Heimskringla - 17.03.1937, Side 6

6. SlÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 17. MARZ 1937
Húsið Milli
Sandhæðanna
t
Eftir Robert Louis Stevenson
Aldrei hefi eg séð slíkan furðusvip á andliti
nokkurs manns. Hann réðist á mig án þess að
mæla orð af vörum; eitthvað blikaði í hendi
hans og langur rítingur stefndi mér í hjarta-
stað. Hvert sem það var nú snarræði mitt eða
hepnisleysi hans að kenna, þá risti hnífsblaðið
öxl mína en hnífshjölturinn og hnefinn, sem
fylgdi þeim skullu á vörum mér með miklu afli,
og í sömu svipan dró eg hann til jarðar. Eg
flúði en ekki langt. Eg hafði oft athugað sand-
hæðirnar, hve vel fallnar þær væru til laun-
sáturs, og til sóknar og varnar í ófriði. Faldi eg
mig því eitthvað tíu fet frá, það hafði sloknað á
ljóskerinu. En mér til mestu undrunar sá eg
Northmour smjúga eins og hund inn í sumar-
húsið og heyrði hann loka dyrunum með járn-
slagbröndum.
Hann hafði ekki elt mig. Hann hafði flúið.
Hann sem eg vissi að var allra manna hugrakk-
astur. Á þessu furðaði eg mig. En þetta var
reyndar alt saman svo furðulegt. Undirbúning-
urinn í húsinu, gestirnir og flutningur þeirra
þangað að næturlagi, morðtilraun hans við mig
og umfram alt, að hann skyldi hafa reiddan rít-
ing á sér, sem virtist koma illa heim við þá
tíma sem við lifðum á, aldrei nema þó erindi
hans væri með nokkrum óvenjulegum hætti. Og
svo að leggja á flótta og læsa sig inni. Mér
þótti næstum skömm að trúa mínum eigin skiln-
ingarvitum.
Er eg braut heilann um þetta þá varð eg
var áverkans, sem eg hafði hlotið. Lagði eg því
af stað eftir ýmsum krókleiðum og náði loks
tjaldstað mínum. Á leiðinni þangað fór eg frarn
hjá fóstrunni og bætti það einni gátunni við,
fólkið í sumarhúsinu ætlaði auðsæilega að mat-
reiða sjálft óg þjóna sér þarna, og virtist því
vera mikil launung yfir þessu öllu, er fólkið tók
á sig öll þessi óþægindi vegna þessarar ástæðu.
Er eg kom í bæli mitt drap eg eldinn til
frekari tryggingar og kveikti ljós til að rann-
saka sárið á öxlinni. Það var smáskeina, þótt
hún blæddi mjög. Batt eg sárið eins vel og mér
var auðið og lagði við það blautan bakstur. Á
meðan sagði eg Northmour og öllu hans leyni-
bruggi rstríð á hendur. Eg er ekki að eðlisfari
heiftúðugur maður og heíd eg að eg væri forvitu
ari en hvað eg var reiður. En eg hugsaði hon-
um þegjandi þörfina og í því skyni tók eg upp
skammbyssuna mína, hreinsaði hana og hlóð
hana á ný. Því næst var að sjá fyrir hestinum,
sem vel gat komið upp um mig. Þessvegn t
teymdi eg hann löngu fyrir dag yfir melana í
áttina til fiskiþorpsins og kom honum þar fyrir.
í tvo daga læddist eg í kring um sumarhús-
ið í skjóli hæðanna. Þessar lágu hæðir með döl-
unum á milli urðu mér eins og hulinshjálmur.
Við þetta áhugamál mitt, sem kannske var ekki
sem heiðarlegast, en engu að síður uppörfandi.
En þrátt fyrir það fékk eg fátt að vita um
Northmour eða g.esti hans.
Ný matvæli voru flutt um hánætur frá
óðalssetrinu yfir að húsinu. Það gerði gamla
konan. Stundum gengu þau Northmour og
stúlkan bæði saman eða sitt í hvoru lagi á
ströndinni, var auðséð að útivera þeirra átti
ekki að sjást, því þangað var ekkert útsýni
nema frá sjónum. En eigi að síður kom mér
þetta ágætlega, því að eg lá á hæsta hólnum og
horfði á þau þaðan. Hái maðurinn virtist hafo
horfið með öllu. Hann kom aldrei út og sást
aldrei í neinum glugganum að svo miklu leyti,
sem eg sá, en eg þorði ekki að koma mjög nærri
á daginn, en á nóttunni þegar eg gat komið nær,
voru allir lægri gluggarnir með hlerum fyr:r
eins og til að standast umsátur. Stundum hélt
eg að hái maðurinn lægi í rúminu, því að eg
mundi eftir hve veiklulegur hann var á fæti, en
stundum hélt eg að hann hefði farið burtu fyrir
fult og alt og stúlkan og Northmour væru tvö
ein í húsinu, og jafnvel þá kunni eg því illa.
Hvort þau voru gift eða ekki var mér ó-
kunnugt um en eg hafði séð nóg til þess að efast
um vinskapinn milli þeirra.Þó að eg gæti aldrei
heyrt neitt, sem þau sögðu né séð með vissu,
nema endrum og eins svipbrigðin á andlitutn
þeirra, þá voru þau eitthvað svo stirðleg í við-
mótinu hvert við annað, að þau virtust óvinir.
Stúlkan gekk hraðar þegar hún var með North-
mour, en þegar hún var alein, en eg bjóst við
að útivistin mundi hafa gagnstæð áhrif á göngu
þeirra og tefja hana heldur en hraða henni.
Ennfremur gekk stúlkan ætíð eins og þrjú fet
frá honum og hélt regnhlífinni eins og hlífiskildi
milli sín og hans.og fjarlægðist hann ætíð, er
hann reyndi að nálgast hana á göngunni. Þótti
mér það góð sjón og hló með sjálfum mér að
þessu.
Snemma morguns^ hins þriðja dags gekk
unga stúlkan úti alein og sá eg mér til hrygðar
að hún grét oftar en einu sinni. Eins og þið
sjáið þá var hjarta mitt snortið, þótt eg vissi
það ekki sjálfur. Hún var þrekleg en þó létt í
spori og bar sig yndislega, svo að hvert spor
hennar varð aðdáanlegt. Virtist mér að frá
henni stafaði bæði blíða og tign.
Dagurinn var svo blíður og hressandi að hún
gekk í annað sinni úti þann dag, en nú var
Northmour með henni og þau höfðu verið að-
eins stutta stund á ströndinni, þegar eg sá hann
taka hendur hennar að henni nauðugri. Hún
braust um og rak upp hljóð, sem var næstum
því vein. Eg stökk á fætur óminnugur þess
hvernig á stóð fyrir mér en áður en eg hafði
stigið eitt fet, sá eg Northmour hneigja sig
berhöfðaðan fyrir henni, eins og hann bæði
hana fyrirgefningar og lagðist eg þá aftur fyrir
í fylgsni mínu. Þau skiftust á fáum orðum og
því næst laut hann henni á ný og gekk svo heim
að húsinu. Hann gekk nærri þar sem eg var,
og sá eg að hann var dreyrrauður og hjó blómin
sundur með göngustafnum. Ekki var það án
ánægju að eg sá handbragð mitt í skrámu undir
hægra auganu og myndarlegan svartan baug
kringum augnatóttina.
SJúlkan stóð tímakorn þar sem hann hafði
skilið við hana og; horfði fram hjá höfðanum út
yfir blikandi hafið, en alt í einu var eins og hún
varpaði af sér áhyggjunum og safnaði kjark.
tók hún að ganga með hröðum og ákveðnura
skrefum. Vegna hugaræsingsins hafði hún
gleymt því hvar hún var, og sá eg hana ganga
beint að kviksandinum þar sem hann var verst-
ur og hættulegastur. Tvo eða þrjú skref enn og
líf hennar mundi hafa verið í hinni mestu hættu.
Eg rendi mér því niður sandhæðina, sem var
snarbrött, hljóp í áttina til hennar og sagði
henni að stansa. • Hún gerði það og sneri sér
við. Það var ekki spor af ótta í svip hennar og
hún gekk beint upp að mér eins og drotning. Eg
var berfættur og eins og venjulegur sjómaður
nema að því leyti að eg hafði egypskan trefil um'
mittið, og áleit hún mig líklega vera frá þorp-
inu, í beituleit. Er eg sá hana þannig, tigulega
og ákveðna á svip, þá fyltist eg aðdáun og undr-
unar og mér fanst hún ennþá fegurri, en eg
hafði gert mér hugmynd um að hún væri. Þetta
álit mitt á henni var líka rétt. Því að hún
breytti djarflega og kvenlega í senn og var sú
framkoma hennar aðdáanlega og aðlaðandi. —
Þannig var framkoma konunnar minnar alla
hennar æfi.
_ “Hvað á þetta að þýða?” spurði hún.
“Þú varst í þann veginn að ganga út í kvik-
sandinn,” svaraði eg.
“Þú átt ekki heima hérna,” mælti hún. “Þú
talar eins og mentaður maður.”
“Eg vona að eiga það nafn,” sagði eg, “þó
eg sé svona til fara.”
En hún hafði nú tekið eftir treflinum.
“ó,” sagði hún, “þessi trefill kemur upp
um þig.”
“Þú hefir viðhaft orðið að koma upp um,”
mælti eg. “Mætti eg biðja þig að koma ekki
upp um mig. Eg mátti til að koma fram úr
felustáð mínum þín vegna, en ef Northmour
kæmist að því hver eg er þá gæti það orðið mér
verra en óþægilegt.”
“Veist þú við hvern þú ert að tala?” spurði
hún.
“Ekki þó við konuna hans?” spurði eg í
stað þess að svara.
Hún hristi höfuðið, en alt af var hún að
horfa á andlit mitt með athugulum vandræða-
svip. Því næst mælti hún:
“Þú hefir hreinskilinn svip. Vertu þá í
breytni þinni eins, herra minn, og segðu mér
hvað þú vilt og hvajð þú óttast. Heldur þú að
eg geti gert þér nokkuð ilt. Þú hefir miklu
meira tækifæri að verða mér til tjóns! En þú
ert góðmannlegur. Hvað á það að þýða að þú
se^m ert heldri- maður, skulir læðast eins og
njósnari um þennan eyðistað? Segðu mér hver
það er, sem þú hatar?
“Eg hata engan,” svaraði eg, “og eg óttast
engan heldur ef hann gengur beint framan að
mér. Eg heiti Cassilis — Frank Cassilis. Eg
flækist um landið að gamni mínu. Eg er einn
af elztu vinum Northmours. Fyrir þremur
dögum síðan, kastaði eg til hans kveðju hérna á
melunum, en í stað þess að taka henni, lagði
hann mig með hníf í öxlina.
“Það varst þá þú?”
“Hversvegna gerði hann það?” spurði eg
hana'og leiddi hjá mér spurningu hennar. “Eg
fæ ekki skilið það og langar ekkert til að vita
það. Eg á ekki marga vini og sækist ekki eftir
þeim, en enginn skal hræða mig brott frá þeim
stað er eg dvel á. Eg hefi tjaldað hér áður en
hann kom og er hér enn. Ef þú heldur að eg
sé háskalegur þér eða þínum, frú mín, þá geþur
þú ráðið bót á því. Segðu honum að eg sé hér
og í nótt getur hann óhindraður myrt mig á
meðan eg sef.” Að svo mæltu tók eg ofan í
kveðju skyni og klöngraðist síðan inn á milli
sandhæðanna. Eg veit ekki hvernig á því stóð,
en mér fanst eg vera beittur óskaplegum rang-
indum, og fanst mér eg vera hetja og píslarvott-
ur í senn. Þótt eg hefði í rauninni ekkert mér
til málsbóta, eða nokkra afsökun fyrir fram-'
ferði mínu. Eg var þarna vegna forvitni, sem
ekki var nema eðlilegt, og auk þess hafði eg
annan tilgang, sem mér var á þessu stigi máls-
ins ógerningur að segja þessari ungu, útvöldu
stúlku hjarta míns frá.
Því þetta kvöld hugsaði eg ekki um neina
aðra en hana. Og þótt öll breytni hennar væri
mjög tortryggnisleg, þá gat eg ekki tortrygt
hana. Eg hafði lagt líf mitt að veði að hún var
saklaus af öllu illu. Eins var eg sannfærður um
það, að þegar alt kæmi fram í dagsljósið mundi
hún reynast saklaus. En hvernig sem eg braut J
heilann, fann eg enga skýringu á sambandi
hennar og Northmours. En engu að síður var
eg viss um sakleysi hennar, og var sá dómur •
bygður á hugboði í stað skynsamlegrar reynsh’
og eins og eg hefi sagt, sofnaði eg þetta kvöld
með hugsunina um hana undir koddanum.
Næsta dag kom hún út til mín á sama
tíma og var hún einsömul. Strax og hún var
komin í hvarf frá húsinu kallaði hún á mig í
lágum rómi. Eg furðaði mig á því hversu náföl
hún var og virtist í mikilli geðshræringu.
“Mr. Cassilis!” hrópaði hún; “Mr. Cassilis.”
Eg kom strax niður í fjöruna og sá eg að
henni létti í skapi er hún sá mig.
“Æ”, stundi hún í hásum rómi, eins og
henni væri mjög þungt fyrir brjósti. “Guði sé
lof að þú ert ennþá heill á húfi. Eg vissi að þú
mundir vera hér ef þú værir lifandi.” (Var þetta
nú ekki undarlegt? Svona fljótt og viturlega,
býr forsjónin hjörtu vor undir æfilanga sam-
búð. Því bæði eg og konan mín höfðum bæði
forspá um þennan dag. Eg hafði vonað að
hún mundi leita mín, og hún var viss um að
finna mig þarna.) “Vertu ekki lengur hér,”
V bætti hún við í flýti. “Dveldu hér ekki lengur.
Lofaðu mér því að sofa ekki lengur júti í skógin-
um. Þú veist ekki hvað eg tek út. Eg sofnaði
ekki dúr síðustu nótt vegna umhugsunar um þá
hættu, sem þú ert staddur í.”
“Hættu!” át eg eftir henni. “Frá hverjum
stafar sú hætta ? Frá Northmour ?”
“Nei, nei,” sagði hún. “Heldurðu að eg
hafi sagt honum frá þér eftir það sem þú sagðir
mér í gær?”
“Ef hættan stafar ekki frá honum. Frá
hverjum stafar hún þá?”
“Þú mátt ekki spyrja mig um það,” svaraði
hún, “því áð eg má ekki segja þér frá því, en þú
mátt trúa því að þú verður að fara héðan. Farðu
fljótt í burtu og flýttu þér, því að líf þitt er í
hættu.”
“Svona ákafi er aldrei vel fallinn til að hafa
ungan gerðríkan- mann af höndum sér.” Þrái
minn óx við þessa áskorun hennar og sór eg það
nú við alt sem mér var heilagt áð vera kyr, og
einstæðingsskapur hennar styrkti ennfremur
ásetning minn.
“Þú mátt ekki líta svo á að eg sé of fram-
hleypin, frú mín,” svaraði eg, “en ef þessi stað-
ur er svona háskalegur, þá gæti hann verið
háskalegur fyrir þig líka.”
Hún leit á mig ásakandi augnaráði
“Fyrir þig og föður þinn”, bætti eg við, en
hún hrökk við og tók fram í fyrir mér.
“Föður minn! Hvemig veistu það ?” hróp-
aði hún.
“Eg sá ykkur saman þegar þið lentuð,”
svaraði eg. Ekki veit eg hvernig á því stóð, en
þetta svar virtist okkur báðum nægilegt. “En”,
bætti eg við, “þú þarft ekki að óttast neitt frá
minni hálfu. Eg sé að þú hefir einhverja á-
stæðu til að fara huldu höfði, og þér er óhætt
að trúa því að leyndarmál þitt er eins óhult hjá
mér og ef það væri sókkið hérna niður í kvik-
sandinn. Eg hefi varla talað við neinn árum
saman; hesturinn minn er eini félaginn minn og
jafnvel hann auminginn er nú ekki hjá mér. Af
þessu máttu sjá að þér er óhætt að treystu
þagmælsku minni. Svo segðu mér sannleikan,
kæra ungfrú. Ertu ekki í hættu stödd?”
“Mr. Northmour segir að þú sért heiðurs-
maður,” svaraði hún, “og eg trúi því þegar eg
sé þig. Eg mun segja þér þettá: Þú hefir rétt
fyrir þér. Við erum í hræðilegri hættu stödd og
sú hætta ógnar þér ef þú dvelur hér.”
“Hvað þá ? Þú hefir heyrt Northmour tala
um mig og hann ber mér vel söguna?”
“Eg spurði hann um þig í gærkveldi. Eg
lézt — eg Iézt hafa hitt þig fyrir löngu síðan.
Það var ekki satt, en eg gat ekki að því gert
nema þá að koma upp um þig og þú komst mér
í þá klípu. Hann hrósaði þéx mjög mikið.”
“Má eg spyrja þig eins, stafar þessi hætta
frá Northmour?”
“Frá Mr. Northmour!” hrópaði hún. “Nei,
hann tekur þátt í henni með okkur.”
“En þá ætlast þú til að eg flýi burtu. Þú
hefir ekki mjög mikið álit á mér.”
“Því ættir þú að bíða hér. Þú ert enginn
vinur okkar.”
Eg veit ekki hvað kom yfir mig, því að eg
hafði aldrei fundið til svona beygjuskapar síðan
eg var barn, en eg varð svo hryggur að augu
mín fyltust tárum er eg starði í andlit hennar.
“Nei, nei,”, mælti hún. “Eg sagði þetta
ekki í neinum slæmum tilgangi.”
“Það var eg sem fór of langt,” mælti eg og
rétti henni hendina og eitthvað í svip mínum
hrærði hana til meðaumkvunar, því að hún rétti
mér hendina og það með ákafa. Eg hélt í hana
og það dálítla stund. Það var hún sem kipti til
sín hendinni og hljóp í burtu og gleymdi að
ítreka bón sína. Hún hljóp án þess að líta við
þangað til hún var komin í hvarf. Þá vissi eg
að eg elskaði hana og hélt mér til hins mesta
fagnaðar að hún væri mér ekki fráhverf. Oft
og mörgum sinnum hefir hún neitað því síðar
meir, en ætíð í gamni; eg fyrir mitt leyti trúi
því ekki að handaband okkar hefði varað svona
lengi ef hugur hennar hefði ekki horfið til mín
á þeirri stund. En þetta skiftir nú ekki miklu
máli, því samkvæmt því sem hún segir þá fór
hún að fella hug til mín hinn næsta dag.
En samt var næsti dagur ekki viðburðarík-
ur. Hún kom og kallaði á mig eins og daginn
áður. Ávítaði mig fyrir að dvelja þarna og
þegar eg þverskallaðist, tók hún að spyrja mig
hvenær eg hefði komið. Eg sagði henni frá því
hvernig mörg atvik lágu til þess, að eg sá þau
koma í land og eins hví eg hafði ásett mér að
dvelja þarna áfram, vegna þess að mig langaði
að vita um gesti Northmours, og eins vegna
morðtilraunar hans við mig. Fyrri ástæðan
býst eg við að hafi fallið henni í geð, því hún
hélt að hún hefði verið orsökin og hrifið mig
þegar eg sá hana í fyrsta sinni í fjörunni. Það
léttir á samvizku minni að játa þetta nú, þar
sem konan mín er nú hjá guði og veit nú alt og
hreinskilni tilgangs míns líka, jafnvel í þessu
atriði. Því á meðan hún lifði hafði eg aldrei
hjarta í mér til að leiðrétta þessa skoðun henn-
ar. Jafnvel smávægilegt Ieyndarmál í slíku hjú-
skaparlífi sem okkar var, líktist rósarblaðinu
sem hélt kóngsdótturinni vakandi. Nú beindist
tal okkar í aðra átt og eg sagði henni frá hinni
einmanalegu ferðamannaæfi minni. Hún hlust-
aði á mig og sagði fátt. En þótt við töluðum
eðlilega og um efni, sem engu varðaði þá vorum
við bæði í unaðslegri hrifningu. Bráðlega varð
hún að fara, og við skildum og samþyktum það
eins og þegjandi að rétta ekki hvort öðru hend-
ina, því að við vissum það bæði að milli okkar
var það meiningarlaus athöfn.
Næsta dag, sem var hinn fjórði, sem við
þektumst, hittumst við á sama stað, en snemma
um morguninn. Samfundir okkar voru innileg-
ir en þó vorum við bæði feimin. Ennþá einu
sinni talaði hún um hættuna, sem yfir mér
vofði — og eg skildi að það var afsökun, til þess
að fá erindi, en eg, sem hafði undirbúið langar
samræður um nóttina, sagði henni frá hversu
mjög eg væri henni þakklátur fyrir umhyggj-
una, er hún bæri fyrir mér. Hvernig öllu stæði
á sama um mig, og* hversu mér væri sjálfum
sama um það. Eg hefði aldrei fundið til löng-
unar að segja neinum frá högum mínum fyr en
daginn áður. Alt í einu tók hún fram í fyrir
mér með miklum ákafa og mælti: “Og samt
mundir þú ekki svo mikið sem yrða á mig ef þú
vissir hver eg væri.”
Eg sagði henni að það væri brjálsemi, og
þótt við hefðum aðeins þekst litla stund, þá
skoðaði eg hana sem kæran vin, en þessar full-
yrðingar mínar virtust auka á örvæntingu henn-
ar.
“Faðir minn er flóttamaður,” hrópaði hún.
“En góða,” eg gleymdi að bæta við orðinu
ungfrú, “hvað hirði eg um það. Ef eg værj
flóttamaður fyrir tuttugu sakir, myndi þaÓ
breyta aðstöðu þinni gagnvart mér.
“En ástæðan, ástæðan er mjög niðrandi
fyrir okkur”, hrópaði hún.
Þetta var saga konunnar minnar, sem hún
sagði mér með ekkþrungnum gráti. Hún hét
Clara Huddlestone. Það hljómaði mjög vel í
eyrum mínum, en ekki eins vel og hitt nafnið
hennar, Calara Cassilis, sem hún bar yfir lengri
hluta æfinnar, 'hlután sem guði sé lof, var ham-
ingjusamari hlutinn.
Faðir hennar, Bernard Huddlestone, hafði
verið bankaeigandi í stórum stíl. Fyrir mörg-
um árum síðan versnaði hagur hans og hafði
hann leiðst út í það að reyna hættulega og loks
glæpsamlega fjárglæfra, til þess að bjarga sér
frá gjaldþroti. Alt varð þetta árangurslaust.
Loks var svo komið að hann tapaði bæði eign-
unum og ærunni í senn. Um þetta leyti var
Northmour að biðla til dóttur hans, og sótti það
mál mjög fast, þótt lítið gengi; og þá var það
að Bernard Huddlestone, er vissi Northmour
velviljaðan sér af þessum ástæðum, leitaði á
náðir hans að bjarga sér. Það var ekki aðeins
gjaldþrot og fangelsi, er hinn ógæfusami maður
óttaðist. Hann virtist sáttur með það að Ienda
í fangelsinu. Það sem hann óttaðist og hélt
honum andvaka um nætur var eitthvert leynd-
armál, sem líf hans var í hættu fyrir. Þessvegna
var hann í felum og langaði til að sleppa til
suðurhafseyjanna og það var í snekkju North-
mours, “Rauða Jarlinum”, sem hann ætlaði að
fara. Þetta skip hafði tekið hann um borð á
laun, einhverstaðar á Wales ströndinni og hafði
sett þau þarna í land þangað til hægt var að
útbúa það og fá nægilegt fæði fyrir hina löngu
ferð. Clara efaði ekki að hún væri borgunin
fyrir £essa hjálp, því þótt Northmour væri
kurteis og alminlegur þá hafði hann við nokkur
tækifæri komið býsna frekjulega fram í orðum
og athöfnum.