Heimskringla - 13.06.1934, Síða 1

XLVIII. ÁRGANGUR.
wrNNIPEG MIÐVIKUDAGINN 13. JÚNl, 1934
NÚMER 37.
LAGABREYTING FISKIMÖNN-
UM Á WINNIPEGVATNI f VIL
Ottawa, 5. júní — Breyting
hefir verið samþykt á lögum
um flutninga á vötnum í Can-
ada (Canada Shipping Act) í
efri-málstofu Ottawa þingsíns,
er mjög er talin fiskimönnum
á Winnipegvatni til hagnaðar.
Samkvæmt flutningalögunum
leyfðist fiskimönnum ekki að|
flytja sinn eigin fisk til markað-
ar nema á bátum, er lærða
stýrimenn eða kafteina höfðu.
Lög þessi hafa eflaust átt að
lúta að því, að tryggja fólks-
flutninga á vötnum í Canada,
því með þeim bátum er fisk
fluttu hefir verið búist við, að
einhverjir aðrir en eigendur
ferðuðust. Auk þess áttu fiski-
menn ekki áður nema ófull-
komna báta. Nú eiga margir
fiskimenn orðið vélabáta sem
um alt bruna hættulaust. En
fisk sinn var þeim samkvæmt
gömlu lögunum bannað að
flytja. Og fyrir skömmu tók
lögreglan nokkra slíka báta með
veiði sína og kærði. þá. Sá
þingmaður Selkirk kjördæmis á
sambandsþinginu, J. H. Stitt, að
þetta mátti ekki svo til ganga
og gekst fyrir því á þinginu, að
lögunum yrði breytt. Var það
gert og geta nú fiskimenn, sem
vélbáta eiga flutt sinn eigin fisk
kaupi haldið til baka eftir hvern um of langt skeið hefir verið
borgunardag. vanrækt.
Að vinnudagur sé 8 stundir Þau áskriftargjöld sem eg hefi
og 50% hærra kaup fyrir yfir- fengið hingað til eru öll utan
vinnu upp að 16 kl.st. en 100% af landi, og þætti mér nú vænt
ef yfir vinna er lengri. um að bæjarbörnin sýndu að
Þessa skilmála setur verka- þau væru ekki eftirbátar bygð-
mannafélagið og fór með þá til arbarna að skrifa sig fyrir blað-
námufélagsins til að fá þá und- inu. Enginn unglingur þarf að
irskrifaða. En námufélagið var vera feiminn eða hræddur að
nú ekk á því. skrifa mér bréf, mér mun æfin-
Það neitar að vi,ðurkenna lega þykja gaman og vænt um
verkamannafélagið, sem það að fá bréf frá íslenzkri æsku.
segir vera deild af Workers Sendið áskriftargjöld ykkar til
Unity League of^Canada. undirritaðs að 1016 Dominion
Það er viljugt að grelða vinnu St., Winnipeg, Man.
Bergthor Emil Johnson
HAGLfTIÐ í SUÐVESTUR
MANITOBA
laun tvisvar á mánuði.
En fleiri menn en féiagið liafi
þörf fyrir, neitar það að ráða í
vinnu.
Námufélagið segir að engin ------
verkamaður vinni fyrir lægra I suðvestur hluta Manitoba-
kaupi en $4.26 á dag með 8 fylkis eru hagar litlir sagðir
klukkustunda vinnutíma. Og fynr nautgripi. Er haldið að
atvinnu veitir það 1200 til 1300 koma verði gripunum annarstað
manns. ' ar fyrir, ef vel á að fara. En
Járnbarutarfélög hafa lækkað vandræði verða ekki úr því þó
kaup þjóna sinna frá 20—30 þessfkunni að þurfa með. Hefir
prósent, segir námufélagið. En fylkisstjóminni hér borist tilboð
kaup manna sinna segir það um það frá W. P. Davidson í St.
ekki hafa lækka'ð nema 15 pró- Paul, eiganda gripajarðar mikill-
sent og sú lækkun var gerð ar að Marchand (Manitoba
1932. Bendir námufélagið á, að Dairy Farm) suðaustur af Win-
það sé einn af þeim fáu at- nipeg, að gefa haga á jörðinni
vinnurekendum, sem fjölgað fyrir 5000—6000 nautgripi, ef
hafi verkamönnum á síðustu ár- séð verði um flutning á gripun-
um. Fyrir kreppuna hafi þeir um þangað. Fylkisstjórnin hef-
veitt 900 manns atvinnu, en ir þegið þetta góða tilboð fyrir
til markaðar. Fiskimenn og fjöl- nn —1300. Auk þess hafi hönd þeirra er í vandræðum
skyldur sínar geta eigendur
slíkra báta einnig flutt á þeim
eftir að þeir hafa leyfi fengið
frá sambandsstjórninn fyrir bát
sinn. Koma hin gömlu laga-
ákvæði í því sambandi, ekkert til
greina.
verkamenn þess unnið fullan eru með haga og verða gripim-
vinnutíma. ir þegar sendir austur.
Að beiðni verkamannaleiðtog- j --------------
anna í Winnipeg, þeirra J. S. BRETAR EFLA FLUGHERINN
Farmer, John Queens og H. F. ____
Lawrence frá St. Boniface, hefir
forsætisráðherra • Mr. (John
London, 12. júní — Brezk
1 tj i „ .blöð fluttu þá fregn í dag, að
Morgum fiskimanni er greiði Bracken lofast til að reyna að Bretastió = ákveðin f bví
- • jafna sakir milli námufélagsins 7, ,1™?! ,7
og verkamanna. f bæta 6b° við flug-
í vinnulaunum greiðir námu- her nm Verður stra* a smlð;
félagið $155,0000 mánaðarlega. mm byrJað’ en hyað lenS! a
____x * , „ , henni stendur, er ovist. Innan
, Vinnulaunatap verður þvi þarna „. „ x . x * ,
------ . „. , . , . fimm ara er talið vist að henm
„ Igifurlegt, standi verkfallið lengi * x„
Flm Flon, Man., 11. jum —I verði lokið að fullu og með til-
ger með þessu og þingmaðurinn
á þakkir skyldar fyrir vik sitt.
VERKALL I FLIN FLON
Um eitt þúsund manns gerðu
verkfall s. 1. laugardag í Flin j
Flon. Var það hjá Hudson Bay!
Mining and Smelting Co., sem
þeir unnu.
Ástæðan fyrir verkfallinu erj
UNGMENNABLAÐ
ÞJÓÐRÆNISFÉLAGSINS
heyrandi flugstöðvum.
Flugher Breta er nú nærri
því 1000 skip. Með 600 í við-
bót verður hann svipaður að
stærð og flugher Frakka, en
“Heiður og þökk á Þjóðrækn- hann er um 1650 fugskip.
sögð sú, að idnn'uveitendur hafi isfélagið skilið fyrir að koma Fyrir Breturn vakir að hafa
ekki viljað semja við eða viður- þessu á stað. Mun blað þetta eins stóran flugflota og nokkur
kenna félagsskap verkamanna. jkoma sérstaklega vel að notum önnur þjóð.
Um 20 manns eru starfandi í út á landsbygðinni þar sem ] ----------------
námunum að því að líta eftir mæður verða sjálfar í hjáverk-
að þær fyllist ekki vatni. I um sínum að uppfræða böm sín
Alt er með friði og spekt enn- í móðurmálinu.”
þá í bænum. Verkfallsmenn, j Þetta er tekið úr bréfi er eg
FRÁ ONTARIO
sem kosningarnar fara þurfa komu að ræða, sem íslendingar báðir hafa iðkað þessa íþrótt ár-
fylkisbúar engu að kvíða. ættu margra hluta vegna að,um saman hér heima, hafa lagt
Eitt íslenzkt nafn er á þing- gefa gaum og sækja. stund á hana hjá færustu kenn-
mannaefnaskránni,, G. H. Dan- ---------------
ielsson og sækir hann í Arm SKORAÐ Á SIG. SKAGFIELD
AÐ SYNGJA I ÁRBORG
River kjördæmi. í kjördæmum
sem íslendingar eru fjölmenn-
astir í sækir nú enginn iandi. Fyj-ii- áskorun frá vinum og
Hefir þar sannast á sem oftar, ag<jáenduni sínum í Nýja-ls-
er Matthías sæli kvað. landi hefir Sigurður listsöngv-
—Nei, við kununm einhug aldri skagfield ákveðið að syngja
Og hefðar sætin, sem íslend- . ^joj.g mánudaginn 18. júní
ingar áður skipuðu, eru fyrir næstkomandi. Er þessi áskor-
það í hendur annara þjóða ' n aðeing ein sönnun ^ er
manna komin. ihaldið hefir verið fram í þessu i
Kosningin í Saskatchewan blaði áðu að söngvarinn bafi!Anders Petersen, en hinn fyr-
fylki fer fram 19. júní. |heillað hugi Vestur-íslendinga |nefndl er vafaiaust besti kennan
öllum öðrum fremur, er oss hafa!1 hnefale*um, sem nu er uppi á
urum í þeirri grein á Norður-
löndum. Geta þeir því tekið að
sér að kenna hana þeim mönn-
um, er áhuga hafa, kenna hana
til fullnustu. Þorsteinn og Guð-
jón iökuðu hnefaleika hjá
stærsta íþróttafélagi Danmerk-
ur, “Spörtu”, en þar er hnefa-
leikakennari Knud Larsen fyrv.
Evrópumeistari. Enn fremur
nutu þeir sérstakrar kenslu hjá
Emanuel Jacobsen (“Malle”) og
UM SYKURGERÐ
í WINNIPEG
heimsótt
Að Ný-íslendingar noti sér
Norðurlöndum. Þeir eru báðir
«
nú fyrir skömmu komnir heim
Þriggja manna nefnd frá efa
Morris og Emerson kom á fund I
þetta tækifæri, þarf ekki að i °®> hafa nn byrjað kenslu hjá
i Hnefaleikafélaginu. Munu þeir
fá ærið nóg að starfa, því mikill
GETUR SÉR GÓÐAN ORÐSTÍR
Bracken-stjórnarinnar í gær til
þess að ræða vlð hann um að
koma upp sykurgerð í Winni- xx vjc ,
, Við Marquette haskola í Mil
peg. Hofðu bændur á þessum , . . „. *
„ , .waukee, Wisconsm, hefir Is-
stoðum att. fund með ser um' „. , « * , „ .
„ , .lendingur stundað nám i tann-
málið. J-að sem nefndarmenn . , „ ..* -
„. „ . .* „ „ . x- • Jæknngum og getið ser goðan
foru fram a við fylkisstjormna, x f „ „. . T
* .xx í .... * : orðstír. íslendmgunnn er M. J.
var að veitt væn eitthvað af1 u,, °
Matthiasson, sonur Mr. og Mrs.
því fé, sem stjórnirnar legðu
fram til atvinnubóta til að koma
hér á fót sykurgerð. Kváðu
þeir það kosta hálfa aðra miljon
dollara, en ef helmingur fjársins
fengist á þennan liátt, mundu syni hlotnaat sá heiður, að vera
John Matthíasson, Garðar, N.
Dakota.
Fyrir námshæfileika og kost-
gæfni hefir Mr. M. J. Matthias-
þeir geta útvegað hinn helmmg
inn.
Sykurrófur eru ræktaðar í
talsverðum stíl sunnarlega með-
fram ánni í Rauðárdalnum. —
Verður nú að senda famleiðsl-
una suður til Grand Forks í
Bandaríkjunum og selja hana
þar. Síðan er sykurinn aftur
keyptur þaðan.
Eitt sem mælti með þessu
væri það, sagði nefndin,
veittur “Key of Honor”, sem
talin er sú mesta viðurkenning
sem háskólinn getur nokkrum
veitt.
Námsmaður þéssi giftist fyrir
fjórum árum ungfrú Jónu John-
son frá Winnipeg.
FRÁ ISLANDl
Eiður S. Kvaran
að kennari í Þýskalandi
bagiidur væru nú hvattir til að
framleiða annað en hveitikoin.
Ræktunim á sykun-ófunum
kváðu þeir ekki. hafa brugðist.
Fyrirtækið álitu nefndarmenn
að mundi verða búið að borga
lán sín eftir fimm ár. Atvinnu
gæfi það bæði við að koma því
upp og eftir að iðnaðarrekstm-
inn væri byrjaður.
Stjórnin tók þessu vel, en gaf
ekkert ákveðið svar.
HLJÓMLEIKA SAMKOMA
NEMENDA R. H. R.
Toronto, 12. júní
þeir sem ekki eiga heimili í fekk með áskriftargjaldi fyrir inS þingmanna-efna lauk í dag
bænum, sofa í kofhm félagsins, hmu nýja Ungmennablaði Þjóð- 1 Ontariofylki. Alls sækja 243
en eta til og frá í bænum. i rækisfélagsins. Mörg bréf af þmgmannaefni, en þingsæt).n
Síðast liðinn mánudag héldu þessu tagi langar mig til að ern Eru 90 umsækjenda
19 lögreglumenn norður. fá áður en blaðið fer að koma coservatívar, 87 liberalar og 37
Kröfur verkfallsmanna eru út. O. C. F. flokksmenn.
þessar: . Það hefir ávalt verið skoðum Auðsætt er af þessu, að C. C.
Að námufélagið viðurkenni mín og er enn að bamablað F- flokkurinn hefði ekki nærri
verkamanna samtök sem þarna ætti nauðsynlegt erindi inn á helming allra þingsæta, þó öll
hafa nýlega verið mynduð og hvert Vestur-lslenzkt heimili.— þngmannsefni hans næðu kosn-
heita Mine Workers Union of Ef vel er efnt til efnis í slíkt in&n- Liberölum kvað og ekki
Canada. j blað þá vekur það sjálfstæði í iiata gengið neitt sérlega vel til
Að námufélagið sýni. ekki hugsun og starfi unglingsins þessa. Útlitið er því enn sem
neina partisku gegn þeim mönn-1 strax í æsku og hvetur hann til komið er, að consrevatívar verði
um er félaginu heyra til. 1 að taka þátt í heildarstarfi með blutskarpastir og að stjómin
Að namufélagið taki aftur í öðrum unglingum víðsvegar; verði endurkosin. Kosningin ei
vinnu 27 menn, er hætta urðu fyrir utan það ómetanlega næstkomandi þriðjudag, 19.
8. júní að því er sagt er vegna menningargildi sem útgáfa slíks iúní-
þess að þeir voru forkólfar að blaðs hlýtur að hafa í för með j
myndun þessa félags verka- sér. Mig langar til að sjá að j
manna. j eitt þúsund Vestur-lslenzk ung-. ------
Að bætt sé að halda eftir 18% menni verði búin að skrifa sig Regina, 12. júní — í Saskat-
af kaupi, ógiftra og af kaupi ^ fyrir blaðinu áður en það fer chewan fylki skýrðu kjörstjórar
giftra 15%. jað koma út í haust. Eg er frá því í dag um leiö og tilnefn-
Að verkamönnum fækki fé- sannfærður um að meir en ingu lauk, að um 150 þing-
lagið ekki með því að leggja af ,1000 ungmenni langa til að mannsefni sæktu um kosningu.
menn- j vera skrifuð fyrir slíku blaði og Þingsætin eru 54, svo nærri læt-
Að í hvert sinni sem maður eiga það sjálf og hjálpa til að ur að einn sæki í hverju kjör-
slasast, rannsaki menn það frá gera það að málgagni og menn- dæmi frá hverjum hinna þriggja
Mine Workers Union of Can- ingatafli Vestur - íslenzkrar aðal flokka er um völdin stimp-
ada- ! æsku. Þetta er ekkert gróða- ast í fylkiskosningunum.
Að vinnulaun séu greidd fyrirtæki því 50c ársgjald borg- Kosningin kvað sótt vera af
tvisvar í mánuði en ekki aðeins ar ekki kostnað, nema mest af geisimiklu kappi af flokkanna
Mr. Ragnar H. Ragnar hefir
Tilnefn- hljómleik með nemendum sínum
miðvikudagskvöldið 20. júní í
Y. W. C. A. Concert Hall. Iízt iloPinn °g tslendingi falin kensl-
Kandidat Eiður S. Kvaran
hefir verið ráðinn kennari (Lek-
tor) við háskólann í Greifs-
wald í Þýskalandi, og er hann
því á förum héðan úr Reykja-
vík.
Á Eiður að kenna þar íslenzku
og flytja fyrirlestra um ísland
að fornu og nýju.
Háskólinn í Greifswald er all-
mikill háskóli, stúdentar þar um
1500, en bærinn mun ekki, vera
mikið stærri en Reykjqvík.
t Greifswald, hefir lengi verið
áhugi á Norðurlandafræðum og
eru þar fyrir danskir, sænskir
og norskir lektorar. Er ánægju-
legt til þess að vita, að nú
hefir ísland bæst í norræna
FRÁ SASKATCHEWAN
oss svo á samkomu þessa, sem
hún verði skemtileg og þess
virði að benda tslendingum á
hana. Við höfum heyrt Mr. R.
H. Ragnar sjálfan spila. Og því
oftar sem við höfum á hann
hlýtt, því betur hefir okkur geðj
ast að hljómleik hans. t hvert
sinn sem hann sezt við píanóið,
höfum vér verið mintir á og
farið að raula fyrir munni vís-
urnar: Táp og fjör og frískir
menn. Enda fer í spili hans
saman þróttur og list, svo að
ekki dylst neinum.
að hlýða á nemendur hans
ætti því að mörgu leyti að vera
eftirsóknarvert og athuga á-
hrifin af kenslu hans á þá.
En auk þessa aðstoðar þarna
ungfrú Pearl Pálmason og kór
J. B. skóla.
an.
áhugi virðist vera að vakna um
þá hluti í félaginu og*utan. Allir
þeir, sem áhuga hafa á þessum
efnum, ættu að snúa sér til
þeirra (í K. R.-húsinu).
Það mun rétt að taka það
fram vegna ókunnugleika
manna á þessari íþrótt, að kent
verður fullkomnasta kerfi
hnefaleika, sem nú þekkist, m.
a. fullkomin vöm gegn högg-
um .hvernig sækja skuli á o. s.
frv. og að menn fái ekki að
“boxa frítt”. þ. e. a. s., maður
gegn manni, fyr en kennararnir
álíta þá færa til góðrar vamar.
Um allan heim eru hnefaleik-
ar einhver vinsælasta íþróttin,
sem nú er iðkuð og væri það
skemtilegt, að hraustir íslenzkir
menn ynnu sér frægð og frama
í henni, bæði hér heima og
erlendis..
FRÁ ARABIU
HNEFALEIKAR Á ISLANDI
Fyrir nokkru/ tóku íþróttafé-
lögin Ármann og K. R. hnefa-
leik á stefnuskrá sína. Eiríkur
Bech frkvstj. var kennarij í
þessari íþrótt hjá K. R., en fær-
eyskur maður, Wiglund að
nafni, hjá Ármanni. Margir
ungir og hraustir drengir lærðu
hjá þeim, og kappleikar fóru
fram í Gamla Bíó vorið 1929.
Fóru þeir mjög vel fram og
sýndí sig að þessi íþrótt á mjög
Vel við skapgerð og atgerfi ís-
lendinga. Það léttir líka undir,
að ekki er kostnaðarsamt fyrir
félög eða einstaklinga að iðka
hnefaleika, enda geta æfingar
farið fram allan ársins hring, en
mánaðarlega eins og nú.
verkinu sé gefið, heldur er þetta hálfu. Lofa þeir allir gulli og
Að ekki sé nema 7 til 9 daga tilraun til að bæta úr þörf sem grænum skógum, svo hvernig
Og svo er ekki alt talið enn slíkt er ómögulegt með ýmsar
og ekki nærri því. Á hljómleika- aðrar íþróttir, t. d. knattspyrnu
samkomu nemenda Mr. Ragnars og almennar útiíþróttir. Hnefa-
syngur Sigurður listsöngvari leikar ættu því, ef færir kenn--
Skagfield nokkur lög. Þar sem arar fást, að geta orðið sú í-
hann er að hverfa burtu úr hópi þrótt, sem íslendingar gætu
landa bér, vitum vér að þeir komist einna lengst í, og kept
neita sér ekki um að hlýða á með sóma við aðrar þjóðir.
hann hvenær, sem þess er kost-1 Nú vill svo vel til, að tveir
ur. lungir Islendingar, þeir I>orsteinn
Erlend blöð hafa verið að
skýra frá styrjöld í Arabíu að
undanfönu.
Upphafsmaður ófriðarins er
Ibn Saud, sem seinustu tvo ára-
tugina hefir unnið að því að
legja undir sg alla Arabíu. Upp-
liaflega réði hann yfir smárík-
inu Nejd, sem er í miðri Arabíu,
en með stöðugum hemaði, hefir
hann bætt við sig nýjum og
nýjum landshlutum. Árið 1924
sigraði hann konunginn af Hed-
jas og lagði undir sig land hans.
Ræður hann nú yfir allri Ara-
bíu, nema ríkinu Jemen, sem
nær yfir nokkuð stóran hluta
suðurstrandarinnar og við það
stendur ófriðurinn nú.
Ibn Saud er svo lýst, að hann
sé mikill trúmaður. Styrjaldir
sínar nefnir hann heilög stríð
og sé tilgangur þeirra að sam-
eina alla Araba og vðhalda hjá
þeim hinni einu réttu trú. Einu
sinn, segir hann, voru Arabar
stór og voldug þjóð, og svo
kom sundrungin til sögunnar,
ríkið leystist upp, og erlendar
þjóðir lögðu undir sig landið.
Eg er sendur af guð til þess að
sameina þjóðina á ný.
Sem dæmi um trúrækni Ibn
Saud er það sagt, að þegar
hann ákvað fyrst, að bíla mætti
flytja til landsins, hafði hann
gaumgæfllega farið yfir Kóran-
inn, til þess að athuga, hvort
hann legði bann við slíkum far-
artækjum. En þetta þótti honum
þó ekki nægilegt, heldur leitaði
hann einng úrskurðar hinna
múhamedsku kennimanna, sem
veittu sitt samþykki. Eins var
og farið, þegar fyrst voru bygð-
ar loftskeytastöðvar í landinu.
Margir efa það, að þessi trú-
aráhugi Ibn Saud sé fullkomlega
einlægur, heldur stafi hann af
því, að hann vilji á þennan hátt
Þarna er því um söngsam- Gíslason og Guðjón Mýrdal, sem afla sér vinsælda hjá þjóðinni.