Heimskringla - 22.08.1934, Side 1

XLVIII. ÁKGANGUR.
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN,22. ÁGÚST, 1934
NÚMER 47.
25 ÁRA GIFTINGARAFMÆLI TIL SÉRA GUÐMUNDAR OG
SÉRA GUÐMUNDAR OG FRÚ FRÚ SIGRÍÐAR ÁRNASON Á
SIGRIÐAR ÁRNASON AÐ | SILFURBRÚÐKAUPSDEGI
LUNDAR 12. ÁGÚST 1934
ÞEIRRA Á LUNDAR
12. ÁGÚST 1934
Um hádegi streymdi múgur
og margmenni að Sambands-
kirkjunni á Lundar til að fagna
með þeim hjónum séra Guð-
mundi og frú Sigríði Ámason á
25 ára giftingarafmæli þeirra.
Einnig voru liðin 25 ár frá þvf
að séra Guðmundur byrjaði
preístsþjónustu meðal Vestur-
Islendinga. . Það hafði rignt
mikið um nóttina og morgun-
inn, en samt kom margt fólk
frá Winnipeg, Árborg, Riverton,
Mikley og norður með Manitoba
vatni. Á fjórða hundrað manns
sóttu samsætið er sýnir glöggt
hvílíkum vinsældum þessi hjón
eiga að fagna. Begthór Emil
Johnson frá Winnipeg stýrði
samsætinu.
Hófst sátíðahaldið í kirkjunni
með því að allir sungu “Hve
gott og fagurt o. s. frv.” Ræð-
ur fluttu Ágúst Eyjólfsson, for-
seti Sambandssafnaðar á Lund-
ar, Ágúst Magnússon, A. S.
Bardal, A. J. Skagfeld, S. Bald-
winson, Dr. M. B. Halldórsson,
Mrs. Dr. S. E. Björnsson, Mrs.
Th. Borgfjörð, Mrs. B. Björns-
son, Dr. S. E. Björnsson og
Thorsteinn Borgfjörð. Einnig
var lesið ávarp frá séra Philip
M. Péturssyni er gat ekki verið
viðstaddur, einnig mörg heilla
óska skeyti frá fjarlægum vin-
um.
Thorsteinn Borgfjörð afhenti
þeim hjónum silfurborðbúnað og
peningagjöf frá þeim er þátt
tóku f samsætinu. Mrs. Dr. S.
E. Björnsson afhenti kertastjaka
og disk úr silfri frá Sambands
Kvenfélögunum. Mrs. Th. Borg-
fjörð mælti fyrir minni silfur-
brúðurinnar og afhenti henni
blómvönd frá Sambands Kven-
Á hverjum tímamótum f sögu
mannanna hafa þeir reynt að
líta inn í liðna tíð og gera sér
grein fyrir ýmsum atvikum sem
fyrir hafa komið á leiðinni gegn
um árin.
Margs er þá að minnast og
oft má djúpt grafa til þess að
rétt samhengi fáist í lífssöguna.
Hver og einn á bæði innri og
ytri sögu sem þó renna saman
f eitt eins og tvær kvíslar sem
mynda eina elfi.
Barnið er á ferð um nýtt hér-
að og rekur hver myndin aðra
eins og hreyfimyndir á leikhúsi.
Þær festa sig í minninu aðeins
um stundarsakir en hverfa jafn-
óðum eins og þoka fyrir sól.
Heildarmynd verður þó til, en ó-
Ijós af því barnið hefir ekki
nema á ófullkominn\ hátt lært
að gera sér grein fyrir því, sem
fyrir augun ber. En þegar árin
færast yfir, koma þessar mynd-
ir fram aftur og aftur og smá-
skírast í huganum. Æskustöðv-
arnar fornu verða þá eins og
málverkasalur yndislega skreytt
ur öllum litum náttúrunnar; þar
sem maður er sjálfur að byrja
að þekkja örnefnin og geta gert
sér grein fyrir hlutunum.
Þessi mynd sem fyrst er óljós,
smáskírist í huganum. Hún
smástækkar og verður að lokum
ein stór heildarmynd óháð tíma
og rúmi eins og liugurinn sjálf-
ur.
Þannig er hugur barnsins að-
eins smámynd af þeirri hugs-
ana auðlegð sem reyndur og
greindur maður á yfir að ráða.
Hugurinn er óháður tíma og
rúmi. Hann sér í gegnum um
margra alda æfintýri kynslóð-
anna. Hann sér hina sífeldu bar-
TIL SÉRA GUÐMUNDAR OG FRÚ SIGRfÐAR ÁRNASON
á silfurbrúðkaupsdegi þeirra á Lundar 12. ágúst 1934.
Þarna fyrir handan höfiri hljóma raddir vorsins barna
Æskuvonir ýndislegar urðu til í dalnum þarna
Þar sem fugar kvaka á kvisti kvöld og morgna alla daga
Hreiðursöngva, vögguvísur vona sinna um tún og haga
Yfir hafið höllum geilsum hellir sól um langar nætur.
Draumalandið dásamlega daggartárum höfgum grætur
Straumalandsins mörgu myndir, mál í bergi og fjallaskálum
Voru drýgstar vizku lindir, Völuspá og Hávamálum.
Eins og draumar allir straumar út í hafið síðast falla
Þar sem báran brotnar inn í bláan himin daga alla.
Gangan þyngist þrautir vaxa þegar degi fer að halla
Langt er enn að landamærum, leiðin stefnir upp til fjalla.
Upp til fjalla ávalt stefndi andi þinn mót hverju grandi
Hrjóstur öll og eyðiheiðar urðu að fegra og betra landi,
Sú var skyldan æðsta, eina, engum manni sannleiks dylja
En vera sannur vitur maður, vilja sjá og reyna að skilja.
Að reyna að skilja rök hins sanna, rækta hið góða í öllum
þjóðum
Það er allra mætra manna munaljóð á tímans slóðum.
Þú hefir drukkið ljóða lindir, liti séð og dæmt með viti
Aðalsmerki Egils, Snorra, orð þitt bar í máli og riti
Heillasók á heiðursdegi, Hjónaskál á Bragamáli
Tæmum bikar ljóss og lita. Lifi sál í orðsins stáli.
S. E. Björnsson
TIL SÉRA G. ÁRNASONAR OG KONU HANS
12. ágúst 1934.
Já, nítján hundruð og níu! —
og nærri þyí var það gleymt,
hvað lífið er fljótt í förum!
og fátt, sem í hug er geymt
Eg rengi ekki tímatalið,
eg trúi er klukkan slær. —
Og fréttina fluttu blöðin. —
Mér finst sem það væri í gær.
En orsök má öllu finna;
Það afsökun tel eg mér
að brúðhjónin enn þá eru
með æskuna í huga sér.
Því æskan er alderi bundin
við aldur né kjör né stétt:
hún fylgir þeim alla æfi,
sem eygja hvern sólskins blett.
Og brúðguminn breytist ekki:
hann birtist hér enn í dag
með heilann hlaðinn af viti
og hreinskilið orðalag.
Og brúðurin sú hin sama:
í sorgum og gleði jafnt
með góðvild til alls og allra,
en einurð í málum samt.
félaginu í Winnipeg. Rúbína
Kristjánsson, 8 ára, færði Mrs.
Árnason blómin. Einnig var
blómavasi úr silfri gefin þeim
hjónum og peningagjöf með, frá
vinum á Oak Point. Skrautrit-
að ávarpt frá Sambandssöfnuði
á Lundar, kvennfélaginu “Ein-
ing” og vinum, og samið af séra
Albert E. Kristjánssyni, var les-
ið af Mrs. B. Björnsson.
Var ávarpið skrautritað af
mikilli list og myndir dregnar í
kring. Var ávarpið teiknað af
Helgu Ámason, dóttur séra Guð
mundar og Sigríðar. Er hún
frábærum málarahæfileikum
gædd, og ef henni gefst tæki-
færi að nota þá mun hún eiga
glæsilega framtíð fyrir höndum.
Kvæði voru flutt aí Vigfúsi
J. Guttormsson og Dr. S. E.
Björnsson. Einnig var lesið
kvæði eftir Dr. Sig. Júl. Jó-
hannesson er gat ekki verið við-
staddur.
Á milli ræðanna og kvæð-
anna söng vel æfður söngflokk-
ur íslenzk lög, undir stjóm
Vigfúsar J. Guttormssonar.
Endaði samsætið í kirkjunni
með ræðu séra Guðmundar fyr-
ir hönd þeirra hjóna til þeirra
er höfðu tekið þátt í þessu sam-
sæti. Fórust honum vel orð
sem hans er vandi. Var þá
öllum boðið til snæðings í sam-
komuhúsi bæjarins. Voru þar
hlaðin borð af kræsingum, enda
gerðu veislugestir þeim góð skil.
Mun mörgum þessi dagur
verða minnistæður, og sérstak-
lega fyrir þá alúð og samvinnu-
hug er bygðarbúar í kringum
Lundar yfirleitt sýndu að heiðra
þessi vinsælu hjón, sem hafa í
gegnum árin og erfiðleikana
eignast þann vermireit í hjört-
um þeirra er þau hafa starfað á
meðal, er mun seínt kólna.
ViSstaddur .
áttu þeirra við öfl dauðrar og
lifandi náttúru, sigra og ósigra,
líf og dauða. Æfintýrin eru svo
margþætt að tungan fær ekki
lýst þeim með orðum né mál-
arinn dregið þau með litum. —
Verður þá að koma til sögu
skygnigáfa sú sem maðurinn
ræður yfir, til þess að sjá og
rannsaka ekki einungis það sem
fyrir augun ber, heldur einnig
margt það sem er ósýnilegt, en
hefir áhrif á alt sem er. Vísind-
in sjá langt inn í áður ókunna
heima, en ímyndunaraflið er
gróðrarreitur allra vísinda. —
Þannig hafa skáld og spámenn
sagt fyrir um óorðna hluti frá
ómuna tíð. Þeir hafa ræktað
auðlegð hugsananna og gefið
þjóðunum arðinn til afnota. —
Náttúra íslands hefir á liðnum
öldum verið einskonar útvarps-
stöð fyrir þjóðarsálina.Hún hefir
altaf verið að skapa hugsjónir
viljaþrek og staðfestu í lífi þjóð-
arinnar. Eftir alt, þá er það
framar öllu öðru óblíð veðrátta
og önnur umbrot náttúruafl-
anna, sem auka manninum
þrótt., andlega og lfkamlega. Þá
skapast ógleymanleg verðmæti
hjá þjóðinni eins og Völuspá og
Hávamál, líkt og þegar ný fjöll
myndast í eldsumbrotum jarð-
arinnar. Þá skapast hugsjóna-
menn, sem tala annarlegum
tungum eins og andinn býður
þeim að tala. Einn þessara
manna ér séra Guðmundur
Árnason. Hann hefir lesið rún
ir hugar síns við bjarmann frá
loganum úr Heklu. Hann hefir
ekki lokað sál sinni fyrir storm-
unum, heldur notað þá til að
feykja burt ryki og svefnmóki
lognmollunnar. Bíbýli hins nýja
tíma vill hann láta vera raflýst
og liituð við afl jarðarinnar
hrein og fersk í andrúmslofti
ilmríkú úr sölum háfjallanna.
Já, nítján, fimtíu og níu
við næst syngjum brúðkaupslag
og biðjum af lífið brosi
eins bjart og það gerði í dag.
Sig. Júl. Jóhannesson
TIL SÉRA GUÐMUNDAR OG FRÚ ÁRNASON
á 25 giftingarafmæli þeirra, 12. ágúst 1934.
Svo það er nú trúi eg, sá tólfti í dag
og talsverður hátíðis dagur,
og þessvegna heimtað eg hefði til brag
sem hrífandi væri, og fagur.
Það sagði mér einhver, er sannorður hét
og sagan hans festist í minni,
að Guðmundur séra, að guðsráði lét
þá gifta sig kærustu sinni.
Þá brosti við himininn bjartur og skýr,
og brautin sem þið vilduð ganga,
og gæfan þeim fylgir, sem best sig út býr
í baráttu mannlífsins stranga.
Þið áttuð þann fjársjóð og framsóknar þrá,
og frjálsan og göfugan anda,
sem mögulegt gerir þeim manndómi að ná
sem mölurinn fær ekki að granda.
Þið kusuð þann veg þar sem víðsýnið er,
þó verði upp brekkur að klifa,
því hugur og vilji í hæðirnar ber,
þá hetju sem þráir, að lifa.
Hve eflir og hvetur manns anda og þrá
in andlegi framsóknar slagur,
og himininn ofan við háfjöllin blá
svo heiður og töfrandi fagur.
I þrengslum og andlegri afturhalds neyð
er ólíft að sofa og dreyma,
og kristilegt verk er að lýsa þeim leið,
sem langar í frjálsari heima.
Og heiður sé ykkur, sem hafið nú strítt,
með hreysti um fjórðapart aldar,
og þessvegna er andinn og umhverfið hlýtt
og ástríku þakkirnar valdar.
Það blessast ið andlega umbóta strit,
ef eining í taumana heldur
og hvarvetna drotnandi hreinskilni og vit,
og heilagur kærleikans eldur.
Þeim fagnar in ókunni eilífðar sær,
sem áfram til þroskunar keppir,
og framtíðin sannar hver sigurinn fær,
og sætið í öndvegi hreppir.
Vigfús J. Guttormsson
Þó að æfisaga séra Guðmund-, kom hingað efnalaus en fullur
ar sé lærdómsrík þá verður hún
ekki sögð í þetta sinn. Aðeins
vil eg minna á það að hann
af þrá eftir því að auðga anda
sinn af verðmætum þeim sem
mest gildi hafa fyrir líf hvers
eins. Honum tókst það gegn-
um ótal erfiðleika á þann hátt
að þjóð hans hér finnur æ betur
með ári hverju sem líður þá
kennimanns hæfileika, sem
honum voru gefnir í vöggugjöf.
Hann hefir verið lánsmaður á
fleira en eina lund og hefir
konan hans, sem nú er búin að
aðstoða hann í öllu hans starfi
i 25 ár, stuðlað manna best að
því 1-Iún hefir óefað átt drjúg-
an þátt í allri hinni góðu starf-
semi eiginmannsins og verður
slíkt aldrei fullþakkað.
Eg vil þá leyfa mér að óska
þessum heiðurshjónum allrar
blessunar á ókomnum árum og
færa þeim mitt alúðar þakklæti
fyrir ágæta persónulega við-
kynningu ásamt þeirra heilla-
ríka starfi í þarfir þeirra mála
sem okkur öllum eru kær. —
Lengi lifi frú Sigríður Árnason
og lengi lifi séra Guðmundur
til þess að predika frjálsa trú á
íslenzkri tungu.
S. E. Björnsson
♦ * *
f SILFURBRÚÐKAUPI
um þá von og vissu að einn og
allir lendi í sömu friðar höfn.
Ágúst Magnússon
HITLER GOÐ ÞJÓÐVERJA
ENNÞÁ
Berlín, 20. ág. — Atkvæða-
greiðslu um ,forsetakosningu,
eða um það hvort Hitler skildi
verða eftirmaður Hindenburgs
sæla, því ekkert annað forseta-
efni var í vali, fór fram s. 1.
sunnudag í Þýzkalandi.
Úrslit atkvæðagreiðslunnar
var sú að “ja’’ sögðu 38,362,760,
eða með Hitler, en á móti hon-
um, eða “nei” sögðu 4,294,654.
Atkvæðin með Hitler eru að
vísu ögn færri, en s. 1. nóvemb-
er, en slíkt gerir heldur lítið til
eða frá með þessum yfirfljótan-
lega meiri hluta.
Hitler þakkaði fylgið og
kvaðst vona að þeir sem móti
sér hefðu verið, greiddu jafnt
hinum veg lýðjafnaðarstefnunn-
ar (!) í Þýzkalandi, sem hann
berðist fyrir.
SÉRA GUÐM. ÁRNASONAR
OG KONU HANS ^
Herra forseti,
Heiðruðu brúðhjón,
og tilheyrendur:
Það er okkur öllum sannar-
lega holt að gefa tilfinningum
vorum lausan taum, og fagna
með fagnendum hvenær sem
kringumstæður leyfa við ætt-
um því að reyna að gleyma
kuggamyndum lífsins um stund
og setjast sólarmegin sem þátt-
takendur í þessu endurminninga
og fagnaðar samsæti silfurbrúð-
hjónanna, sem gæfan hefir leitt
sér við hlið síðast liðin 25 ár,
þeim sjálfum til sannrar auðnu
og blessunar, og samferða fólk-
inu til ánægju og ábata. Með-
hugtaki fyrrum skáldmæringa,
get eg sagt að gæfan valdi sér
þar vini, sem gagnlegt var að
fylgja ,og sem hún er ekki líkleg
til að yfirgefa um langan aldur,
— sem er einnig okkar einlæg
ósk. Studd af þeirri máttugu
heilla-dís hafa þau tekið mikinn
og góðan þátt í okkar félags-
málum, og ekki látið trúarskoð-
anir standa í vegi, þótt stund-
um kunni að vera erfitt fyrir
frjálshugsandi menn að eiga
samleið með þeim sem reyna
að þræða löngu lagðan veg.
En sem betur fer hefir sá skiln-
ingur þroskast að sérhver hafi
rétt á sinni sannfæringu, á-
greinings mál í trúarefnum eru
ekki eins oft á dagskrá og adrei
með þeim biturleik og óbilgirnij
eins og áður var algengt, eg
leyfi mér að minnast á þetta!
atriði í sambandi við þetta gleði
mót, því eg hygg að séra Guð- j
mundur Árnason eigi góðan þátt |
í þeim friðarmálum, og í þeirri,
málamiðlun að forðast allar
deilur um þau efni sem skilning- j
ur manns fær ekki brotið til
mergjar, að menn láti sér skilj-'
ast að við sem bræður og syst-j
ur stefnandi að sama takmarki.
ættum ekki með olnbogaskotum
að hrinda hver öðrum, heldur
að viðurkenna og játa að jafn-
vel hinir lærðustu og bezt ment-
uðu menn, skilja aðeins lítinn
hluta af lögum og dásemdum
tilverunnar, og því skildum við
deila um dulrúnir þær sem jafn-
vel fræðimenn fá ekki lesið.
Við samtengjum þakklæti og
árnaðar óskir til þessara heið-
urs hjóna og til barna þeirra og
vandafólks. Við biðjum hina
sömu gæfu sem nú fyrir tutt-
ugu of fimm árum tengdi þeirra
trygðabönd að vern^la þau enn
um langan aldur, og þó hér
skilji vegir og einn stefni í aust-
ur og annar í vestur þá geym-
Blað í Frakkland heldur því
fram, að óskin sem Hindenburg
lét í ljós í erfðaskjali sínu um
að Vilhjálmur fyrrum keisari
yrði forseti eftir sig, væri föls-
uð og til þess elns að slá ryki í
augu þjóðarinnar. Blaðið segist
hafa sannanir fyrir því, að rit-
hönd Paul Joseph Goetbbels,
fræðslumálaráðherra sé á þess-
um orðum skjalsins.
JOHN S. LABATT FRJÁLS
Toronto, 17. ág. — Ölgerðar-
og stóreignamaðurinn John S.
Labatt í London, Ont., sem
rænt var fyrir þrem dögum kom
í leitirnar kl. 3.30 í dag. Það
fyrsta sem blöðin vissu um það,.
var að hann var kominn á gisti-
hús í Toronto til bróður síns
Hugh, er um lausn hans samdi
við ræningjana. Féð hefir ef-
laust verið greitt er krafist var,
en það nam $150,000.
John Labatt var taugaslappur
og bálf ílla til reika, er hann
kom úr vistinni frá ræningjun-
um. Varð hann að taka sér
tveggja daga hvíld að læknis-
ráði, áður en nokkrð var að
ráði við hann talað.
Hann var með bundið fyrir
iaugu allan tímann og hefir
enga hugmynd um hvar hann
var. Gizkar þó á að það hafi
verið í norður-hluta Ontario-
fylkis.
Fyrsta daginn í kofa þeirra
voru þeir óánægðir út af hve
seint þeim var svarað og töl-
uðu þá svo John heyrði um að
drepa hann og dysja þar sem
hann ekki fyndist. Daginn eftir
var betra hljóð í þeim.
John Labatt á konu og tvö
all-ung börn.
Um ræningjana veit enginn.
Og blöðum gefur Mr. Labatt
engar frekari upplýsingar.
HVEITISALAN
London, 21. ág. —- Á fundi,
sem stendur yfir í London um
hveitisölumálið, hefir verið sam-
þykt, að leggja engar hömlur á
hveitisölúna fram að 1. nóv.
Samningarnir um það, hvað
hver þjóð megi selja mikið, eru
því um stund úr sögunni. Upp-#
skerubrestur um allan heim, er
aðalástæðan fyrir þessu, jafn-
framt hinu, að Argentína, er
sem stendur ófús að skrifa und-
ir samninga um að nokkuð sé
ákveðið um hvað hver þjóð skuli
1 selja mikið. Fyrsta nóvember
verður aftur fúndur um málið
og reglur samdar um söluna ef
nauðsynlegar þykja.
Frh. á 4. bls.
I V- ; ,*t /•.;