Heimskringla - 01.09.1937, Qupperneq 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 1. SEPT. 1937
Sylvía leit snögt í kring. “Gerði hann það?
Það hefir sannarlega ekki farið vel um hann.
Hann má ekki gera það aftur.”
“Hann var svo ánægður með sjálfan sig, að
hann vissi ekkert af því. Það líkar mér við
hann, máttu vita. Hann hefir mikla gáfu til að
fara sínu fram, andlega og veraldlega, eða að
minsta kosti njóta tilfinninga sinna, af hverju
sem þær rísa, og hann lætur ekki smáleg óþæg-
indi aftra sér frá því.” Hér hló hann gaman-
hlátri, sem var alveg laus við beizkju eða
kergju, og eftir litla dvöl settist Sylvía hjá
honum, alveg hissa á þeirri breytingu sem
heilsufar hans hafði tekið. Það var líkt og
töfrar hefðu verið að verki. Eymdarköstin voru
með öllu horfin, sem höfðu þjáð hann undan-
farnar vikur. Hér var sá gamli Guy kominn
aftur, hreinn og skír, ör og glaður æskumaður
sem henni hafði þótt svo vænt um, og augun
sömu, mjúk til samúðar og skjót til skilnings.
Hann horfði á hana brosandi. “Ætlarðu
ekki að kveikja í líka? Því ekki það? Það
hressir þig.”
Hún horfði líka á hann. “Ætli þú hafir
gott af að reykja? Ýfir það ekki hóstann?”
Hann baðaði út hendinni. “Það gerir ekki
útaf við mig. Af hverju horfir þú svona á
mig?”
“Svona hvernig?”
“Eins og eg sé risinn upp frá dauðum.”
Hann gretti sig þó augun héldu brosin. “Hættu
því!” sagði hann.
Hún brosti og tók upp eldspítna stokkinn.
Hún þagði, því að sárblíð endurminning var við
hann bundin. Hún sá sjálfa sig í vetur-
snoðnum trjágarði föður síns, í fanginu á Guy,
og biðja hann með grátstaf í kverkunum, að
nota þá smáu skilnaðargjöf með tíðum hugs-
unum til hennar, þegar meir en hálf veröldin
væri á milli þeirra. Nú hafði Guy sígarettuna
uppí sér, hún hallaði sér að honum til að kveikja
í henni, höndin skalf, hann klappaði henni
mjúkleg, tók svo eldspítuna. Sú athöfn var
mikillar merkingar. Það var líkt og hann sneri
mjúklega blaði við í bók lífsins og byði henni
að líta ekki afttir.
“Hafðu nú engar áhyggjur út af mér!” j
sagði hann. “Eg er góður drengur — eins og
þú sérð. Svo farðu og búðu til miðdagsmatinn
eða hvað annað sem þín húsfreyju sál girnist.
Það er að segja, ef þér finst ósiðlegt að reykja
svona snemma. Það er óþarfi að taka það fram,
að mér væri unun að, ef þú vildir vera með.”
En um einkamál þeirra vildi hann ekki tala,
það var auðheyrt á tóninum. Hún tafði hjá
honum um stund og þau töluðu um búskap-
inn og skepnurnar, horfur og hagi Burkes og
þar fram eftir götunum, alt annað en einka
málin. En þeirri hófsemi fylgdi engin þvingun,
þeim kom saman um, orðalaust, að láta hið um-
liðna í þagnargildi.
Hún fór frá honum á endanum, undarlega
hughreyst. Burke hafði haft rétt fyrir sér,
djöfull var útrekinn af Guy, hinn fyrri góði
Guy var farinn að njóta sín. Hún íhugaði málið
við verk sín ýmisleg, sem hún gekk að, en fann
enga úrlausn. Eitthvað hlaut að hafa komið
fyrir, sem olli þeirri miklu og skyndilegu um-
breyting, hún gat ekki trúað, að burtför Kieffs
hefði valdið henni. Hugsanir hennar snerust ó-
sjálfrátt að Burke — Burke sem hafði reiðst
svo hroðalega kveldið áður. Var hann valdur að
henni? Hafði hann afrekað því, sem íþrótt
Kieffs og elska hennar orkuðu ekki? Eigi að
síður hafði hann sagt henni, að hann hefði orðið
að gefast upp við Guy, haldið því fast að henni
að Guy væri ekki við hjálpandi. Hún var
jafnvel sannfærð um það sjálf þangað til í dag.
En í dag var alt orðið breytt. Guy var búinn að
ná sér, orðinn samur og áður.
En nú setti að henni kvíða fyrir að hitta Burke,
þar kom að hún fór að hlusta eftir fótataki
hans, full kvíða og óróa, næstu annríkis stundir.
Hún lét þann svarta vikapilt Joe sækja beddann
í gestakofann, þar sem Burke hafði haft við að
undanfömu, og setja í eitt horn þeirrar stofu
sem Guy lá í. Kieff hafði sofið á hægindi í
daglegu stofunni, og oftast hallað sér þar útaf
milli dúranna, því að hann svaf aldrei lengi í
einu, hann spratt upp við hvert hljóð úr sjúkra
rúminu, svo hún undraðist hve svefnléttur hann
var, efaðist jafnvel um að hann svæfi nokkum-
tíma. En hún vissi að Burke forðaðist þann
hvílubekk af því í honum brast og brakaði við
hverja hreyfingu, og hún vildi fyrir engan mun
láta hann sofa á gólfinu aðra nóttina til. Þannig
hugsaði hún fyrir að láta fara vel um hann, þó
hún kviði fyrir komu hans.
Joe var mikill klaufi í öllum verkum og
Guy virtist hafa gaman af að horfa á hans
aðfarir. “Mér hefir altaf líkað vel við Joe,”
sagði hann. “Það getur enginn gert að sér, að
hafa gaman af hans skringilegu vinnubrögðum.
O láttu hann vera, Sylvía! Lofðu honum að
ganga frá þessum búsgrip á hvolfi, ef hann
langar til!”
Skortur þess svarta vikapilts á verksviti
var að vísu skringilegur. Þegar hann átti von á
ofanígjöf, sem ekki kom sjaldan fyrir, þá rang-
hvolfdi hann augunum og teygði munnleðrið út
á báða vanga vo gífurlega a ðflestum blökr-
aði, það átti að vera góðlátlegt bros, en það gat
Sylvía aldrei felt sig alminlega við.
“Hann er alveg eins og skollakúla,” sagði
Guy. “Er hann ekki? Hausinn á honum dett-
ur áreiðanlega í tvent, ef þú örvar hann meir.”
En Sylvíu var heitt og ómótt, hún þoldi klunna-
brögðin miður en ella, skipaði Joe burt og tók til
að setja upp rúmið sjálf. Að því var hún þegar
hún heyrði fótatak og að Guy sagði fljótlega
“halló!” Hún stóð upp í snatri og stóð augliti
til auglitis við Burke. Hún var dálítið móð,
greip hendinni til brjóstsins, yfirkomin af
uppburðaleysi, tillit hans fanst henni smjúga
gegnum sig.
“Til hvers er þetta?” spurði hann.
Hún náði yfirtökum á vanmætti sínum
með skjótu átaki. “Guy sagði að þú hefðir
sofið á gólfinu í nótt. Eg er viss um að það
hefir ekki farið vel um þig, svo eg færði þessa
hvílu hingað. Þér er sama?” sagði hún og leit
við honum með bæn í augum.
“Mér er ekki um að þú gerir það sjálf,”
svaraði hann stuttlega.” Seztu! Hvar er sá leti-
rakki Joe?”
“ó kallaðu ekki á Joe!” bað Guy. “Hann
er búinn að ganga fram af henni, hún vill heldur
ekki hlýða á það sem eg segi, að eg sé einfær á
nóttunni. Segðu henni sanninn, Burke, kanske
hún fari að því sem þú segir.”
Burke ýtti henni frá orðalaust og lauk við
það sem hún var að gera, stóð svo upp. “Láttu
Mary Ann gera það sem eftir er. Þú hefir lagt
of mikið að þér að undanförnu, komdu til mál-
tíðar. Það amar ekki neitt að þér Guy?”
“0 sussu”, svaraði hann, “Mary Ann getur
stundað mig. Hún hefir gaman af því.’
Burke fylgdi sú einurð að hún gekk burt
með honum orðalaust, leit þó um öxl sér til Guy,
um leið og hún fór til matstofu. Þar talaði
Burke svo til hennar. “Gáðu að því að ofreyna
þig ekki. Guy er á batavegi, láttu hann einhlít-
an öðru hvoru.”
“Eg var ekki að sýsla neitt fyrir Guy,”
skaut hún við. “Eg get bara ekki látið þig sofa
á gólfinu.”
“Hvað gerir það til,” sagði hann ómjúk-
lega “hvar eða hvernig eg sef ?” Því næst greip
hann í axlirnar á henni, hélt henni frammi fyrir
sér og segir: “Horfðu á mig svolitla stund!”
Þetta var boð en ekki bón, hún leit upp á
hann snöggvast, varð þá yfirkomin af upp-
burðaleysi sem rétt áður, tillit hans var svo
skarpt og rannsakandi, að hún þóttist engum
vörnum við koma. Hún fór að beygja af, leit
undan og sagði í hálfum hljóðum: “Ver—vertu
góður við mig Burke!”
Þá slepti hann henni, hún snerist út að
glugga og gerði sér dútl að slétta tjöldin, eftir
æðilanga stund heyrði hún hann segja: “Eg vil
að þú hvílir þig til kveldmatar og ríðir svo með
mér til Merstons í kveld. Viltu gera það ?”
Hún sneri snúðugt við. “Og skilja Guy
eftir einan ? ó nei!” Augu þeirra mættust og
hún þóttist sjá að hann ætlaði að hafa sitt fram.
“Það vil eg” sagði hann.
Hún færði sig hægt nær honum. “Burke
— láttu ekki svona. Eg get það ekki, það væri
ekki rétt af mér. Við getum ekki skilið Guy
eftir hjá tómum svertingjum.”
“Guy er fær til að sjá um sig. Þú hefir
farið full langt — ef ekki gert of mikið að.
Hann þarf ekki að hafa þig hjá sér allan dag-
inn.”
Hún hristi höfuðið. “Eg held hann þurfi
einhvern. Það væri ekki rétt — eg veit það
væri ekki rétt gert að skilja hann eftir einan
allan daginn. Þar á ofan vilja Merstons hjónin
ekkert hafa saman við mig að sælda. Því ætti
eg að fara?”
“Af því eg vil það,” sagði hann enn, og þeg-
ar hún þagði, bætti hann við: “Finst þér það
nokkurs metandi ?”
Eitthvað í tóninum kom við hana svo hún
leit snöggvast upp. “Víst virði eg þínar óskir
mikils,” sagði hún. “Það veiztu að eg geri.
Enn alt um það—” hún þagnaði og leitaði orða.
“Guy verður að ganga fyrir,” mælti hann,
rétt eins og hann væri að segja almælt tíðindi.
Hún kafroðnaði. “Það er ekki sanngjarnt
né fallegt að segja annað eins.”
“Er það ekki satt?” spurði Burke.
Hún herti sig til að svara honum. “Það er
bara af því að hans þörf er svo brýn. Ef við
hefðum ekki látið hann sitja í fyrirrúmi fyrir
— fyrir hreint öllu, þá hefðum við ekki getað
bjargað honum.”
“0g nú þegar búið er að bjarga honum,”
sagði Burke með dálitlum háðkeim, “er ekk
tími til kominn að sinna — öðrum þörfum?
Veiztu að þú lítur alls ekki vel út?”
Hann spurði þessa svo skyndilega að henni
brá — hún var næm fyrir þann dag. “Er svo?
Nei, ekki vissi eg það. Það er ekki alvarlegt
hvort sem er. Vertu ekki að skifta þér af því.”
Hann brosti ofurlítið. “Eg má til að skifta
mér af því. Ef þú tekur þig ekki bráðlega, þá
verð eg að fara með þig til Brennerstadt, og
sýna þig alminlegum lækni.”
“0 farðu ekki með endileysu,” sagði hún
varð ekki vel við. “Eg sinni ekki öðrum eins
hégóma.”
Nú lagði hann hendina á handlegg hennar
og mælti: “Sylvía eg hefi nokkuð við þig að
tala.”
Hún brá sér ofurlítið, líkt og henni líkaði
miður að hann snerti hana. “Jæja? Hvað er
það?”
Hann herti á takinu og talaði mikið stöð-
ugt og einarðlega: “Aðeins þetta: Þú hefir
farið þína eigin leið hingað til og ekki haft
sérlega gott af. Þessvegna ætla eg að kippa
þér upp og láta þig verða mér samferða.”
“Láta mig!” Augu hennar skutu gneistum á
hann. Hún var ver við komin en vant var,
þreýtt og eftir sig, annars hefði hún vikið þessu
á hægra veg og farið öðru vísi að honum, alt
öðru vísi. “Láta mig!” Áður en hún vissi af
var hún í uppnámi, og segir við hann snúðugt
með eld í augum: “Það mana eg þig til!”
Á sama vetfangi iðraðist hún þess. Hún
hafði ekki ætlað sér að setja sig upp í móti
honum. Þetta hafði komið svo óvænt, svo
skyndilega, að hún vissi varla vilja sinn til
þessa uppþots. Og nú hlaut hún að halda þessu
fram, sjálfri sér hálfnauðugt, því að hún gat
ekki snúið aftur. Hún var ekki huglaus. Henni
fanst, að ef hún yrði nú að gjalti, þá mundi hún
11 missa virðing hans og sína líka, um aldur og æfi.
Svo hún lét sig ekki, heldur var upprétt oog
hnarrreist, til baráttu búin, þó grannleg væri og
vesöl af hræðslu undirniðri. Burke svaraði
ekki strax, horfði á hana stöðugt og stillilega,
og meðan sú þögn hélzt sló hjarta hennar og
hamaðist eins og flýjandi fætur veiðidýra.
“Er þetta alvara þín?” spurði hann á end-
anum.
“Já,” svaraði hún blátt áfram og viðstöðu-
laust. Nú skyldi til skarar skríða, hugsaði hún,
og titraði hvernig sem hún reyndi að bæla það
niður.
Hann laut lítið eitt og leit í augu hennar.
“Þú vilt virkilega að eg sýni þér hvort meira
má?” sagði hann.
Hún leit ekki undan honum og þá var sem
brjóst hennar myndi springa af hjartslætti,
hann var harðlegur og miskunnarlaus, svo að
henni ofbauð.Henni þótti jörðin rísa og falla þar
sem hún stóð og hræðilegt vanmætti sækja að
sér. Hún hörfaði aftur á bak að borðinu, til
stuðnings.
Alt um það, þó vonlaus væri, hélt hún upp
baráttu, til frjálsræðis síns. “Þú ræður aldrei
fyrir mér nema eg vilji sjálf,” sagði hún. “Fyr
— skal — eg liggja dauð.”
Svo, þegar hún var alveg þrotin að kröftum,
tók hún höndum fyrir andlitið og lokaði hann
úti.
“Á!” sagði hann “En hver gengur í bar-
áttu svo, að hann aðgæti ekki hvað dýr hún
verði ?” Hann talaði alvarlega og reiðilaust, en
af því hvernig hann sagði þessi orð, skildi hún
að hún var sigruð. Hvort sem hann kaus að
nota kostinn eða ekki, þá var sigurinn hans.
Eftir langa þögn leit hún upp úr gaupnum
sér og leitaði við að brosa. “Þinn er vinningurinn
félagi” og rétti honum hendina. “Eg átti alls
ekki að láta svona. Eg ætla að vera þæg —
alveg hreint.”
Þetta var einlæg viðurkenning, svo hrein-
skilin að sókn varð ekki við komið. Hann tók í
hendina á henni og hélt um hana þegjandi.
Það var ekki trútt. um að hún skylfi en
Sylvíai hafði náð stjórn á sér. “Mér þykir
bágt, að eg lét eins og skepna,” sagði hún. “En
þú hefir mig bugaða. Eg skal reyna að duga
einhvernveginn.”
Þá fékk hann málið. “Talaðu ekki svona!
Þú ert ekki — yfirbuguð. Stríðið gengur ekki'
altaf þeim sterku í vil.” Hann var undarlega
rómhvass.
Henni óx traust, hló smátt og veiklulega og
segir: “Ekki kanske þegar þeir sterku eru of
göfuglyndir til að neyta kraftanna. Þökk fyrir,
félagi. Nú — gildir þig einu þó eg færi Guy
einhverja næringu?”
Hún skildist við vandann með því létta fasi,
sem henni var gefið umfram aðra, en því virtist
hún hafa týnt niður upp á síðkastið. Hún gerði
sem hún sagði, með skjálfandi bros á vörum,
og þegar hún kom aftur, hafði hún náð sér til
fulls og talaði um margt búskapnum viðvíkj-
andi, við Burke, með sínu fyrra fjöri, líkt og
hún hefði mikinn áhuga á þeim efnum. En að
baki þess var mikill órói, sem ekki var unt að
nefna né festa hendur á. Hún var leikin og
svifalétt og óspök. En hið fyrra traust hennar
til hans var horfið. Hún stiklaði gætilega þar
sem hún hafði áður gengið hiklaust og örugg.
Að lokinni máltíð stöðvaði hún hann á
leiðinni til Guy og spurði: “Hvað snemma eig-
um við að leggja upp til Merstons ?”
Hann þagði við, segir svo: “Eg skal gefa
þér frí í dag. Við skulum halda til drangsins í
staðinn.” Hann hélt hún mundi taka þessari
tilslökun með ánægju, en.hún hristi höfuðið,
kafrjóð í framan.
“Nei, eg held ekki! Við skulum fara til
Merstons, ef Guy er það hress. Við ættum
sjálfsagt að endurgjalda þeim heimsókn.”
Nú skildi hann alls ekkert í henni og sneri
burt. “Sem þú vilt. Við ættum ekki að leggja
upp ekki seinna en að tveim stundum liðnum.”
“Eg skal vera til,” svaraði Sylvía.
III. Kapítuli
Sáðið
Mrs. Merston brá þunnum vörum til brosa.
“Nú nú, ertu ennþá í aldingarðinum Eden, Mrs.
Ranger?”
Sylvía reyndi til að brosa og gat ekki svar-
að öðru en þessu: “Eg verð feginn þegar
vetrinum er lokið.”
Mrs. Merston gætti vandlega að henni,
döprum sjónum og ómjúkum. “Þú ert ekki eins
blómleg og þú varst. Eg frétti að þú hafir haft
Guy Ranger á höndunum.”
“Já,” svaraði Sylvía og roðnaði lítið eitt.
“Hvað hefir gengið að honum?”
Sylvíu varð svarafátt og þá hló hin heldur
hranalega. “Þú þarft ekki að vera að færa það
í fínan búning, eg veit af hverju hann þjáist.
En mig furðar, að Burke leyfði þér að koma
nærri öðru eins. Hann fær orð fyrir að vera
fremur vandlátur.”
“Hann er vandlátur,” sagði Sylvía. Hún
fékk sig ekki til að segja eins og var, vildi ekki
tala meir um það, en Mrs. Merston var áleitin.
“Er það satt, að illmennið Kieff hafi dvalið
á Blámúlastöðum?” spurði hún enn og hafði
augun á andliti þess er hún spurði.
Sylvía svaraði og vildi bera blak af honum:
“Mig furðar að fólk skuli tala svo um hann. Já,
hann var hjá okkur, hann er góður læknir, eg
get ekki sagt að mér falli hann vel í geð, en
eg hefi oft furðað mig á, af hverju hann er á-
litinn misendismaður.”
“0 eg veit ekki annað en það sem eg heyri
þá segja,” svaraði Mrs. Merston. “Eg þykist
vita, að hann hafi valdið því, að Guy fór þá
leið sem hann viltist út á, og margir aðrir. Hann
er ein blóðsugan í þessu dæilega landi, rétt ein.”
“ósköp er að heyra!” mælti Sylvía fyrir
munni sér, hún sá fyrir sér gljásvörtu augun,
sem oft höfðu veitt henni eftirtekt.
“Þú lítur út eins og þú sért illa haldin,”
sagði Mrs. Merston. “Af hverju léztu manninn
þinn drífa þig alla þessa leið? Þér er betra að
vera í nótt og hvíla þig.”
En Sylvía hafnaði því boði afdráttarlaust.
“Það má eg ómögulega. Það er svo margt að
gera heima. Það er vel boðið, og eg þakka þér
fyrir, en þú mátt ekki stinga upp á því við
Burke.”
Mrs. Merston leit við henni. “Gerirðu altaf
eins og maðurinn þinn vill vera láta? Það er
langt frá því að vera rétt né hyggilegt.”
“Eg held það sé skylda mín,” sagði Sylvía
lágt og roðnaði.
“Annað eins er meir en gamaldags,” sagði
Mrs. Merston. “Mér dettur ekki í hug að láta
annað eins eftir mínum manni. Ætlarðu til
Brennerstadt að sjá hestahlaupin ? Eða hefir
alvizkan ákvarðað að láta þig vera heima?”
“Eg veit það ekki, eg vissi ekki af að þau
stæðu til.”
Sylvíu varð litið þangað sem Burke og
Merston stóðu og töluðust við hjá einu gripa-
húinu, það var lágur kofi járnklæddur, hrylli-
lega ljótur, sem annað á því býli, Hvergi var
tré að sjá, aðeins runna með broddaperum, sem
teygðu bera anga móti sólarbruna, líkt og
þeim þætti sómi að nekt sinni. Þær drukku te
á palli framundan íbúðarhúsinu, ef svo mátti
kalla þann járni klædda skúr, þar hlaut að vera
óþolandi hiti á daginn. Sylvía gat ekki áfelst
með orðum húsmóðurina á svona býli, fyrir að
láta í ljósi óánægju sína með lífið. Það var
kominn tími til að fara, hana langaði burt eftir
þessa háðglósu um Burke en góðir siðir heimt-
uðu, að hún viki ekki frá talinu of snögglega,
svo hún spurði:
“Ætlar þú til Brennerstadt að sjá hesta-
hlaupin?”
Mrs. Merston hló sínum kuldahlátri. “Eg?
Nei! Mínar ferðir til Brennerstadt eru alt
annars eðlis. Eg fer þangað til að liggja og
undireins og mér fer að skána, þá fer eg aftur
— í þetta!” Það var óendanleg beizkja í
rómnum. “Einhvern daginn fer eg þangað til
að deyja. Svona lítur mín framtíð út núna.”
“Ó, svona máttu ekki tala!” Sylvía kendi
til með henni. “Góða talaðu ekki svona, þú
mátt ekki hugsa þetta!”
Mrs. Merston brá við grettu sem líktist
kuldaglotti, virti stúlkuna fyrir sér með vorkun-
ar hug. “Þú færð að reyna það sama. Þú ert
farin að líta öðru vísi á lífið en áður, þó skamt
sé af. Þú ert farin að finna broddana undi>’
rósablöðunum. Vitaskuld getur svo farið, að þú
verðir heppin. Þú kant að eiga böm og frelsast
með því. En ef það verður ekki-------”