjórnarfar á landsvenju og
fornum sið, en öll hin Norður-
álfuríkin hafa skrifaðar lítt
sveigjanlegar stjórnarskrár og
styðjast lítt við fornar venjur.
Þó þær hafi skipulag sitt á papp-
írnum, þá hefir þeim ekki tekist
að ná því nána sambandi milli
fólks og stjórnarfars sem er að
finna í Englandi.
Þó ensku stjórnarmálamönn-
unum sé það í eðlið borið að
fara eftir fornum venjum þá
tekst þeim eigi að síður að yngja
þær smám saman upp, að beita
þeim og bæta við þær eftir því
sem þörfin krefur, hinsvegar
nema þéir fátt af því gamla úr
gildi. Það er eins og fortíð og
nútíð renni slitalaust saman hjá
þeim.
Enskur höfðingi hefir frjálsari
höndur en flestir aðrir og alla-
jafna meiri skyldurækni en hinir
sem ekki þekkja annað göfugra
takmark en að krækja í hags-
muni fyrir sína stétt eða sinn
flokk — á kostnað annara. Það
eru slíkir menn, sem fylla þingin
í hinum löndunum og lýstjórnin
þar er ekki annað en reipdráttur
og hrekkjabrögð eiginggjarnra,
einsýnna stéttaflokka. Þessi kot-
strandarkvikindi ráða minstu í
Englandi. Þar er forustan yfir-
leitt í höndum úrvalsmanna,
höfðingja, sem skarað hafa fram
úr öðrum.—Lesb. Mbl.
Við Dauðans Dyr.”
Nýlega bar það við í Rúmen-
íu, að flokkur yfirforingja í
hernum ók um göturnar í borg
einni í bifreið. Voru þeir við
skál og með grammófón. Spil-
uðu þeir í sífellu sömu plötuna,
en textinn á henni byrjaði: “Við
dauðans dyr”. Alt í einu óku
yfirforingjarnir yfir járnbrautar-
teina, en í því kom lest og rann
á bifreiðina. Fórust þeir allir,
yfirforingjarnir, en grammó-
fónninn bjargaðist út fyrir
brautarteinana, lá þar og lék á-
fram: “Við dauðans dyr.”t
—Alþb.
GULLINNLAUSN.
Basel 11. júlí
Ráð Alþjóðabankans, -— en í
því eiga sæti fulltrúar 10 þjóða,
—hefir samþykt einróma álykt-
un þess efnis, að ráðið mæll
með því, að þjóðirnar, sem horf-
ið hafa frá gullinnlausn, hverfi
aftur að henni, eins fljótt og
auðið er, því það verði bezta
ráðið til lausnar á heimskrepp-
unni. Á meðal þeirra, sem hafa
skrifað undir áskorunarályktun
þessa, er Montague Norman,
forstjóri Englandsbanka. Eru
taldar sterkari líkur til þess nú,
að Bretland hverfi aftur að gull-
gullinnlausn.—Alþb.