Heimskringla - 05.12.1934, Qupperneq 6

6. SÍÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 5. DES. 1934
I VlKING
Eftir R. Sabatini
Hann vissi, að svo var talað í héraðinu,
að fáJæti væri upp komið milli þeirra bræðra,
út af víginu í Godolphin Park; en við þvi tali
þagði hann og bar ekki á móti því, þó hann
heyrði. Það var haldið, að hann væri fölur og
illa útlítandi vegna þess að synd bróður hans
lægi svo þungt á samvizku hans. Hann ,var
þektur að því að vera geðugur piltur, alveg
ólíkur hinum stórbrotna Sir Oliver, og það var
talið víst, að hann sætti harðri meðferð af
bróður sínum, vegna þess að hann vildi ekki
fyrirgefa honum glæpinn. Út af þessu var
Lionel mikið vorkent og sú vorkunn látin í
Ijósi við hann á margan hátt. Alt þetta átti
hann á hættu að missa, ef hann tæki boði Sir
Olivers.
Bróðir hans fann hik á honum, misskildi
hvaðan það stafaði, leiddi hann til sætis við
eldinn og tók til orða:
“Þú hefir séð frítt skip, sem liggur fyrir
akkerum á voginum fram af Smithick, fynr
því ræður sá maður, sem heitir Jasper Leigh,
hrotti mikill, til alls búinn; hann heldur sig öll
siðdegi í ölstofunni í Pennycumwick; eg þekki
manninn frá fyrri tíð og get ráðið hann til
minnar þjónustu hvenær sem eg vil; hann vílar
ekkert fyrir sér, hvort heldur er að sökkva
skipum Spánverja eða verzla með þræla, ef
nóg er í aðra hönd. Hann klígjar aldrei við
neinu, sem ábati fylgir og er til að selja bæði
sál og líkama ef nóg er í boði. Skipið er til
og stýrimaður; skipshöfn skal eg leggja
til og vopn og annað, sem hafa þarf, og í góu-
lok skal leggja til hafs. Það er vissulega
skárra en að sitja hér og nara í döprum doða.”
“Eg ætla . . . eg skal hugsa um það”,
svaraði Lionel, en tók svo dauft undir, að Sir
Oliver feldi talið.
En Lionel hratt ekki frá sér að hugsa til
þessa ráðs. Hann gerði bæði sárt og klæja,
langaði í víking, þó ilt þætti að svo búnu, og
þar kom að hann reið á hverjum degi til
Pennycumwick, og tók að kynnast þessum
harða örrabein, sem Sir Oliver hafði minst á.
og hlýddi fyrst á sögur hans af furðulegum at-
burðuin og hreystiverkum, er flestar voru furð-
um líkari en sönnum tilburðum.
Einn daginn, seint á vetri, fylgdi víkingur
þessi Lionel til hests stóð hjá ístaði hans, eftir
að hann var kominn á bak, og segir við hann:
“Segja vil eg þér nokkuð af hljóði, jung-
herra Tressilian. Veiztu hvað er í brýi móti
bróður þínum?”
“Móti bróður mínum?”
“Jú, útaf manndrápinu á jólaföstunni.
Þegar yfirvöldin í þessum héröðum vildu ekki
sinna kæru, fóru einhverjir með bænarskrá
til landsstjórans í Kornbretalandi, að hann
skipaði sýslumönnum að lýsa stefnu á hendur
Sir Oliver, fyrir mannsmorð. En sýslumenn
hafa skelt skolleyrum við skipun landstjórans
og svöruðu því, að þeir hefðu þegið sín völd af
drotningunni og hefðu engum öðrum til að
svara um meðferð sinna embætta, nema henn-
ar hátign. Og nú trúi eg að bænarskrá sé
komin til London, til sjálfrar drotningarinnar,
að biðja hana að skipa sýslumönnum sínum
að gegna skyldunni, ella sleppa embættunum.”
Lionel varð svo um, að hann einblíndi á
skipstjórann og svaraði engu.
Jasper lagði langan fingur á nef sér, með
slægð í augum. Hann mælti:
“Eg hugsaði mér, að segja þér þetta,
svo þú mættir gera Sir Oliver aðvart, að gæta
sín. Hann er góður sjómaður og þeir eru
ekki of margir, sem duga á sjónum.”
Lionel tók upp budduna, helti úr henni í
lúkur víkingsins og leit ekki í hana, en bað
hann hafa þökk fyrir, reið heim síðan, mjög
skelkaður. Honum þótti sem nú væri komið
að kollhríðinni, og sú stund fyrir dyrum, að
bróðir hans yrði til neyddur að segja hið sanna.
Þegar hann kom heim varð honum enn ver við.
Honum var sagt, að Sir Oliver hefið riðið til
Godolphin Court, þá skaut hræðslan því að
honum, að bróðir hans hefði frétt, hvar komið
var málinu, og hefði þegar tekið til sinna
ráða, að velta af sér sökinni; honum gat ekki
komið til hugar að hann hefði farið til God-
olphin Court í öðrum erindum.
En það er frá Sir Oliver að segja, að hann
þoldi ekki við lengur og reið til seturs unnustu
sinnar, að leggja fyrir hana sönnun þá um
sakleysi sitt, er hann hafði gera látið. Nú
var svo langt um liðið, að Lionel stóð engin
hætta af að ,hann gerði svo. En er þar kom,
var honum gert boð út á hlað, að Rósamunda
vildi ekki sjá hann né heyra, eigi að síður bað
hann þann, er fór með skilaboðin, að fara inn
aftur og skila frá honum að erindið væri svo
brýnt, að mjög mikið lægi við; honum varð
þá, sem sjaldan skeði, að gera sig mjúkan og
fara bænarveg að manninum, til þess að fá
hann til að flytja boðin. Ekki varð það að
liði, því að sá kom aftur og hafði hin sömu
svör af hendi húsmóður sinnar. Þá reið Sir
Olivér heimleiðis í þungu skapi, fann bróður
sinn fyrir, er ávarpaði hann svo, með áfergju:
“Nú hvað ætlarðu nú að gera?”
Sir Oliver leit við honum, brúnaþungur og
segir: “Gera? Um hvað ertu að tala?”
“Ertu ekki búinn að heyra fréttirnar?”
Síðan sagði Lionel honum hið ljósasta af,
hvað hann hafði frétt.
Sir Oliver horfði á hann lengi vel, eftir að
hann þagnaði, eftir það spretti hann fingrum á
enni sér og mælti:
“Á? Ætli hún hafi vísað mér frá af
þessu? Datt henni kannske í hug, að eg
myndi ætla að biðjast vægðar? Gat henni
dottið það í hug? Gat það verið?”
Hann færði sig að eldinum og sparn fæti
við lurkunum. “Ó, sannlega er þetta hennar
verk, þó ilt sé til að hugsa.”
“Hvað ætlarðu nú að gera?” spurði Lion-
el, skjálfandi röddu; hann mátti ekki leyna því
sem harðast sótti, á huga hans.
Sir Oliver leit til hans um öxl sér og svar-
aði: “Gera? Sprengja þessa blöðru, hverju sem
tautar. -Setja þau á stampinn og láta þau
skammast sín.”
Hann sagði þetta reiðilega, svo að Lionel
brá, með því að hann ætlaði þá reiði og frekju
stefna að sér sjálfum. Hann hneig niður á
stól, óttasleginn. Nú þóttist hann sjá, að fult
tilefni hefði verið til að kvíða. Þessi bróðir
hans, siem lét eins og sér þætti svo vænt um
hann, dugði ekki til að halda fram, því sem
hann hafði upp tekið. Eigi að síður var þetta
svo ólíkt Oliver, að hann var enn í vafa.
“Þú . . . ætlar að segja þeim eins og er?”
spurði hann, lágum rómi og nær vesaldarleg-
um.
Sir Oliver snerist við honum, virti hann
fyrir sér og spurði nærri því höstugt:
“í guðs nafni, Lal, hvað ertu nú að hugsa?
Segja þeim satt frá? Vitanlega — en ekki
annað en það sem mér kemur við. Þú ætlar
mér þó ekki, að eg fari að segja þeim að það
varst þú?”
“Er nokkur annar útvegur?”
Sir Oliver sagði þá frá ráðagerð sinni, og
við það létti Lionel í svipinn. En það stóð
ekki lengi, því að þegar hann gáði betur að,
sá hann nýjan háska til að fælast við. Ef Sir
Oliver sýknaði sjálfan sig, þá hlaut sökin að
berast að honum, svo sagði hræðslan honum
og margfaldaði þá hættu, sem lítil var eða
enginn.
Honum þótti þá sjálfsagt, að ef Sir Oliver
sannaði að bloðferUlinn stafaði ekki frá honum,
þá bærust böndin að Lionel sjálfum. Sir Oli-
ver mætti þá rétt eins vel segja hið sanna. —
Svona leit hann á eltur af hræðslunni og hugs-
aði að allar bjargir væru bannaðar.
Ef hann hefði látið bróðu'r sinn vita um
ótta sinn, eða ef hann hefði getað bugað ótt-
ann svo, að skynsemin næði að komast að, þá
hefði honum skilist, að beygurinn knúði hann
um öll líkindi fram. Oliver hefði sýnt honum
fram á, að þegar eytt væri sökinni á hendur
sér, þá yrði ekki kæra hafin á neinn annan.
og sízt af öllu á Lionel, er aldrei hefði grun-
aður verið né gæti verið grunaður. En Lionel
leitaði ekki til bróður síns með þetta efni,
hann skammaðist sín fyrir óttann, hafði þó
ekki nóga orku til að buga hann. Skemst frá
að segja var honum svo farið, að hann elskaði
sjálfan sig meir en bróður sinn eða jafnvel
tuttugu bræður. Morguninn eftir var rosaveð-
ur, en Lionel reið samt til Pencumwick og
settist í ölstofu með Jasper Leigh. Hann hafði
fundið ráð, sem honum þótti sem duga myndi.
Sir Oliver hafði getið þess kveldinu áður, að
til Killigrew skyldi hann leita með sönnun sína,
fyrst Rósamunda hafnaði honum; hann ætti
eftir að sjá hana falla á kné og biðja hann
fyrirgefningar á þeim vansa og ranglæti, sem
hún hafði beitt hann. ,
Nú var það hljóðbært, að Killigrew var að
heiman, var ekki væntanlegur aftur fyr en um
páska, en nú var vika þangað til. Því þóttist
hann hafa naumann tíma til að koma fram því
ráði, sem hann hafði gert með sér. Hann
bölvaði sjálfum sér fyrir að finna upp á því,
hélt þó fast við það með þeirri seiglu' sem van-
burða sálum er eiginleg.
Nú sat hann með Jasper Leigth við ómál-
að greniborð og kom sér ekki að því, að bera
upp við hann erindið. Þeir drukku Sherry
með koníaki, eftir uppástungu Lionels, í stað-
inn fyrir heitan mjöð, og er hann hafði drukk-
ið vænan bolla af þeim legi, þá fyrst gat hann
fengið kjark til að bera upp sitt ljóta og leiða
erindi. í eyrum hans kliðaði það sem Oliver
hafði sagt um Jasper, að falur væri hann til
hvers sem vera skyldi ef nóg væri í boði. Hann
átti nóg fé til að kaupa Jasper Leigh, en það
hafði hann eignast af örlæti bróður síns, og nú
hafði hann hugsað sér að brúka þá peninga til
þess að koma Oliver fyrir kattamef; hann
bölvaði þeim fúla fjanda, sem skaut slíkum
hugsunum í brjóst hans, hann sá sjálfan sig,
hvernig hann var, fyrirleit sjálfan sig og níddi
sjálfan sig þangað til hann hét því og sór með
sjálfum sér, að vera hraustur og þola hvað
sem yfir hann kynni að líða, heldur en að gera
sig að þeim níðingi; en litill stundu síðar óaði
hann við þessum ásetningi og hrylti við af-
leiðingum hans.
Nú hallaði skipstjórinn sér fram á borðið,
talaði í hálfuin hljóðum og spurði spumingar,
sem dreifði allri mótstöðu hins unga manns
gegns þeirri freistingu sem hann glímdi við.
“Þú munt hafa skilað til Sir Olivers, því
sem eg gat um?”
Jungherra Lionel kinkaði kolli, fitlaði við
gimstein, sem hann bar í eyrnasneplinum og
rendi augum flóttalega á hinn útjftekna,
skeggjaða skipstjóra.
“Svo gerði eg. En Sir Oliver er þrálynd-
ur. Hann fæst ekki til að hreyfa sig.”
“Er svo?” Skipstjórinn strauk sitt rauða
skegg og blótaði hroðalega og hryllilega, eftir
sjómanna sið í þann tíð. “Drottins undur! Ef
hann fer ekki burt, þá er ekki annað líklegra,
en að gálginn taki við honum.”
“Já”, sagði Lionel, “ ef hann bíður.” Hann
var þur í kverkum og munni, hafði hjartslátt
svo mikinn, að hann hefði tekið út kvalir, ef
vínið sem hann var búinn að drekka, hefði
ekki dregið ur tilkenningunni. Hann svaraði
með svo torkennilegum róm og skrítnum að
víkingurinn skaut á hann skörpu tilliti, undan
síðum brúnum.
“Við skulum kom út, Leigh skipstjóri,”
sagði hann.
Skipstjórinn fann að nokkuð var á seyði,
þessi ungi herra lét skrambi skrítilega, hann
rendi í botn, skaut niður drykkjar kerinu, stóð
upp og mælti:
“Sem þú vilt, herra Tressilian.”
Þegar út kom leysti Lionel reiðskjótann
frá hestasteini og teymdi eftir götunni niður
að voginum, sem Smithick stóð hjá. Þá var
bjart veður og sterkur kaldi á norðan, svo að
allan voginn braut út að stórum kletti í fjarð-
ar mynni, sem nú stóð upp úr sjó, af því fjar-
að var út. Fyrír innan þá klöpp lá skip við
festar, svart fyrir ofan sjó, með rá og reiða, en
seglalaust. Það var Svalan, skipið sem Leigh
stýrimaður réð fyrir.
Lionel fetaði götuna, þögull, þungbúinn og
enn á báðum áttum. Víkingurinn þóttist finna
beyg í honum, grunaði að nokkuð févænlegt
kynni undir að búa og segir, til þess að koma
honum á skrið:
“Mér skilst að þú eigir erindi við mig.
Siegðu til þess, sir, því að enginn er fúsari til
að gera þér greiða en eg.”
Lionel gaf honum hornauga og svaraði:
“Ef satt skal segja, þá er eg í vanda
staddur, skipstjóri.”
“Eg hefi í margan ratað,” svaraði hann
hlægjandi, “en aldrei í þann sem eg hefi ekki
ratað úr. Seg þú til vandans, þá skulum við
sjá, hvort eg get ekki gert það sama fyrir þig,
sem eg hefi altaf gert fyrir sjálfan mig”.
“Svo stendur á, að bróðir minn verður
vissulega festur á gálga, eins og þú sagðir, ef
hann verðu'r hér kyr. Ef mál hans kemur
fyrir dóm, þá verður hann vissulega sakfeldur.
Og sannlega verð eg þá í vanda staddur. Sú
ættarskömm lendir á okkar húsi, að einn af
henni hefir festur verið á gálga. Það er í
sannleika hræðilegt.”
“Svo er, svo er!” mælti sjómaðurinn, til
að ýta undir talið.
“Eg vil forða honum frá því”, mælti Lionel
og jafnframt bölvaði hann þeim fúla fjanda,
sem skaut honum þessum orðum í munn, til
að fela fantabragðið. “Mig langar til að forða
honum frá þessu, en samvizku minnar vegna
vil eg ekki að hann sleppi við refsingu, því að
eg segi þér satt, skipstjóri, að mig hryllir við
ódáðaverki hans, níðingslegu launmorði.”
“Á,” sagði skipstjórinn, en tók sig á, til
þess að sljákka ekki í hinum, og segir: “Vit-
anlega, vitanlega maðurinn!”
Jungherann Lionel snerist við honum og
studdi herðunum við makka hestsins. Hann
hafði mannlausa fjöru að baki sér, hin rauðu
klif blöstu við honum og atlíðandi halli upp að
skógunum kringum Arwenack, hvergi sá
mannaferö, svo staðu'rinn var ákjósanlegur til
launmæla.
“Eg ætla að segja þér alt eins og er, Leigh
skipstjóri. Peter Godolphin var vinur minn
Sir Oliver er ekki nema hálfbróðir minn. Eg
vildi gefa þeim manni mikið til, sem gæti skot-
ið Sir Oliver leynilega undan þeim voða, sem
vofir yfir honum, með því móti samt, að Sir
Oliver sleppi ekki við þá refsingu, sem hann
verðskuldar.”
Jafnvel meðan hann var að láta þetta út
úr sér, fanst honum undarlegt, að varirnar
skyldu vera svo liðugar að flytja orð, sem
hjarta hans hataði og bauð við.
Skipstjórinn varð harður á svipinn. Hann
studdi fingri á flostreyju Lionels, nálægt því
sem hans falska hjarta var, og segir:
“Eg skal gera þetta. En áhættan er ekki
lítil; eigi að síður, þú segist vilja borga . . .”
Lionel var hvítur í framan og augun í
honum glóðu. “Þú skalt taka til kaupið sjálf-
ur,” svaraði hann, skjótlega.
“Eg skal gera mína vísu, ekki skal standa
á því,” sagði hinn. “Eg veit upp á hár, hvað
þú þarft með. Hvemig lízt þér á, að eg flytji
hana í ánauð til eyja hins nýja heims, þar
koma sér vel vinnumenn með hans kröftum.
Hann talaði í hálfum hljóðum og hikandi, því
að hann var ekki viss um, hvað langt hinn
kynni að vilja fara.
“Hann kynni að komast þaðan”, var svar-
ið, sem tók af allan vafa.
“Á”, sagði skipherrann. “Hveraig myndi
þá Barbaríið vera? Þá vantar alla tíð þræla
og eru altaf til í að kaupa, þó þeir borgi lítið
fyrir. Eg hefi aldrei heyrt getið um neinn,
sem komst burt, ef hann á annað borð var
settur á galeiður þeirra. Eg hefi verzlað við þá
öðru hvoru, selt þeim man fyrir krydd og
dúka og þess háttar.”
Jungherrann blés við. “Það er hryllilegur
skapadómur er ekki svo?”
Víkingurinn strauk skeggið. “En hann er
hvergi eins vel geymdur, og þegar öllu er á
botninn hvolft, þá er það ekki eins bölvað og
henging og vissulega ekki eins mikil ættar
skömm. Þú mundir gera sjálfum þér og Sir
Oliver greiða með því.”
“Svo er, svo er,” mælti Lionel, nærri ó-
hemjulegur. “Og kaupið?”
Hinn tvísteig, digurleggjaður og sknefa-
stuttur og hugsaði fyrir sér. “Hundrað pund?”
sagði hann, til reynslu'.
“Eg geng að því”, kom svarið þegar í
stað, — svo fljótt, að Leigh stýrimaður þóttist
ósvinnur orðið hafa og mætti til að bæta úr
skák.
“Það er að segja hundrað pund fyrir sjálf-
an mig,” mælti hann seint og fast. “Svo er að
borga skipverjum mínum fyrir þeirra hlut-
deild og þögn, og það er annað hundraðið til,
að minsta kosti.”
Jungherran hugsaði sig um og segir svo:
“Það er meira en eg hefi undir höndum
að svo stöddu. En þú skalt fá hundrað og
fimtíu í peningum, hitt í gullgripum. Þú skalt
ekki tapa á því, það skaltu vera viss um. Og
þegar þú ert búinn að ljúka því sem þér er
ætlað að gera, og kemur þá til mín, skaltu fá
uppbót, ekki minni en verkakaupinu nemur.”
Þar með var samningum lokið. En er þeir
fóru að ræða um, hveraig koma skyldi ráði í
framkvæmd, þá fann Lionel, að hann átti við
mann, sem vissi vel hvað gera skyldi. Lionel
þurfti ekki annað fyrir að hafa, en lokka Sir
Oliver á hentugan stað nærri sjónum. Þar
skyldi stýrimaðurinn Leigh hafa bát og nógan
mannafla og sjá um það sem á eftir færi.
Þá var að ákveða staðinn; Trefusis tangi
blasti við þeim, sólu skininn og Godolphin
Court, grá fyrir grjóti. Honum kom strax til
hugar að þar skyldi fremja verkið og segir
við skipstjórann:
“Annað kveld, klukkan átta, skaltu vera til
taks á Trefusis tanga. Eg skal sjá um, að
hann verði þar. Það verður ekkert tunglskin,
en líf þitt liggur við, ef þér mistekst.”
“Þú mátt treysta mér,” sagði Lelgh. “O-
peningarair?”
“Þegar þú hefir hann í böndum undir
þiljum, skaltu koma til mín í Pienarrow”, svar-
aði hinn og sýndi með því, að hann treysti
víkingnum ekki meir en hann mátti til.
Skipstjóri lét það svo vera. Hann sá
strax, að ef þessi herra skyldi bregðast, þá
gat hann altaf hleypt Sir Oliver á land aftur.
Við þetta skildu þeir. Lionel steig á bak
og reið leið sína en hinn gerði hólk af höndum
sínum og kallaði á bát frá skútu sinni.
Nú sem hann beið eftir ferjunni, færðist
bros á andlit hins svaðalega víkings. Ef jung-
herrann Lionel hefði séð það, þá er ekki ólík-
legt ,að hann hefði spurt sjálfan sig þeirrar
spurnar, hvort honum væri óhætt, að gera
samning við skálk sem hélt engan samning
nema að því leyti, sem honum var ábati að.
Og í þessu máli sá Leigh stýrimaður ráð til að
svíkja samning með ábata. Hann vissi ekki
hvað samvizka var, en honum var svo farið
sem öðrum föntum, að þykja gott og gaman
að svíkja sér æðri eða öflugri fant. Hann sá
bragð til að leika á unga herrann Lionel, snið-
Ugt og skáldsögu líkast og þóttist finna mikið
og gott tilefni til að glotta í kampinn, er
hann velti því fyrir sér.
VII. Kapítuli.
Jungherrann Liomel fór snemma að heim-
an daginn eftir, þóttist þurfa að ríða til Truro
til að kaupa sér gripi. Hann kom heim í rökk-
ur byrjun og mætti Sir Oliver í forsal hallar-
innar.
“Eg hefi skilaboð til þín frá Godolphin
Court’, segir hann og sá bróður sinn taka við-
bragð og skifta litum. “Eg hitti dreng fyrir
hjá garðshliði, með þau skilaboð að jómfrú
Rósamunda vilji fá að tala við þig strax.”
Sir Oliver varð svo mikið um, að hann
varð yfir sig feginn og nálega hamslaus.