Heimskringla - 08.03.1933, Qupperneq 2

2. SIÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 8. MARZ 1933
FJÓRTÁNDA ARSÞING
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGSINS.
Frh.
Skýrsla skrlfara:
Herra forseti og háttvirti þingheimur:
Skýrsla .ritarans verður að þessu
sinni orðfá og efnislítil. Forseti hefir
þegar skýrt frá flestum þeim málum, er
stjómarnefnd félagöins hefir haft til með-
ferðar á þessu síðastliðna ári, og er því
óþarft að ryfja þau upp að nýju.
A árinu hafa 23 nefndarfundir verið
haldnir, verða það sem næst tveir til
jafnaðar á mánuði hverjum. Orsökin til
þessara tíðu fundahalda er sú, að þau
mál, sem nefndinni voru falin á síðasta
þingi hafa krafist töluverðrar vinnu, þó
í litlu sjáist. Fundarsókn hefir verið
g6S, þó stundum hafi fundar fyrirvari
verið stuttur. Til jafnaðar hafa á fund-
um setið sjö nefndarmenn, og hefir fund-
artíminn oftast staðið yfir frá nónbili til
miðaftans. Fundimir hafa verið haldnir
á eftirfylgjandi stöðum: 1 Jóns Bjama-
sonar skóla, 16, á heimili Ásm. P. Jó-
hanssonar 3, að heimili séra Benj. Krist-
jánssonar 1, á heimili séra K. E. Kvar-
ans 1, og á skrifstofu Hkr. 2.
Bókun fundargerða nefndarhmar hefir
skrifari annast og að mestu Jeyti allar
bréfaskrlftir fyrir hennar hönd og sím-
skeytasendingar.
Við byrjun starfsársins sagði einn
þeirra starfsmanna, er þingið kaus i
stjórnarnefndina síðast, lausu starfinu,
hr. ólafur S. Thorgreirsson, fjármálaritari
félagsins. Fann nefndin nauðsyn á að
fylla það skarð þá strax, og var einkar
lánsöm með að fá jafnhæfan mann til
þess að gegna því verki og raun hefir á
orðið, hra Jónas Þórðarson, er að sér tók
fjármálaritarastörf félagsins og leyst
hefir þau af hendi með dugnaði og snild.
Annar maður hefir og sagt sig úr nefnd-
inni, síra Benjamín Kristjánsson, vara-
ritari, er héðan flutti alfari siðastliðið
eumar, til Islands og var kjörinn, skömmu
eftir að þangað kom, sóknarprestur til
Saurbæjar og Grundarþinga í Eyjafjarð-
arsýslu. Engan valdi nefndin sér í hans
stað. Hefir hún því verið fáskipaðri, en
venja er til, allan þenna siðasta hluta
ársins.
Margskonar störf hafa hlaðist á nefnd-
ina á þessu ári, er ekki komu til greina
eða gjört var ráð fyrir á þinginu.. Mun
svo löngum verða, meðan félagsskapur
vor er við lýði. Aðstoðar hefir verið
leitað um ýms efni, er hafa snert hag
einstaklinga hér eða á Islandi, og borg-
aralega stöðu vora sem þjóðemiseiningar
hér í landi. Þá hafa margvislegar fyrir-
spumir verið gjörðar, er nefndin hefir
leitast við að svara. Sýnir þetta, meðal
annars, hve víðtækt verksvið félagsskap-
urinn í raun og vem hefir og hvílík þörf
er á þvílikum félagsskap fyrir oss Is-
lendinga sem þessum. Látum því verk
vor miða til þess að efla hann æ betur
og betur eftir þvi sem tímar liða fram.
Rögnv. Pétursson.
Þá las féhirðir, Ámi Eggertsson,
skýrslu yfir fjárhag félagsins, og fjár-
málaritari, Jónas Þórðarson, las skýrslu
yfir sin störf. Var þessum skýrslum út-
býtt prentuðum til þingsins.
Ásm. P. Jóhannsson taldi viðeigandi,
að þingið viðtæki þegar upplesnar skýrsl-
ur, áður lengra væri farið 1 störfum
þingsins. Benti á einstök atriði i skýrsl-
imum, sem þyrfti lítilsháttar skýringar
við, svo ekki yrði um þau misskilningur
síðar. Gerði hann grein fyrir þessum at-
riðum og bar síðan fram uppástungu um
að skýrslumar séu samþyktar af þinginu.
Dr. Rögnv. Pétursson kvaðst það eitt
hafa að athuga við skýrslu fjármálarit-
ara, að ekki væri getið tekjuliðs, i sam-
bandi við samkomur Dr. Sigurðar Nor-
dal, en aðeins útgjöldin nefnd, er stöfuðu
af ferð hans hingað. Eftir þessar at-
hugasemdir vom svo skýrsluraar sam-
þyktar af þinginu.
Þegar hér var komið störfum, vék for-
seti hr. J. J. Bildfell sæti, en varaforseti
félagsins, séra Ragnar E. Kvaran, gegndi
fundarstjóm, það er eftir var fundar.
Forseti kvað þá liggja fyrir, að kjósa
dagskráraefnd og kjörbréfanefnd.
Dr. Rögnv. Pétursson gerði tillögu, en
G. P. Magnússon studdi, að forseti skipi
þrjá menn í hvora þessara nefnda. —
Samþykt.
1 dagskrárnefndina skipaðir:
Dr. Rögnv. Pétursson,
Guðjón Friðriksson,
Mrs. Matth. Friðriksson.
1 kjörbréfanefnd:
Séra Jónas A. Sigurðsson,
Jón Ásgeirsson,
G. P. Magnússon.
Þá óskaði Dr. Rögnv. Pétursson að
hann mætti lesa símskeyti, er honum
barst, frá Major W. W. Kennedy, ;K.C.,
þingmanni frá Winnipeg, útaf fyrirspum
er Dr. R. Pétursson hafði sent honum, i
sambandi við námssjóð þann, er Kanada-
stjóm samþykti að gefa íslenzka ríkinu,
til náms og rannsókna ísl. stúdentum og
frœðimönnum, við hérlenda háskóla. En
sem kunnugt er, er sjóðstofnun þessi til-
orðin í sambandi við þúsund ára hátíðina
á Islandi, 1930.
Ottawa, Ont.,
Feb. 22, 1933.
Care Viking Press, Ltd., Wpg.
Rev. Rög^nv. Petursson,
Official notification sent today to
President and Council of Govemment of
Iceland, Reykjavík, re establishment of
Icelandic Scholarship. Canadian Gov-
emment have decided to establish trust
fund twenty five thousand dollars as
expression of friendly interest of Can-
ada in Celebration in 1930 of Thousandth
Anniversary of establishment of Icelandic
Parliament. Annual interest on this sum
available for scholarships enabling Ice-
landic students to complete studies in
Canadian universities under such condi-
tions as may be agreed upon between
Governments of Iceland and Canada.
Pending completion of Trust in legal
form provision is made in estimates for
coming fiscal year of twelve hundred and
fifty dollars, being interest at five per-
cent on Trust fund. Please wire ack-
nowledgement. •
(Signed) W. W. Kennedy.
Var fréttinni, er skeytið flutti, tekið
með fögnuði af þingheimi. — Þá benti
Dr. Rögnv. Pétursson á, að vel ætti við að
þingið sendi Major W. W. Kennedy, K.C.,
þakklæti, símleiðis, fyrir starf hans i
þágu sjóðsmálsins, og einnig að þingið
sendi forsætisráðherra, Hon. R. B. Ben-
nett, hamingjuóska skeyti. Urðu um
þetta stuttar umræður, unz Dr. Rögnv.
Pétursson gerði tillögu, er séra Jónas A.
Sigurðsson studdi, að þingið sendi for-
sætisráðherra Kanada, forsætisráðherra
Islands og Mr. W. W. Kennedy kveðju
sina. Asm. P. Jóhannsson mælti með til-
lögunni og kvað rikari ástæðu nú en
nokkum tima fyr, að þingið léti þakk-
læti sitt í ljós með hraðkveðjum. Bar
þá Dr. Rögvn. Pétursson upp viðaukatil-
lögu, sem Ásm. P. Jóhannsson studdi, að
dagskrámefnd sé beðin að taka kveðju
þingsins upp á dagskrá. Samþykt.
Þar sem nú var liðið að hádegi, frest-
aði forseti fundi til kl. 2 e. h.
Fundur hófst að nýju kl. 2.10 e. h. —
Fundargjörð síðasta fundar lesin og sam-
þykt.
Þá hafði dagskrámefnd lokið störfum,
og lagði til, að mál yrðu tekin fyrir í
þeirri röð, er hér segir:
1. Þingsetning.
2. Skýrsla forseta og annara emb.m.
3. Kosning kjörbréfanefndar.
4. Kosning dagskrámefndar.
6. Kveðjur.
6. ÍTtbreiðslumál.
7. Fjármál.
8. Fræðslumál.
9. Iþróttamál.
10. Samvinnumál.
11. Crtgáfa Tímaritsins.
12. Sjóðstofnanir.
13. Bókasafnsmál.
14. Kosning embættismanna.
15. Ný mál:
(a) Bjargráðamál.
(b) Fylkissafnsmál.
(c) Minnisvarðamál.
G. P. Magnússon gerði tillögu, er
Asm. P. Jóhannsson studdi, að álit nefnd-
arinnar sé viðtekið. Samþykt.
Kjörbréfanefnd lagði þá fram svo hljóð-
andi skýrslu:
Kjörbréfanefndin hefir fengið skýrslu
frá deildinni "Frón”, að 107 meðlimir
deildarinnar hafi full þingréttindi. Auk
þess bárust nefndinni fulltrúaumboð frá
deildunum “Brúin” I Selkirk, Man., og
“Fjallkonan” í Wynyard, Sask. Fulltrúi
Fjallkonunnar, Mr.s. Matthildur Friðriks-
son, með 20 atkvæði. Fulltrúar deildar-
innar Brúin í Selkirk, Man., Mrs. Sigur-
björg Johnson með 20 atkvæði, Bjami
Skagfjörð 20 og séra Jónas A. Si^urðs-
son 20 atkvæði, alls 60 atkvæði.
Jónas A. Sigurðsson,
G. P. Magnússon,
Jón Asgeirsson.
Þá gat og nefndin þess, að af utan-
bæjarmönnum væri staddur á þingi: Sig-
urður Antóníusson frá Baldur, Man.
Dr. Rögnv. Pétursson gerði tillögu um
að skýrsla kjörbréfanefndar sé viðtekin
og nefndin beðin að starfa áfram, og til-
kynni nýja gesti og félaga, er kynnu
að sækja þingið frá fjarlægari stöðum.
Var tillagan studd af séra Guðm. Áma-
syni og samþykt af þinginu.
Svohljóðandi skýrsla var lögð fram
af deildinni “Brúin” í Selkirk:
30. jan. 1933.
Skýrsla deildarinnar Brúin,
Deild þessi telur 61 fullorðna meðlimi.
Atta starfs og skemtifundir hafa ver-
ið haldnir á árinu. Ahugi fyrir fundum
hefir ekki verið eins æskilegur og átt
hefði að vera. En aftur á móti hefir
fólkið sýnt mjög mikinn áhuga fyrir
störfum deildarinnar.
Um 80 unglingar og böm hafa notið
tilsagnar í islenzku siðastliðinn vetur,
undir stjóm Mrs. Rakelar Maxon. Þeir
tmglingar, sem hún hefir kent, hafa tek-
ið ágætum framförum í íslenzku. Mrs.
Maxon hefir verið ráðin við sama starf
í vetur.
Samkvæmt skýrslu féhirðis, þá hafa
inntektir og útborganir verið á árinu
sem fylgir:
Inntektir—
1 sjóði frá fyrra ári ...... $58.33
Fyrir tombólu og dans ....... 76.61
Frá Aðalfélaginu, Wpg........ 50.00
Fyrir samkomu ............... 34.05
Iðgjöld ..................... 45.00
$263.99
Utgjöld—
Fyrir bama kenslu ......... $80.00
Til Aðalfélagsins, Wpg...... 34.48
Húslán ..................... 22.00
Kostnaður við dans .......... 5.60
Fyrir æfingar við samkomu.— 10.00
Ymislegt ................. 7.65
$159.73
Allar tekjur ............ $263.99
öll gjöld ............... 159.73
I sjóði 1. janúar 1933 ....$ 104.26
Th. S. Thorsteinson,
Ritari.
I sambandi við ofanskráða skýrslu
gat séra Jónas A. Sigurðsson þess, að
89 böm hefðu notið kenslu í íslenzku á
þessu ári, og að níu þeirra ættu aðeins
annað foreldri íslenzkt.
Þá var lögð fram skýrsla frá deild.
“Fjallkonan” í Wynyard, sem fylgir:
Wynyard, 18. febr. 1933.
Dr. Rögnvaldur Pétursson,
Ritari Þjóðræknisfélags Islendinga í
Vesturheimi.
Kæri Dr. Rögnvaldur:
Jafnframt og þjóðræknisdeildin hér,
Fjallkonan, sendir Þjóðræknisfélags þing-
inu hugheilar óskir, um góða samvinnu,
og góðan árangur af starfi sínu, virðist
ekki úr leið, að minnast með örfáum
orðum starfs deildarinnar á síðasta ári,
þó lítið sé.
Síðastliðinn vetur gekst deildin fyrir
því, að veita bömum tilsögn ( íslenzku
á laugardögum. Nokkuð stór hópur
bama hagnýtti sér kensluna, fyrst eftir
að starfið hófst, en þó virtist áhuginn
fremur þverra, þegar á leið.
A sumardaginn fyrsta stofnaði deild-
in til samkomu. Ungmennin, er notið
höfðu tilsagnar 1 íslenzku um veturinn,
voru aðal þátttakendur á skemtiskránni,
og munu þau hafa verið um 40—50. Fór
þar fram upplestur, framsögn, söngur,
smáleikur, og fleira, og alt á íslenzku.
Var gerður hinn bezti rómur að samkom-
unni, og má fullyrða, að í alla staði tókst
hún sæmilega.
Fúndir hafa verið færri, á árinu en
vanalega, enda hefir deildina skort fé
til að hafa nokkur stórræði með höndum.
Má telja Islendingadags hátíðarhaldið
stærsta atburðinn í sögu deildarinnar á
árinu.
I því sambandi ber deildinni að þakka
séra Ragnari E. Kvaran, fyrir þá ágætu
aðstoð, er hann veitti okkur til að gera
Islendingadaginn sem bezt úr garði.
Flutti hann ágætt erindi fyrir minni Is-
lands á hátíðinni, og auk þess aðstoðaði
hann nefndina á margan hátt, þó sérstak-
lega í sambandi við söngæfingar. Enn
fremur flutti séra Ragnar E. Kvaran hér
fróðlegan og skemtilegan fyrirlestur,
undir umsjón deildarinnar, er hann nfendi
“Hinar róttækari þjóðmálastefnur”. Var
fyrirlesturinn tiltölulega fjölsóttur og
gerður að honum hinn bezti rómur. Fyr-
ir alt þetta vill deildin þakka séra Ragn-
ari, og yfir höfuð fyrir ágæta aðstoð í
hvívetna.
Enn fremur er deildinni skylt að þakka
þeim hjónum, Mr. og Mrs. B. Hjálmar-
son, fyrir aðstoð þá, er þau veittu deild-
inni í sambandi við Islendingadaginn.
Flutti Bjöm þar ágætt erindi, og Mrs.
Hjálmarson hafði söngstjóm á hendi, og
tókst prýðilega.
Nokkuð munu félagar hafa tapað töl-
unni á árinu. A fundi er deildin hélt þ.
11. þ.m., sýndi gjaldkeri, að aðeins 20
hefðu borgað gjald sitt árið sem leið. Er
það áreiðanlega mest að kenna hinum
afar-örðugu timum. Þó mundu fleiri hafa
ráð á að leggja til sinn dollar, en gera,
ef áhuginn væri nógur.
Nokkm fé hefir verið varið til bóka-
kaupa og bókbands á árinu. Hefir nú
deildin töluvert álitlegt bókasafn, um
700—800 bindf, og hafa félagar aðgang
að bókunum ókeypis.
Samkomu hélt deildin hér nýlega. Fóru
þar fram kappræður meðal fjögra
ungra manna. Er það ofurlítið sýnis-
hom, að þó dauft sé hér félagslífið, emm
við þó ekki aldauða.
Með vinsemd og virðingu,
Jón Jóhannsson.
Næst fylgdi skýrsla deild. “Frón”,
Wi"rpeg:
Skýrsla deildarinnar “Frón”—
Til stjómarnefndar Þjóðræknisfélags
Islendinga í Vesturheimi.
á þingi 22. febr. 1933, í Winnipeg.
Deildin “Frón” hefir haft átta opna
fundi á árinu, er flestir hafa verið vel
sóttir, og sumir þeirra ágætlega vel sótt-
ir. Erindi hafa verið flutt á flestum
þessum opnu fundum; hafa þau verið
bæði í senn, fræðandi og skemtandi.
Þeir sem hafa sýnt deildinni þá góðvild,
að flytja erindi á fundum hennar, er
séra Rögnv. Pétursson, séra Ragnar E.
Kvaran, séra Rúnólfur Marteinsson, Dr.
Sig. Júl. Jóhannesson, Dr. M. B. Hall-
dórsson, Próf. Jóhann G. Jóhannsson, og
Guðm. Eyford. Einnig hefir Mrs. H.
Helgason sýnt framúrskarandi vilja og
dugnað í því að skemta á fundum með
hljóðfæraslætti. Mrs. Hope hefir sungið
einsöngva og ýmsir fleiri skemt með
upplestmm í bundnu og óbundnu máli.
öllu þessu fólki þakkar deildin af heil-
um húg.
Islenzku kenslu var haldið uppi í
fyrra vetur, og nú í vetur starfa tveir
kennarar, — þeirra skýrsla fylgir hér
með; en efnahagur deildarinnar leyfir
það ekki, að fenginn sé þriðji kennarinn.
Að lokinni kenslu í vor, mun deildin sjá
svo um, að börnunum gefist færi á að
koma fram opinberlega og sýna árangur-
inn af námi sínu yfir veturinn með því,
að ganga undir nokkurs konar próf, og
verða verðlaun veitt þeim bömum, sem
fram úr skara.
Innheimta á gjöldum meðlima hefir
gengið fremur treglega, sem við er að
búast i þessum atvinnuleysis tímum, en
þó er naumast ástæða til að æðrast neitt
i því efni. Nokkrir nýir meðlimir hafa
bæzt við siðan fyrsta nóvember síðast-
liðinn, og stjórnamefndin hefir ástæðu til
að gera sér von um að enn fleiri bætist
við á árinu.
Síðan á síðasta þingi hefir sú breyting
á orðið, að deildin hefir tekið við og
starfrækir nú bókasafn Þjóðræknisfélags-
ins með góðum árangri. Hafa deildinni
unnist margir vinir og vildarmenn gegn
um bókasafnið, sem er afar vinsælt.
Vinsamlegast,
Deildin “Frón”,
pr. G. P. Magnússon,
foresti.
Winnipetg, Man.,
22. febrúar 1933.
Skýrsla umferðakennara þeirra, er
Þjóðræknisdeildin Frón í Winnipeg réð
til islenzku kenslu barna og unglinga
hér í borg, yfir tímabilið frá 1. janúar
til 31. marz 1933:—
Hér með fylgja nöfn og heimili fðr-
eldra og aðstandenda barna þeirra, er
notið hafa kenslunnar á þessum vetri.
Leggist skýrsla þessi með öðrum starfs-
skýrslum Fróns fram fyrir forseta aðal
kensla þessi ekki á þessum vetri fyr en
félagsins á þessu þingi.
Eins og að ofan er getið, byrjaði
með janúarbyrjun. Sá deildin sér eng-
an veginn fært að reyna til að halda
henni uppi nema 3 mánuði í þetta sinn
vegna fjárskorts; þótti þó betra, að
halda áfram tilraunum þessum, held-
ur en að láta þær falla niður með öllu.
Samtals em bömin 45. «
Sökum þess, hve kensla þessi byrjaði
seint í ár, hefir ekkert getað orðið af
samkepni bama í framsögn kvæða, eins
og venja hefir verið undanfarin ár. Ætti
það eigi að leggjast niður í framtíð-
inni, enda þótt slík kvæðaframsögrj sé
vitanlega eigi mikið próf eða sönnun á
kunnáttu bamanna í íslenzku að öðm
leyti.
Akveðið er, að einhvers konar próf
verði haldið við lok kenslutimabilsins
I vor.
Virðingarfylst,
Ragnar Stefánsson.
G. E. Eyford.
Milliþinganefnd í íþróttamálinu lagði
þvínæst fram svohljóðandi skýrslu:
Til Þjóðræknisfélags Islendinga í Vest-
urheimi. —Skýrsla milliþinganefnd-
ar í Iþróttamálinu.—
Þessi nefnd hefir séð um hockey-sam-
kepni um verðlaunahom Þjóðrækaisfé-
lagsins á síðastliðnu ári. Var sú sam-
kepni háð dagana 6.—8. marz 1932. Tóku
þátt í henni sex hoCkey-flokkar, — frá
Selkirk, Gimli, Arborg, Lvmdar, Glen-
boro og íþróttafélaginu “Fálkamir”,
Winnipeg. Leikamir fóm mjög vel fram
og vom allir hlutaðeigendur mjög vel á-
nægðir með úrslitin. Leikslok urðu þau,
að Glenboro-flokkurinn vann sigur og
hefir því haft “homið” síðastliðið ár.
Næsta hockey-samkepni verður laugar-
daginn 25. febr. næstkomandi, og hafa
átta flokkar boðist til þátttöku. Fyrir
þessa árlegu hockey-samkepni meðal Is-
lendinga hér hefur verið stigið stórt spor
í vorum íþróttamálum, sem ungir Islend-
ingar í hinum ýmsu bygðum kunna að
meta, og hefir oss verið falið að flytja
Þjóðræknisfélaginu þakklæti þeirra
flokka, er þátt tóku í samkepninni í
fyrra, fyrir forgöngu þess og stuðning
í íþróttamálum vorum.
22. febr. 1933,
Jack Snydal (forseti),
Walter Jóhannesson.
C. Thorlakson.
Séra Guðm. Ámason gat þess, að
milliþinganefnd í lesbókarmálinu hefði
ekki lokið störfum að fullu. Bað for-
seta um frest , svo nefndin fengi ráð á
að ganga frá starfi sínu. Var frestur
veittur.
Lá nú fyrir 6. liður á dagskrá, um
kveðjusendingu þingsins. Séra Ragnar
E. Kvaran bar fram tillögu, er Asgeir
I. Blöndahl studdi, að forseti skipi 3ja
manna nefnd, til þess að semja slikar
kveðjur. Samþykt.
Ctbreiðslumál:
Forseti gat þess, að stjómamefndin
hefði ekki getað sint því máli mikið á
árinu. Taldi þó til þess liggja brýna
nauðsyn, því nú hefðu Islendingar meiri
þörf á að standa saman, en nokkm
sinni fyr. Sagði forseti nú komið að
þeim þætti í ísl. félagsmálum hér
vestra, að annað hvort yrðu Islendingar
að vinna saman um þau, eða félagslíf
þeirra liði undir lok.
G. P. Magnússon gerði tillögu, er Ari
Magnússon studdi, að forseti skipi 5
manna nefnd í málið. Samþykt.
Skipaðir í nefndina:
Séra Ragnar E. Kvaran.
Ásm. P. Jóhannsson.
Mrs. Matth. Friðriksson.
Séra Jónas A. Sigurðsson.
Guðm. Eyford.
Baðst séra Ragnar E. Kvaran undan
útnefningu og setti forseti í hans stað
séra Guðm. Ámason.
Fjármál:
Séra Ragnar E. Kvaran gerði tillögu,
er séra Guðm. Ámason studdi, að for-
seti skipi 5 manna fjármálanefnd. —
Samþykt.
Skipaðir voru:
Arni Eggertsson.
Ásm. P. Jóhannsson.
Bjarni Dalmann.
Mrs. Halldóra Gíslasöh.
Jón Einarsson.
Fræðslumál:
Séra Guðm. Ámason gerði tillögu, er
Mrs. Byron studdi, að forseti skipi 3ja
manna fræðslumálanefnd. Samþykt.
I nefndina skipaðir:
Séra Guðm. Ámason.
Ragnar Stefánsson.
Guðm. Eyford.
Iþróttamál:
Tillaga frá Mrs. Ragnheiði Davíðsson,
er Mrs. Byron studdi, að forseti skipi
3ja manna nefnd i málið. Samþykt.
I nefndina voru skipuð:
Carl Thorlaksson.
Jónas Jóhannesson.
Mrs. Ragnheiður Davíðsson.
Samvinnumál >
Séra Guðm. Amason gerði tillögu, er
Asgeir I. Blöndahl studdi, að forseti
skipi 5 manna nefnd i málið. Samþykt.
I nefndina vom skipuð:
Séra Ragnar E. Kvaran.
Dr. Rögnv. Pétursson.
Mrs. Jakob Kristjánsson.
Séra Jónas A. Sigurðsson.
Stefán Einarsson.
Framh.
FRÁ ÍSLANDI
Eldbjarma
sáu menn á Akureyri í fyrra-
kvöld á lofti hvað eftir annað,
og bar bjarmann frá Akureyri
séð yfir Garðsárdalinn. Er sú
stefna á Dyngjufjöll. — Bjarma
sló upp á loftið hvað eftir ann-
að á tímabilinu frá kl. 6 til kl.
10.30. Einn af þeim, sem seinna
lengst gaf þessu gætur, var Ól-
afur Jónsson framkvæmdastjóri
Ræktunarfélagsins. Hann sagði
blaðinu í gær, að leiftur þessi
hefði hann séð frá kl. 8—9.30
um kvöldið, og stundum með
aðeins einnar mínútu millibili.
Bjarminn var mismunandi mik-
ill. Stundum svo sterkur að ský
urð uppljómuð, sem yfir daln-
um voru ,en birtu sló í dalinn
hlíðanna á milli. Geta menn
þess til þar nyrðra, að eldur sé
uppi í Dyngjufjöllum.
* # #
Viðskiftasamningar
af hálfu íslands við Breta verða
teknir upp á ný á næstu mán-
uðum. Var eins og kunnugt er,
byrjað á þeim samningaumleit-
unum seint í haust, nokkru eft-
ir að samningunum við Norð-
menn var lokið. En fyr var
brezka stjórnin ekki tilbúin að
taka upp viðræður um samn-
inga, vegna ráðstafana heima-
fyrir. Jón Ámason framkvæmda
stjóri hefir verið fulltrúi land-
búnaðarins við samningaumleit
animar í báðum löndunum,
enda hefir hann manna mesta
reynslu og þekkingu á sölu ís-
lenzkra sauðfjárafurða á er-
lendum markaði. Má óhætt full-
yrða að hann njóti fylsta trausts
bænda um land alt, sem talsmað
ur þeirra í þessu þýðingarmikla
máli, sem afkoma landbúnaðar-
ins næstu ár veltur á að veru-
legu leyti. Enda sýna norsku
samningamir, sem eru íslenzk-
um bændum hagstæðari en
menn yfirleitt höfðu gert sér
vonir um, að reynsla J. Á. og
harðfylgi hefir þar komið að
góðu haldi. — Með Ottawasamn
ingunum í sumar hafa Bretar,
eins og kunnugt er, skuldbund-
ið sig til þess gagnvart nýlend-
um sínum, að takmarka að mun
innflutning á kjöti frá löndum
utan brezka ríkjasambandsins,
með því að nýlendurnar fram-
leiða mikið af þessari vöm, og
vilja fá markað fyrir hana í
heimalandinu. En það tóku hin-
ir íslenzku samningamenn fram
í vetur eftir heimkomuna, að
með mikilli velvild hefði verið
tekið í mál þeirra af hinum
brezku stjórnarvöldum. Styrkir
það og afstöðu fslendinga í þess
um samningum, hversu mikið
við höfum keypt af brezkum
vörum og kaupum enn. Og því
viljum við trysta íslendingar,
að “verndari smáþjóðanna”
muni koma vel fram og drengi-
lega í viðskiftum við hið minsta
ríki álfuhnar nú, þegar svo mik
ið er undir komið af okkar
hálfu. — Og athyglisvert er það
sem annað í þessum málum,
hversu endanlega fer nú, þegar
sjálfstæðir viðskiftasamningar
við önnur lönd, eru fyrsta sinn
upp teknir af hinu unga, full-
valda ríki, þegar frændur vorir
Norðmenn og hið brezka stór-
veldi, hafa unnað oss þess jafn
réttis, sem nú reynir út á við
í málum, sem varða sjálf lífs-
skilyrði þjóðarinnar og tilveru-
möguleika.
* * *
Útflutningur
álifandifé (fullorðnu) til Bret-
lands hófst að marki 1880 sam-
hliða því sem fyrstu kaupfélög-
in voru stofnuð. Á árunum 1890
—1900 voru fluttar út til jafn-
aðar um 32 þús. fjár árlega. En
ný brezk löggjöf tók fyrir þenna
innflutning. Hafði áður verið
venja að fita féð í Bretlandi áð-
ur en því var slátrað, enda lagði
það mjög af í gæzlu og rekstri