Heimskringla - 17.03.1937, Blaðsíða 4

HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 17. MARZ 1937
4. SIÐA
l&cintskringla
(Stofnue 18S6)
Kemur út á hverjum miOvikudegi.
Eigendur:
THE VIKING PRESS LTD.
853 og 855 Sargent Avenue, Winnipeg
Talsímis 86 537
Verð blaðslns er $3.00 árgangurinn borgist
ryriríram. Allar borganir sendist:
THE VIKING PRESS LTD.
3U viðskiíta bréí blaðinu aðlútandl sendlst:
Manager THE VIKING PRESS LTD.
853 Sargent Ave., Winnipeg
Ritstjóri STEFÁN EINARSSON ,
Utanáskrift til ritstjórans:
EDITOR HEIMSKRINGLA
853 Sargent Ave., Winnipeg
“Heimskringla” is published
and printed by
THE VIKING PRESS LTD.
853-855 Sargent Avenue, Winnipeg Man.
Teleptoone: 86 537
WINNIPEG, 17. MARZ 1937
MANITOBA-ÞINGIÐ
I.
Þing Manitoba-fylkis hófst fyrir nærri
þrem vikum í þinghúsinu á Broadway,
þessu, sem Kelly reisti, og fékk skömm í
hattinn fyrir. Húsið á einkennilega sögu.
Það er eitt fegursta stjórnarsetur sagt í
vestur fylkjunum og stendur á fögrum,,
háum og gróðursælum bökkum Assini-
boine-árinnar. Jafnvel þeir sem ekki hafa
áður séð það og ekkert þekkja til sögu þess
munu kannast við það, ef þeir eiga leið um
Broadway af úlfalda kryppunni upp úr
þakinu á því, ef þeir hafa nokkurn tíma
séð mynd af úlfalda, og eirstráknum á há-
um stangarenda, sem sýnist vera að tapa
fótfestu og virðist þeim mun líklegri til að
detta ofan á mann, sem nær kemur húsinu.
Kelly sæll, tókst á hendur að reisa þessa
forláta höll fyrir tvær miljónir og átta
hundruð þúsund dollara, en sá að hann var
að tapa á því og bað fylkisstjórnina að
bæta rúmri miljón við, sem gert var. En
þá fór nú gamanið að grána og sannaðist
nú á, að margur verður af aurum api. Lib-
eralar vissu, að fyrir þinghúsið var of-
borgað með hálfri fimtu miljón dollara,
sem Kelly krafðist nú, og A. B. Hudson gat
fært sannanir fyrir því, að svo væri og eitt-
hvað af þessari auka miljón hlyti að vera í
kosningasjóð stjórnarinnar. Eh þá varð
stjórnarformaður, Sir Rodmond Roblin,
snúðugur á svip og sagði stöðu sinni lausri,
þó nýkosinn væri með meirihluta þing-
sæta og bað fylkisstjóra og liberala að taka
við, og sýna að þeir gætu betur gert. Efnd-
irnar á því urðu þær, að þegar þessi höll
var fullgerð í höndum liberala, kostaði hún
á þrettándu railjón dollara! Nú hafa milli
8 eða 9 miljónir verið greiddir í vexti af
þinghússkuldinni en undralítið í höfuð-
stólnum, svo nú kostar kofinn um 20 milj.
dollara. Og það er spá spakra, að um það
leyti, sem skuldin verði öll greidd, muni
þinghúsið kosta Manitoba-búa um 30 milj.
dollara. En af Hudson er það að segja, að
liberalar fundu engan réttlátari í sinni
Israel og skipuðu hann dómara í hæsta-
rétti. Er hann þar enn við góða heilsu. Og
liberölum hefir aldrei síðan að þeir tóku
við völdum orðið misdægurt út af þinghús-
kostnaðinum.
II.
Á fylkisþinginu hafa nú margar ræður
verið fluttar, en fyrsta málið, sem samþykt
hefir náð, er að byrja þingstarfið á hverj-
um degi með bænahaldi. Þetta er með öllu
nýtt. Þing hefir nú verið haldið í 67 ár án
bænahalds eða daglegrar iðkunar húslestra
eða jafnvel guðrækninnar góðu. Hvort
flutningsmaður tillögu þessarar, Mr. Ket-
chen, hefir litið svo á, að þingið hafi verið
hálf guðlaus samkunda undanfarin ár, eða
að hann hreyfir þessu af því, að nú er í
fyrsta skifti kommúnisti á þingi, sem hon-
um og fleirum þykir vísast, að sé trúlítill,
skal ekkert um sagt. En það sýnir hve vel
hugsandi þingliðið yfirleitt er, að á móti
tillögunni mælti enginn nema Mr. Stubbs,
ekki einu sinni kommúnstinn. Stubbs álítur
góðar bænir lítið duga, þegar ílt á að ské.
Og meðan ekki væri alger skilnaður ríkis
og kirkju, væri engra sannra framfara að
vænta og hefði aldrei verið. Mr. Hyman
var að vísu svipaðrar skoðunar og Stubbs,
en hann var fjarri, er atkvæðagreiðslan
fór fram, svo Stubbs var sá eini, er atkvæði
greiddi á móti tillögunni. Þingið hefir því
þessu afkastað, þó lítið kunni að þykja,
fyrir þingmannalaunin og ljósakostnaðinn
allan sem að vísu Winnipeg Electric græðir
á en aðrir ekki.
III.
Þegar hásætisræðan hafði verið flutt,
reis forsætisráðherra John Bracken úr sæti
og tilkynti þinginu, að hann ætlaði sjálfur
að verja stjórnarboðskapinn, með aðstoð
dómsmálaráðherra, Mr. Major. Þótti þetta
nýlunda, því stuðnings-menn hásætisræð-
unnar hafa vanalega verið nýliðar á þingi.
Stjórnarformaður hefir aldrei fyr gert til-
löguna um að hásætisræðan væri samþykt.
Ástæðan fyrir því er auðsæ.Það er á vitund
allra, að hásætisræðan er samin af forsæt-
isráðherra, er hans eigin tillaga til þings-
ins. Tillaga hans á eigin tillögu ofan er að
minsta kosti broslegur uppétningur ef
ekki brot á þingsköpum; var og þegar at-
hygli vakin á hvort þetta væri lög af
nokkrum þingmönnum. En Mr. Bracken
brá ekki við það. Hann leit með kýmnis-
brosi til dr. Fox og ungfrú Halldórsson og
annara social credit sinna, hvesti síðar,
augun á þingheim og kvað þetta ásetning
sinn. Ennfremur lýsti hann því einarðlega
yfir, að hann tæki engar tillögur andstæð-
inga um annað en hásætisræðuna til
greina, sem vantrausts-yfirlýsingu á stjórn
sína.
Að því búnu hélt Mr. Bracken áfram að
mæla með tillögu sinni um sína eigin til-
lögu (hásætisræðuna). Benti hann á að
skólaskatturinn yrði lækkaður um 10%, en
til þess að kaup kennara yrði ekki af þeim
völdum lækkað, ætlaði stjórn hans að bæta
75c til $1.00 við kaup þeirra á dag. Enn-
fremur yrði 2% vinnulaunaskattslögunum
breytt, svo að 35,000 manna, sem fátækast-
ir væru (og forsætisráðherra leit um leið til
Littericks, kommúnista), yrðu undanþegn-
ir skatti. Þá yrði fé varið til umbóta á
þjóðvegum, til rífari ellistyrks, til spítala,
til hærri mæðrastyrks, til skóla og til heil-
brigðismála.
Þingmenn ráku nú upp stór augu og
spurði hver annan hvaðan féð kæmi til
alls þessa og hvort að fylkið væri svona
miklu betur af, en látið væri, að það gæti
þetta? En Bracken las í hug þeirra og
kvað fylkið hafa greitt allar skuldir eða
kostnað sinn til þessa, nema lánin til at-
vinnulausra. Vextir af fylkisskuldinni
yrðu lækkaðir. En hann kvaðst ætla að
knýja á dyr sambandsstjómarinnar um að
taka að sér greiðslu á öllum ellistyrknum,
veitingar til þjóðvega-viðgerða og allan
kostnað í sambandi við atvinnuleysi. Köll-
uðu sumir, sem á hlýddu, að þetta væri nú
að telja ungana áður en þeir kæmu úr egg-
inu, og kváðu Bracken lítið hafa lært af
reynslu sinn í fjárstyrksleitinni til sam-
bandsstjórnarinnar. Ef fyrirhuguð störf
stjórnarinnar yltu á þessu, væri bezt, að
sem fæst væri um þau sagt.
IV.
Af andstæðingum stjórnarinnar, tók Mr.
Willis, foringi íhaldsmanna fyrstur til
máls um hásætisræðuna. Hann er 41 árs
áð aldri og semur og flytur ræður sínar öll-
um betur, sem nú eru á þingi. Einurð,
dómgreind og kurteisi prýða hann sem
þingmann. Á áheyrendapöllum þingsins
var f jölskipaðra en nokkru sinni hefir áður
verið á fylkisþinginu, að undantekinni
þingsetningunni, en þá er auk ræðanna
1bæði lúðra-blástur að heyra og raðir
.skrautklæddra hersveita að sjá sem kven-
fólk rennir hýru auga til en karlmenn
öfunda. Mr. Willis hóf ræðu sína með því
að minnast á afkomu fylkisbúa óg fjárhag
fylkisins. Kvað hann hag fylkisins svo
komið, að hann væri öllum sönnum borg-
urum áhyggju-efni. Skylda hvers manns
væri að vinna að bættum hag f jöldans. Það
væri skylda Bracken-stjórnarinnar, sem
annara og yfirlýsing forsætisráðherra
Brackens um, að hann væri ábyrgðarlaus
og teldi sér óviðkomandi vantrausts-yfir-
lýsingar á stjórnina, væri fjarstæða. Hann
kvað stjórn hvers þjóðfélags bera ábyrgð
á hverju, sem hún hafðist að, hvort sem í
smáu eða stóru væri. Með þessu ætti h$nn
ekki við, að hann aðstoðaði ekki stjórnina
í því starfi er til verulegra umbóta horfði,
en hann varaði stjórnina við því, að fara
varlega. Hann kvað ekki flokk ,sinn
hungra eða þyrsta eftir embætti eða völd-
um, en aðstoðar sinnar væri aðeins að
vænta í þeim málum er til sannra umbóta
horfðu.
Mr. Willis mintist og á aðgerðarleysi
stjórnarinnar; kvað aðeins tvent liggja
sögulegt eftir hana, en það væri samning-
ur hennar við social credit-þingflokkinn og
pílagrímsferðirnar til hinnar helgu borgar,
Ottawa. En hag eða viðreisn fylkisins
kæmi hvortveggja jafn-mikið eða jafnlítið
við.
Dr. Fox lét til sín heyra 23. febrúar. En
hvernig sem í ræðu hans er leitað að á-
stæðu fyrir sameiningu flokks hans og
stjórnarinnar, er ekkert úm það að finna.
Hann segir flokk sinn fylgja stjórninni af
því að hann skoði það veginn til velmegur-
ar og farsældar íbúum þessa fylkis. En ef
taka á þessi orð Dr. Fox alvarlega, hvers
vegna fylti hann þá ekki flokk Brackens í
kosningunum s. .1 sumar? Að þessari yfir-
lýsingu gerðri flytur Dr. Fox sína social
credit ræðu, fordæmir peningavaldið og
viðskiftin og telur skipulagið á þessu
hvorutveggja því valdandi, að kaupgeta og
framleiðsla standist aldrei á og því verði
hallæri í allsnægtum. Þetta er alt gott og
blessað og í anda social credit stefnunnar,
en hvaða samræmi er í því og t. d. Sjö-
systrá fossasölu Bracekns o. s. frv. ?
Fyrir nokkru síðan birtist ritstjórnar-
grein í blaðinu Winnipeg Free Press með
fyrirsönginni: “Credit to Social Credit”,
(Heiður sé Social Credit). Þetta var um
leið og Dr. Fox lofaði Bracken-stjórninni
stuðningi sínum. Meiri óvin social credit
stefnunnar er ekki hægt að finna þó leitað
sé með logandi ljósi, í öllu vesturlandinu,
en áminst blað. Þegar þannig stendpr þar
í seglin, er allra veðra von.
Kommúnisti einn, Mr. Litterick, á sæti
á fylkisþinginu. En það var eins með hann
og social credit þingflokkinn, að hann gekk
Bracken fús á hönd. Af ræðu að dæma sem
hann hélt í þinginu, er rangnefni að kalla
hann kommúnista. Hann er annað hvort
tól Brackens eða hann er bara eðlilega í-
haldsamur skoti eins og Bracken.
En harðorðasta ræðan á þinginu á móti
Bracken-stjórninni, var flutt af Mr. Stubbs
25. febrúar. Áheyrenda pallar voru troð-
fullir. Ræðuna byrjaði Mr. Stubbs með
því, að hann mintist tveggja þá nýlátinna
mikilmenna í þessu fylki, Sir Rodmond
Roblin og Dr. D. A. Stewart, yfirlæknis á
Ninette berklahælinu. Kvað hann báða
þessa menn hafa unnið ströf, sem mikils-
verð væru og framtíðin byggi að. Eins
hafði mátt segj um T. C. Norris. En hann
hefði orðið fyrir þeirri raun að lifa það, að
sjá eftirmann sinn leggja alt í rústir, sem
hann hefði reynt að byggja upp. Það hefði
Bracken gert. Þegar hann fyrst kom til
valda, hefði hann lofað liberölum öllu góðu,
en hefði svikið alt, er hann mátti við koma,
eins og hann hefði ávalt síðan gert. Og
liberal flokknum hefði hann sem næst
dregt. f stjórn hefði hann brugðist trausti
almennings sem háskólahneykslið og ótal
margt fleira sannaði. Á síðasta þingi hefði
hann lofað til halds og trausts, að kosning-
ar yrðu ekki á árinu 1936, en allir vissu
hvernig hann hefði efnt það. En enda þótt
hann hefði með þeim svikum náð í fleiri
þingsæti en hinir flokkarnir, sæti hann nú
í trássi við lög við völd. Hann hafði átt að
kalla þing saman strax eftir kosningarnar
og koma sér saman við alla þingflokka um
hvað gera skyldi. En í stað þess sæti
Bracken við völd í óþökk góðra manna og
með minni hluta atkvæða kjósenda.
Mr. Stubbs kvaðst hafa verið að vona
að íhaldsfolkkurinn ynni kosninguna s. 1.
sumar. Enda þótt hann væri ekki nær
stefnu þeirra en liberala, hefði hann heldur
viljað sjá þá við völd en Bracken. Sig
tæki að vrsu sárt að sjá Willis, ungan, gáf-
aðan mann tilheyra íhaldsflokkinum, en
hann var ekki vonlaus um, að þegar hann
væri kominn á sinn aldur, yrði hann orðinn
sósíalisti. “Sjálfur var eg liberal á hans
aldri”, sagði Stubbs.
Mr. Stubbs þverneitaði staðhæfingu
Brackens um að fylkið hefði ekki safnað
skuldum, nema að því er komi við atvinnu-
leysinu. Hann kvað fylkið hafa tekið
hálfa sjöundu miljón dala lán á nokkrum
árum til þess að borga með árlegan tekju-
halla, sem átt hefi sér stað, þrátt fyrir það
þó öll útgjöld til atvinnuleysisins væru ekki
talin á reikningum fylkisins og ekkert af
stjórnarstarfi, sem hægt væri að komast
hjá, að telja á ársreikningi, en væri fært
komandi árum til útgjalda.
Samningur social credit þingmanna um
að styðja Bracken-stjórnina, sagði Mr.
Stubbs með því svívirðilegasta, sem gerst
hefði í pólitískri sögu þessa fylkis. Og
ekkert hefði mint sig eins á mangarann og
þegar Dr. Fox hefði þotið norður til The
Pas, á meðan á kosningu þar stóð, til þess
að bjóða Bracken fylgi sitt. Það er talað
um social credit sinna á þingi. “Eg sé þá
ekki fremur en liberala”, sagði Stubbs.
Að senda verkamenn til bænda í vinnu
fyrir $5. á mánuði, eins og fylkis- og sam-
bandsstjórnin væri að gera, kallaði Mr.
Stubbs glæpsamlegt athæfi. Kvað h^nn
bændur hafa notað sér þetta til að reka þá
frá vinnu, sem þeir hefðu orðið að gjalda
hærra kaup. Þetta væri aðferð, sem þræla-
kaupmönnum sæmdi, en ekki stjórnum í
lýðfrjálsu landi.
Böl mannanna er ekki náttúr-
unni að kenna, heldur stjórn-
skipulaginu. Hver er lækning-
in? Sósíalismi, segir Stubbs,
stjórn eða skipulagning á fram-
leiðslu, viðskiftum o. s. frv. o. s.
frv.
Um ræður annara er fátt að
segja. — S. J. Farmer, leiðtogi
verkamanna hefir svo oft áður
talað á þingi, að hér er ekki þörf
að endurtaka það. Ræður hans
eru hver annari Svipaðar. En
Mr. Hyman, sem eflaust er þétt-
asti og lærðasti maðurinn í hópi
verkamanna eða C.C.F. flokksins
vakti all snarplega máis á því að
Bracken stjórnin hefði auglýst
tédrykkju samkvæmi í sambandi
við kosningafundi sína og það
væri lögum gagnstætt. Vildi
hann skipa nefnd í að rannsaka
það mál. En málinu var eytt,
meðfram af því, að Mr. Hyman
gat ekki sannað með öðru en
auglýsingum stjórnarinnar, er
auðvitað báru það eitt með sér
að tedrykkja hefði farið fram á
kosningafundum stjórnarinnar,
en það var ekki álitið þess vert,
að elta grátt silfur út af því, í
dýrtíð eins og nú væri. Frá
Brandon var einnig kvartað und-
an veizluhöldum stjórnarinnar á
kosningafundum og bjórflóði,
svo þetta hefir víðar átt sér stað
en í bænum.
Miss Halldórsson, fyrsta ís-
lenzka konan á fylkisþingi Mani-
toba (Mrs. Rogers var fyrsta
konan sem á þfylkisþing hefir
verið kosin og sú eina á undan
Miss Halldórsson), hefir haldið
tvær eða þrjár ræður. Var
fyrsta ræða hennar all-löng og
skemtileg. Hún kvaðst hafa ver-
ið kennari Mr. Willis, leiðtoga í-
haldsflokksins, en ábyrgð bæri
hún ekki á hvaða skoðanir hann
nú hefði. Það er ávalt gott, er
fólk getur gert að gamni sínu en
hefir Miss Halldórsson ekki jafn-
framt ábyrgðar að gæta gagn-
vart eigin skoðunum. Vér trú-
um illa að hún hafi af kjósendum
verið valin í stað Skúla á þing til
að styðja Bracken-stjórnina. En
að því sleptu, flutti Miss Hall-
dórsson þarna ræðu um social
credit, vel og skipulega í stíl
komið, sem vænta mátti. At-
hugasemdir hennar við mál á
þingi hafa og verið skarplegar.
— Hún er þjóðflokki sínum til
sóma sakir góðra hæfileika; út
á hana er aðeins það að setja,
að hún styður endemis Bracken-
stjórnina að málum.
V.
úr ræðum þingmanna skal nú
ekki fleira tilfært. Hásætisræð-
an hefir verið samþykt í einu
hljóði, eða án nafnakalls. Fjár-
lögin eru þá næst. Var áætlun
lögð fram í þinginu í síðustu
vikulokin, en fjármálaræðan
kvað ekki verða flutt fyrri en
kunnugt er um hvort Ottawa-
stjórnin verður við fjárkröfun-
um sem til hennar eru gerðar.
Á fjárlögunum er gert ráð fyr-
ir að útgjöld ársins 1937—38,
nemi $14,564,148. Síðast liðið ár
námu þau $14,097.549. Vextir á
skuldinni eru um 6 miljónir dála,
eins og s. 1. ár. En hærri eru út-
gjöldin vegna þess, að veitingar
hækka eitthvað til skóla, til bún-
aðar, til ellistyrks (vegna þess
að þeim fjölgar sem ellistyrk
higgja) til vega og fleira. Nýir
útgjaldaliðir eru $15,000 til að
rannsaka efnahag fylkisins til
þess að undirbúa fyrir social
credit fyrirkomulag, og $17,000
til endurbóta flugskipa, sem
fljúga um norður héruð Mani-
toba.
Við $500,000, tekjuhalla er bú-
ist eða $700,000, ef viss veiting
til skóla verður samþykt, sem
getur um í hásætisræðunni.
Alt útlit er fyrir, að Bracken
verði við völd áfram. íhalds-
menn fýsir ekki að taka við völd-
um með fjárhag fylkisins eins
og hann er. Social Credit sinn-
ar og kommúnistinn gengu svo
langt, ^ð fylla flokk stjórnarinn-
ar til að afstýra kosningu. —
Kosningar kosta þingmanna-efn-
in mikið, ef til vill helming þing-
launanna fyrsta árið. Það er
ekki mótvon þó þeim þyki nokk-
uð snemt, að kosning fari fram
á þessu ári. Spursmálið er samt,
hvað lengi verður við algeru
gjaldþroti spornað með Bracken
við völd?
BRÉF TIL HKR.
frá G. J. Oleson
Glenboro, Man.,
1. marz, 1937
I.
Inngangsorð
Með þessum línum vil eg
senda Heimskringlu þakklæti
fyrir margan fróðleik, sem hún
hefir flutt mér á árinu liðna,
sem og á undanförnum árum;
má það þaklæti einnig ná til
Lögbergs, sem svo margt gott og
uppbyggilegt hefir flutt á liðn-
um árum. Þó margt eigi ekki
við smekk minn sem blöðin flytja
þá samt sem áður er það hverf-
andi í samanburði við alt hitt,
sem gleði og uppbyggingu færir.
fslendingar eru í stórri þakklæt-
isskuld við ísl. vikublöðin, og er
það sízt Vestur-íslendingum til
sæmdar, að svelta blöðin svo að
þau geti vart dregið fram lífið,
en það er ekki nema í samræmi
við þá andlegu deyfð sem virðist
alstaðar hvíla yfir ísl. félagslífi
og mennigarlífi, þrátt fyrir
alt hið háværa gum um andlega
yfirburði fslendinga alstaðar í
ræðu og riti. Þrátt fyrir alt finst
mér að eg og íslendingar yfir-
leitt væru sem staddir á eyðiey
ef alt í einu blöðin neyddust til
að hætta að koma út, og alt
samband slitnaði milli íslendinga
víðsvegar um þessa heimsálfu,
og þrátt fyrir hið ágæta og
merkilega hérlenda menningar-
líf, sem eg skal verða fyrsti mað-
ur til að játa og viðurkenna. En
þó raunalegt sé, þá virðist sú
hugsun vera að verða afar sterk
hér, sem ýmsir gamlir menn á
íslandi áttu að hafa sagt í fyrnd-
inni að bókvitið verði ekki látið
í askana. En þó ættu allir menn
að vera svo heilskygnir að sjá
það og kannast við það, að mað-
urinn lifir ekki á einu saman
brauði.
Nú er árið 1936 fyrir nokkru
á enda liðið og nýtt ár byrjað.
Þegar maður lítur til baka, er
margs að minnast; á hvert bygð-
arlag og hvert heimili sitt sigur-
ljóð og sína raunabögu.' Hafa
árin 6 til 7 hin síðustu verið
ströngustu erfiðleika ár hér sem
víðsvegar annarstaðar. f þessu
eigi að síður farsæla og góða
landi, hafa kornræktar héruðin,
eins og gefur að skilja, verið
harðast leikin, sökum hins afar-
lága hveitiverðs, en afar háa
kostnaðar, sem jarðyrkjunni er
samfara.
Við erum hér á takmörkum
þurkabeltisins og uppskeran hef-
ir verið stórskemd flest þessi
kreppuár, þó á hinn bóginn hafi
aldrei verið alger uppskerubrest-
ur; og fyrir það má fólk vera
forsjóninni þakklátt. Strax er
lengra dregur suðvestur, hefir
ástandið versnað sökum þurka
og engisprettu faraldurs, og hef-
ir á ýmsum stöðum ástandið ver-
ið hrömulegt, eins og kunnugt er,
og fjöldi fólks orðið að yfirgefa
heimili sín og leita sér bjargar
annarstaðar.
Veturinn síðasti var einn sá
kaldasti í mannaminnum, voru
uppihaldslausar hörkur um
tveggja mánaða tíma, og því
hvað eldsneyti og fóður fyrir
skepnur snertir eyðslufrekari en
vanalega. Sumarið var þurt og
eins og allir vita eitt allra heit-
asta sumar sem sögur fara af,
afskaplegir hitar er fyrir alvöru
byrjuðu með júlí og héldust
uppihaldslaust fram yfir hveiti-
slátt. Og á því tímabili var sama
sem engin úrkoma; var þrátt
fyrir það nokkur uppskera af
hveiti, allvíða hálf uppskera, en
hafrar og bygg víðast hvar bráð-