Heimskringla - 26.07.1933, Blaðsíða 5

HEIMSKRINGLA
5. SIÐA.
WINNIPEG, 26. JÚLÍ, 1933
ÆCOooBoooooBOOoeooeecoccc; i
í eftirsóknarverðasti i
j ÍSRJÓMINN
IMelon Dew j
Selt eingöngu hjá Crescent t;
viSskiftamönnum r
Reynið það og sannfærist
CRESCENT |j
Creamery Co. Ltd. j
SÍMI 37 101 |
jeoeooooocoooocooooosccccí
fyrirhöfn, sem af því stafar að
halda uppi kirkjustarfsemi, væri
smámunir í samanburði við það
gagn, sem af því hlytist að
hafa forystumann innan bygð-
arinnar í andlegum efnum. I
mínum augum er engin vafi á
því, að full starfsemi yrði haf-
in jafn skjótt og þess væri
nokkur kostur sökum fjárhags-
legra örðugleika yfirstandandi
tíma. Virtist mér því vera tek-
ið með fögnuði, að sú bráða-
birgðarlausn væri þó fengin á
prestsþjónustu, að von væri á
að prestur dveldi hjá þeim hálft
árið fyrst um sinn. En eins
og kunnugt er, þá gerðust þeir
atburðir í félagsskap vorum á
sumrinu, sem breyttu þeim fyr-
irætlunum allmikið.
Eins og kunnugt er, tilkynti
séra Benjamín Kristjánsson
söfnuði sínum í Winnipeg það
síðastliðið sumar, að hann hefði
afráðið íslandsför þá mjög
bráðlega. Þrátt fyrir ítrekað-
ar tilraunir safnaðarins og
kirkjufélagsstjórnarinnar, þ á
varð ekki unt að fá því áformi
hans breytt, og leitaði þá safn-
aðarnefndin til mín, sem for-
seta kirkjufélags vors, að reyna
að ráða fram úr því á einhvern
hátt, að guðsþjónustur þyrftu
ekki að falla niður með haust-
inu í þessari stærstu kirkjú
vorri. Þeirri málaleitun lauk
með því, að eg réðist til Win-
nipeg jafnskjótt og eg kæmi að
vestan. Hét eg því að þjóna
söfnuðinum til aprílloka, en þá
hafði eg í hyggju að reyna að
einhverju leyti að standa við
loforð mín um að sinna Vatna-
bygðum frekar. Reyndi eg jafn-
framt að halda uppi guðsþjón-
ustum í Nýja íslandi eftir því,
sem því varð við komið, fram
eftir haustinu. Að vísu var það
mjög ófullkomin prestsþjón-
usta, sem á þann hátt var int
af hendi, með því að mér vanst
aðeins tími til þess að komast
á kirkjustað sunnudagsmorgna,
en varð svo jafnskjótt að hraða
för minni samdægurs sökum
guðsþjónustu að kveldinu í
Winnipeg. Og ekki varð þessu
ófullkomna starfi haldi,ð við
lengur en til nóvemberloka, er
veturinn settist að og tepti
ferðir allar. Eins og til stóð
fór eg svo í apríllok að nýju
vestur í Saskatchewan, en
dvaldi þar aðeins í einn mán-
uð, því að þá kölluðu annir að
að nýju í Winnipeg.
Eins og sjá má af þessari
sögu, þá hefi eg orðið að dreifa
verki mínu allmikið á árinu og
vafalaust engu af því gert því
skil, er æskilegt hefði verið.
Aðal viðburðir ársins, hvað
starfsemi félags vors áhrærir,
eru vitaskuld brottför tveggja
ágætra manna vorra — séra
Benjamíns Kristjánssonar og
séra Friðriks A. Friðrikssonar.
Er ekki ofsögum af því sagt,
að söfnuðum þeirra hefir orðið
mikil eftirsjá að þeim báðum,
því að báðir höfðu reynst hinir
ágætustu starfsmenn. En vafa-
laust hefir það vakið mikinn
fögnuð meðal vina þeirra, að
söfnuðir á íslandi hafa kvatt þá
til starfa þar í landi. Séra
Benjamín hefir nú dvalið því
nær árlangt heima og lætur
hið bezta yfir sér. Er það ber-
sýnilegt, að Eyfirðingar hafa
ekki hugsað sér að láta hann
þjást af aðgerðarleysi, því að
í vetur skrifar hann mér, að
hann hafi orðið að flyta álíka
marga fyrirlestra í bygðinni
eins og guðsþjónustur. Tel eg
á því engan efa, að hann eigi
eftir að geta sér mikinn frama
sem fræðimaður og rithöfund-
ur, því að til þess hefir hann
mikil skilyrði. Flestum er
kunnugt um, að séra Friðrik
hélt héðan til Kaupmannahafn-
ar, þar sem fjölskylda hans beið
hans, en í blöðum, er mér bár-
ust í gær frá íslandi, er þess
getið, að hann hafi komið, á-
samt fjölskyldu sinni, til
Reykjavíkur 17. fyrra mánað-
ar. Mun hann því sennilega
nú vera koriiinn í prestakall sitt
og tekinn við störfum þar.
Sennilega hafa fáir prestar ís-
lenzkir hér vestra notið þeirra
almennu vinsælda, sem séra
Friðrik hefir notið. Hin ljúfa
framkoma hans, kennimannleg-
ir hæfileikar og skáldæð hans
hafa gert hann að hvers manns
hugljúfa. Framkoma og rit-
smíðar beggja þessara manna
hafa bersýnilega vakið athygli
á íslandi einnig, því báðir voru
þeir kvaddir til starfa af yfir-
gnæfandi hluta atkvæða við
prestskosningar.
Um söfnuð þann, sem séra
Friðrik þjónaði vestur á strönd
er það að segja, að sú lausn
fékst þar um prestsstarf, að
séra Albert Kristjánsson tók
það á sínar herðar, þótt örðug-
leikar séu á, sökum fjarlægðar,
að þjóna báðum stöðunum,
Blaine og Seattle í senn.
Brottför þessara tveggja
manna og brottför mín svo
að segja að afloknu þessu þingi,
veldur því, að aðalviðfangsefni
þessa þings hlýtur að vera það.
að leita að lausn þess máls,
hvernig sjá eigi söfnuðunum
fýrir presþjónustu í framtíð-
inni. Eg sé ekki ástæðu til að
ræða það mál nú við þingsetn-
ingu sökum þess, að í erindi
því, sem eg flyt hér í kveld,
dvel eg við sumar hliðar þess
máls, en eg veit hinsvegar, að
málið muni athugað frá marg-
víslegum hliðum í nefnd, sem
eg býst við að þingið kjósi til
þess að fjalla um það, og síðar
á opnum fundi þingsins. Mér
er það mjög ljóst, að sumum
virðist í bili, sem málið sé lítt
leysanlegt, en eg er þeirrar
skoðunar, að oft hafi áður ver-
ið að mun dapurlegra útlitið
fyrir framtíð frálslyndrar trú-
arhreyfingar heldur en er, þrátt
fyrir alt, í dag. Og þessi fél-
agsskapur hefir í raun og veru
lyft mörgum byrðum áður, sem
þyngri eru en þessi. Hér er
mest um vert að menn séu
samhuga og með ákveðinn
vilja. Eg vænti þess fullkom-
lega, að þing þetta leiði í ljós,
að félag vort búi yfir hvort-
tveggja í nægum mæli til þess
að leysa gátuna.
Um fjármál félagsins er það
að segja, að gjaldkeri hefir nú
allmyndarlegan sjóð fyrir-
liggjandi, þótt ekki hafi honum
borjst í hendur allar greiðslur,
sem hann hafði vænst. Verður
það mál að sjálfsögðu athugað
í nefnd,, eftir að gjaldkeri hef-
ir borið fram skýrslu sína. En
þess vil eg geta, að félagið á
tvö lán útistandandi. Á síð-
asta þingi var frá því skýrt, að
stjórnarnefnd hefði þá um árið
lánað Gimlisöfnuði 200 dollara
til viðgerðar á kirkjunni. Var
svo um samið, að söfnuðurinn
skyldi greiða 50 dollara á ári,
svo að greitt yrði að fullu á
fjórum árum, því rentur voru
engar teknar. Söfnuðurinn hef-
ir staðið í skilum með þetta að
svo komnu, svo að lánið nem-
ur nú ekki nema 100 dollurum.
Hitt lánið, að upphæð 100 doll-
arar, var veitt ungmennafélagi
Wynyard safnaðar til þess að
breyta kjallara kirkjunnar í
samkomusal. Þetta fé kemur
áreiðanlega líka til baka með
skilum, því að eftir breytinguna
reyndist salurinn svo vistlegur,
Þrjú Kvæði
flutt séra Ragnari og frú Þórunni Kvaran
í skilnaðarsamsæti í Árborg 16. júlí, 1933.
I.
Til Séra Ragnars og Frú Kvaran
Þér útbýtt hafið auði,
Sem ekki er sá hinn dauði,
En líf í leik og söng,
Það lært og fært í letur,
Sem lengst um reynist betur,
En ritning helg en—röng.
Og það var meginmáttur
Og manndóms bragarháttur
Og íslenzkt orðaval,
Sem minti á kyngimegni
Þess manns, sem storm með regni
Upp kvað á Kaldadal.
Um fleiri og fleiri veldi,
Þér farið listaeldi,
Til meira’ og stærra sterk,
Og andans tign er yfir,
Hið innra trú sem lifir,
Á andans afreksverk,
A mannsins möguleika,
Hins máttarlitla, veika,
Að rjúfa ’ins ranga vörð,
Á minna hinumeginn
En mannlífs hjálparveginn
Og jöfnuð hér á jörð.
Sigurdsson, Thorvaldson Co. Ltd.
General Merchants
THREE STAR IMPERIAL GASOLI.XE
DISTILLATE—MOBILE OILS
MARVELUBE and POLARINE
RIVERTON ARBORG HNAUSA
Phone 1 Phone 1 Phone 51-14
MANITOBA
m.
TIL SERA RAGNARS OG FRÚ ÞÓRUNNAR
Þið bárust sem raddir frá úthafsins óð
Og úthafið dró þær til baka.
Og þess vegna yrki eg útfarar ljóð
Með aðþrengdan huga, og kólnandi glóð,
Og örðugra verður að vaka.
Lán var það Ragnar, o gmunaði mest
Til menningar frjálslyndum anda;
Þú barst til þess gæfu, að finna það flest
Sem flutti okkur lengst, og dugaði bezt,
Og spakastan spásagnar anda.
—Ef andans aðalsmerki
Er ekki á mannsins verki,
Það fellur eða fer.
Er maður að því meiri,
Sem minna er úr leiri
Og meiri andinn er.
En mesta vaxtarmerki
Á mannsins bezta verki
Er sjón í sálargeim;
Vor hugur hennar gluggi
—Alt hlutrænt bara skuggi
Af andans háa heim.
Söngur þinn ljóðrænn og listin þín öll
Tók landnám á Vesturheims slóðum;
Við eygðum þar dali og firði og fjöll
Og fossanna gyðjur, og einstaka tröll
Sem lifa í íslenzkum ljóðum.
Og “leiksviðið” varð eins og lifandi mynd,
Sem laukst upp við snertingu þína;
Þar skiftust á helstrí§ og hatur og synd
Við hreinleik og sakleysi, mannvonskan blind
Átti þar söguna sína.
Með þeirri þjóð vér fögnum,
Sem þessum góðu mögnum,
Er lifa um sig lof,
Með yður heilsar hlýjast;
Til heilla það er nýjast,
Við ^kilnað skýjarof.
Þér farið hærra og hærra,
Því hlutverk altaf stærra
Og fjarra finst í geim,
Þér tröppu af tröppu stigið
—Um tröppu aldrei hnigið—
Og hvénær sem presturinn stóð upp í stól
Með storminn í leiftrandi augum,
Oss fanst að á himninum hækkaði sól,
Heiðríka bjartsýnið skuggana fól,
Og meira varð tápið í taugum.
En svo er nú konan þín kunningi minn
Mér kær, að ef hefði eg næði—
Sem bergmálar íslenzka átthagann sinn
Með iðgræpar hliðar og vorið á kinn,
—Hún fengi mitt fegursta kvæði.
í himnastiga heim.
Gutt. Guttormsson.
II.
Við Heimför Séra Ragnars E. Kvaran
Yfir hafið austan brauztu,
Okkur þetta gæfa var;
Leifs á storð að koma kaustu,
Kærri gest ei hingað bar;
Vertu hjá oss hérnamegin,
Höfum engan betri þér
Okkur til að vísa veginn,
Veg til þess sem göfugt er.
En eg veit það um þig Ragnar
Altaf varstu gestur hér,
Af því bónin þessi þagnar,
Þetta líka skylda er,
Því aö þar sem lækir ljóða
Ljúft, og sól um nætur skín,
Altaf vefur eyjan góða,
Að sér tryggu börnin sín.
Þangað sem að fossar falla
Fram, og bára strýkur sand,
Kallar stöðugt á oss alla
Okkar kæra föðurland;
Býr þar enn við barning strangan
Blessuð smáa þjóðin mín;
Óska eg um aldur langan
Að hún megi njóta þín.
Böðvar H. Jakobson.
Eg kveð ykkur, vinir, sem haldið nú heim
Að hugðnæmum ættlandsins ströndum.
Hve glatt er að stefna að þingvelli þeim
Með þroskaðan vilja, úr álfunum tveim,
Mót frægðar og framtíðar löndum.
G. O. Einarsson.
sem
ögum um þessi efni er svo mik-
il, að hver sunnudagur vetrar-
ins er tekinn á kirkjutíma.
Oss er mikil ánægja að því,
skyni að náð verði til
flestra með erindi kirkjunnar.
Eftir þeim fréttum að dæma,
sem söfnuðinum hafa borist, þá .... , „.
hefir mikill fjöldi isiendinga )»'hh>i«a Þmgi Þeasu hef.r
víösvegar i bygðum hlýtt á út- Samband kvenfelaganna s,tt ár-
varpiff og liaft þess góð MtjlW* >»« úér me8 oss, og ye.t
Dylst það engum, að hér er um 1
eg að þingið í heild sinni óskar
eitt hið ágætasta tæki til út-j^ allra * '
breiðslu að ræða, sem frekast
verður á kosið. Söfnuðurinn Eins og eg gat um í upphafi
hefir haft nokkurn kostnað af máls míns, þá eru nú rétt tíu
þessu, svo sem vænta mátti, og ár liðin frá því er félag vort
með því að til útvarpsins var var stofnað. Eg mun jafnan
efnt að mestu fyrir tilmæli minnast þess stofnþings me5
manna úr öðrum bygðum, þá mikilli ánægju. Vér höfðum þá
virðist ekki ósanngjarnt, að meða lvor ágætan gest frá ís-
kirkjufélagið létti að einhverju landi, prófessor Ágúst Bjarna-
leyti undir með kostnaðinn. son, sem flutti hið fyrsta al-
Þætti mér mikilsvert ef þingið menna erindi undir umsjá
tæki þetta til athugunar, því þingsins. Áhugi manna var mik-
mér finst sjálfsagt að um málið ill og vonir bjartar framundan.
sé fjallað á þinginu. Raddir Og þótt mönnum virðist nú
að eftirspurn varð þegar tölu-1 framkvæmt. Þó er það ekki
vepð eftir að fá hann leigðan
Er sennilegt að meguið af
skuldinni verði endurgreitt á
næsta vetri.
í sambandi við fjármálin vil
eg geta þess með þakklæti, að
stjórnarnefndin hefir greitt mér
kostnað þann, sem eg hefi haft
af ferðum mínum og dvöl minni
og fjölskyldu minnar í fjarlæg-
um bygðum. Einnig hefir ver-
ið greitt, samkvæmt fyrirmæl-
um síðasta þings, dálítil þókn-
un til séra Guðmundar Árna-
sonar fyrir útbreiðslu starf
hans. Þó nemur sú þóknun
litlu meiru en hans eigin kostn-
aði og útgjöldum.
Eitt af þeim málum, sem síð-
asta þing mælti fyrir um fram-
kvæmdir á, hefir ekki verið
beinlínis yfirsjón stjórnarnefnd-
arinnar, því að þetta voru til-
lögur stílaðar sérstaklega til
forstöðumanna sunnudagaskól-
anna. Ef til vill má segja, að
stjórnarnefndin hefði átt að
vekja athygli á því, en 'það hefir
láðst. En eg vildi mælast til
þess að nefnd, sem væntanlega
fjallaði um fræðslumál, tæki
þetta álit frá fyrra ári til at-
hugunar, því að í því eru til-
lögur, sem sennilega gætu
komið að allmiklu haldi, ef
þeim væri framfylgt vel.
Eg vil ekki skiljast svo við
hin almennu mál félagsins að
eg ekki drepi á þá tilraun, sem
Sambandssöfnuður í Winnipeg
hefir þegar hafið með að nota
útvarp við guðsþjónustur í því
hafa heyrst um það, að útvarps-
notendur víðsvegar myndu fús-
ir til þess að leggja fram eitt-
hvað fé þessu til stuðnings og
þykir mér mjög sennilegt, að
þetta sé vel framkvæmanlegt.
En mér finst eðlilegt að út-
varpsmálið sé falið í hendur
stjórnar þessa félags frekar en
að ætla Sambandssöfnuði í Win
nipeg að hafa á því alla ábyrgð.
Það liggur í hlutarins eðh, að
þetta er frekar alsherjarmál,
heldur en mál eins ákveðins
safnaðar, sem { raun og veru
nýtur útvarpsins minna heldur
en þeir, sem í fjarlægð búa.
Geta vil eg þess að lokum um
þ$tta mál, að ef kirkjufélagið
hefir hug á að sinna því, þá
verður að gæta þess að senda
umsóknir um útvarpið mjög
tímanlega á haustinu eða
jafnvel síðari part sumarsins,
því að eftirspurn frá kirkjufél-
erfiðleikar ýmsir framundan, þá
vona eg, að þeir skyggi ekki á
þann sannleika, að félagið hef-
ir merkilega miklu umþokað á
þessum áratug. Kirkjur hafa
verið reistar—auk kirkjunnar
í Winnipeg, sem reist var
skömmu á undan—í Árnesi, Ár-
borg, Riverton, Blaine og
Seattle. Eg tel þessar tvær síð-
ustu með sökum þess, að þótt
þær séu ekki beinlínis tilheyr-
andi félaginu, þá er þó hreyf-
ingin, sem bak við þær stendur,
hluti af vorri starfsemi. Þá
eru kirkjurnar í Oak Point og
Lundar sama sem nýsmíði
þessara ára. Margir nýjir söfn-
uðir hafa verið settir á fót á
þessu tímabili og flestum
þeirra hefir farnast vel. Vita-
skuld þarf ekki að taka það
fram, að þetta er ekki alt verk
hlutaðeigandi manna sjálfra
Frh. á 8. bls.