Heimskringla - 18.01.1933, Side 6

6. SÍÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPBG 18. JAN. 193S.
JÖN STRAND
Saga eftir
PAUL TRENT.
Þýdd af
G. P. MAGNÚSSON.
<rÞu virðist vera í miklum flýtir að giftast
honum. En það verður ekkert of heppilegt
hjónaband þó þér sé gefið tækifæri fyrst, að
gera eitthvað úr honum. — Koma honum í
góða stöðu, skiilum við segja. Ef okkur Jóni
getur ekki komið saman, þá getur heldur ekk-
ert orðið af giftingu ykkar, nema þið séuð
sameiginlega ánægð með að lifa á smáum
mánaðar tekjum. Inntektir þær, sem Jón hefir
nú, eru ekki einu sinni nógar fyrir föt handa
ykkur. Og hvað á þá að láta í magann?
Hann verður altaf að hafa nokkuð, og stund-
um er hann all kröfu harður,” sagði Gerald
með hæðnisbrosi.
“Eg verð að sjá hann. Eg kom fram við
hann eins og flóni kallaði hann ýmsum ónöfn-
um og, — og eg — eg sló hann á vangann.”
“Segirðu satt? Eg er alveg hissa á þér,
Cora. Þú hlýtur að elska hann mjög heitt.”
“Lofaðu mér að senda eftir honum,
frændi,” bað húmog var nú blíðari í rómnum.
“Eg get ekki neitað þér um að gera það,
en það mun verða, til þess, að eiðileggja alt
það, sem eg hefi nú gert. Getur þú ekki treyst
mér, Cora?”
“Þú hugsar allajafna miklu meir um þín
vitleysis stjórnmál en velferð mína.”
“Það getur nú verið rétt að svo sé stund-
um, en í þessu tilfelli hugsa eg um hvort-
tveggja. Það mun reynast þér bezt að treysta
mér,” sagði hann blíðlega og kysti frænku
sína. En það hafði hann ekki gert fyrir mörg
ár.
“Gott og vel. Eg skal bíða eins þolinmóð
og eg get!”
“Þú ert góð stúlka, Cora. Og til þess að
sýna þér að eg met það við þig, ætla eg að
koma við í Bond götu á heimleiðinni. Eg
veit að þar er perluband sem færi vel á hálsi
þínum.”
“Mig vantar það ekkert. Mig vantar ekk-
ert perluband,” sagði Cora ákveðin, og Gerald
sá að hún méinti það sem hún sagði.
Þegar Gerald var farinn lét Cora fallast
ofan á stól. En nú voru engin tár í augum
hennar; aðeins örvænting og þrá — þrá eftir
einhverju sepi hafði mikla þýðing fyrir hana.
Hún fyrirvarð sig fyrir framkomu sína við Jón,
og hún einsetti ser að biðja hann fyrirgefning-
ar svo fljótt, sem hún næði tali af honum.
“Eg elska Jón, þrátt fyrir ált,” sagði hún
upphátt við sjálfa sig.
XI. Kap'rtuli.
Jón hafði ekki látið boð Gerálds leiða sig
í gönur, og er hann fór heim, var hann sér
þess meðvitandi, að framundan biði sín áll
snörp orusta. Samt hafði nú boð Geralds
verið aðgengilegt. Honum átti að aúðnast að
ná í það, sem hann þráði mest og samt að
halda smni sjálfsvirðing. Honum var ekki rótt
innan brjósts. Það var éitthvað sem sagði
honum, að hann skyldí ekki treysta Gerald
Southwold.
Þegar hann kom inn, settíst hann strax
við skrifborð sitt; tók sér ritfæri í hönd og
ætlaði að fara að skrifa, er hann sá bréf sem
fallið hafði bak við bók þar á borðinu. Hann
tók bréfið. Það sást á pósthússtimplinum, að
bréfið hafði komið fyrir nokkrum dökum síð-
an. Það var óopnað og til hr. York Cobdens.
Bréfið hafði verið póstað í Canada.
“Eg hefi aldrei vitað til, að fóstrí minn
hefði bréfa viðskifti við neinn í Canada,” sagði
hann við sjálfan sig um leið og hann stóð upp
og setti bréfið yfir á arinhylluna, þar sem
fóstri hans hlyti að sjá það þegar hann kæmí
næst inn í stofuna. Svo settist hann aftnr
við skrifborðið og fór að skrifa.
Einni stundu síðar kom gamli Cobden ínn
og settist í stórann brýkar-stól og lét fara sem
bezt um sig sem hann gat.
“Eru nokkrar fréttir, Jón?” spurði hann.
“Eg hefi séð Gerald í morgun.”
“Eins og eg hugsaði,” sagði gamli mað-
urinn og horfði á Jón. “Eg fer ekki fram á
það við þig, drengur minn, að þú segir mér
einkamál þín, en skeð getur að eg megni því
að hjálpa þér að einhverju leyti.”
“Þetta er mál, sem eg verð að glíma við
sjálfur,” sagði hann lágt.
“Eg skil það, en eg get ef til vill aðstoðað
þig í því að komast að réttri niðurstöðu. Mín-
ar leiðbeiningar skulu vera frá algerlega ó-
háðu sjónarmiði.”
“Eg er ekki viss um að þér takist það,
þar sem Gerald Southwold á í hlut annars
vegar.”
“Ivofaðu mér að geta til um það, hvað
Southwold sagði við þig. Hann hefir nú að
sjálfsögðu fyrst af öllu boðið þér að gleyma
því, að þú varst orsök í því að stjórnin verður
að segja af sér. Svo hefir hann lofað þér
góðri stöðu hjá nýju stjórninni, sem hann
hefir talið sjálfan sig sjálfsagðan sem höfuðið
á, þrátt fyrir alt ef þú næðir kosningu, sem
hann hefir náttúrlega lofast til að aðstoða þig
við.”
“Þú hefir getið rétt til, fóstri minn, svo
langt sem þú ert kominn.”
“Og þegar þetta er svo alt komið í kring,
þá verður leiðin auðfarin fyrir þig upp á
brúðarbekkinn með ungfrú Coru við hlið
þér.”
“Rétt til getið.”
“Svo átt þú að afhenda Gerald til.eignar
og umráða sannfæring þína, svo hann geti
lokað hana inni í öryggisskáp sínum.” •
“Svo langt gekk hann ekki,” sagði Jón
niðurlútur og roðnaði í andliti.
“Þá á hann líka eftir að komast að því
atriði í samningunum. Þú hefir engu lofað
honum, vona eg?” sagði Cobden og stökk á
fætur.
“Engu ennþá.”
“Það er mikil blessun,” sagði gamli mað-
urinn og settist aftur.
“Enn sem komið hefi eg ekki ákveðið
neitt, um það, hvort eg þigg boð hans eða
ekki.”
“Jón, eg vil biðja þig þeirrar bónar, að
afráða ekki neitt í þessu sambandi án þess
að tala við mig fyrst,” sagði Cobden og var
auðheyrt á honum að honum var mikið niðri
fyrir.
Jón horfði á hann, og augnaráðið var
rannsakandi.
“Þú hefir einhverjar sérstakar ástæður
til að hafa þetta álit á Gerald Southwold. —
Væri ekki gott að þú lofaðir mér að vita hver
hún er?”
“Ást mín á þér, Jón, og hatur mitt á
Gerald Southwold, er það tvent, sem eg hefi
að lifa fyrir. Eg á engar aðrar tilfinningar
til.”
“Hann hlýtur að hafa gert þér eitthvað
stórkostlega á móti.”
“Já, það stórkostlegasta, sem nokkur
maður getur gert öðrum á móti. Eg hefi altaf
beðið heitt, að þér entist aldur til þess að
jafna sakir við hann, og er eg þó ekki í eðli
mínu hefnigjarn maður. Þú hefir byrjað það
verk, með því að lama vald hans.
“Mig langar til að vita ástæðuna fyrir
hatri þínu á honum, og, á hvem hátt hann
hefir gert þér á móti. Eg mundi þá betur
geta skilið þig. Eg verð að játa, að mér líkar
ekki hugmynd þín að gera sérstaka tilraun
til að skaða þenna mann. Hann hefir ekki,
mér vitanlega, gert mér neitt rangt til.”
“Telur þú þig í nokkurri þakklætisskuld
við mig, Jón? Hefi eg ekki haft nógu mikla
þýðingu fyrir líf þitt, til þess að þú getir gert
mína óvini að þínum óvinum?”
“Eg er í stórri þakklætisskuld við þig,
fóstri minn, og eg get ekki þolað að þér sé
gert rangt til af nokkrum manni.”
“En þú ert ekki neitt áfram um að borga
þá skuld,” sagði Cobden hranalega.
“Þetta er í fyrsta skifti, sem þú hefir
fundið ástæðu til að minna mig á þá skuld,”
svaraði Jón stillilega.
“Jón! Ee hefi mestan hluta æfi minnar
beðið eftir komu þessarar stundar. Og þar
sem forsjónin hefir nú lagt þér tækifærið upp
í bendurnar, þá bið eg þig að bregðast mér
nú ekki:”
“Þú veizt að eg er viljugur að gera alt
fyrir þig, sem ee get — alt heiðarlegt, og eg
veit að bú ferð aldrei fram á neitt annað við
mig. — Hugsaðu þig nú vel um, og eg veit að
bú kemst að þeirri niðurstöðu, að þú megir
trúa mér fyrir leyndarmáli þínu. Og þá get-
um við talað um hitt frekar á eftir.”
“Gott og vel.” sagði Cobden utan við sig
og hugsi. Jón hélt áfram við skriftir sínar.
Bráðlega reis gamli maðurinn úr sæti
sínu og gekk út úr stofunni. Tveim stundum
síðar lagði .Tón niður pennann og hætti að
skrifa.
“Gamli maðurinn hefir þá ekki séð bréf-
ið og eg gleymdi að segja honum frá því,”
sagði Jón við sjálfan sig um leið og hann reis
fætur og fór fram í eldhús og setti ketil með
vatni á eldavélina. Svo fór hann að láta bolla
og diska á borðið. Hann var rétt búinn að
bví, þegar barið var þétt og lipurlega að dyr-
um.
“Það væri óskandi að fólk reyndi að
halda sig heima hjá sér,” hugfeaði hann um
leið og hann gekk til dyra. Honum líkaði illa
að vera ónáðaður.
Er hann opnaði dyrnar, sá hann hvar ung
stúlka stóð í ganginum fyrir utan. Honum
varð hálf-bilt við, því kvenfólk var sjaldséð
þar á heimilinu.
“Eg óska eftir að sjá herra Oobden,” sagði
stúlkan. Rödd hennar var þýð og viðfeldin.
“Eg held helzt að hann hafi gengið eitt-
hvað út fyrir góðri stundu síðan. Er það nokk-
uð, sem eg get gert fyrir yður, ungfrú?” bætti
Jón við góðlátlega.
“Eg hefi komið frá Canada til að sjá hann.
Eg er systurdóttir hans,” svaraði hún.
Jón undraðist þetta mjög, því hann hafði
aldrei heyrt fóstra sinn minnast neitt á það,
að hann ætti nokkur skyld-
menni á lífi. En alt í einu
mundi hann eftir bréfinu. —
Það hafði verið sett í póst-
inn í Canada.
“Þér skrifuðuð honum
bréf?” spurði Jón.
“Já,, þegar móðir mín dó,
þá skrifaði eg honum bréf.”
svaraði hún. Nú tók Jón eftir
því að hún var klædd í sorg-
arbúning.
“Viljið þér ekki gera svo
vel og koma inn og bíða
hans. Eg á von á að hann
verði ekki lengi burtu. Eða
óskið þér heldur, að hann
heimsæki yður á gistihúsinu
þar sem þér haldið til?”
“Eg skildi farangurinn minn eftir á járn-
brautarstöðinni og kom rakleitt hingað. Eg
get ekki farið á gistihús — það er — eg þekki
ekkert þeirra, og svo hefi eg mjög litla pen-
inga.”
“Gerið svo vel að koma inn. Eg var rétt
að búa til te. — Þarna sýður þá á katlinum
hjá mér,” sagði hann glaðlega, en fór samt
ekki fram í eldhús fyr en hann hafði leitt
hana til sætis við arininn.”
“Gerið svo vel og takið af yður hatt-
inn og farið úr yfirhöfninni,” hélt hann á-
fram. Nokkrum mínútum síðar var hann
búinn að búa til teið, og þau voru bæði sezt
að borðinu. Hann veitti því eftirtekt strax,
að hún var mjög feimin, og gerði því alt sem
hann gat til þess að henni fyndist hún sem
bezt heima hjá sér. Dálítill roði var að fær-
ast í kinnar hennar, og Jóni fanst hinn nýi,
óvænti gestur sinn vera hreint og beint elsku-
legur. Hún var fríð stúlka sýnum; hárið mik-
ið og gulbjart, og krullað framan á höfðinu.
Líkamsbyggingin var öll í samræmi, hendurn-
ar hvítar og nettar; göngulagið lipurt og létti-
legt. Honum fanst hana prýða allir kvenleg-
ir kostir.
“Það er baslara-húshald hjá okkur, og ef
til vill ekki upp á það allra fullkomnasta,
en, — ' '
“Þama er þá bréfið frá mér til frænda
míns, og það óopnað,” sagði hún er hún sá
bréfið á arinhillunni. “Veit frændi minn þá
ekki að eg ætlaði að koma? Á hann ekki von
á mér?” spurði hún óttaslegin.
“Bréfíð hafði fallið upp fyrir bók á borð-
Inu og legið þar, unz eg af tilviljun sá það
áðan, er eg færði til bókina. Eg er því smeyk-
ur um að koma yðar sé nokkuð það, sem
frændi yðar hefir ekki átt von á. En hann
verður bara þeim mun glaðari að sjá yður,
ungfrú —”
“Eg heiti Joyce Amold,” sagði hún, og
Jón tók eftir því að hún komst í dálitla geðs-
hræringu. “Eg vona að frændi minn reiðist
mér ekki — eg gat ekkert annað farið. Móðir
mín dó svo snögglega, annars hefði hún skrif-
að honum. Hún lét mig lofa því að fara strax
til hans. Við vorum svo fátæk, og —”
Hún hætti við setninguha og það glitruðu
tár í augum hennar.
“ Eg get talað fyrir frænda yðar. Jón
heiti eg, Jón Strand, og hann er fóstri rniníi.
Sá bezti faðir, sem nokkur maður hefir nokk-
uru sinni átt. Eg skal segja yður, ungfrú Am-
old, hvað hann gerði fyrir mig, og getið þér
þá séð hvaða maður hann er. Frændi yðar
fann mig og tók mig sér í sonarstað. Þar
réði enginn skyldleiki, en þér eruð systur-
dóttir hans. Nei, verið þér ekki kvíðafullar.
Eg veit að þér eruð velkomnar í hús hans.”
“Eruö þér sá Jón Strand, sem blöðin gátu
um í morgun?” spurði hún feimnisleg á svip-
inn.
“Eg býst við því. Eg þekki enga aðra með
því nafni hér,’ ’svaraði Jón brosandi.
“Og þér hafið komist upp í þessa tignar-
stöðu?”
HobínlHood
FLóua
ÚR ÞESSU MJÖLI FÁST FLEIRI OG
BETRI BRAUÐ
hann hefði ekki verið sem ákjósanlegastur
faðir. Hún talaði mikið um það, hve móðir
hennar hefði verið góð og ástúðleg við sig, og
hvað það hefði orðið sér átakanleg sorg að
missa hana.
“Eigum við ekki að fara og sækja farang-
urinn yðar á jámbrautarstöðina, ungfrú Arn-
old?” spurði Jón. Eg ætla að skrifa nokkrar
línur til frænda yðar og láta hann vita hvert
eg hefi farið, ef hann kemur heim meðan við
erum í burtu.”
Hún samþykti þessa tillögu hans og fór
strax að setja á sig hattinn og fara í yfirhöfn-
ina. Jón horfði á hana aðdáunaraugum með-
an hún var að því. Það var eitthvað við þessa
stúlku, sem honum geðjaðist svo vel að. Hann
var sér þess ekki meðvitandi, að hann var að
horfa á hana, fyr en hún leit upp og augu
þeirra mættust. Hún roðnaði, en hann áttaðí
sig, settist niður og skrifaði Cobden gamla
fáein orð, og setti bréfið síðan á arinhilluna.
“Það tekur okkur ekki lengur en svo
sem eina klukkustund, að sækja farangurinn,”
sagði hann svo. Hann kallaði á leiguvagn, er
þau komu út að götunni, og óku til Enston
járnbrautarstöðvanna. Jón hafði gaman að
hennar barnalegu athugasemdum við ýmis-
legt er fyrir augun bar á leiðinni. Það leit út
fyrir, að hún hefði aldrei séð stórborg fyr á
æfi sinni. Hann fór að hugsa um það, hvað
elskulegt það væri, ef han nætti systur eíns
og Joyce. Svo kom honum til hugar, hvem-
ig Cobden gamli frændi hennar mundi taka
því, að hún væri komin til þess að setjast að
hjá honum. Það var auðvitað alt undir því
komið, hvernig skapi hann væri, fyrst er þau
sæjust. Og hvernig hún kæmi honum fyrir
sjónir í fyrsta skifti.
Farangur Joyce var ekki mikill, aðeins ein
kista og taska, og það létu þau ökumanninn
setja inn í vagninn hjá sér, svo þau þyrftu ekki
að fá annan vagn til þess að flytja það. Jón
sagði svo ökumanninum að aka heimleiðis eft-
ir Regent götu og beygja svo ofan eftir Strand-
götu, svo Joyce gæti séð ögn af vesturhluta
borgarinnar. Hún dáðist að mörgu með sín-
um bamálegu ummælum og athugasemdum.
Klukkan var eftir sjö um kvöldið, er þau
komu aftur, og enn var Cobden gamli ekki
kominn. Jón lét skilja kistuna og töskuna
eftir í ganginum, en leiddi Joyce inn í setu-
stofuna. Hann bað hana að líta þetta sem
sitt heimili, og vera ófeimin og laus við alt
gestasnið, því hér yrði hvort sem væri fram-
tíðarheimili hennar. En hann sagði síðustu
orðin hugsandi til Cobdens, og kom í hug aéi
hann hefði kanske sagt of mikið. Fór hann
svo út úr stofunni og gerði þær ráðstafanir,
að hann fengi herbergi uppi á efra lofti húss-
ins. Fór hann svo inn í sitt eigið herbergi og
lagaði þar til eftir því sem hann hafði bezt
vit á, og kallaði síðan á Joyce að koma.
“Þetta verður nú yðar herbergi, ungfrú
Arnold,” sagði hann við hana. Þarna er bæði
heitt og kalt vatn, er þér getið notað eftir
vild. Og meðan þér eruð nú að þvo af yður
ferðarykið, ætla eg að tilreiða kvöldverð handa
okkur.”
“Ekki veit eg nú hversu tignarlegt em-
bættið er. En það sem eg er, á eg Cobden
frænda yðar að þakka, en engum öðrum.”
“Hvað eg hefi kviðið fyrir að mæta frænda
rrdnnm Ecr veit að þeim sinnaðist ósköp mik-
ið. móður minni og honum, þegar hún giftist
pabba, oe: ea hefi altaf hugsað mér hann sem
stóran og hrikalegan, kaldlyndann og skap-
stórann mann. En þér hafið nú dregið upp
fyrir mér alt öðruvísi mynd af honum.”
•Tón leit á klukkuna. Honum flaug í hug
veikleiki gamla mannsins. Bjóst við að hann
hefði farið inn á einhverja drykkjukrána, fyrst
hann var ekki kominn til baka.
“Segið mér nú eitthvað af hinni fjörugu
Canada. Þar kvað vera glaðværðin og fjörið,
eða þannig er það skoðað af okkur hér í
landi.”
Joyce byrjaði að segja frá því helzta, og
mest þó frá því, sem snerti hana og móður
hennar. Eftir því sem hún komst lengra í frá-
sögninni, með því meiri eftirtekt hlustaði Jón.
Eit.t þótti honum einkennilegt, en það var það,
að þegar hún var að segja frá þeirra eigin
högum, bá mintist hún sjaldan eða aldrei á
föður sinn, og dró hann af því þá ályktun, að
Gekk hann svo fram í eldhúsið til að at-
huga, hvað væri nú handbært til matar. Hann
fann þar stykki af steiktu kjöti og var rétt
að koma því á pönnuna, þegar Joyce kom
fram til hans.
“Setjist þér nú niður, herra Strand, og
lofið mér nú að gera þetta. Eg er vön við
matartilbúnina. Það var mitt verk heima,
meðan eg lifði með móður minni. Hún var
góð matreiðslukona sjálf og lagði mikla stund
á að kenna mér,” sagði Joyce.
“En —”
“Eg krefst þess að gera það. En segið
mér einungis hvar eg get fundið hlutina, því
eg er ennþá ókunnug hér,” sagði hún og
brosti blíðlega.
Jón sá að hún var ákveðin í því, að hafa
sitt fram, og sagði henni því, hvar hún fyndi
diska og borðbúnað allan, og fór svo inn f
setustofuna. Hann þurfti að skrifa eitt eða
tvö bréf og settist því við skrifborðið. En hug-
ur hans festist ekki við bréfaskriftirnar að
þessu sinni; hann var frammi í eldhúsinu, og
í hvert skifti sem Joyce kom inn í stofuna,
leit hann upp frá skriftunum og starði á href-
ingar hennar.