Heimskringla - 04.11.1936, Page 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPBG, 4. NÓV. 1936
Ian Heath rétti út hendina og greip í
öxlina á vini sínum
“I>ú hrærir tilfinningar mínar, Jerry, og
eg læt undan. Það sem á eftir fer verður að
koma £ér í koll. En eitt áskil eg mér og það
er að fá að borga allan útfararkostnað.”
“Berðu engar áhyggjur út af því,” sagði
skáldið glottandi, “ef eg hrekk upp af þá er
ekki til einn einasti skildiAgur í kofanum . . .
en heyrðu,” bætti hann við í ákefð — “heyrðu,
hlustaðu á. Mér dettur eitt í bug.”
“Segðu það hægt.”
“Flón! Hérna kemur það. Þessi mann-
drápari sem reyndi að stúta þér er sjálfasgt
forvitinn að vita um árangurinn af tilraun
sinni. Eða hvað ? ”
“Vafalaust.”
“Jæja,” Hartsgill bar nú óðan á, “tillaga
mín er sú að leiða svínið á villugötur, með því
að hafa jarðarför að yfirskini.”
“Hvaða jarðarför? Láttu sefast drengur
minn og legðu ísmola við ennið á þér.”
“Mér er bláföst alvara, þú hefir bara ekki
vitglóru til að fylgjast með ,því sem eg á við.
Eg sagði jaröarför að yfirskini og eg meini
það. Ef þú skilur ekki orðið yfirskin, þá getur
þú sett í stað þess látalæti, falskur eða eitt-
hvað því um líkt. Þennan morðingja mun
langa til að vita hvert þú kvaddir garðana í
gröf fyrir fult og alt. Jæja látum hann trúa
því, að þetta hafi tekist fyrir honum. Þá of-
sækir hann þig ekki framar. En þú hefir aftur
á móti óbundnar hendur að grafa upp leynd-
armál hans, meðan hann heldur að þú sért
dauður.
Heath skelli hló, en þótt hugmyndin væri
skrítin, ,þá sá hann þó að það var heilbrigð
skynsemi í hugmyndinni, að minsta kosti var
hún næstum því snildarleg.
“Eg veit ekki hvað Dorrance hjónin
mundu segja, ef þú biður þau að fá kistu með
nafninu mínu á hingað inn í húsið, og léti svo
bera hana út um framdymar. En það væri
vissulega spaugilegt,” og hann hlóennþá meira.
“Það er rétt, hlæðu bara. Því meira sem
þú hlærð þeim mun ólíkari verður þú því sem
þú varst áðan, þegar þú varst nærri dauður.
Hvað segirðu annars um jarðarförina?
“Eg ætla að hugsa um það. En segðu mér
nú eitthvað meira um heiðarbýlið þitt. Hverjir
eru næstu nágrannar þínir, til dæmis?”
“Nágrannar mínir eru ljómandi lagleg
stúlka á aðra hönd, en óþolandi leiðinlegt svín
á hina.”
“I>að virðist vera nógu skrítinn söfnuður,
en hvað heitir stúlkan?”
“Eg held að hún heiti Cicelia Garrett.”
“Það er fallegt nafn.”
“Já, og stúlkan er falleg líka. Eg sá hana
bara einu sinni og talaði ekkert við hana. Hún
hefir það fallegasta hár, sem eg hefi nokkum-
tíma séð.”
Heath brosti.
“Hvert er það nú skáldið eða eggjasalinn,
sem talar?”
“Báðir. Stúlkur með gulljarpt hár eru
frekar sjaldgæfar í þessu landi og------”
Þá tók hinn fram í fyrir honum.
“Sagðirðu að hún hefði gulljarpt hár?”
spurði Heath. Það var slík eftirvænting í
röddinni að hinn starði á hann.
“Það sagði eg — dásamlegur litur, eins
og gamalt gull. Því?”
Ian Heath stóð upp. Ný hugmynd greip
hann.
“Við skulum fara að búa okkur undir
ferðina. Eg þrái að komast sem fyrst út á
heiðina þína.”
Hálfa andlitið,
Cicelia bylti sér andvaka í rúminu. Það eru
viss stig ótta, og/þetta stig sem hún var nú á var
ennþá þrautafyllra og lá þyngra á sál hennar
en nokkm sinni fyr. Það var eins og tröllvaxin
hendi héldi taki um hjarta hennar. Hún hafði
bugsað sér, að förin til Lundúna mundi létta
skapinu, en nú leið henni miklu ver. Nú hafði
hún þá tilfinningu að reiðarslagið vofði yfir
höfði hennar og nálgaðist nú óðum. Það
sem jók á eymd hennar var þetta, að hún var
alveg ráðalaus. Hún gat ekkert gert. Það
var aumkvunarvert.
Það hlaut að vera kjami í þessum skelf-
ingar vef, en útþræðir hans voru svo víðáttu-
miklir að þeim varð ekki safnað saman. Þessi
maður með örið á andlitinu, er hafði ráðist
svo djarflega á hana fyrir framan leikhúsið —
var hann einn þátturinn? Hann hlaut að vera
það, en hvemig? Hvaða þátt lék hann í þess-
um hræðilega leik, sem miðaði að því að gera
hana sturlaða?
Vegna þeirra heljargreipa, sem sagan, er
hún hafði heyrt um kvöldið hélt 'henni, hafði
hún gleymt þessu atriði, en nú bættist illilega
og laglega andlitið með eldrautt örið við til að
kvelja huga hennar.
Hún hugsaði um sögu Mr. Grinstead.
Henni fanst það að fjálgleikinn sem hann hafði
lagt inn í söguna er hann sagði hana, væri
engin tilviljun. Því valdi hann slíkan tíma
til þess að segja þvílíka sögu? Auðvitað
hafði hann varað hana, en var það ekki tóm
hræsni eins og þegar hann hafðí legið á
skráargatinu að vinnustofu frænda hennar.
Það var farið að hvessa. Vindurinn þaut,
veinandi yfir húsið og gluggarnir glömruðu,
Hann þaut eftir göngum framhjá hurðinni
hennar. Henni heyrðist þytur hans eins og
hlátur fordæmdrar sálar. Rödd hans hvíslaði
að henni: “Leyndarmálið. Leyndarmálið hans
frænda þíns er í hættu.” Það var það sem
röddin sagði.
Hún settist upp í rúminu til þess að reyna
að sefa sig, kveikti á kerti, sem stóð hægra
megin við rúmið. Hinn fyrverandi eigandi
hússins hafði aldrei haft fyrir að raflýsa það,
og þótt olíulampar og kerti væru nógu skáld-
leg, þá juku þau þá tilfinningu, að húsið væri
fult af svipum.
Ljósið á kertinu blossaði upp og dó svo
næstum rétt á eftir. Við það mynduðust fá-
ránlegir skuggar, sem hræddu hana svo að
hjartað í henni næstum því stansaði. Cicelia
leit til dyranna, andadráttur hennar var eins
og í manneskju, sem er að kafna. Knúð áfram
af einhverri óstjómanlegri hvöt, klæddi hún
sig í innikápu, er hékk á rúmbríkinni.
Hún mátti til að sjá frænda sinn strax.
Leyndarmálið, sem hann gætti svo vel og
var eins dýrmætt honum og líflð sjálft var í
hættu. Hún varð að vara hann við!
Það virtist vera nístings kalt þegar hún
klæddi sig. Kertaljósið blakti í ákafa, er hún
gekk yfir gólfið. Hún óttaðist um það þegar
hún kæmi fram í göngin, en áfram varð hún að
halda. Það var eina ráðið til þess að ná aftur
éinhverju af sjálfsvirðingunni.
Hún stóð svolitla stund fyrir utan dymar
í skuggalegum göngunum, sem náðu eitthvað
60 fet frá dyrunum hennar. Dyrnar lokuðust
á bak við hana. Hún taldi sér trú um að vind-
urinn væri því valdandi, en samt hafði hún
vegna stormsins ekki opnað neinn gluggann á
herberginu sínu. Hvaða hulins öfl voru hér að
starfi ? Hún 'hélt áfram. Það þurfti nú meiri
kjark til að snúa aftur en halda áfram.
Einu sinni stansaði hún, gegn um hálfdregn-
ar blæjur eins hins háa glugga í göngunum,
sá hún hluta af heiminum úti fyrir. Tunglið
var komið upp, og í ljósi þess sá hún hvemig
greinar trjánna sveifluðust í vindinum og
hvemig laufin skulfu. Hún heyrði hljóð, sem
líktist lágu veini.
í skyndii dróg hún blæjuna fyrir og flýtti
för sinni. Hún var nú komin að enda gang-
anna og ætlaði að ganga upp stuttan stiga er lá
upp í hið óbrotna herbergi á háaloftinu, sem
frændi hennar bjó í; því að hann hafði kosið
sér lélegasta herbergið, sem til var í húsinu.
Þá heyrði hún hljóð, sem lét hana stansa. Hún
heyrði að hljóð þetta kom frá hægri hlið.
Rétt þar var mikilfenglegur pallur eða
loftsvalir, sem umkringdu anddyrið og voru
þær tengdar við stigann þama uppi. U!m há-
bjartan daginn voru þiljumar svo dökkar og
ljósið svo lítið að Cicelia var vön að hraða sér
í gegn um þennan hluta er hún fór ofan.
Hún stóð á öndinni og hlustaði. Henni
’hafði ekki skjátlast. Það var hljóð, eins og
skóhljóð manns, sem er að læðast; einhver var
að koma upp eða fara niður hinn breiða stiga.
Hver sem það var, hlaut að vera að reyna
að ná í leyndarmálið. Hann var að misbjóða
gestrisni frænda hennar með því að gerast
svikari. FVændi hennar lokaði altaf vinnu-
stofu sinni vandlega, en þessi maður, kannske
það væri Grinstead, hafði kannske þjófalykil.
Hún varð að koma í veg fyrir þetta bragð með
einhverju móti. Svo áköf var hún, að hún
gleymdi að vekja frænda sinn og sneri í stað
þess tilhægri og gekk hratt eftir svölunum
til þess að fylgja skóhljóðinu, sem hún heyrði.
Þessi nátthrafn var framundan henni, hún
heyrði nú vel til hans. Hann hafði ekkert ljós,
vafalaust vegna þess, að hann óttaðist að
sjást. Þessvegna hélt hún að það væri Grin-
stead; því að hver þekti húsið eins vel og
hann, sem hlaut að hafa dvalið þar margar
stundir íviðskiftaerindum? Hún ætlaði að koma
flatt upp á hann hver sem hann væri og gaf sú
ákvörðun henni nýjan kjark. Hinn fyrri ótti
hennar var nú að mestu horfin. Skap hennar
stælti hana, þótt hún vissi það ekki.
Skyndilega dó Ijósið af einhverjum gusti
sem á það blés. Hún vissi ekki hvaðan. Hún
vildi ekki kveikja til ,þess að vara ekki þjófin
við, að honum væri veitt eftirför. Hún ætlaði
sér að standa hann að verki og gera hann
hræddan.
Hún elti hann ofan stigann og eftir göng-
unum, sem lágu fyrir framan borðsalinn. Það
var andstyggilegur leikur og ennþá andstyggi-
legri varð hann þegar hún heyrði hurðina opn-
ast að þeim hluta gangánna, sem vissu að
verkstofu frænda hennar.
Hversvegna hafði ekki Niel, þjónninn,
læst þeim dyrum? Hún vissi að hann hafði
ákveðnar fyrirskipanir að gera það á hverju
kveldi. Hún ætlaði að minna hann á það.
Kannske það yrði líka áhrifameira ef frændi
hennar minti hann á það ?
Hún hugsaði um þetta eitt og ’hraðaðí
skrefum sínum. Hún varð nú svo áköf í að
ná í þjófinn að hún gleymdi allri varúð. Hún
gleymdi tröppunum, sem voru hinu megin við
drynar, varð henni því fótaskortur í myrkrinu
og féll áfram ofan á gólfið fyrir neðan. ó-
sjálfrátt rak hún upp hljóð, sem rauf hina
djúpu Iþögn.
Rétt í þeim svifum á meðan hún lá þar,
sem hún hafði dottið, rauf ljósgeisli myrkrið.
Ljósið skein beint í andlit hennar. Því næst
heyrði hún einhvern blóta reiðilega í myrkrinu
rétt hjá henni.
Hún barðist um til að komast á fætur til
þess að standa betur að vígi, en sér til skelf-
ingar fann hún að hún gat ekki staðið upp.
Það var ómögulegt að þekkja manninn.
Hann var eins og ógreinileg þústa á bak við
ljósið.
Hann sagði ekkert og það gerði ástandið
ennJþá skuggalegra.
Þegar hann var eins og þrjú fet fra henni,
gerði hún alt sem hún gat. Hún stökk á fæt-
ur, rétti út hendina og greip í treyjuermi
mannsins. Ljósgeislinn beindist upp á við, en
um leið kvað við óp, sem bergmálaði í gegnum
hin köldu, steinlögðu göng.
Þessi maður hafði aðeins 'hálft andlit!
< Það var ekki skelfingin fædd af hinu
æsta hugarástandi hennar. Kjarkurinn hafði
ekki brugðist henni, það var hin hræðilega
fullvissa: þegar maðurinn beindi ljósgeislanum
upp á við, svo að hann skein á öxl hans og
andlit, þá sá hún það alveg láreiðanlega, að
þar sem önnur hlið andlitsins átti að vera, var
ekki neitt.
Eftir að hún hafði rekið upp þetta hljóð,
leið yfir hana, og vissi hún ekki af sér, fyr en
hún raknaði við sér í rúmi sínu og sá frænda
sinn og Mrs. Niel stumra yfir henni.
“Frændi!” hrópaði hún og rétti honum
hendumar.
“Hvað er þetta Cicelia? Því fórstu upp úr
rúminu? og það um hánótt. Við fundum þig í
göngunum sem liggja að vinnustofunni. Hvað
varstu að gera þar?”
Hún áttaði sig. Frændi hennar var allra
manna hjartabestur, en jafnvel ást hans á
henni gat ekki orðið yfirsterkari dálitlum ó-
notablæ sem rödd hans bar með s'ér, er hann
hugsaði um þetta óskiljanlega atferli hennar.
Cicelia litaðist um. Við rúmgaflinn rstóð
Janet Niel. Konan hafði starandi auganráð
og var það eigi fagurt álits. Andlit hennar,
sem ætíð var fölt, virtist draugalegt í hinni
ógreinilegu birtu.
“Eg get ekki sagt þér það núna frændi —
en eg mun útskýra þetta fyrir þér á morgun.”
Hún neyddi sig til að segja þetta. Hún gat
ekki fyrir nokkum mun fengið af sér að segja
honum söguna í viðurvist konunnar. Hún var
alveg að þrotum komin, en þrátt fyrir það
hafði hún náð aðaltakmarkinu; því að hvsr
sem þetta hefði verið, þá hafði hann auðsæi-
lega ætlað sér inn í vinnustofuna, en eftir það
sem skeð hafði, var næsta ólíklegt að hann
gerði aðra tilraun þá nótt. “Láttu mig nú í
næði, frændi. Eg skal segja þér frá öllu þessu
á morgun,” mælti hún.
Murdoch var auðsæilega hálf ruglaður og
varð feginn að komast aftur til herbergis síns.
Mrs. Niel bauð henni að vera hjá henni, en
Cicelia hristi höfuðið og sagði: “Það er alger
óþarfi. Það gengur ekkert að mér, eins og eg
hefi sagt ykkur.”
Þegar þau voru farin, sá hún til þess að
bæði dyr og gluggar voru lokaðir. Það var
kannske ekki mikil trygging, en hún var ró-
legri á eftir. Eftir það, dauðþreytt á sál og
líkama, datt hún út af og gleymdi vandræðum
sínum um stund.
Blaða fréttirnar
Morguninn var heiður og hressandi og
heiðin allfögur, þegar Cicelia klæddi sig um
morguninn eftir. Alt sem komið hafði fyrir
um nóttina gat hafa verið draumur.
Niðri í dagstofunni fann hún báða gestina
sitjandi fyrir framan eldinn, þar sem þeir biðu
eftir morgunverði. Frændi hennar var ,þar
ekki; hann var að skrifa bréf.
“Hvernig líður yður núna, Miss Garrrett?”
spurði Philip Voyce með miklum áhyggjusvip.
Eg vona að það sem kom fyrir yður í nótt sem
leið hafi engin ill eftirköst. Ef til vill ætti eg
að láta þess getið, að það var eg sem þaut ofau
þegar eg heyrði yður hljóða, og fann yður í
yfirliði á kalda gólfinu í þessum hryllilegu
göngum. Má eg spyrja hvað kom fyrir yður?”
Cicelia hikaði — þótt Voyce sýndist nógu
einlægur og virtist hafa unnið til þakklætis
hennar, ef að saga hans var sönn, þá gat hún
ekki sagt honum sannleikann. Hvorugum þess-
ara manna gat hún sagt alt eins og það var.
Hún varð að geyma það handa frænda sínum.
En eitthvað varð hún að segja. Báðir
mennimir horfðu á hana með slíkum eftir-
væntingar svip, að þótt hún hefði ekkert haft
til að dyja, mundi það hafa komið henni í
vandræði.
Henni datt því í hug að segja þeim þetta:
“Vindurinn nauðaði: svo mjög á húsinu
síðast liðna nótt,” sagði hún, “að eg gat ekki
söfnað. Eg fór því á fætur til að sjá hvert ein-
hver gluggi í göngunum væri opinn. Þegar
eg var að gá að þessu, heyrðist mér ein-
hver hávaði í áttina til svalanna. Þótt húsið
sé ekki líklegur staður fyrir innbrotsþjófa að
ráðast á, þá fanst mér í þennan svipinn, að
einhver hlyti að hafa brotist inn í húsið.”
Philip Voyce kinkaði kolli og mælti:
“Það var mjög eðlilegt eins og á stóð. Og
það var mjög hraustlega gert af yður að
reyna að ráða ein við innbrotsiþjóf.” Hann
horfði á hana með mestu aðdáun, en stúlkan
flýtti sér með söguna. Aðdiáun hans var næst-
um því eins ógeðfeld og hinn dularfulli blær,
Sem umkringdi hann.
Hin þurra, brakandi rödd Mósesar Grin-
stead rauf nú þögnina.
“Og var þetta þá innbrotsþjófur?” spurði
hann.
Hún var næstum að því, komin að segja
“nei”.
“Eg hafði ekkert tækifæri að ganga úr
skugga um það. Það var mjög dimt, og þar
sem sloknaði á kertinu, sem eg hafði, þá varð
mér fótaskortur og datt. Það var heimsku-
legt af mér að æpa — en eg gat ekki að því
gert.”
Aðdáun Voyce varð nú ennþá sýnilegri.
“Það var hið mesta hreystibragð, sem eg
hefi heyrt um,” sagði hann, “eða hvað segirðu
um það Grinstead?”
Lögmaðurinn lyfti aðeins ljótum öxlunum.
“Ó, já, nútíma stúlkan er mjög einkenni-
leg vera, en yður til hags, Miss Garrett, ætla
eg að gefa það ráð að láta frænda yðar eða
Niel elta innbrotsþjófa um nætur.
Áður en Cicelia gat svarað þessu, sló
Voyce hnefanum í lófann og sagði: “Niel! Gat,
það verið hann. Eg veit að mér kemur þetta
ekkert við, en mér hefir aldrei litist á þann
náunga. Ef hann hefir ekki einhverjar syndir
á samvizkunni, þá ætlar hann sér að fremja
eitthvað Ijótt, það þori eg alveg að ábyrgjast.”
Hann leit á Ciceliu, eins og hann byggist
við staðfestingu þessarar staðhæfingar, en hún
sagði ekkert.
Grinstead snerist til varnar þjóninum. “Eg
hefi þekt Niel síðustu tíu árin,” sagði hann.
“Hann var hjá Mr. Oharles Coxonfield heitn-
um, og var honum hinn ágætasti þjónn. Mr.
Coxonfield fór ætíð mjög lofsverðum orðum
um hann. Og þótt hann væri erfiður húsbóndi,
eins gjörráður og hann var í viðskiftum sínum
við þjónana, þá er eg viss um að Niel gaf
honum aldrei minstu ástæðu til grunsemdar,
því að Mr. Coxonfield mundi þá tafarlaust
hafa rekið hann. Hafið þér heyrt frænda yðar
kvarta yfir Niel, Miss Garrett?” mælti hann og
sneri sér að stúlkunni.
“Frændi minn er ætíð of önnum kafinn til
þess að skifta sér um húshaldið,” svaraði hún.
“En eg hedd því fram, að maðurinn sé
grunsamlegur og áður en langt um líður mun
það koma á daginn.”
í þessu leyti kom Warren Murdoch inn.
“Eg býst við að þið séuð öll hálfdauð úr
hungri,” sagði hann, “og vona eg að þið fyrir-
gefið mér fyrri biðina.”
Gestirnir svöruðu einhverjum kurteisis
orðum, en vísmdamaðurinn kysti frænku sína.
“Eg vona að þú hafir ekki neitt ilt af
æfintýrinu í fyrri nótt, ástin mín,” mælti hann.
Cicelia brosti, og neyddi hún sig til þess;
því að hún sá að frændi hennar lagði ekkert
upp úr þessu atriði, sem henni var þó svo mikið
áhugamál, að hann gerði. Hann bað hana
jafnvel ekki um skýringuna, sem hún hafði
lofað honum.
“Mér líður ágætlega frændi minn,” sagði
hún um leið og þau settust að morgunverði,
sem þá var tilbúinn.
Tveimur stundum síðar sat Cicelia í litlu
dagstofunni er hún hafði ti‘1 sinna eigin af-
nota. Báðir gestirnir voru farnir. Frændi
hennar, sem var hálf önugur, hafði lofað henm
að veita henni áheyrn í tíu mínútur og sam-
kvæmt því ioforði kom hann nú inn í herbergið
og var mjög utan við sig, sem á honum mátti
sjá. Hann reyndi ekki einu sinni að fá sér
sæti.
“Eg vona að Jþú tefjir ekki lengi fyrir mér
Cicelia, það getur ekki verið neitt áríðandi,
sem þú vilt mér —< —”
“Það sem eg ætla að segja þér, frændi, er
mjög áríandi — svo áríðandi að eg fór á fætur
í nótt sem leið til þess að segja þér frá grun
mínum. Eg get ekki talað við þig meðan þú
stendur, svo gerðu svo vel og fáðu þér sæti.”
Warren Murdoch tautaði eitthvað og varð
við ósk hennar.