Heimskringla - 31.03.1937, Síða 5

WINNIPEG, 31. MARZ 1937
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
gert, sízt af öllu út af trúmálun- ’ og óumbreytanlegt, fremur en
' það var hægt að kúga alla til
um sjálfum.
Það sem liggur til grundvaliai
fyrir öllu hatri á milli þjóða og
fyrir öllum stríðum, hvar og
hvenæh sem þau eru háð, er á-
girnd, valdagræðgi, þjóðarmetn-
aður og allskonar ofstopakendar
tilhneigingar fárra manna eða
margra, til þess að kúga og und-
iroka aðra. Þegar einhverjir
hafa barist fyrir frelsi sínu, sem
oft hefir verið, þá hefir það
verið af því, að aðrir hafa viljað 1
undiroka þá; það getur ekki ver-
ið nein barátta fyrir frelsi, nema
þar sem að ófrelsi er. Og það
hefir sannarlega ekki verið
minna um valdagræðgina, á-
girndina og yfirganginn meðal
hinna svokölluðu kristnu þjóða
heldur en annars staðar í heirn-
inum; þvert á móti heldur meira.
Og þar sem að alt þetta er, eins
og allir geta séð, í beinni mót-
sögn við það, sem Jesús kendi,
þá er það svo augljóst að það
ætti að vera hverju barni ljóst,
að kristindómurinn hefir verið
mjög fjarlægur því, sem hann
hefir eflaust ætlast til að hann
yrði.
Þegar þessvegna að spurt er,
hversvegna kristnar þjóðir eigi
í sífeldum ófriði eftir nítján alda
kristni, þá er engu hægt að
svara öðru en því, að kristnar
þjóðir eru ekki kristnar, eða að
kristindómur þeirra er alt ann-
að en sá uppunalegi kristindóm-
ur, sem Jesús boðaði. Margir
koma ekki auga á þetta ósam-
ræmi, af því að þeir eru ekki
nógu kunnugir' sögu kirkjunnar
og hinna kristnu þjóða; en samt
er munurinn á hinu verulega á-
standi í heiminum og því, sem
flestum hefir verið kent að líta
á sem kristilegar hugsjónir, svc
mikill, að það er næstum furða,
að nokkur maður skuli enn vera
að spyrja að því, hvað valdi ó-
friðnum og hatrinu, sem ríkir
svo víða, og virðist fremur
magnast en að úr því dragi.
Og þá rís upp í huga manns
þessi spurning: Mun þetta
verða svona um aldur og æfi?
Mun ástandið ávalt verða eins
og sagt er frá í sögunni gömlu.
þar sem barist var jafnt og stöð-
ugt, og allir lágu falinir að
kvöldi en risu upp aftur heilii
að morgni, til að heyja aftur
hinn sama hildarleik næsta dag ?
Eiga þeir, sem nú eru að fæðast,
að verða “fallbyssufóður” eftir
tuttugu til þrjátíu ár; og eiga
þeir, sem þá fæðast, að verða
það eftir fjörutíu til sextíu ár,
og svo gegnum aldirnar?
Eg býst við að enginn geti nú
svarað þessum spurningum. Út-
litið, eins og það er, er í sann-
leika mjög ískyggilegt. En vér
megum þó ekki gleyma því, að
þrátt fyrir allar ófriðarhorfur
og allan ófrið og herútbúnað,
sem er orðinn svo ægilega mik-
ill, er áreiðanlega meiri og ein-
lægari vilji hjá fjölda manna nu
en nokkurn tíma hefir áður ver-
ið, til .þess að koma á allsherjar
friði. Menn sjá að vlsu nú sem
stendur ekki mörg ráð til þess,
en mönnum er samt að verða það
æ ljósara, að það ástand, sem er,
getur ekki haldist til lengdar.
Þegar trúmálastríðin voru sem
æstust á seytjándu öldinni, var
ekki mikið útlit fyrir, að þau
mundu hætta. En svo kom samt
að því, að allir sáu, að þau voiu
gagnslaus; menn þreyttust
þeim og urðu fegnir að hætta
þeim. Mundi ekki það sama
geta átt sér stað með þau póli-
tísku stríð, sem nú eru háð, og
sem allir óttast að fari vaxandi ?
Ætli að eftir nokkra áratugi
flestum verði ekki orðið ljóst, að
það sé í raun og veru alveg ó-
hjákvæmilegt fyrir mennina að
lifa saman friðsamlega, þó aö
stjórnmálaskoðanir þeirra allra
verði ekki eins? Það eru engar
líkur til þess, að það verði nokk-
urn tíma unt að kúga alla til
þess að verða nazistar eða kom-
múnistar, eða neitt annað eitt
þess að hafa eina og sömu trú.
Ofbeldisstefnur í stjórnmálum
líða undir lok alveg eins og of-
beldisstefnur í trúmálum hafa
liðið undir lok.
En til þess að !það verði,
þurfa allar þjóðir áreiðanlega að
verða betur kristnar en þær eru
í upprunalegasta og einfaldasta
skilningi. Kenning Jesú urn
bræðralagið er engin gömul og
úrelt kenning, þvert á móti er
hún sígild. Menn hafa aðeins
,ekki enn viljað tileinka sér hana;
hún hefir aldrei verið verulegur
máttur í mannlífinu, þrátt fyrir
allan svonefndan kristindóm og
kristnar kirkjur. En það sem
heimurinn þarf mest með nú er
einmitt hún, einmitt þessi hug-
sjón um, að alt hatur og öll óviid
og ójöfnuður eigi að verða út-
læg úr mannlegu félagi, en að í
staðinn eigi að koma réttlæti og
mannúð og kærleikur. Þetta er
nógu stór og háleit hugsjón fyrir
alla að lifa fyrir og bera fram til
sigurs í heiminum. Og svo
framarlega sem að kristnar
kirkjur gera það að aðalstaríi
sínu, svo framarlega sem þær
Vorinngangur
Hækkar sól á himins-víðum-boga,
Hlýnar senn um grundir, hæðir voga;
Árdagsgeislar glampa, titra, loga,
Gróðrarmagn úr jarðariðrum toga.
Nýjan svip á sérhvað aftur færir,
Síungt líf, að þroska endurnærir.
Vordagsþeyrinn hörpustrengi hrærir
Hljómar-vona-óma, tóna skærir.
Vaknar alt af vetrar höfgum dvala
Vorsins—heyrast—ljúflings—raddir hjala;
Grænkar senn um grundir, mýrar, bala,
Glóa blómin smá í fylgsnum dala.
Neyðin flýr við nægtir vorsins hnossa,
Náttúrunnar kærleiksríku blossa.
Elfur vaxa, öldum þungum hossa;
Alla töfrar kliði(r strengja og fossa.
Laðar til sín unga bæði, og aldna,
Örvar þorið fyr til baka haldna,
Orku frumlu; undir hjarni falna
Endurskapar, vekur f jörið baldna.
Á meðan sólin hám á himinsboga
Hellir geislum vors, á strönd og voga,
Endurtekning af þeim runnum toga
Aldrei þver, og vonarblysin loga.
Velkomin! — sem varstu fyrri árin —
Vordags-sól, að þerra mörgu tárin,
Vetrar-eftir-veðra grimmu fárin,
Vektu frið, og mýktu kuldasárin.
Jóhannes H. Húnf jörð
TVEIR DRAUMAR
gleyma flestum sínum kenning- hún hefði elskað einlæglega ann-
um og setja þetta efst á sína
stefnuskrá, svo framarlega eiga
þær fyrir höndum langt og nyt-
samt starf. í samanburði við
þetta skiftir alt annað engu máli
fyrir þær, því þetta er “lögmál-
ið og spámennirnir”; þetta er
það langþýðingarmesta í boð-
skap þeirra í heiminum nú, og
verður á ókomnum tímum.
aðhvort konunginn eða manninn
sinn, þá hefði hún ef til vill, get-
að bjargað mannorði sínu. En
kona, sem aðeins er skotin í
sjálfri sér og dauðadrukkin af
sigurmeðvitund í lélegu,félags-
| lífi skilur ekki þýðinguna í orð-
i inu fórnfærsla.
Sökum þess að eg fór nokkurn
vegin nærri um það hvað ské
JÁTVARÐUR
KONUNGUR VIII.
hann elskaði Mrs. Simpson. Á
síðustu stund bar hann sjálfan
sig saman við föður sinn og
mintist þess að hann hafði heitið
því að feta í fótspor hans; þá
gerði hann sér grein fyrir þvi í
hinu bjarta leiftri hugsjónanna
að hann hafði misboðið konung-
dóminum og lítillækkað hann
með óvirðulegum deilum. Hann
horfði á sanna mynd af sjálfum
kynni hrylti mig við þeirri frétt sér sem konungi, sem hafði van-
Eftir Sig. Júl. Jóhannesson
að blöðin í Lundúnaborg hefðu
ákveðið að þegja um skilnað
þeirra Simpsons hjónanna. Eg
j fór á f und Beaverbrooks lávarð-
ar og annara vina minna sem
rækt sínar daglegu skyldur til
þess að njóta eigin hamingju.
Ef til vill hefir hann felt of
harðan dóm yfir sjálfum sér; en
hann sagði: “Eg er ekki til þess
Framh.
Hér birtist niðurlagið á grem
Beverley Baxters:
“Eg veigra mér hálfpartinn
við því að láta í ljósi tilfinning-
ar mínar, sökum þess, hve náin
kynni eg hefi haft af Simpson’s
fólkinu um langan tíma.
Mrs. Simpson er ekki sú kona
sem haft gæti meiri áhrif á mig
en góðu hófi gegndi. Hún er
þannig gerð að hún lætur meira
á sér bera en í góðu samræmi 3é
blöðunum stjórna og reyndi að fallinn að vera konungur. Bróð-
ir minn er miklu betri til þess en
eg”. Hann sagði þessi orð án
þess að vikna og algerlega ró-'
legur.
En síðar þetta sama kvöld tal-
aði hann við vin sinn yfir sím-
ann og trúði honum fyrir því að
hann væri yfirkominn af harmi
og þá stundi hann upp þeim orð-
um sem mannkynið hefir lengst
heyrt og dýpstan sárauka túlka:
mánuðum áður þegar eg lagði “Fíón! flón! flón! ’
fast að einum ritstjóranum við Næsta dag kom Baldwin á
sýna þeim fram á það að ein-
mitt þar sem þeir vildu vera
sanngjarnir í garð konungsins
væru þei-r í raun og veru afar ó-
sanngjarnir.
Hvernig var honum það mögu-
legt að komast eftir hugsun
fólksins ef blöðin voru látin
steinþegja?
En orð mín höfðu engin áhrif
nú fremúr en þau gerðu átta
við gáfur hennar, og ákafi henn- j blaðið “Times” að eyðileggja þing og lýsti því yfir að konung-
; ekki framtíð konungsins sem ef
til vill yrði einhvern tíma síðar
urinn hefði sagt af sér. Hann
hélt ekki pólitíska ræðu. Það
var eins og hann kallaði okkur
saman umhverfis arineld ein-
huga fjölskyldu til þess að segja
okkur sorgarfréttir um elzta
soninn — soninn sem við höfð-
um vænst svo mikils af. Og
ar til þess að hraða öllu sem
mest leiðir einmitt oft til hins!
gagnstæða. j kyaddur til þess að bjarga Ev-
En eg er viss um það að hún rópu.
hugsaði sér ekki að fá skilnað | Það voru fjögur atriði sem
frá manninum sínum. Það að komu konunginum á kné: Það
vera vinkona konungsins var. var í fyrsta Iagi hans eigin veik-
trygging fyfir því að komast í leiki, sem hann gerði sér ekki
tölu margra mestu kvenna í grein fyrir, þegar viljasterk i hann bað okkur öll að hjálpa hin-
v^raldarsögunni; og að vera ein kona fékk vald yfir honum; í um bróðurnum sem kallaður
meðal þeirra sem hirðinni voru öðru lagi skortur á manndómi hafði verið til konungstignar
handgengnar, það var eftirsókn- hjá þeim er voru vinir hans; í þeirrar konungstignar, sem svo
arvert til þess að fullnægja þriðja lagi hin ,ógeðslega mælgi mjög hafði verið misboðið
þeirri löngun að njóta hárra Bandaríkjablaðanna og í fjórða Churchill flýtti sér til Belvi-
virðinga. Hún hefði helzt viljað lagi þögn ensku blaðanna. dere til þess að hjálpa Játvarði
Svo leið og beið; allir biðu
með öndina í hálsinum eftir úr-
slitunum.
Mrs. Simpson lýsti því yfir
honum hrutu. Hann er heið- opinberlega að hún væri fús til einhverntíma kynni svo að fara
virður maður, fríður sýnum og þess að draga sig í hlé og hún að hann gæti orðið Englandi til
einlægur í lund og í marga mán- talaði klukkutímum saman við i liðs, þá skyldi hann gera það. —
uði hafði hann orðið að þola þær konunginn yfir símann. : Það lét í eyrum eins og maður
kringumstæður sem alveg eru ó- En ekkert gat bjargað honum. talaði sem strokið hefði úr
þolandi nokkrum manni. Hann ákvað að láta kylfu ráða 1 broddi fylkingar af vígvellinum
Hann hefði ekki getað fengið kasti. \ og sagt um leið að hann skyldi
skilnað frá konunni sinni á Eng- j Jafnvel enn þann dag í dag taka þátt í næsta stríði.
landi, því konungurinn er haf- : finst mér sem nálega sé ómögu- ! Þannig er í stuttu máli sorgar-
inn upp fyrir lögin; en hann legt að trúa því sem eg hefi saga þessa mikla konungssonar
hefði getað reynt að fá skilnað í verið að skrifa: Að hann skyldi og konungs, Játvarðar á Eng-
Bandaríkjunum og það var hon- j kasta frá sér ástúð heils kon- landi.
um ráðlagt að gera. ungsríkis og tiltrú heillar stór-; Hann var maður sem mikiis -
En þá datt konunni hans það! þjóðar fyrir óhreinkaðar ástir vert hafði verið að geta bjarg-
Piney, Man.,
18. marz, 1937
Dr. R. Pétursson,
Kæri vin:
Fyrir hér um bil tveim árum
síðan dreymdi mig draum sem
mér finst svq einkennilegur að
muni tilheyra nefndinni sem
kosin var á síðasta þingi Þjóð-
ræknisfélagsins til að yfirskoða
drauma og aðra fyrirburði sem
finnast kynnu meðal íslendinga,
sem virtust þess verðir að vernd-
ast frá glötun. Eg sendi þér,
fremur en nefndinni þennan
draum og óska um leið að hann
birtist í Heimskringlu við tæki-
færi.
Mig dreymdi að eg væri í
svefnherbergi mínu, sneri til
austurs að þili sem þar er, og
skammt yfir höfði mér sá eg að
var fest við þilið austur endi á
svartri fjöl er náði aðeins aftur
fyrir hnakka mér, var hún likt'
og 6 þuml. breið og fremur þunn,
gegnum hana sáust nokkur göt,
tæpast þumlungs víð, niður um
þau heyrði eg talað vel skýrt
þessi orð:
“Skiln-ing-ur-inn — er — tvö
— hús, — sézt — í — gegn —
um — ann-að, — þú —ert -
— hin-u”.—
Eg vaknaði fljót^ega, festi
drauminn vel í minni. Þótti ó-
vanaleg framsetning orðanna og
ólík því sem mér hefði í hug
komið í glaðri vöku. Fróðlegt
að heyra hvað skynsamt fólk
segir um drauminn.
Annar draumur
Mig dreymdi að eg væri kom-
inn til himnaríkis og stefndi ti!
suðurs á mjög víðlendri grænm
sléttu er tók eins langt og eygð-
ist í allar áttir. Voru þar nokkuð
strjálir trjátoppar hvar sem
horft var, en ekki háir en feg-
urgrænir á lit, eins og öll sléttan.
Gekk eg þar að er maður sat á
bekk og spilaði á hljóðfæri sem
líktist hörpu, og gaf af sér svo
unaðslegt hljóð að aldrei hafði
eg slíkt heyrt fyr. Þótti mér
það vera Þorsteinn Erlingsson
sem þarna lék. Fram hjá hon-
um gengu stúlkur þrjár, eða
fleiri, búnar að klæðum líkt og
hjá okkur viðgengst daglega. —
Eg þóttist kalla til þeirra eins og
hálf gramur og hissa: “Æ, því
stanzið þið ekki hjá honum Þor-
steini til að hlusta á þessar guð-
dómlegu raddir sem hann fram-
leiðir?” Þótti mér þá að eg færi
að hugsa um að þetta sé undar-
legt himnaríki og að engu leyti
líkt því sem eg hafi lesið um í
biblíunni, þar hafi mér fundist
að himnaríki væri aðeins lítið
hús, rétt fyrir englana sem lof-
uðu guð sinn og tilbiðu, og datt
mér þá í hug vísa Sigurðar
Breiðfjörðs:
“Prestar hinum heimi frá
hulda dóma segja.
Skyldi þeim ekki bregða í brá
blessuðum, þá þeir deyja”.
Skáldum dettur oft margt í
hug sem rætist greinilega.
Með vinsemd og virðingu.
S. J. M.
AFKYNJANIR OG
YANANIR
Svo nefnist nýlega út komin
bók eftir Vilmund Jónsson land-
lækni. Er þetta greinargerð
fyrir frumvarpi til laga um að
heimila í viðeigandi tilfellum að-
gerðir á fólki, er koma í veg fyr-
ir, að það auki kyn sitt.
f formála segir landlæknir:
“Ríkisstjórnin mun á næsta
Alþingi (þ. e. þingi því, er nú er
komið saman) flytja frumvarp
til laga sem eg hefi samið, um að
heimíla í viðeigandi tilfellum að-
gerðir á fólki, er koma í veg fyr-
ir, að það auki kyn sitt. Hér er
um að ræða algert nýmæli í ís-
lenzkri löggjöf, sem ekkert hefir
verið rætt né skýrt fyrir al-
menningi, en er þess eðlis, að það
má misskilja á ýmsan veg, ekki
síst ef svo fer, sem gera má ráð
fyrir úr fleiri en einni átt, að
það sæti útúrsnúningum og húr-
togunum. Er þar jafnt að ótt-
ast einsýna afneitara hverskoi:-
ar aðgerða af þessu tagi og
grunnhyggna oftrúarmenn á
slíkar ráðstafanir, að ógleymd-
um þeim, sem ekkert munu til
málanna leggja nema háð og
klám. — Eg hefi því talið mér
skylt að semja all-ítarlega greir-
argerð fyrir frumvarpinu og
hafði þá ekki eingöngu þing-
menn í hug, heldur alla alþýðu.
Fyrir því hefir þótt við eiga að
gefa út bækling, sérprentun af
greinargerðinni, þar sem hún*
væri almenningi aðgengilegri en
í hinni miklu ruslakistu: skjala-
parti Alþingistíðindanna.”
Bókin skiftist í þessa höfuð-
kafla: I. Inngangur. II. Efni
frumvarpsins rakið og skýrt. —
III. Niðurlag. (Löggjöf annara
landa um sama efni o. s. frv.)
IV. Viðbætir. (Frv.).—Vísir.
“THERMIQUE HEATEKLESS
PERMANENTS”
THE ERICKSON’S
BEAUTY PARLOR
950 Garfield St.
Open 9—6 p.m. Phone 89 52'
Kaupið Heimskringlu
að þessi draumur entist æfi- j
langt; en maðurinn hennar gat
ekki þolað lengur allar þær örv-
ar háðs og háðungar, sem að
við undirbúning útvarpsræðunii-
ar; en í þeirri ræðu var ein setn-
ing, sem alls ekki hefði átt að
vera. Konungurinn sagði að ef
ráð í hug að fá skilnað frá hon-
um; henni fanst það betra
konu, sem hafði félagslega upp- að. Hann var maður með brenn-
hefð að markmiði; ákveða sjálf- andi áhuga og heitum tilfinning-
En í vikunni áður en málið! um sér lifandi dauða útlægs j um; hann átti yfir svo mörgu
kom fyrir mættust þau hjónin í konungs; flækjast land úr landi góðu að ráða, sem heiminum var
Parísarborg, og lá þá nærri að eins og innflutt viðundur; vera nauðsynlegt. Samúð hans meö
þau hættu við' alt saman; þau j í raun réttri útskúfaður alla æ±i
grétu bæði og lýstu tilfinning- frá Englandi— ættlandi sínu og
um sínum hvort fyrir öðru, en draga á eftir sér dag frá degi
nú var ipálum komið þannig að konu, sem sífelt hlýtur að minna
hún gat ekki snúið aftur nema hann á allan þennan sorgarleik.
með því móti að taka þá ákvörð- j Samt veit eg það að hann
un, sem. meira sjálfstæði þurfti, sagði ekki af sér konungstign-
til en hún hafði yfir að ráða. Ef j mni eingöngu vegna þess að efni.”
hinum fátæku og undirokuðu var
engin uppgerð og hann var ein-
lægur vinur hermannanna, sem
með honum voru í stríðinu.
Sagan geymir engan sorgarat-
burð, sem mannkyninu hafi ver-
ið meira tap — meira hrygðar-
TILKYNNING UM NÝJA TEGUND
RIEDLE’S
EXPORT
-BEER-
Óviðjafnanleg að gæðum og ljúffengi
‘BOCK BJÓR” NtJ Á BOÐSTóLUM
Framleidd hjá
The Riedle Brewery
, Limited
Stjórnað og starfrækt af eigandanum
Fæst í vínbúðum stjórnarinnar, bjórstofum, klúbbum
og hjá bjórsölumönnum. Eða með því að hringja upp
57 «41 og 57 24«
AUKIÐ VINNULAUN í MANITOBA
Framh.
This advertísment is not inserted by the Government Liquor Control Commission. The
Commission is not responsible jor statements made as to quality of products advertísed.