Heimskringla - 17.03.1937, Síða 7

WINNIPEG, 17. MARZ 1937
HEIMSKRINGLA
7. SlÐA
BRÉF TIL HKR.
R.R. I, White Rock, B.C.,
25. febr. 1937
Kæri ritstj.:
Um leið og eg sendi andvirði
blaðsins, sem eg býst við að
komi sér betur að draga ekki of
lengi, langar mig að rabba við
þig ofurlitla stund og þá fyrst að
þakka fyrir gamla árið og allar
góðu og fróðlegu ritgerðirnar
sem komið hafa í blaðinu síðast
liðið ár og það sem er af þessu;
því þar hefir margt verið upp-
byggilegt að lesa, bæði eftir leik-
menn og presta, og hefir 50. ár-
gangurinn ekki staðið að baki
þeim eldri að neinu leyti. Og
þegar minst er á blaðið má sér-
staklega minnast á afmælisblað-
ið sem var mjög myndarlegt í
alla staði og mjög fróðlegt; en
þó sé eg eftir að ekki var hægt
að hafa myndir af öllum rit-
stjórunum, sem allir hafa óefað
lagt til sitt bezta að gera blaðið
svo úr garði, að Heimskringla
hefir jafnan verið með beztu
blöðum sem gefin hafa verið út
á íslenzku, þrátt fyrir það að
blaðið hefir haft misjöfnum
mönnum á að skipa hvað ment-
un og víðsýni snertir. Hefir þar
altaf ráðið hinn frjálsi andi. Við
fimtíu ára lokin hníga í valinn
tveir eldri ritstjórarnir, sem báð-
ir verða taldir með þeim sem
blaðið á mikið að þakka, þeir
Frímann Anderson og B. L.
Baldvinsson.
Af fréttum verður lítið sagt
síðan eg skrifaði Kringlu síðast,
sem mun hafa verið í janúar
1936; en þá með febrúar brá um
tíð og voru febrúar og marz með
þeim köldustu sem eg man eftir
hér, og þar af leiðandi byrjaði
allur jarðargróður með síðasta
móti. En vorið, þegar það kom,
var mjög hagstætt svcalt spratt
fljótt og uppskera eftir sumarið
með betra móti, af flestum teg-
undum og nýting hin ágætasta.
Að vísu skemdist eitthvað af
flóðum meðfram Fraser-ánni og
víðar, en hér varð þess ekki vart,
enda urðu skemdirnar mestar
æði langt í burtu héðan, og voru
víst mestar í blöðunum.
Þessi góða tíð hélst fram að
nýári, en þá skifti svo um að
janúar var einn sá versti sem
hér kvað hafa komið bæði hvað
frost og snjó snertir. Snjór
varð dýpstur um tvö fet í einu
hér, en dýpri sumstaðar annar-
staðar, en svo seig þessi snjór
oft öðru hvoru og snjóaði á vígsl
og seinast, 19. febrúar, snjóaði
ákaft allan daginn en um kvöld-
ið gerði þíðu og er snjórinn nú
mikið farin að mínka og sum-
staðar alveg farin þar sem skóg-
ur er ekki nærri. Frost hefir
oft verið hart en ekki farið niður
fyrir zero nema einu sinni, og
var þá sagt 9 fyrir neðan zero,
en það var á bersvæði þar sem
engin skógur skýldi. Að vísu
var frost harðara eftir því sem
fjær dró snjónum. Loft er hér
rakt og frost stígur hér ekki eins
hátt og austur frá, en þó frostið
stígi ekki hærra hér, þá er það
víst að við kærum okkur ekki um
kaldara veður hér. Það eru
fæstir við svona tíð búnir, sem
hér hefir verið síðan um áramót
Að vísu hefir ekki altaf verið
jafn hart frost og nú er jörð
sumstaðar að verða þíð.
Veikindi hafa gengið hér víða
og eru sumstaðar, en mest hef-
ir það verið inflúensa og misling-
ar og svo eitthvað meira. Skólar
voru lokaðir eina viku í þessari
bygð, lengur sumstaðar.
Allmargt fólk hefir dáið, flest
aldrað. Ekki hefi eg getað séð
nein íslenzk nöfn í blöðunum, þó
það geti vel verið. Eins og áður
hefir verið tekið fram eru í þess-
ari bygð fáir íslendingar, hefi
þó heyrt sagt að einhverjir hafi
komið að austan og sezt að hér
hingað og þangað, en eg hefi
ekki orðið þeirra var, enda fer eg
ekki víða. Síðastliðið haust flutti
all-margt fólk hingað að austan
og má vera að einhverjir landar
hafi slæðst með, en eg hefi heyrt
að einhverjir landar hafi verið
hér í haust frá Wynyard, Sask.,
eða Leslie og sagt þær fréttir
þegar austUr kom, að hér^væru
margir landar og óslitin bygð af
íslendingum frá Cloverdale suð-
ur að Bandaríkja línu, sem er um
6 mílur frá Cloverdale, og að hér
sé alstaðar nóg vinna, og að
epli og aðrir ávextir liggi í
breiðu undir trjánum og er ein-
hver sannleikur í því sumstaðar.
en það er af því að enginn mark-
aður er fyrir það. Epli vérða
oft að rotna fyrir markaðsleysi.
Að hér séu svona margir ís-
lendingar og þessi takmarka-
lausa vinna er nokkuð sem við
hér vitum ekkert um. Eg hefi
minst á þetta af því að eg hefi
heyrt að þessi frétt hafi vakið
löngun fólks þar austur frá, til
að flytja hér vestur, og er ekkert
á móti því fyrir fólk sem svo er
sjálfstætt að það getur komist
af af eigin ramleik. Fyrir það
fólk getur oft verið hér skemti-
legt, en eg vildi ráðleggja fólki
sem að mestu eða öllu leyti þarf
að byggja á að fá atvinnu, að
leita sér ábyggilegri upplýsinga.
Það er illa gert af hverjum sem
er að ginna fólk til að flytja sig
hér vestur með slúðri einu. Það
hefir margt fólk komið hér vest-
ur í seinni tíð; selt það sem það
hefir haft til að komast hingað,
fengið svo ekkert að gera og
staðið svo ráðþrota.
Hér er um litla vinnu að ræða,
hér eru flestir smábændur sem
vinna mest sjálfir' eða í félagi
við nágranna sína. Stöku stærri
bændur hafa menn við að heyja
og við þreskingu en sú vinna er
stutt og aðeins fyrir fáa. Sveitin
lætur oftast vinna eitthvað, en
sú vinna er að mestu unnin með
vélum. Og svo af atvinnuleys-
ingjum, sem nú eru orðnir svo
margir að ekki er á bætandi. —
Nokkrir hafa nú í seinni tíð farið
upp í námu héruðin, en þar þykir
dýrt ad komast áfram og ilt að
stunda fyrir familíu-fólk, sem
þarf að nota skóla. All-margir
vinna við skógarvinnu, en sú
vinna er langt héðan og mest í
óbygðum, enda mest stunduð af
einhleypum mönnum. Vegna
brúarinnar sem nú er verið að
byggja yfir Fraser ána hefir
verið eitthvað meiri vinna þar í
kring einkum frá New West-
minster og verður að líkindum
þar til því verki er lokið.
Eitthvað er talað um að unnið
og er það hagur fyrir stærri, ið illvígir kosninga og atkvæða-
framleiðendur, en þó mestur fyr- smalar og sjálfsagt hluthafar i
ir stógróða félögin sem hraða
sér að kaupa alt strax af bænd-
ýmsra stórgróða félaga. Og |
þessum legátum getur ekkert I
um og selja svo á uppsprengdu j afl þaðan komið nema dauðinn.
verði og verða menn að sætta j í efri málstofuna ættu menn að
sig við það, því ekki þýðir að vera kosnir af fólkinu, og það
deila við dómarann. Verzlunar- ættu að vera ungir fram-
stétt landsins hefirxsvo að segja kvæmdamenn með framkvæmda-
ráðin í' hendi sér og verð- þrek og það ættu allir þingmenn
ur tæpast um umbreytingu að að vera, en ekki afgamlir aftur-
ræða. Þar sem stjórnin heldur haldsseggir sem öllu vilja
hlífisskildi yfir öllum f járglæfra- j stjórna með gráu forneskju fyr-
seggjum og stórgróða mönnum, irkomulagi. En mig grunar að
sem svo eru voldugir að þeir geta breytingarnar verði litlar; að
skipað stjórninni í stað þess að i vinnulýðurin og alþýðan yfir-
stjórnin hafi nokkuð á móti því. leitt verði eins og hafísin hjá
Ekki svo að skilja að King eða Aroni sendur með syndir og af-
stjórn hans hafi brotið neitt.1 glöp yfirvaldanna út á eyðimörk
Hann lofaði aldrei öðru en að lífsins eins og fyr. Tæpast vafi á
halda verndar hendi yfir óréttin- j að mestri ábyrgð verði skelt á
um, það er að segja, að breyta gjaldþrota fylkin, til þess að
engu og auðfélögin voru ánægð j sambandsstjórnin geti þvegið
og styrktu hann til valda. hendur sínar af allri ábyrgð.
En það er annað mál hvernig Allmikið er nú rætt um ein-
mynd kjósendanna lítur út fyrir j rægi Gg þjóðræði, og uggar í
eftirkomendum, því einhvern- mönnum út af stríðs horfunum.
tíma verður skrifuð óhlutdræg Frá mínu sjónarmiði, er um
saga þar sem andlegur þroski j harla lítið þjóðræði að ræða, við
þjóðarinnar verður verðlagður, höfum í flestum tilfellum ein-
og sjálfstæði og mentun metin. ræði, hvaða stjórn sem við völd
Það var ef til vill fyrirgefanlegt, er, er einráð út kjörtímabilið,
að hafna Bennett, en það voru alt lýðræðið sem við höfum er
3 eða 4 aðrir flokkar sem allir ; ag við getum með kosninga rétt-
höfðu umbótastefnu að bjóða, en inum steypt einni einvalds stjórn
fólkið vildi ekki, eða þorði ekki 10g kosið aðra í staðin, oft verri
að breyta til, vildi heldur bíða; en þá sem frá fer. Flokksfor-
ef eitthvað skildi drjúpa undan inginn velur svo í öll embættin,
nöglum Kings og húsbónda hans, úr sínum flokki og sjaldnast
áuðvaldsins — og má vera að ^ þjóðhollustu mennina, en alt af
þeim verði að góðu. þa sem hann treystir bezt sem
Eg mintist hér að framan, að rígbundnustum flokksmönnum,
það hefði verið fyrirgefanlegt þó enda eru þessir stjórnarþjónar
fólk væri veiktrúað á Bennett og oft búnir að firra æru og mann-
flokk hans, þar sem það hefir orði sínu í þarfir flokksins áður
verið íhaldsflokkur, en Bennett en þeir komast í stöðuna. En
virðist þrátt fyrir auðlegð sína, það gerir ekkert til, því strax og
ýera búinn að koma auga á það ráðherra titilinn er fengin eru
sem King er ekki farin að sjá, að allir blettir af skafnir. Svo rót-
þjóðfélaginu er stór hætta búin, gróið er flokksfylgið hjá okkur
nema því að eins að peningavald- j ag þingmaðuriím fer til þings
inu og verzlunar valdinu í heild j með þá einu ábyrgð gagnvart
séu sett einhver takmörk, og kjósendum, að standa með
með það fyrir augum voru um- j flokknum og að greiða atkvæði
bótalögin frá 1935 samin. Með- með hverju sem er. Þeir sem
ferð Kings á þeim síðan hann tók það ekki gera eru þeir sem svíkja
við, sýnir hverjum hann er kjósendur. Á meðan sjálfstæðis
hlyntari auðvaldinu eða al- j hugsjón alþýðu er ekki betur
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldg.
Skriístofusíml: 23 674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Er að íinnl á skrifstofu kl. 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Heimlli: 46 Alloway Ave.
Talsími: 33 ÍSS
-----------1
G. S. THORVALDSON
B.A., LL.B.
LögfrœSingur
702 Confederation Life Bldg.
Talsími 97 024
Jacob F. Bjamason
—TRANSFER—
Baggage and Furniture Moving
591 SHERBURN ST.
Phone 35 909
Annast allskonar flutnlnga fram
og aftur um bæinn.
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
ISLENZKIR LÖGFRÆÐINQAR
á öðru gólfi
325 Main Street
Talsími: 97 621
hverjum’ mánuðl
ivikudag
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
SS4 BANNING ST.
Phone: 26 420
M. HJALTASON, M.D.
ALMENNAR LÆKNINGAR
Sérgrein: Taugasjúkdómar
Lætur úti meðöl í viðlögum
ViStalstímar kl. 2_4 «. h.
I—8 aö kveldinu
Sími 80 867 665 Victor St.
Dr. O. BJORNSSON
764 Victor St.
OFFICE & RESIDENCE
Phone 27 586
Gunnar Erlendsson
Planokennarl
Kenslustofa: 701 Victor St.
Sími 89 535 •
RAGNAR H. RAGNAR
Píanisti oo kennari
Kenslustofa: 518 Domlnion St.
Sími 36 312
þýðunni, annars hefði hann varla
sent það fyrir auðvalds dómar-
ana.
Sjálfsagt verður fróðlegt að
heyra hvernig stjórnarskránni
vakandi get eg ekki séð að um
neitt lýðræði sé að ræða. Á
Rússlandi, Þýzkalandi og ftalíu
eru allir eða flestir drepnir fyrir
að hugsa sjálfstætt, hér er það
verði á veginum frá Blaine til urlandið strjálbygt, að heita
New Westminster og má vera að , mátti auðn, og að mörgum álit-
verður breytt, það er að segja! varla ómaksins vert, það eru svo
ef það verður gert, sem ekki
ætti að vera vanþörf. Stjórnar-
skráin var, eins og allir vita,
samin á þeim tíma sem alt land-
ið fyrir vestan Ontario og aust-
svo verði, en sú braut hefir verið
kosninga agn í síðastliðin 20 ár.
og má vera að nú sé fram-
kvæmdin að rætast; tíminn leið-
ir það í ljós. En þar sem aldrei
hefir verið skildíngur til að
byrja' með, er vert að spyrja
hvaðan fylkisstjórnin kraflar þá
nú upp. En þó eitthvað verði
úr þessu endist það ekki lengi
og því sízt fyrir marga á meðan
engin hefst handa að setja á stað
verkstæði af einhverju tagi,
verður varla um stöðuga vinnu
að ræða á ströndihni.
Fiskveiði er nokkur norður
með ströndinni, en hér í kring
er sú atvinnugrein búin, fiskur-
inn horfinn héðan nema eitthvað
í Fraser ánni og nú er verið að
vinna að því að loka öllum
smærri veiðiám, fyrir öðrum en
höfðingjunum úr borgunum, til
þess þeir geti skemt sér þar á
sunnudögum og öðrum hátíðum
með fiskdrápi. Tom Ried fór
með skjal frá þessum herrum,
þess efnis til Ottawa og þarf
varla að efa undirtektirnar þar.
Það er sagt að Neró hafi altaf
verið fljótur að samþykkja það
fyrir vini sína sem undirmönn-
um þeirra var'til óþæginda.
Ekki veit eg um afkomu fólks
yfirleitt, um það heyrist lítið, en
það er víst að verzlun er óhag-
stæð. Verð á því sem smærri
bændur framleiða er í lágu verði,
egg til dæmis 10—20 cent tylft-
'in, en alt fóður hefir stigið upp,
in eyðimörk. Winnipeg með fáa
kofa á Rauðárbökkunum og
fæstar borgir þar fyrir vestan
farnar að dreyma um tilveru
sína. Sjálfsagt hafa einhverjir
af þeim sem stjórnarskrána
sömdu haft trú á að vesturland-
ið ætti framtíð og þar af leiðandi
lagt svo mikla áherzlu á einstakl-
ings frelsi og sjálfstæði. Með
því var von um að framsæknir
peningamenn sæktust eftir að
flytja inn í landið. Þessir menn
voru vísastir til að draga að sér
aðra innflytjendur, og þetta gat
alt verið gott eins og þá stóð á,
en nú eru tímar breyttir. Nú eru
fáir sem nokkuð nenna að hugsa.
Þetta er nú ef til vill of sagt,
en það er íhugunarvert hvað fólk
lætur sig litlu skifta, það sem er
að gerast. Eg hefi heyrt fólk
segja að það geri manni ekkert
gott að vita um ranglætið, maður
geti ekkert við því gert, en það
er það sem gefur ranglætinu byr
undir vængi, að almenningur
byrgir eyrun fyrir því, fjöldin
muldrar í barm sér, en svo lágt
að það heyrist ekki ef á reynir;
segir að þetta dugi eins og það
hafi gert og getur það verið gott
fyrir okkur sem erum orðnir
gamlir og feigir, eins og Flosi
sagði um skipið sitt, þegar hon-
um var bent á að það væri orðið
fúið, en hann kvað það harla
gott gömlum og feigum og segir
sagan að til skipsins hafi aldrei
spurst síðan. Þáð þarf máske
ekki að gera ráð fyrir að svo
risnar upp borgir, smábæir og | fari með þjóðfélags skipið,æn þó
þétt bændabýli, svo allir óblindir j virðist ekki úr vegi að yngri kyn-
ættu að sjá að brýn þörf er á | slóðin fari að líta eftir fúa faur-
dómsins og kærleikans fórnfærði
sjálfum sár fyrir, en sem fáir
hafa haft þrek til að boða með
alvöru síðan.
Það eru nærri tvö þúsund ár
síðan boðað var guðs ríki á jörð-
unni, en það virðist eiga jafn
langt í land virkileikans nú sem
þá er það var boðað. Að vísu er
haldið í horfið af sumum ennþá
en svo hefir altaf verið, en skark-
alinn er ef hár til þess að fjöld-
inn heyri. Það var einu sinni
sagt að hveitínu yrði safnað í
hlöðu en hismið brent, en heim-
urinn hefir oftar haft hveiti
bræðralagsins fyrir eldsneyti en
safnað hisminu — og sjaldan
verið nýtnara en nú. Þó eg hafi
aðallega haft okkar ástand í
huga, þá á svipað sér stað al-
staðar.
Eg veit nú ekki hvort þú end-
ist til að lesa þetta — og getur
þá hent því í ruslaskúffuna, —
verður reiðilaust af mér.
Óska svo ritstjóranum, blað-*,
inu og öllum góðs gengis á árinu.
Þinn einl.
Þ. G. fsdal
breyttri stjórnarskrá, sem sam-
bandsstjórnin getur bygt á. Að
fylkin hafi of mikið vald er skað-
legt vegna þess að þau eru oft í
andstöðu við yfirstjórnina og
samvinna því oft stirð og má
sjá dæmi þess nú með Alberta
stjórnina, sem sambandsstjórnin
reynir nú með öllu móti að koma
á kné sem fyrst, en svo má búast
við að framkvæmdir verði svip-
aðar og áður, þegar um breyt-
ingar hefir verið að ræða. Það
hafa báðir eldri flokkarnir oft
haft orð á að breyta fyrirkomu-
lagi efri málstofunnar, en í stað
þess að breyta til hafa báðir
flokkar kepst við að koma þang-
að sínum illvígustu flokksmönn-
um, og margir af þeim hafa ver-
unum í þjóðfélags skútunni, áður
en rándýrsklær villimenskunnar
verða búnar að draga mannkyn-
ið í miðaldamyrkur heiðindóms
og blóðbaða, eins og nú virðist
liggja beinast fyrir í sumum
Evrópu löndunum. Unga fólkið
og kirkjan ættu að fara að taka
höndum saman og vinna með
sannri trú og bróðurkærleika að
velferðarmálum heildarinnar. —
Með öðru en einlægni verður
ekkert gert, og verði bræðralags
boðskapur Krists nokkurn tíma
að nokkrum veruleika, þarf ann-
að og meira en að steinlíma sig
í nokkrum kennisetningum, og
verja hjartað fyrir hluttöku í
kjörum meðbræðranna. Sem að
Kristur höfuðmeistari kristin-
Hvalreki
Langt er síðan sagt var frá, að
hvalir hlupu á land í Trékyllis-
vík, en nú herma blöð frá hval-
reka í Suður Afríku, nýlega af-
stöðnum. " Á tilgreindum stað í
þeirri heimsálfu sást einn dag-
inn hvar þrjátíu stórskepnur
busluðu í skerjóttri fjöru. Með
ógurlegum bægslagangi braust
hjörðin yfir skerin og upp í
skógarrunna fyrir ofan fjöru-
borð. Hvalirnir höfðu mörg sár
og stór af umbrotunum á skerj-
unum, segir fréttin. Allir vita
hvað olli hvalrekanum í Trékyll-
isvík forðum, en þó ýmsum get-
um sé leitt um orsökina að hval-
rekanum í Afríku, þá er niður-
staðan sú, að ómögulegt sé að
vita, hvað valdið hafi.
A. S. BARDAL
Belur iikklstur og annaat inn útíar-
ir. Allur útbúnaður sá be»U. —
Ennfremur selur hann allskonar
mlnnisvarða og legsteina.
843 SHERBROOKE 8T.
Phone: S6 607 WINNIPBG
Dr. S. J. Johannesion
218 Sherburn Street
Talsiml 80 877
Viðtalstími kl. 3—5 e. h.
Rovatzos Floral Shop
206 Notre Dame Ave. Phone 94 054
Fresh Cut Flowers Daily
Plants in Season
We specialize in Wedding &
Concert Bouquets & Funeral
Designs
Icelandic spoken
THL WATCH SHOP
Thorlakson Baldwin
Diamonds and Wedding
Rings
Agents for Bulova Watches
Marriage Licenses Issued
699 Sargent Ave.
Dr. A. V. JOHNSON
ISLENZKVR TANNLÆKNIR
212 Gurry Bldg., Wlnnipeg
Qegnt pósthúslnu
Slmi: 96 210 Heimilis: 33 326
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental, Insurance and Financial
Agents
Simi: 94 221
•00 PARIS BLDG.—Wlnnipeg
DR. J. A. BILDFELL
Wynyard —Sask.
Ornc* Phoni
87 293
Res. Phohs
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MKDICAL ARTS BTJILDINQ
Orric* Hodrs:
12-1
4 ÍJI. - e r.M.
SX9 BT APPOINTMINT
J. WALTER JOHANNSON
Umboðsmaður
New York Life Insurance
Company