Heimskringla - 05.12.1934, Side 1

XLIX. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 5. DES. 1934
NÚMER 10.
Einn af leiðtogum Soviet-stjórnarinnar
skotinn til bana í Leningrad
Leningrad, 3. des. — Síðast
liðinn laugardag gerðust þau
tíðindi í Rússlandi, að einn af
leiðtogum Soviet-stjórnarinnar,
George Kirkoff, var skotinn til
bana.
Kirkoff var pólitízkur flokks-
foringi og hægri hönd Stalins
og öllum öðrum fremur í ráð-
lum með honum.
Á morð þetta er því litið á
Rússlandi sem fjandskap gegn
stjórninni.
Morðið var framið í stjónar-
hyggingunni í Leningrad. Hefir
morðingjanum verið náð og
heitir hann Leonid Nicolieff. —
Var hann áður, eða fyrir ári síð-
an starfsmaður á einni skrif-
stofu stjórnarinnar og þvi kom-
múnisti. Hann hefir meðgeng-
ið glæpinn, en um hitt hvers-
vegna að hann var framinn, eru
menn einkis vísari ennþá. Alt
sem eftir stjórninni er haft um
það, er að morðinginn sé einn
af “óvinum hinnar vinnandi
stéttar” og sem mun vera það
sama og andstæðingur stjóm-
skipulagsins.
Æsingar eru mjög miklar út
af morðinu um alt Rússland.
Hafa víða verið haldnir fundir
af iðnstofnunum, skólum og
klúbbum og hafa tillögur verið
samþyktar á þeim er lúta að
því, að uppæta óvini vinnandi
stéttanna af jörðunni. Hljóðaði
tillaga einnar iðnstofnuninnar
(Putiloff Tactor-factory) á
þessa leið:
“Bræður og félagar: Óreiga
stéttin (poletariat) í Leningrad
á að sjá á bak foringja sínum,
þeim er fyrir ættemisstapa
hrinti óvinum verkalýðsins og
svikurum flokksins og samtök-
um Trotzky og Zinovieff.
Það var undir stjóm hans
sem við farmleiddum fyrstu
dráttvélina og jukum þar til
framleiðslan nam tugum þús-
unda.
Högg skal höggi mæta. Því
heitum við. Vegum óvini verka-
lýðsins!”
Pregn frá Varsjá á Póllandi
til blaðsins Daily Express í
London á Englandi, hermir að
10 yfirmenn í Rauðahemum
hafi verið líflátnir vegna þess
að þeir hefðu myndað samtök
um að myrða alla helztu leið-
toga Soviet-stjórnarinnar í
sama mund.
Þessari fregn fylgdi og það,
að lögreglan (Ogpu) hefði upp-
götvað eða komist að þessum
morðsamtökum og hershöfðingj
amir t10 hefðu verið líflátnir
innan klukku'stundar frá því að
þeir voru handteknir.
Sigurjón Bergvinsson
26. febr. 1848 — 19. apríl, 1934
Himnaríkin eru öll
í einum bandalögum.
Sigurjón Bergvinsson
Þín var hugsun frjáls og fróð
fús ’ið nýja að heyra.
Göfugmenni og gæðablóð
getur ekki meira.
Fólksins gleymdu fræðin, mist,
flestum betur unnir.
Málrúnir og marga list
meir en aorir kunnir.
Öldnum þul og ungri sál,
íslenzk þjóð á færra,
hennar öll sem matti mál
meira öllu og stærra.
Hagmælt tunga, hugur skír
hófst í borgir skýja —
dreymdi að sérhver dagur hýr
dásemd flytti nýja.
Þar sem leizt mér lítið skjól
leiztu heilög regin.
Sást frá þínum sjónarhól
sólskin hinumegin.
Á þá ljómans ljósu strönd
leiði þig Bragi og Saga
upp í ný og íslenzk lönd
alheims bandalaga.
Þ. Þ. Þ.
höfðu þá verið fulla þrjá mán-
uði á hrakningi og útskúfaðir
öllum frá.
Vatnavextir í Ástralíu
40 manns týna lífi
Melbourne, 3. des. — Vöxtur
hljóp meiri í ár f Victoria fylki
og héruðunum norður og aust-
ur af Melbourne í Ástralíu s. 1.
mánudag, en nokkrar sögur
fara af áður.
Árnar flæddu yfir alt láglendi
í sumum sveitum svo bú og
fénaður tapaðist. Um 8000
manns er sagt heimilislaust. —
Fjörutíu manns fórst. Voru 17
af þeim á skipi, er fyrir stormi
hrakti upp á sker og mölbrotn-
aði. Meðfram ströndinni urðu
og fleiri skaðar því rigningunni
sem svo var mikil að elztu
menn mundu ekki eftir öðru
eins, fylgdi ofsa rok.
Eignatjónið varð afskaplega
mikið. Það er að mtnsta kosti
metið um $5,000,0Q0, en getur
þó verið miklu meira. Þegar
flóðið énaði ögn í gær, fanst
sauðfé nautgripir og annar bú-
peningur dauður í þúsunda tali.
Víða var fólk á hólmum og
fluttu flugbátar því vistir og
teppi til að skýla sér með. Sumt
var á bátum flutt burtu, en þeir
voru offáir til þess, að öllum
yrði á þeim bjargað.
Sjúkrahús í Gippsland flæddi
nálega í kaf og var sjúklingun-
um bjargað upp um þakið.
Kona hélt ungbami sínu á
einu heimilinu í 15 klukku-
stundir upp úr vatni, er tók
henni í herðar, er hvorutveggju
var bjargað.
Fjöldi bænda misti aleigu
sína.
Sumir klifruðu upp í tré og
gerðu sér þar palla. En þar
varð illvært fyrir eiturslöngum,
því þær svömluðu í flóðinu og
sóttu upp í trén.
til 7.30 að kvöldinu. Þeir lof-
ast til að hjala, suða og ef til
vill reka upp óp og æfa róminn.
Þeir eru nú rúmlega 6 mán-
aða. Nöfn þeirra eru Yvonne,
Annette, Marie, Cecile og Emil-
ie — alt stúlkur. Læknir þeirra
Dr. Dafoe og hjúkrunarkonan'
munu' segja eitthvað skemtilegt
úr æfisögu litlu systranna.
BRACKEN Á HEIMLEIÐ
FIMMBURARNIR SUÐA
f ÚTVARPIÐ 20. DES.
I Canada og Bandaríkjunum
ætla Dionne fimmburamir
frægu að gefa öllum sem á sig
vilja hlýða tækifærið til þess í
útvarpinu 20. desember kl. 7.15
Forsætisráðherra Manitoba,
John Bracken, lagði af stað í
gær sunnan frá Washington, en
þar hefir hann verið undan-
fama tvo eða þrjá daga að
stúdéra hvernig forkólfar Ro-
osevelts fara að því að bæta
böl bænda syðra og hvemig
háttað er þar með framfærslu-
styrkinn. Það getur skeð að for-
sætisráðherrann hafi eitthvað
lært af þessu, en yfirleitt mun
almenningur ekki gera sér von
um mikinn gróða af ferð hans
og ætla hann í meira lagi
skozkan til þess að taka upp
fjárveitingarstefnu Roosevelts.
Bennett og Hepburn
kemur vel saman
GYÐINGAR Á HRAKNINGI
Fyrir þrem mánuðum lögðu
317 Gyðingar af stað frá Pól-
landi til Palestínu. Var hug-
myndin að setjast þar að og
byrja nýtt líf á ættjörðinni. En
þegar til Palestínu kom, var
Gyðingunum ekki leyfð lands-
vist. Þótti yfirvöldunum þar
eitthvað athugavert við vega-
bréf þeirra. Urðu þeir því að
hverfa þaðan. Skipið sem þá
flutti þangað, og sem var frá
Grikklandi, varð að taka við
þeim. Til þesg að reyna að
losna við þá sigldi það með þá.
til ýmsra hafna meðfram Mið-
jarðarhafinu. En það kom fyrir
ekki. Þeim var alls staðar bönn-
uð landsvist. Eftir þriggja mán-
aða svalk fram og aftur, fór
skipið inn í Svartahaf. Tók það
höfn í Rúmeníu. Þaðan var
viðtals leitað við Pólland. Eftir
að hafa verið sögð sagan af
hrakförunum, leyfði það Gyðing
unum aftur að koma þangað.
Komu þeir þangað 3. des. og
Ottawa, 3. des. — Fyrir helg-
ina brá forsætisráðherra Ontar-
iofylkis, Mitchell Hepburn sér á
fund forsætisráðherra R. B.
Bennett til þess að eiga tal við
hann um vegavinnu. Var því
spáð í dagblöðunum, að það
myndi verða sögulegur fundur
er þessir menn ættu saman. Og
sögulegur varð fundurinn, en á
annan hátt en við var búist.
Eftir þriggja klukkustunda sam-
tal voru báðir fyllilega sáttir og
sammála, að takast á hendur
um 135 mílna langa vegalagn-
ingu, frá Schreiber í Ont. til
White River, með því að sam-
bands- og fylkisstjómin greiddu
sinn helming kostnaðarins hvor.
Deilunni milli Frakka og Þjóðverja
út af Saar-héraðinu lokið
Róm, 3. des. — Deilunni milli
FYakka og Þjóðverja út af Saar-
héraðinu er lokið.
Hvorutveggja aðilar skrifuðu
undir samning er að þessu lýtur
í Róm í dag.
Samningamir eru þeir, að
Frakkar lofast til að selja Þjóð-
verjum námur sínar og allar
séreignir Frakka þar fyrir á-
kveðið verð, ef svo fari, að í-
búar héraðsins greiði atkvæði
með því 13. janúar, að samein-
ast Þýzkalandi.
Verðið sem FTakkar biðja um
og Þjóðverjar em ánægðir með
er 900,000,000 frankar (eða í
hérlendum peningum $59,400,-
000) og 11,000,000 tonn af kol-
um.
til að ábyrgjast öllum íbúum
héraðsins, hvort sem atkvæðis-
rétt hafa eða ekki og hvert sem
þjóðemi þeirra, tunga eða
trú er, sömu vemda og rétt-
inda.
Þjóðabandalaginu þykir mikið
til þessarar samningsgerðar
koma og sérstaklega þó til þess
atriðis í henni er fjallar um
sömu einstaklings réttindi
hverrar þjóðar sem maðurinn er
og hvort sem hann er Gyðingur
eða Grikki.
Hvað sinnaskiftum þessara
erkióvina, Frakka og Þjóðverja,
veldur, væri fróðlegt að vita,
en frá því er ekki hermt.
í Vestur-Evrópu þykir mun
friðvænlegar um að litast eftir
Ennfremur lofast Þjóðverjar | þessa samningsgerð, en áður.
af hendi leyst í þarfir lækna-
starfsins. Maðurinn er dr.
Allan Roy Dafoe, sá er annast
hefir Dionne-fimmburana, sem
nú eru rúmlega sex mánaða
gamlir, og nokkum veginn sem
önnur nýfædd böm, en sem
voru við fæðinguna svo litlir og
ófullburða, að undur má heita,
að lifandi eru.
Verðlaunin til lækna úr þess-
um sjóði eru vanalega veitt fyr-
ir einhverjar uppgötvanir og
hlotnast því oftast þeim, sem í
vísindastofnunum starfa. En
hitt þykir þeim, sem með dr.
Dafoe mæla og það em læknar
í New York, ekki minna* vert, að
starf þeirra sé viðurkent, sem á
afskektum stöðum og þar sem
allan útbúnað skortir, leysa far-
sællega af hendi annað eins
starf og dr. Dafoe hefir gert.
skyldleika þeirra. Bæði eru út
af Kirstjáni IX danakonungi,
hinum kynsæla í aðra ætt kom-
in. George sem var konungur
Grikklands, var sonur hans en
hann mUn afi Marínu prinsessu.
Alexander drotning á Bretlandi
var og dóttir Kristjáns níunda,
en hún var amma George prins.
Hertoginn og Hertogainnan eru
því ekki fjarskyld.
Af fegurð Marínu prinsessu
er mjög látið. En henni er auk
þess margt til lista lagt. Hún
er listmálari og leikur af góðri
þekkingu á músik á hljóðfæri.
Grísku og ensku talar hún jöfn-
um höndum og fleytir sér í
frönsku og þýzku.
Nýja CKY útvarpsstöðin að
Headingly var opnuð s. 1. mánu’-
dag. Hún er mesta útvarps-
stöð í Canada (15000 watt).
Hæð stangarinnar er 230 fet.
FRÁ ÍRLANDI
Frumvarp er nú fyrir þinginu
Þetta sama gætu önnur fylki f |r^aní^ er snertir þegnréttindi
gert, ef ekki lenti ávalt í regsi
fyrir höfðingjum fylkjanna um
það, að sambandsstjórnin greiði
allan kostnað sjálf til hvers er
vera skal.
A. S. BARDAL ENDURKOSINN
Einn af þeim íslendingum,
sem um sveitaráðsstöðu sótti í
þessum síðustu sveita- og bæja-
kosningum í fylkinu, var Arin-
bjöm S. Bárdal, útfararstjóri.
Hann sótti í Norður-Kildonan,
en þar hefir hann verið sveitar-
ráðsmaður í 7 ár. Varð honum
kosningin svo auðsótt í þetta
sinn, að skæðasti gagnsækj-
andi hans hafði ekki einn þriðj-
ung atkvæða borið saman við
atkvæðamagn Bardals. Engir
Islendingar búa í þessu kjör-
dæmi. Sigur Bardals er því
eingöngu að þakka því trausti,
sem hérlendir menn bera til
hans öðrum eða samlöndum
sínum fremur. Sómi er það
þjóðflokki vorum er íslendingar
koma svo fram.
íbúa Frí-ríkisins. Verði það að
löguin gert, og á því er enginn
vafi því það er stjómar fmm-
varp, segir forseti De Valera,
“að enginn íbúi Frí-ríkisins
verði framar brezkur þegn.”
Þó fylgir §ú skýring frum-
varpinu, að sé íbúinn staddur
utan Frí-ríkisins, geti hann
hvort sem hann vilji kallað sig
brezkan þegn eða þegn Frí-
ríkisins. Lagalegt gildi frum-
varpsins virðist því veilt.
DR. DAFOE OG
NOBELS-VERÐLAUNIN
New York, 4. des. — Nefnd-
inni sem útbýtir Nobels-verð-
laununum hefir verið bent á
canadiskan mann, sem mjög al-
ment er álitið að verðlauna sé
verður fyrir það sem hann hefir
Winnipeg fréttir
Neyzlu-vatnsrekstur Winni-
pegbæjar, borgar sig vel þetta
árið. Hreinn ágóði af honum
er sagður $281,000.
Sambandsstjómin er í þann
veginn að byrja á að reisa stór-
hýsi á suðaustur hominu á
Main og Water strætum. Á
það að kosta $1,500,000. Bygg-
ingin verður 6 gólfhæðir og
verður notuð fyrir skrifstofur
sambandsstjómarinnar.
FRÁ fSLANDI
Eftir Vísi
Óðalsbændur frá East St.
Paul komu s. 1. mánudag á fund
við skattnefnd Manitoba og
tjáðu henni að eignir sínar með-
fram Rauðánni hefðu lækkað
um 50% í verði vegna ódauns
úr ánni. En á fund nefndarinn-
ar komu þeir ekki til að biðja
um bætur á ræstingu bæjarins,
heldur til að fá skattinn lækk-
aðan á eignunum!
Peter Kennie, gamall her-
maður, lét taka sér blóð í 67
sinni til bjargar sjúklingi á
Misericordia-sjúkrahúsinu s. 1.
laugardag.
Sjálfstjórn Indlands
Frumvarp var samþykt á
þinginu á Bretlandi í gær, er
lýtur að því, að veita öllu Ind-
landi stjálfstjórn á sömu vísu og
Canada og Ástralíu. Hugmynd-
in er að sameina öll fylki lands-
ins undir einni sambandsstjórn,
hverrar þjóðar eða trúar sem í-
búamir eru og hvort sem hátt
eða lágt standa menningarlega.
Þarna er um 270 miljónir íbúa
að ræða. Verður síðar á þetta
mál minst í þessu blaði.
HERTOGINN OG HERTOGA-
INNAN AF KENT SKYLD
Stúlka sem Anne Rice heitir
og sem vinnur hjá Uneeda liola-
félaginu, 388 Jarvis Ave., var
slegin niður á leiðinni heim til
sín á mánudagskvöldið og rænd
$450, sem hún var með og var
inntekt félagsins af kolasölunni
þann dag.
Bæjarráðið í Winnipeg sam-
þykti í gær, að láta rannsaka
hvort það væri ódugnaði eldliðs
bæjarins að kenna, að bygg
ingu Lawrie Wagon and Car-
riage félagsins á Portage Ave.,
varð ekki bjargað, eins og Mr.
Lawrie heldur fram. Byggingin
brann 19. nóvember.
Margt og mikið hefir verið
ritað um giftingu George prins
og Marínu prinsessu er fór
fram s. 1. föstudag, enda var við
höfnin hin mesta. En þrátt fyrir1 brotna um úlnlið.
það hefir ekki verið minst á náðist ekki.
Amy McPherson, sjötug kona,
var að ganga yfir Osborae
stræti hjá Stradbrook í gær kl.
1.15 e .h. Kom þá bíll aðvíf-
andi og skelti gömlu konunni
niður á strætið. Hún var flutt
á Victoria-sjúkrahúsið, fótbrot-
inn og með báða handleggi
Bílstjórinn
Líkfundur
13. nóv.
Fréttaritari útvarpsins á
Rafnseyri símar að lík Gunnars
Benediktssonar, sem fórst í
snjóflóðinu á Sauðanesi, hafi
fundist í gær.
* * *
Sig Skagfield
13. nóv.
söngvari var meðal farþega á
Brúarfossi í fyrrad. Kom hann
frá Englandi, en þangað var
hann ráðinn í haust (af Mr. Ru-
dolf Lain) til þess að syngja í
fjölleikahúsum, en að því búnu
átti Sigurður að syngja sam-
kvæmt öðrum samningi um 7
vikna tíma. Hafði Mr. Lain
kynst Sigurði í Canada. Þegar
hann kom til London kom hins-
vegar í ljós, að hann gat ekki
fengið leyfi til þess að syngja
þar, vegna þess að hann er út-
lendingur. Var Lain tilkynt
þetta, en hann kvaðst hafa ætl-
að, að S. S. væri canadiskur
þegn. Eftir mikið þref tókst
loks, fyrir milligöngu danska
ræðismannsins að koma því til
leiðar, að Sigurður fékk leyfi til
þess að syngja í hálfan mánuð.
Sýnir þetta glögt hve útlendum
listamönnum er nú gert erfitt
fyrir erlendis og munu Canada
og Danmörk vera einu löndin,
þar sem engar hömlur eru lagð-
ar á íslenzka listamenn, að því
er atvinnu snertir. Hér á Is-
landi virðist annar andi ríkj-
andi, því að hingað koma altaf
annað veifið erlendir listamenn,
eftirltislítið, en þótt fæstir hafi
mikið upp úr komu sinni hingað
í seinni tíð, ætti hér að gilda
jafn strangar reglur og annar-
staðar. — Auk þess, sem að
framan greinir, söng Sigurður
8 íslenzk lög og 20 ensk á
grammófónplötur, fyrir Imperial
Broadcasting.
í Ástralíu hefir stjórnin ný-
lega tekið lán með 3 per eent
leigu, sem eru betri kjör heldur
en gerast víðast.