Heimskringla - 10.07.1935, Page 6

6. StÐA.
HEIMSKRINCLA
WINNIPESG, 10. JÚLÍ 1935
BELLAMY
MORÐMÁLIÐ
Hún hafði reyndar valið sér annan félaga
í þetta sinn, Elliot Farwell, sem hún sat á
tali við og var hann að ljúka við að drekka úr
þriðja vínglasinu.
“Herrar mínir, ef að eg gæti látið ykkur
hlusta á samtal þeirra, sem á yfirborðinu virð-
ist blátt áfram, þá yrði margt af því opinbert,
sem nú er í myrkrunum hulið. Eg bið ykkur
að vera þolinmóða og athugula unz stund sú
kemur, því eg lofa ykkur því að það skal
verða opinberað.
“Eg ætla mér að skilja við þetta fólk um
stund á þessari sólgyltu flöt, aðrir verða að
segja ykkur hvað fram fór frá því augnabliki
unz að hinn sorglegi og óttalegi atburður
gerðist í húsi garðyrkjumannsins. Eg hefi ekki
dvalið svona lengi við hið liðna og rakið æfi-
feril þessara persóna til þess að geta leitt
fram lítilsvert hjal þorpsbúanna eða klúbb-
félaganna. Eg hefi gert það af því, að mér
fanst það óumflýjanlegt að þið fengjuð að
\ita aðal atriðin sem varpa ljósi á framburð
vitnanna svo skilingur ykkar geti orðið sem
allra skýrastur á framburði vitnanna sem eg
ætla mér að leiða fram.
“Það liggur í augum uppi, að hver einn
ykkar spyrji sjálfan sig að: “Hvernig má það
vera að unga konan sem við sjáum sitja í
vitna stúkunni fyrir framan okkur — tiguleg,
óhult í örmum ágæts eiginmanns, gáfuð og
giftuleg. — Hvernig getur það átt sér stað að
hún hafi með köldu blóði og af ásettu ráði
myrt aðra konu?
Hvernig má það ske, að maðurinn sem sit-
ur við hlið henni, sem var fæddur göfugmenni
og naut ágætis uppeldis og aldrei hefir viljað
vamm sitt vita í lífinu, skuli hafa aðstoðað
hana við það hermdar verk?
Þið spyrjið sjálfa ykkur: “Hvernig mátti
slíkt ské?” Herrar mínir, við ætlum ekki að-
eins að sýna að þetta var mögulegt, heldur að
það var áreiðanlega svo. Eg er ekki að fara
með neitt fleipur þegar eg segi, að ríkisem-
bættismennirnir eru sannfærðir um, að þeir
geti sannað það með rökum sem ekki verður
á móti mælt. Eg er ekki að 'biðja um refsi-
dóma, né heldur er eg blóðþyrstur sporhundur
á hælum neins herfangs. Ef að þið í hjarta
ykkar getið sýknað bandingjana eftir að eg
hefi lokið þessu máli, þá eruð þið sannkallaðir
gæfumenn — og eg get ekki fundið hjá mér
neina tilhneigingu að svifta ykkur þeirri gæfu
Eg er samt neyddur til að leggja fram fyrir
ykkur gögnin í þessu máli, sem væntanlega
mæla með sér sjálf. Eg bið ykkur, háttvirtu
kviðdómendur að minnast þess að Susan er
kona sem vanist hefir allsnægtum í lífinu.
Aðeins einu sinni orðið að vera án þeirra.
Hvaða áhrif að vera hennar í New York hefir
haft á hana og hvaða endurminningar að þau
þrjú ár sem hún dvaldi þar hafa skilið eftir
hjá henni, getum við getið okkur til. Það
nægir ef til vill að segja, að reynsla hennar á
þeim árum hefir verið svo átakanleg að hún
hefir lokað vörum hennar að fullu og öllu. Eg
hefi ekki getað komist að því að hún hafi
minst á hana við nokkra manneskju, og hefi
eg þó spurt margar. Hún varaðist að hugsa
til þeirra hrellinga. Trúarsannfæring hennar,
eins og þið munuð síðar komast að raun um,
varnaði henni frá að sækja um hjónaskilnað
og hún var of skýr kona til þess að sjá ekki,
að ef Patrick Ives stryki í burt með Mími
Bellamy, þá mundi hann bráðlega missa stöðu
sína og yrði því ókleift að sjá sér og börnum
þeirra farborða þó að hann hefði haft vilja til
þess.
Framtíð ungrar konu með tveimur börn-
um, sem hún þarf sjálf að sjá fyrir, auk þess
að sjá sjálfri sér farborða, er alt annað en
glæsileg og það er vor sannfæring að Susan
Ives hafi gripið til óyndis úrræða til þess að
slíkt kæmi ekki fyrir og í viðbót við ótta þann
sem slíkt ástand hefir hlotið að vekja, bætist
hatrið til þeirrar konu sem var að koma á
milli hennar og mannsins hennar og gera líf
hennar að vonleysis eyðimörk. Það er ekki
morð framið í veröldinni, fyrir utan þau sem
eru framin í ölæði, sem ekki á rót sína að
rekja til ágirndar, ástamála, eða hefndar. —
Herrar mínir, embættismenn ríkisins halda
fram, að alt þetta hafi átt sinn þátt í verknaði
Susan Ives. Hvað Stephen Bellamy snertir, þá
nægir að segja að hin unga og glæsilega kona
hans var sálargeislinn í lífi hans — lífi sem
var erfitt og ömurlegt nema fyrir yl þann og
yndisþokka sem hún flutti inn í það. Þegar
að hann varð þess var, að hún hafði fótum
troðið ást hans og misboðið tiltrú hans þá
varð hann sem óður — óður á sama hátt og
Othello, þegar hann braust inn að hvílu konu
sinnar með dauðann í hönd sér — æði sem
hin auðvirðilega setning “l'ögin órituðu” á
upptökin í og sem nú er orðin nálega eins
áhrifamkil og lagaákvæðin sjálf, þótt maður
blygðist sín fyrir að verða að viðurkenna slíkt.
Látið ekki umhugsunina um slíka setningu
villa ykkur herrar mínir. Það eru til önnur
lög sem rituð voru með eldstöfum á fjallstind,
fyrir mörg hundruð árum: “Þú skalt ekki
mann deyða”. Minnist þess lagaákvæðis, en
gleymið hinum sem rituð hafa verið í blóði
þeirra, sem þeim hefir verið beitt á. Þau tvö
sem framm fyrir ykkur eru, eru kærð fyrir
að hafa brotið lögin sem rituð voru á Sinai —
þau helgu lagaboð sem eru verndarmúr mann-
félagsins, sem smátt og smátt og með mikilli
fyrirhöfn hefir þroskast frá niðurlæging og
sundrung — og vér erum nú við því búnir að
sýna, hversvegna að þau hafa verið kærð.
“Frá því að þau stéu fyrsta sporið í áttina
til húss garðyrkjumannsins og unz þau stóðu
við þröskuld herbergisins, þar sem morðið var
framið, ætlum við að fylgja þeim eftir og inn
fyrir þröskuldina. En þar ætla eg að skilja við
þau, því skylduverki mínu verður þá lokið.
Yðar skylda, háttvirtu kviðdómendur, tekur
þá við og eg er sannfærður um, að hversu
andstýggilegt sem ykkur finst það skylduverk
vera, og hve grátlega sorglegt, að þá verður
það skylduræknin ein sem úrslitum ræður.”
Eftir að Mr. Farr hafði lokið sínu sköru-
lega máli, varð steinþögn í réttarsalnum. Svo
braust orðakliður út á meðal áheyrendanna ó-
sjálfrátt og ógætnislega.
“Hljóð! Hljóð!” hrópaði Ben Potts. Car-
ver dómari sló hamri sínum þungt í borðið og
mælti:
“Eg vil segja ykkur einu sinni fyrir alt,
að þessi réttarsalur er engin málæðis sam-
kunda. Gerið svo vel og þegja meðan þið
eruð hér inni. Réttinum er slitið í dag. Hann
kemur saman aftur klukkan tíu í fyrra mál-
ið.”
Rauðhærða stúlkan stóð þreytulega á
fætur. Fyrsti dagurinn sem Bellamy morð-
málið stóð yfir var liðinn.
II. Kapítuli.
Rauðhærða stúlkan var sein morguninn
eftir. Stóri vísirinn á klukkunni yfir réttar-
salsdyrum vísaði þremur mínútum eftir tíu.
Hún varpaði sér niður í sætið, við hliðina á
grannvaxna manninum og spurði í hálfum
hljóðum: “Eru þeir byrjaðir?”
“Nei,” svaraði sessunautur hennar. “Þú
getur verið róleg. Ekki einasta eitt “heyrið
þér” hefir þú mist. En meðal annara orða:
Hatturinn þinn er ofan í öðru auganu á þér.”
“Eg hljóp alla leið frá vagnstöðinni,,’
stundi rauðhærða stúlkan — “hvert spor.
Það er ekki hægt að fá leiguvagn í öllum
bænum. Og þú varst farjnn í gærkveldi áður
en eg gat náð tali af þér og spurt þig að,
hvernig að þér hefði líkað ræða ríkismála-
færslu mannsins.”
“Máske að það hafi verið þessvegna að eg
fór.”
“Nei, en í alvöru, hvernig fanst þér ræð-
an?”
“Mér finst, þegar tillit er tekið til þess, að
drengir verða ávalt drengir, kviðdómendur
kviðdómendur, ríkismálafæslumenn ríkismála-
færslumenn, Mrs. Patrick Ives, Mrs. Patrick
Ives, þá hefir honum tekist nokkuð vel —
betur en eg átti von á.”
“Hann getur ekki sannað alt þetta, getur
hann?” spurði rauðhærða stúlkan.
“Það er nú aðal atriðið! Þegar kjarninn
í ræðu hans er brotinn til mergjar, þá er það
síðasta setningin sem nokkuð er varið í, að
þau Bellamy og Sue Ives hafi mæst og farið
til fundar við Mimí Bellamy í setustofunni í
Garðbýlinu. — Það er þungamiðja málsins og
hún er ærið þung. Alt hitt var hugmynda-
flug, falleg orð og setningar, saman settar til
að vekja meðaumkvun, andstygð, fordóma og
grunsemd í augum kviðdómaranna og þegar
maður tekur þá meiningu þeirra til greina,
þá er ekki hægt að segja að þau hafi verið,
utangarna eða innantóm, þó sumt hafi verið
nokkuð langt sótt eins og það sem hann sagði
um að fara við stjörnuljós til móts við elsk-
hugann.”
“Eg hélt að meiningin væri að leiða sann-
leikann í ijós, en að ríkismálafærslumaðurinn
hugsaði ekki eingöngu um að sakfella,” sagði
rauðhærða stúlkan alvarlega.
“Hugsjónin, en ekki hugsunin, barn. Þér
hefir ekki skilist, að rikislögmaðurinn væri að
eggja kviðdómendurna á að trúa því, þrátt
fyrir það þó líkurnar séu sterkar á móti Mrs.
Ives og Stephen Bellamy þá eru samt ótal aðr-
ir, sem hefðu getað famið þetta morð — eða
skildist þér það?”
“Hann sagði sannarlega, að hann væri
ekki blóðþyrstur rakki með nefið niður í spor-
um væntanlegs herfangs.”
“Ef hann er það ekki, þá skal eg bölva
mér upp á að hann er líkari sporhundum en
einn vatnsdropi er öðrum.
Samtalið á milli þeirra féll niður, þegar
Ben Potts kallaði með hárri raust: “Réttur-
inn!”
í gegnum litlu dyrnar á bak við upp-
hækkaða paliinn kom Carver dómari. Hann
var í svartri silkihempu sem lagðist í fellingar.
Hann var vel vaxinn og gerfilegur maður.
Kviðdómendur, málafærsulmenn, þeir ákærðu
— Mrs. Patrick Ives með sama hattinn og
daginn áður ....
“Heyrið! Heyrið! Heyrið! Allir þeir
sem eitthvað eru riðnir við réttarhaldið, færið
yður nær, veitið athygli og á mál ykkar skal
verða hlustað!”
Ómurinn af orðum kallarans kafnaði í ysi
og þysi því sem í réttarsalnum varð þegar fólk
gekk til sæta.
“Er Mr. Conroy í réttarsalnum? Mr. Her-
bert Conroy,” endurtók kallarinn.
Allra augu hvíldu á lágum og spengileg-
um manni sem stóð up púr þrönginni og gekk
að vitnastúkunni.
“Þú vinnur þess dýran eið, að vitnisburð-
ur sá er þú berð í þessu máli sé hið sanna og
rétta og ekkert annað, svo hjálpi guð þér?”
“Já.”
Mr. Conroy leit í kringum sig eins og að
hann væri að líta eftir möguleika til að kom-
ast í burtu.
“Hvaða starf hefir þú á hendi, Mr. Con-
roy?”
“Eg er fasteignasali.”
“Er skrifstofa þín í Rosemont?”
“Nei herra, skrifstofa mín er í New York
en eg á heima í Brierdale sem er um þrjár
mílur í norður frá Rosemont.”
“Lítur þú eftir eign þeirri er Thorne átti
og kölluð er “The Orchards?”
“Já.”
“Hver á þá eign nú?”
“Curtis heitinn Thorne skildi þá eign
eftir sonum sínum tveimur, Charles og Doug-
las. Charles féll í stríðinu og eignin féll því
til eldri bróðursins, Douglas. Hann á eignina
nú.”
“Hann fékk þér hana í hendur til að
selja?”
“Til að selja, eða leigja — helzt til að
selja”.
“Hefirðu fengið nokkur boð í hana?”
“Nei, ekkert sem við álítum sinnandi.
Eignin er of stór til að hylla almenning, sem
er að líta sér eftir landbýli. Eignin er átta-
tíu ekrur að stærð og á landinu er húsnæði
með tuttugu og fjórum herbergjum. Eftir há-
degi 19. júní 1926 sýndi eg samt mynd af
húsinu manni frá Cleveland, sem var í þann
veginn að flytja austur. Honum féll eignin
vel í geð og hann hafði ekkert út á verðið að
setja, ef eignin reyndist eins og myndin sýndi
hana.”
“Þú varst í New York þegar þú áttir tal
við hann?”
“Já, og hefði eg ekki v’erið búinn að á-
kveða mig til dagverðar þá hefði eg farið til
Rosemont með honpm undir eins þá eftir
miðjan daginn. Honum var mjög ant um að
sjá eignina eins fljótt og unt væri, svo eg
ákvað að fara með honum morgunin eftir
kl. 9.
“Og þú fórst með honum kl. 9. morguninn
eftir?”
“Eg fór með honum kl. 9. morguninn
eftir.”
“Viltu gera svo vel og segja okkur frá því,
sem fyrir þig bar þegar þú og þessi maður
komuð til Orchard að morgni þess tuttug-
asta?”
“Við ókum frá New York í tveggja
manna bílnum mínum og komum þangað um
klukkan tíu, eða stuttu eftir tíu. Lyklarnir
áttu að vera undir dyramottunni hjá garð-
verðinum, og var hús hans miðja vega á milli
klúbbhússins og aðalhússins.”
“Eina mínútu Mr. Conroy, bjó nokkur í
klúbbhúsinu?”
“Nei ,það var engin í húsinu um þetta
leyti. Á dögum Mr. Curtis bjó kúskurinn og
fjölskylda hans í klúbbhúsinu. Garðvörður-
inn og fjölskylda hans í mið húsinu og þar
var og annað lítið hús sem bóndi nokkur bjó
í vestast á landareigninni. í engu af þessum
húsum hafði verið búið í lengri tíma að und-
anteknu því sem garðvörðurinn bjó í sem í
burtu hafði verið á skemtitúr til að heim-
sækja aldraða foreldra sína sem heima áttu
suður á ítalíu. Á eg að halda áfram?”
“Gerðu svo vel.”
“Þetta garðsvarðarhús, er einlyft með
fimm herbergjum og stendur við bugðu á
brautinni, svo þú sérð það ekki fyr en þú ert
alveg kominn að því, en skógur er alt í kring
um það. Lítill akvegur liggur út af aðal ak-
veginum og í kringum húsið og eftir honum
ókum við og stönsuðum við stéttina sem
liggur upp að framdyrum. Við gengum upp
að húsinu því viðskiftanautur minn vildi sjá
húsið að innan. Þegar að eg beygði mig til
þess að taka upp lykilínn furðaði eg mig á að
sjá að framhurðin var ólæst og dálítið opin.
Eg tók lykilinn, ýtti hurðinni opinni og fór
inn, eg átti helst von á að innbrotsmenn hefðu
verið þarna að verki.”
Mr. Conroy þagnaði ofurlitla stund, eins
og til að átta sig og virtist enn fölari í and-
liti en að hann hafði áður verið.
“Á eg að halda áfram?”
“Vissulega.”
“Til vinstri handar var borðsalurinn og
voru dyrnar aftur. Til hægri handar var dag-
stofan. Dyrnar voru upp á gátt, en þó sást
ekki nema lítill partur af stofunni, svo það
var ekki fyr en að eg var kominn inn í stof-
una að eg varð var við að eitthvað ægilegt
hafði komið fyrir. 1 horninu á stofunni sem
lengst var frá stofu dyrunum . . .”
“Eitt augnablik. Var viðskiftavinur þinn
með þér þegar þú fórst inn í stofuna?”
“Hann var fet eða svo á eftir mér. í
horninu á stofunni lág hvítklæddur líkami
uhgrar konu. Lítið borð lá á gólfinu við hlið-
ina á henni. Við fætur henni var lampi.
Glasið og skelmirinn var brotið og nokkuð af
olíu á gólfinu. Mjög sterk steinolíu lykt var
í herberginiu”
Það var eins og steinolíulyktin ætlaði
enn að verða Conroy ofjarl því hann fölnaði
en meir en áður og riðaði.
“Hvort vissi höfuðið, eða fæturnir á kon-
unni að þér Mr. Conroy?”
“Fæturnir. Höfuðið lá á litlu járnriði,
sem lá umhverfis hitunarofn sem var í stof-
unni.”
“Tókstu eftir nokkru öðru?”
• “Já, eg sá blóð,” mælti Conroy og leit
hvatlega í kring um sig, eins og að honum
brigði við að nefna orðið blóð. í lægri málróm
bætti hann við: “Mikið af blóði.”
“í fötunum?”
“Aðallega í fötunum, eg held að það hafi
líka verið nokkuð af því í gólfábreiðunni, þó
eg væri ekki viss um það. Aðallega var það í
fötunum hennar.”
“Getur þú lýst fötunum?”
“Flóttablær kom yfir augu Conroy. “Föt-
in? Þau voru gegndrepa í blóði — eg held eg
megi segja að þau hafi verið 'gagnvot af
blóði.”
“Nei, nei.. Eg meina hvaða tegund klæða
var það, kveldklæði?”
“Eg veit það varla. Eg býst við, að það
hefði mátt kalla þau því nafni. Það var ekki
danskjóll sem hún var í — það var þunnur
hvítur kjóll, með stuttum ermum og lágu
hálsmáli. Eg man svo vel eftir að handlegg-
irnir voru berir.”
Ríkismálarfærslu maðurinn hafði ver-
ið að handleika blöð og bæklinga sem lágu of-
an á kassa er stóð rétt hjá honum. Hann
ýtti þeim til hliðar og dróg upp úr kassanum
annað sem hann fletti í sundur frammi fyrir
vitninu og spurði: “Er þetta kjóllinn, Mr.
Conroy?”
Mr. Conroy ýtti stólnum sem hann sat á,
til baka svo að ámótlegt ýskur hljóð heyrðist
um allan réttarsalinn og þrengdi sér inn í
huga og tilfinning allra er inni voru.
Málafærslumaðurinn hélt þessum hvíta
kjól uppi fyrir augunum á Conroy — hvítum
kjól með dökkum blettum og rákum — lit
sem ægilegri er í augum manna en nokkur
annar litur — þornað mannsblöð.
“Já”, sagði Mr. Conroy svo lágt að naum-
ast heyrðist. “Já, já, þetta er kjóllinn —
þetta er hann.”
Áhorfendurnir litu af kjólnum og til þeirra
sakbornu. Susan Ives hafði ekki einu sinni
litið á ^íjólinn. Hún var eins djarfleg upplits
og hún átti að sér að vera, en augun hafði hún
á bréfmiða sem hún hélt á í hendinni og inni-
hald hans hafði auðsjáanlega mikil áhrif á
hana.
Stephan Bellamy var ekki að lesa. Hann
einblindi á kjólinn blóði drifna, og gat ekki
slitið augun frá honum. Hann var fölur í
framan eins og Susan Ives, nema hvað svo-
litlir kippir sáust í kring um munnin, sem
kom til af því, að hann kreisti æ fastara sam-
an varirnar til þess að varna þess að nokkurt
hljóð kæmi út á milli þeirra sem siðfæuðu
fólki væri ekki samboðið. Að öðru leyti datt
hljóð kæmi út á milli þeirra sem siðfáguðu
hvorki af honum ná draup.
“Var blóðið-á kjólnum þurft þegar þú sást
hann fyrst Mr. Conroy?”
“Nei, það var ekki þurt.”
“Þú gekkst úr skugga um það með að
snerta á honum?”
Það var eins of Mr. Conroy þrýstist allur
saman.
“Nei, eg snerti ekki á honum. Eg þurfti
þess ekki til að sjá það. Það var svo sem
auðséð.”
“Eg skil. Herra dómari eg bið um að
þessi kjóll sem eg legg fram í réttinn sé
merktur til auðkenningar.”
“Samþykt,” svaraði Carver dómari stilli-
lega og leit alvarlegur á kjólinn.
»