Heimskringla - 18.01.1933, Síða 1

AMAZING NEWS
PHONE
37266
DRESSES
Beautlfully
Dry Gleaoed
and Pressed up.
$1
Pei'íKs
MEN! YOUR CHANCE
“^||SUITS|Þi
* * J I Dry Cleaned Nlk I
* * s • and Smartly 9
Serviee 11 Pressed
PHOIfB S7 3M
Perthis
XLVII. ÁRGANGUR.
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINN 18. JAN. 1933.
NUMER 16
STUBBS-MÁLIÐ.
Um það, hvernig á máli þessu
stendur, hefir áður verið sagt
frá í þessu blaði. Dómsmála-
ist í réttarsalnum og ýmist ut-
an hans, á mannfundum o. s.
frv. Ennfremur var það borið
að Mr. Stubbs hefði tekið við
fé frá almenningi, fyrir 265 mál
ráðherra Manitoba, W. J. Ma- er hann hefði á síðastliðnum
jor, kærði L. St. G. Stubbs, yf-13 eða 4 árum dæmt í, $5 fyrir
irdómara í héraðsrétti Winnipeg j hvert mál, en sem Mr. Major
borgar, og áður einnig dómara kvað ekki lögum og venjum
í skiftaréttinum, fyrir að hafa I samkvæmt að dómarar gerðu.
komið öðruvísi fram í embætt-,er á fastalaunum væru. Hefir
isrekstri sínum en tilhlýðilegt j nú í tvo til þrjá daga verið
væri. Þessar kærur voru send- j þráttað um þessi atriði. En ekki
ar dómsmálaráðherra Canada er ^ér kostur á að skýra frá
og þess krafist, að málið yrði Þeim skilmingum lögfræðing-
rannsakað. Varð dómsmálaráð-1 anna. Ef efni má heita til að
herra við þvi og skipaði nefnd, niinnast á einstöku atriði, verð-
dómara til þess. Formaður jllr Það þó gert.
Árnaðaóskir
Danakonungs
þeirrar dómnefndar er Frank
Áður en Mr. Major las upp
Meðan forsætisráðherra Can-
ada, the Rt. Hon. R. B. Bennett
dvaldi í Lundúnum fyrir hátíðar
í vetur, hitti hann í samkvæmi
hjá Englandskonungi, konung
íslendinga og Dana, hans há-
tign Christian X. Bárust í tal
milli þeirra, íslendingar og Dan-
ir er búsettir eru í Canada. Bað
Christian konungur forsætisráð-
herra að skila kveðju sinni til
þeirra og árnaðaróskum. Skil-
aði forsætisráðherra þessu til
yfirræðismanns Dana í Mantreal
og mæltist til, samkvæmt ósk
konungs, að hann kæmi kveðj-
unni til hlutaðeigenda. Sendi
yfirræðismanns Dana í Montreal
og kveðju til íslenzku og dönsk-
u vikublaðanna hér í vestur-
landinu er hann biður þau að
Ford, dómari í yfirrétti Alberta- þessar kærur síbar, gat hann
fylkis. v I þess að í þeim feldist engin per-
Nefnd þessi settist á rökstóla j sónuleg óvild til Mr. Stubbs,
11. janúar í Winnipeg. Við byrj-1 eins og reynt hefði verið að
un yfirheyrslunnar hélt Stubbs j gefa í skyn. En út af þessum
dómari því fram, að nefnd þessi ummælum varð hávaði í rétt-
hefði ekkert vald til þess að arsalnum frá áheyrendum. — jbirta. og er Heimskringlu á-
takast slíkt starf á hendur, sem Varð formaður dómnefndar að nægja ag Verða við þeim til-
yfirheyrslu þessa, þar sem hon- biðja þá er viðstaddir væru, að j mælum
um hefði verið gefið tækifæri gera sem minstan hávaða. —.
áður til að svara kærunum, sem Kvað hann það geta haft áhrif I
W. J. Major hefði á hann borið. á það, sem vitinin hefðu ætlað 1
Hann áleit og skipun nefndar- að bera í málinu. Réttarsalur-1 To the Editor,
innar óréttmæta. Færði hann inn var troðfullur af áheyrend- j “Heimskringla”,
þá ástæðu fyrir því, að aðal- um, og gangar allir jafnframt
málið, erfðamál Macdonalds, er; svo langt sem nokkur orðaskil
kærur. Mr. Majors hefðu risið heyrðust úr réttarsalnum. Var
út af, væru ekki innan starfs- á öllu auðséð að áheyrendurn-
sviðs landsréttarins, heldur að- j ir voru að mjög miklu leyti ein-
eins þessa fylkis. Að öðru leyti dregnir fylgismenn Stubbs.
rakti Mr. Stubbs málið frá i Eitt af því sem Mr. Major
byrjun ,og kvað bæði dóms- hélt fram við yfirheyrsluna s. 1.
máladeild landsins og þessa föstudag, var það, að margir,
fylkis, hafa beitt sig ósanngirni sem brotlegir hefðu orðið við
og upplýsingar þær, er dóms- lögin, heðu neitað að svara fyr-
máladeild landsins hefðu verið ir gerðir sínar, ef færðir voru
sendar úr þessu fylki, hefðu ver fyrir Mr. Graham, lögregludóm-
ið sambland af “sannleika og ara í bæjarréttinum, en kysu
skáldskap, og hefðu því verið að Mr. Stubbs dæmdi í máli
villandi í fylsta máta”. Með þeirra. Kvaðst Mr. Major hafa
þetta í huga lagði Mr. Stubbs: fengið kvartanir um þetta frá
því til, að nefndin hætti við Mr. Graham. Það hefði einnig
sitt fyrirhugaða starf og yfir- j verið orðið mjög alment litið
rennarar Mr. Stubbs í réttinum í blaðinu Vísir, sem Heims-
ekkl innheimt neitt fé fyrir kringlu barst í dag:
! starf sitt. Það hefði ekki byrj-
að fyrri en 1928. En hvernig á Því dæmist rétt vera:
því stóð vissi hann ekki. Af| Hinir ákærðu, Carsten Beh-
svaii Mr. Stubbs er um þetta rens og Magnús Guðmundsson
mál var rætt, lítur þó út fyrir
að dómarar hafi komið sér sam
eiga að vera sýknir af kærum
réttvísinnar í máli þessu. Sakar-
an um þetta einhverntíma, því
Stubbs segir þá hafa kært sig, kostnaður allur, bæði í héraði
fyrir dómsmálaráðherra fylkis-jog fyrir hæstarétti, greiðist úr
ins af öfund út af því, að hann ríkissjóði, þar með talin mála-
hafi verið að taka þarna inn' flutningslaun sækjanda fyrir
meira fé en þeir. Um það að j hæstarétti, Lárusar Fjeldsted
aðrir dómarar hafi tekið inn j hæstaréttar málaflutningsmann
fé á sama hátt, \ita menn þó kr. 400.00, og verjenda hinna á-
kærðu, hæstaréttarmálaflutn-
ingsmanna Péturs Magnússon-
ar og Jóns Ásbjörnssonar, kr.
300.00 til hvors.
KRISTJÁN X. DANAKONUNGUR
heyrslan næði ekki lengra.
svo á og um það talað, að
En að þessari tillögu gekk Stubbs dómari væri vægur í
formaður dómnefndarinnar ekki dómum sínum. Hafði Mr. Major
— hann kvað , nefndina með það eftir mörgum mönnum, að
lögum skipaða. Hún væri eklti þeir hefðu hlýtt á tal hinna
að káera neinn. Hún væri aðeins brotlegu um þetta, að Stubbs
til þess skipuð að aðstoða Mr.! mundi leysa þá undan sekt
Stubbs og aðra aðila málsins sinni. Kvað Mr. Major það einn
í því, að komast að þvj sem ig hafa komið fyrir, að Mr.
sannast væri. Kvað hann því Stubbs hefði sýknað sömu
starfi nefndarinnar haldið á- mennina upp aftur og aftur. —
fram. Innan hennar verkahrings Sagði hann suma, er hjá hegn-
Væri heldur ekki að gera út um ingu hefðu slopplð á þenna
málið. Hvernig sem það lykt- hátt, eiga langar glæpasögur
aði, væri valdið til þess hjá sér að baki.
stjórnarráði Canada. | Annað, sem Mr. Major hélt
Það blés því ekki byrlega \ fram, var það, að kvartanir út
fyrir þessari fyrstu tillögu Mr. | af embættisrekstri Mr. Stubbs
Stubbs. j hefðu verið komnar fram bæði
Fyrsta vitnið sem var yfir-1 frá lögreglu og dómurum, áð-
heyrt, var Mr. J. E. P. Prender- ur en hann varð dómsmálaráð-
gast, yfirdómari í áfrýjunarrétt- j herra. Kærurnar á hendur Mr.
um. Var hann fáorður. Hann Stubbs ættu því ekki upptökin
January 12th, 1933.
853 Sargent Ave.,
Winnipeg, Man.
Dear Sir:
Enclosed I beg to hand you
an information from the Prime
Minister of Canada, The Right
Honourable R. B. Bennett, re-
garding a message from His
Majesty the King of Denmark
and Iceland to Danes and Ice-
landers in Canada, which in-
formation kindly publish in ex-
tenso in the next number of
“Heimskringla”.
Yours faithfully,
G. B. HOLLER,
Consul General.
The Prime Minister of Can-
ada, The Right Honourable R.
B. Bennett, has informed the
Danish Consul General in Mont-
real, Mr. G. B. Holler, that dur-
ing his recent visit in England
he had a conversation with His
Majesty the King of Denmark
and Iceland, during which con-
versation His Majesty asked the
Ph-ime Minister when he return-
ed to Canada to indicate that
His Majesty was greatly inter-
ested in the welfare o.f the
Danes and Icelanders who are
making their home in Canada.
His Majesty earnestly hoped
that they were enjoying pros-
perity, and he desired to express
to them the hope that they were
finding in Canada a home quite
to their satisfaction.
The Prime Minister answered
that it would be a pleasant duty
for him to transmit the message
of His Majesty, and at the same
time expressed his satisfaction
of th^ success that they had
obtained in this country and of
the real contribution they were
making to Canadian national
life.
fátt, nema það að í réttinum1
í gær var birt kvittun fyrir $5
frá dómara í sama rétti og
Mr. Stubbs.
En aðal vörnina í máli Stubbs
eiga menn von á að heyra
þessa viku frá honum sjálfum.
Hann ætlar að segja sögu sína
frá því hann tók Mð dómara-
stöðunni fyrir 11 árum, og fram
til þessa dags. Kvað hann það
geta tekið sig eina viku eða
tvær. Máli þessu er því ekki
lokið þó byrjað sé.
Og mál sitt hóf Mr. Stubbs
í gær. En þó að yfirheyrslan
stæði yfir nokkra klukkutíma,
var það samt ekki nema eitt at-
riði aðallega, úr einni af hin-
um 11 kærum, er Mr. Stubbs
athugaöi. Verður reynt að segja
frá því síðar í ofurlítilli heild
er sagan er að mestu eða öllu
KVIKMYNDIR OG
ÞJÓÐLEG MENNING
Þegar talmyndir tóku við af
þöglu kvikmyndunum, spáðu
margir illa fyrir kvikmyndalist-
inni. Talið í myndunum var í
fyrstu óskýrt, og margar fræg-
ustu leikararnir úr þöglu tóku
byltingunni í kvikmyndaiðnað-
inum með vanþóknun, einkum
þó þeir, sem vegna raddskorts
voru lítt hæfir til að leika í tal-
myndum. Kunn er skopgerð
Chaplins á talmyndunum, úr
mynd hans “City Lights (Borg-
arljósin), sem sýnd hefir verið
hér á landi. Reynslan hefur
lejti sögð. Aðeins skal Þess samt orðið sú, að talmyndirnar
getið, að Mr. Stubbs byrjaði að, hafa náð enn meiri hylli en
segja frá breytingum, sem gerð- þöglu kvikmyndirnar nutu. Og
ar hefðu verið á tilhögun í talmyndirnar hafa jafnframt
KREPPAN
mintist á bréf það, er áfrýjun-
arrétturinn og yfirrétturinn
skrifuðu Mr. Lapointe, fyrvér-
andi dómsmálaráðherra Can-
hjá sér, heldur öðrum.
Að lokinni sögu sinni og eft-
ir að hafa lagt fram kæruskjöl-
in í réttinum, byrjaði Mr. Mc-
Stórveldin rifust, reyndust engin hjón,
röskan hvert annað tóku þau í hnakkann,
voru sem æfir emir, verri en ljón,
alt af að klóast, gera mein og tjón,
þó kom þeim saman um að eiga krakkann,
örverpi bæklaðs kryplings, hnokka skakkan.
Fjarri var þeim að kannast krakkann við;
komið var með hann upp á þjóða hreppinn.
Honum, sem enginn hugðist veita grið,
hreppsnefndin gat ei synjað um sitt lið,
undir hann jafnvel neydd að næla leppinn,
— niðursettan á heimsmenningar kleppinn.
Gutt. J. Guttormsson.
ingum sem þeim, hvort að hon- i Sumir þessara manna hefðu oft
um hefði ekki tekist að leggja ar en einu sinni áður verið
ada, 26. febrúar 1930. Var í því i Murray, lögfræðingur Stubbs,
kvartað undan framkomu Mr.! að spyrja Mr. Major spjörunum
Stubbs í sambandi við Macdon- | úr. Lutu spurningarnar mjög
ald erfðamálið. Kvaðst Mr. ’ að því að reyna að sýna fram
Prendérgast ekki hafa breytt á, að Mr. Major væri af per-
skoðun sinni síðan. [sónulegri óvild út af Macdon-
Næsta vitni var W. J. Major aldmálinu, að ofsækja Mr.
dómsmálaráðherra Manitoba-! Stubbs. En í því efni var svo
fylkis. Var það hlutverk hans fimlega sótt og varist, að ekki
að skýra frá í hverju kærur má enn á mili greina hvernig
hans á hendur Mr. Stubbs væru j leikar fara.
fólgnar. Var það mjög langt! Annað, sem Mr. McMurray
mál, ekki sízt vegna stöðugra | benti á til varnar Mr. Stubbs,
beizlið við Mr. Stubbs og fá
hann til að dæma eins og vana-
legt væri og á þá vfsu, að hafa
önnur lög fyrir fátæka en ríka.
Og hvort kærurnar væru ekki
þess vegna fram komnar. Og
sýknaðir af Mr. Stubbs. Endur-
tekningar lagabrota af sömu
mönnum væru af þessum á-
stæðum að verða tíðari en áð-r
ur.
Hér tók Mr. Stubbs fram
réttarfarinu, og sér og með-
dómendum sínum, bæði í skifta
og héraðsréttinum, hefði kom-
ið saman um. Lutu þær að
meðferð mála þeirra manna,
sem kærðir eru um fyllirí eða
vínsölulagabrot. Kom dómur-
unum saman um að meðferð
slíkra mála þyrfti að breyta.
orðið sá menningarauki, sem
þögla kvikmyndin gat sam-
kvæmt eðli sínu aldrei orðið,
þar sem hið talaða orð hefur nú
verið tekið í þjónustu þessar-
ar listar. En um leið og tung-
an er tekin að skifta svö miklu
máli í kvikmyndalistinni, hefir
þjóðlegt gildi hennar aukist að
eftir söguburði
hvort Stubbs hefði ekki fengist! og sagði, að
til að hafa samvinnu við aðra J fanga í fangelsum og sögu-
dómara um þetta? i burði leynilögreglumanna ætti
spurninga og athugasemda frá
E. J. McMurray lögfræðingi fyr-
ir Mr. Stubbs. Frá aðal inni-
haldi kæranna var skýrt fyrir
skömmu í Heimskringlu. Nægir
því hér að geta þess, að þær
voru fólgnar í óviðurkvæmileg-
um ummælum, er Mr. Stubbs
var það, að svo margir væru
nú í fangelsum fylkisins, að ó-
þarfi væri að bregða Mr. Stubbs
um að mikið af glæpamönnum
gengi lausum hala af hans völd-
Þó Mr. Major ekki skorti fim-
leg svör við þessu, mun vörn
Mr. Stubbs talsvert snúast um
efnið í þessum spurningum.
Síðastliðinn mánudag voru
Mr. R. B. Graham lögregludóm-
ari, ásamt 5 öðrum lögreglu-
mönnum, yfirheyrðir. Var einn
á meðal þeirra Mr. George
Smith yfirmaður leynilögregl-
unnar. Voru þeir allir á einu
máli um það, að Mr. Stubbs
væri þröskuldur í vegi réttvís-
innar. Bentu þeir á mörg dæmi
þess, að glæpamenn væru ó-
En af því leiddi að slík mál ^ miklum mun. Hingað til hefir
komu fleiri en áður fyrir hér- kvikmyndalistin verið alþjóðleg-
aðsréttinn, enda hefði reynd-!ust allra lista og verður það
in orðið sú, að Mr. Stubbs hefði sennilega áfram, en með tal-
orðið að vinna sjö daga í hverri myndunum hafa þær þjóðir, sem
viku árið út og árið inn. og 5 framleiða þær, eignast mikil-
dala þóknun fyrir það auka-:vægt tæki til að útbreiða sína
starf, sem af þessari breytingu tungu og menningu. Það er
leiddi, leit ekki ósanngjarnlega talið að yfir 50,000 kvikmynda-
ut, eftir þessar skýringar á hús séu til í heiminum, og meira
málinu. ;en þeimingur þeirra sýna nú tal
Mr. Stubbs las og bréf frá myndir. Ríkisstjórnir hafa víða
Mr. King fyrverandi forsætis- hönd í bagga með því, að tal-
ráðherra Canada, er mjög lofs- myndirnar séu notaðar til þjóð-
verðum orðum fór um störf legrar útbreiðslustarfsemi og í
Mr. Stubbs, sem dómara. Bréfið uppeldislegu augnamiði. í Þýzka
var frá árinu 1927. Sagði Mr. landi eru tvær eftirlitsstofnanir,
Stubbs, að þetta væri nú að önnur í Berlín og hin í Mun-
vísu ekki nema skoðun, en hún chen, sem eru einskonar tengi-
væri ef til vill ekki ómerkari liðir milli skólanna og talmynda
en skoðanir fanga eða lögreglu- ' framleiðenda. Ef kvikmynd,
manna, eða jafnvel lögreglu-. sem stimpluð hefir verið af ann-
dómara og dómsmálaráðherra | ari þessari stofnun (þeirri í
fylkja. En hvað sem því liði Berlín), er sýnd opinberlega á
væri af báðum þessum dæmum kvikmyndahúsum, veitir ríkið
auðséð, að hann (Mr. Stubbs) þeim afslátt á skemtanaskatti,
hefði ekki einungis átt góðri meðan hún er sýnd. Á ítal.u er
samvinnu að fagna hjá dóm- sérstök stofnun, sem bæði fram-
urum og samverkamönnum öðr leiðir myndir og annast um eftir
um, heldur hefðu þeir jafnframt litið. Árið 1926 skipaði stjóm
haft annað álit á sér, en dóms- Mussolinis svo fyrir, að öll kvik-
valdið og lögreglan í þessu myndahús í landinu yrðu jafn-
fylki virtist nú hafa. Og ástæð- an að hafa á skemtiskrá sinni
una fyrir þessu kvað hann sögu mynd, sem tæki að minsta kosti
sína af málinu mundi leiíja í tíu mínútur að sýna og fjallaði
um.
Stefnu Mr. Stubbs kvað Mr. | fáanlegir til að láta Mr. Gra
McMurray vera þá, að láta lög- j ham eða aðra dómara dæma
hafði haft bæði um dómara in ganga jafnt yfir alla. Og að j mál sín. Mr. Stubbs var maður-
þessa fylkis og lögregluna, ým- Mr. Major beindi hann spurn- 1 inn, sem það varð að gera. —
HÆSTARÉTTARDÓMUR.
að stimpla sig sem þann, sem
gert hefði Winnipeg að Mecca
fyrir glæpamenn. Kallaði hann
það eins dásamlegar rökfærsl-
ur fyrir kærunum og kærurnar
væru í sjálfu sér dásamlegar.
Um fimm dollara gjaldið,
sem Mr. Stubbs hefir sett
fyrir starf sitt, og sem er
eitt kæruefnið, gaf Thomas H.
Jones, ritari í réttinum, upp-
lýsingar s.l. mánudag. Mr. Jon-
es hafði tekið við fénu og af-
hent það Mr. Stubbs jafnharð-
an. Sýndu bækur hans, að fyrir
265 mál, sem Stubbs hafði
dæmt í, hafði innheimt verið
$5 fyrir hvert mál. Samkvæmt
framburði Jones, höfðu fyrir-j dómsúrskurðarins, er birtur er Frhó á 8. bls.
ljös um það er henni lýkur. nm borgarlegt uppeldi, þjóðlega
útbreiðslustarfsemi og menn-
ingu. Gildir þetta boð enn í
_______ dag. En hvergi hefir kvik-
Mánudaginn 19. desember ár-' niync^n yerið tekin eins ræki-
1932 var kveðinn upp hæsta- í þjónustu hins'Opinbera
réttardómur í málinu gegn C. \og { Rússlandi- Öll kvikmynda-
Behrens og Magnúsi Guðmunds! Serð er Þar undir eftirliti ríkis-
syni fyr. dómsmálaráðherra ís-!ins °S náleSa allar kvikniyndir,
lands. Eru hinir ákærðu sýkn- jsem framleiddar eru þar, hafa
aðir af kærunum og sakarkostn stjói-mnáitilegau tilgang. f Eng-
aði öllum, sem sjá má á eftir- landi hefir sérstök nefnd starf'
farandi orðum úr niðurlagi að síðan 1929 að Því að nndir-