Heimskringla - 10.11.1937, Qupperneq 6

6. SÍPA
rlEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 10. NÓV. 1937
Þau náðu til Ritzen seinni part dagsins og
þar vildi hann þau væru nóttina. Það vildi hún
ekki, heldur halda áfram, hitinn væri rénaður
og engin ástæða til að tefja. Svo þau tóku
hesta sína og fóru ríðandi af stað samsíða, um
sviðurnar graslausar, auðar, hljóðar. Þau töl-
uðu varla orð og þá fanst henni þau vera ó-
kunnugri en í upphafi þeirra kunningsskapar,
daginn sem hann flutti hana til bæjar síns, fann
enn meir til þess, að hún var útlendingur og
framandi í þessari grimmu gróðurleysu heldur
en fyrsta daginn sem hún hafði stigið fæti sín-
um á land. Það var líkast prísund, hugsaði hún í
sínu dapra hjarta, höfðarnir illúðlegir verðir og
bláu fjöllin í fjarska líkt og grjótmúr sem eng
inn mátti yfir komast.
Þau komu að farvegnum um sólsetur, þar
var ekkert vatn, aðeins hvítir steinar, straum-
barðir, líkt og sundruð beinagrind.
Eigum við að hvíla svolitla stund?” sagði
Burke.
Hún hristi höfuðið. “Nei — nei! Ekki hér.
Það er orðið svo áliðið.”
Svo þau fóru yfir farið og framhjá áning-
arstað sínum og riðu sem leið lá yfir sléttuna
heiðgula, ljósrauða og perluhvíta af skartlitum
sólar seturs. Sú fegurð var svo mikil að henni
fanst sér um megn að bera. Hún duldi svo mikið
og margt, svo marga skelfingu, svo margan
voða. ^
Þau komu þar sem gatan lá út úr til Mer-
stons, þá rauf Burke þögnina: “Eg verð að fara
til Merstons í fyrramálið.”
Við það roðnaði hún. Hvað höfðu þau hjón
frétt? Hún svaraði einhverju ógreinilega en
bauðst ekki til að fara þangað með honum.
Nú skaut upp tungli yfir hæðirnar í austri,
sem stráði gulum dreglum á holt og höfða og
flata fold, þar til alt sindraði við þann sölva
ljóma. Það var líkt og ljósið dreifðist í hljóðum
öldum, unz öll sléttan lá. undir ljósri lá er
drangamir óðu uppúr — veröld draumi lík; sú
var vissulega einu sinni kvikandi af fjöri, mögn-
uð til kviks af máttugum töfrum, en nú var hún
stirðnuð, steinrunnin, dauð. Þegar þau riðu hjá
seinasta höfðanum, þeim drangi sem hún ætlaði
sér einu sinni að klifra, þótti henni sem hún
kæmi að innsta kjama auðnarinnar, þeim sem
auðastur var af öllu.
Þegar þau riðu að bænum, komu kaffirar
hlaupandi út af kofum sínum, er þeir heyrðu
hófahljóðið, en þó þeir skröfuðu mikið, rufu
þeir ekki þögn auðnat;innar. Þeir hljóðu töfr-
ar héldust.
Joe tók við hestunum og Burke með hon-
um, að gefa þeim og kemba. Sylvía gekk ein í
bæinn og þó hann væri sá sami, fanst henni
nú að hún gengi í rústir. Hún fór til sinnar
stofu, læsti niður hjá sér böggulinn frá Kelly og
þvoði sér. Hún þorði ekki að stinga honum í
jámskápinn hjá Burke, hann gæti komið að á
hverri stundu. Þangað ætlaði hún sér að koma
honum, en nú skorti hana hug. Hún var líkam-
lega þreytt og þessvegna dapraðist henni kjark-
ur. Þegar Burke kom inn var hún að bera á
borð, hann tók af henni bakkann og lét hana
setjast, það var auðséð hún var magnþrota.
Hún gerði sem hann sagði, hafði ekki krafta
til mótstöðu, borðaði og drakk það sem hann
bauð henni, þó litla lyst hefði eðajenga. Að
lokinni máltíð vildi hann ekki að hún settist
fyrir, heldur leiddi hana, alvörugefinn og stilt-
ur að dyrunum á svefnherbergi hennar og segir:
“Farðu í rúmið, bam! og farðu ekki á fætur
fyr en þér er batnað!”
Hún gerði sem hann sagði, þóttist ekki geta
annað gert, gat þó ekki sofnað fyrir áhyggju.
Eftir nokkra stund færði hann henni heita
mjólk í rúmið, kvað hana þurfa þess með, hún
hefði borðað svo lítið, hún flýtti sér að drekka
í botn, til þess hann færi sem fyrst. En er hún
var orðin ein, kvaldi hún sig með þeim hugsun-
um, hvort hann hefði séð nokkuð á henni, hvort
hann héldi hún ætlaði að verða veik og kanske
vaka og vera á verði af því. Þá setti að henni
óhug af kraftaleysi til aðgerða. Hræðilegt
væri ef henni mistækist nú eftir alt sem hún
hefði á sig lagt. Hún lá vakandi og hleraði með
titrandi taugum. Hann myndi setjast út á sval-
ir og reykja pípu sína áður hann gengi til náða.
Þá gæfist henni færið. Hún þorði ekki að
fresta til morguns, að koma peningunum aftur
á sinn stað. Hann gæti spurt eftir lyklinum á
hverri stundu. Samt heyrði hún ekki fótatak
hans og hugsaði, hvort hann hefði sezt fyrir í
daglegu stofunni og sofnað.
Smátt og smátt fór að sækja á hana höfgi,
sem hún barðist við af öllum kröftum, þar til
hún festi blund, hrökk svo upp, og á þessu gekk
þangað til værðin hafði yfirhönd og hún
gleymdi sér til fulls.
Svo vaknaði hún skyndilega, löngu seinna
að henni fanst, glaðvaknaði og mundi að hún
átti nokkuð ógert, það var því líkast sem kallað
hefði verið á hana, sem Guy hefði kallað á hana,
hvetjandi til framkvæmdar.
Bjart var í stofunni af tunglsljósi, svo að
hver hlutur sást greinilega. Böggullinn dýr-
mæti var undir koddanum hennar og lykillinn.
Hún þreifaði á þeim strax, áður en hún leit upp,
í því hún ætlaði að setjast upp, leit Jiún í kring-
um sig og sá mann á hnjánum við rúmstokkinn.
Alt hennar æðablóð fór þjótandi til hjartans.
Hún horfði og horfði, trúði ekki sjónum
sínum. Hann var grafkyr og hallaði höfði fram
á armleggina, og hún undraðist að sjá karl-
mann í þeim stellingum. Var það Guy, kné-
fallandi í örvænting? Hafði hann runnið á
eftir henni, eihs og athvarfslaus flakkari, þegar
Kieffs, húbónda hans naut ekki lengur við. Ef
svo var — nei — nei! Víst var þetta draumur!
Guy var langt á burt. Þetta var hugarburður
sjálfrar hennar. Guy gat alls ekki komið til
hennar svona. Samt, var það ekki raust hans,
sem vakti hana af djúpum svefni?
Nú fór hrollur um hana. Hver veit, nema
hér væri andi hans kominn að leita sambands
við hana? Var hún ekki honum kærari en
nokkur önnur manneskja í þessum heimi? Væri
hann ekki vís til að leita hana uppi áður en
hann færi yfir um?
Hún reis upp skjálfandi og segir: “Guy, ert
það þú ? Elsku Guy, talaðu til mín!”
Maðurinn kiptist við, breytti þó ekki um
stellingar. Hún þóttist sjá við mánaljósið hvít-
ar rákir í hári hans. Þetta var þá Guy, til
hennar kominn í holdinu. Það gat enginn ann-
ar verið. Hún fyltist þrá, mjúkri og sárri.
Hann var kominn aftur — þrátt fyrir allar sín-
ar syndir var hann horfinn til hennar aftur.
Og enn sá hún fyrir sér þann æskumann sem
hún hafði þekt og elskað — æ, svo hjartan-
lega, — á hans sakleysis árum. Sú sjón var svo
hrífandi að hún útrýmdi öllu öðru þá stundina.
ó! að hann liti upp og sýndi henni einu sinni
enn þá ásjónu, ljómandi af fjöri og fegurð æsk-
unnar! Hún girntist af öllum hug að líta, þó
ekki væri nema eitt augnablik, það sem hafði
fylt hjarta hennar fögnuði. Og sú þrá svifti
henni blindaðri um fáein augnablik í sæluríki
sinnar meyjaræsku. Hún gleymdi með öllu bit-
urleik og hörmum þessa framandi lands. Hún
teygði armana móti gullvængjuðu gliti þráar
sinnar, þeim hjartavarma hugarburði sem hafði
numið hana frá sjálfri sér og sýnt henni hve
fyrsta ástin er ljúf.
“Ó Guy — minn eigin Guy — komdu til
mín!” sagði hún.
Þá hrökk maðurinn við og leit á hana.
f sama bili rofnaði draumur hennar líkt og
slæðu væri í sundur svift. Þau horfðust í augu,
hún hlaut að horfa í þau hvössu augu, hún gat
ekki litið undan.
Þannig leið lítil stund, að þau horfðust í
augu í tunglsljósinu, sögðu ekki orð, gerðu
varla að anda.
Svo loksins reis hann á fætur, hægt eins og
sá sem er þreyttur, horfði enn niður á hana um
stund, sneri svo við steinþegjandi og hvarf á
burt.
Mörgum stundum seinna náði Sylvía að
sofna, þá birtist henni draumurinn í þriðja og
síðasta sinní draumurinn hræðilegi er sýndi
henni tvo menn ríðadi, er mættust á harðri ferð
á hamrastalli. Enn sá hún þeim ljósta saman og
annan hrapa. Enn leitaði hún ofangöngu í hinn
grýtta dal eða gjá og fann manninn sem hún
vissi örendan, í djúpri gróf. Hún vissi að þang-
að hafði engin lifandi manneskja komið fyr.
Hann lá uppíloft, starði opnum augum, sjón-
lausum, í tunglsljósið. Hún gekk að honum,
laut niður að loka þeim augum, en gat ekki. Af
þeim lagði inn í sál hennar hljóðar ávítur þeirr-
ar þagnar sem aldrei varð rofin framar.
Hún sneri but og fór, við ömurlegan ein-
stæðingsskap. Nú vissi hún hvor þeirra hefði
hleypt laus á burt og hvor hrapað, og hún gekk
leið sína vonlaus, óhuggandi — reikandi um
auða staði á jörðinni og tóma.
Hún vaknaði þegar langt var áliðið morg-
uns og sá hið sama hræðilega sólarbál —
skrælnaða veröld og visnaða, stynjandi for-
gefins eftir rigningar bata. “Þetta er visn-
aðra vona land” sagði hún döpur við sjálfa sig.
“Alt dauðadæmt sem í því er.”
YI. Kapítuli.
Skilnaður
Þegar Sylvía kom á fætur og gekk í dag-
legu stofuna, fanst henni líkaminn þungur sem
blý en hugur hennar hvass og þó vanstiltur.
Hún fékk að vita af Mary Ann, að húsbóndinn
hefði farið að heiman fyrir löngu. Nú hafði
henni gefist færið! Hún varð fegin og tók það,
fanst þó jafnframt hún vera brugðin við
lævísi.
Enn fór hún í stofu Burkes, læddist að
skápnum og lauk upp, hlerandi eftir hverju
hljóði. Hún skaut inn peningunum og aftur
hurðinni, með undarlega tilkenningu í hjarta,
er hún leit umslagið með sígarettunni í, sem
hann hafði kipt af vörum hennar. f sama bili
heyrði hún hófadyn úti fyrir og vissi að Burke
var kominn. Hún skundaði út og mætti honum
í ganginum, þegar hann kom inn. Hún sá ekki
vel framan í hann, því að hann hafði birtuna að
baki, samt fanst henni að hann væri með þung-
um svip. Hann hafði elzt og harðnað í útliti á
undanförnum vikum. Hún hugsaði hvort hún
sjálf hefði tekið sömu stakkaskiftum.
Hann talaði til hennar áður en hún fékk
færi að heilsa. “A, þú ert þama. Viltu koma
hingað inn. Eg vil tala við þig.”
Hún gekk í daglegu stofuna, feimin af því
hún þóttist í vanda stödd, hitt þó hugfastara
með henni, að nú væri komið að örlagastund
Hann talaði ekki kunnuglega eða mjúklega, það
varð henni til styrktar. Henni skildist að hann
ætlaði að sneiða hjá að tala um það sem við
hafði borið um nóttina.
Hann leit á hana og sagði: “Ertu hvíld?
Ertu búin að borða?”
Hún svaraði ófröm og hikandi: “Já, eg er
alveg jafngóð. Mary Ann færði mér í rúmið.”
Hann kinkaði kolli, það var gott og því
máli lokið. “Eg fór yfir til Merstons. Hann
er kominn á flakk, orðinn nokkuð góður. En
nú er hún orðin vesöl og vill vita hvort þú gætir
ekki skroppið yfir um. Eg sagðist halda þú
vildir það. En þú skalt ekki gera það nema þér
líki.”
“Víst vil eg það,” sagði Sylvía “ef eg get
orðið að nokkru liði. “Jafnframt leit hún á
hann, grunaði nokkuð. Skyldi hann hafa orðið
til að stinga upp á þessu? Fanst honum það
sama og henni, að sambúð þeirra væri óbærileg?
Eða var hann, hennar vegna, að bjóða henni
það eina athvarf, sem hann gat náð til ?
Á svip hans gat hún ekkert séð. Hún hafði
ekki minstu hugmynd um, hvort honum líkaði
betur eða ver, að hún færi að heiman. En hann
tók hana strax á orðinu.
“Eg skal flytja þig þangað í kerrunni í
kveld,” sagði hann. “Eg hélt kannske þú vildir
fara. Þau búast hálft í hvoru við þér.”
Eins var tónninn, í engu frábrugðin venju.
Samt grunaði hana nokkuð enn. Hún tók til
orða eftir litla stund hikaði þó: “Þú — þú get-
ur vel án mín verið?”
“Eg skal reyna,” svaraði hann strax í sama
tón. Ekki kuldalega, samt þótti henni að vissu
leyti miður. Enn undraðist hún hvort honum
yrði léttara af hennar burtuveru. Ó sá hræði-
legi þagnar þvergirðingur! Ef hún aðeins hefði
getað stokkið yfir hann í það sinn! En til þess
skorti hann afl og einurð.
“Jæja,” sagði hún og sneri frá, “eg skal
týgja mig til.” i
Þegar hún var komin út að dyrum, segir
hann: “Má eg fá lykilinn að skápnum?”
Hún sneri við kafrjóð. “Eg er héma með
hann” sagði hún og rétti fram hendina titrandi.
“Þökk fyrir,” sagði hann og stakk honum
í vasa sinn. “Eg skyldi ekki fara að neinu óðs-
lega í dag, væri eg sem þú. Þú þarft hvíldar
við.”
Það var alt og sumt. Hann fór út í sólar
bálið og litlu síðar sá hún hann fara með
Schafer áleiðis til kvía. Hún sá hann aftur við
miðdegis máltíð, hann mataðist þegjandi, virt-
ist annars hugar og gekk burt undireins og
lokið var. Þó ekki mintist hann á það við
hana, vissi hún að þurkurinn myndi valda felli
ef lengur héldist til muna. Hún bjóst til ferðar
með þungu skapi.
Hann kom aftur inn til kveldmáltíðar, fór
strax til sinnar stofu að hafa fataskifti, kom
svo og fékk sér tebolla í flýti, áður þau legðu
upp. Þá loksins segir hún um leið og þau
stóðu upp: “Ertu viss um þú viljir að eg fari?”
Hún var að reyna til að rjúfa þá skel sem hann
hafði steypt um sig.
Hann sneri við henni og þá fékk hún
hjartaslátt. “Viltu ekki fara?”
Þeirri spurningu svaraði hún ekki, henni
var það ómögulegt. Heldur ekki gat hún horft
í gráu augun hvössu er hann leit á hana.
“Mér finst nærri því eg yfirgefi mína
stöðu,” sagði hún þá og reyndi til að brosa.
“Það er óþarfi fyrir þig að hugsa svo,”
sagði hann hægur. “Enda geturðu komið aftur,
hvenær sem þér líkar. Það er ekki svo langt á
milli.”
Ekki langl^á milli! Voru þau ekki aðskilin
af ófæru djúpi — félagsskapur þeirra sundrað-
ur, vinátta þeirra molnuð og kulnuð til ösku?
Hjartað í henni barðist ótt og títt. Hún fann
að leiðin var lokuð.
“Jæja, sendu eftir mér, ef þú vilt, hvenær
sem þú vilt eg komi,” sagði hún og gekk til
stofu sinnar.
Á leiðinni var ekkert tóm til viðtals, því að
ólmir folar voru fyrir vagninum og Burke mátti
hafa sig allan við að halda þeim í skefjum. —
Þannig bar þau loksins að bæ Merstons, og
Sylvíu gerði bæði sárt og klæja að færinu til
samtals var lokið.
Merston koní út, kátur eins og vant var og
bauð þau velkomin. Hún sá að það var ekki láta-
læti og varð í sömu svipan fegin því, að hún
var þangað komin.
“Mikið var það vel gert af þér að koma,”
sagði hann þegar hann studdi hana af vagnin-
um. “Þú hefir haft annríkt í Brennerstadt, er
mér sagt. Mig fór að furða, hvort þú fórst að
sækja eftir gimsteininum sem Kelly varð svo
skrafdrjúgt um. Hann kom hérna og lét dæl-
una ganga. Þvílíkur tölugarpur! gjallandi aug-
lýsing á tveimur leggjum, og alt til að fylla
j handraðann hjá Wilbraham. Og fréttirðu ekki
| hver vann hann?”
I Burke varð til svars. “Nei. Við biðum
j ekki svo lengi. Við vildum komast á stað sem
! fyrst.”
Merston leit á Sylvíu. “Og þú skildir Guy
eftir? Það var rösklega gert af þér, að elta
1 hann á strokinu. Burke sagði mér frá því.
I Mér er um að kenna, að hann var ekki til stað-
I ar að ganga í þann eltingarleik. Eg vona það
I ferðalag hafi ekki verið mjög bölvað.” Hann
I talaði svo alminlega, að hún hefði ekki fundið til
j neins vanda, ef Burke hefði ekki verið við-
staddur. Hann hélt auðsjáanlega, að hún hefði
tekið til kjarkmikilla ráða, og gert vel. Hún
svaraði liðlega, gat þó ekki varist kinnroða. —
Svona fór Burke að verja æru hennar—og sína!
“Það var vitanlega ekki nein skemtiferð,
en eg komst klaklaust af. Mr. Kelly lofaðist til
að hafa eftirlit með Guy.”
“Hann er vís til að efna það,” sagði Mer-
ston. “Ekki vantar hann viljann, þann gæða
karl, þó málugur sé. Komdu nú inn! Komdu
nú inn og sjáðu konuna! Burke, stígðu ofan!
Þú verður þó að smakka á einu staupi, úr því
þú ert kominn.”
En Burke hrísti höfuðið. “Þökk fyrir, karl
minn. Eg vil ekki tefja. Eg hefi verk að vinna
og orðið áliðið. Ef þú getur náð í töskur kon-
unnar minnar, þá fer eg strax á stað.”
Kveldsólin skein á hann þar sem hann sat.
Sylvía hugsaði oft til þess eftir á, hvernig hann
leit út, útitekinn, þreklegur, stöðugur sem
klettur, og hún komst við af fögnuði. Hann
var svo vasklegur og með svo miklum mann-
dóms þokka að henni hló hugur við. Máske
sólarlagið hafi átt sinn þátt í að gylla mann-
inn í augum hennar, en þá sýndist henni hann
alt annað en smámannnlegur.
Merston starfaði að farangri hennar og
hún líka, en Burke sat kyr og hélt við hestana.
Svo greip Merston á knénu á honum. “Þetta
tjáir ekki, lagsmaður! Þú mátt til að fá hress-
ingu! Bíddu við meðan eg skrepp eftir henni.”
Þar með snaraðist hann inn og þau voru
ein eftir. Sylvía beygði sig til að taka upp
tösku sína, óró af mörgum undarlegum tilfinn-
ingum, og alls ekki laus við að titra. Hestarnir
reigðu makkann, stöppuðu og bitu mélin, hann
hastaði á þá og þá stóðu þeir kyrrir, segir svo
alt í einu við hana:
“Vertu sæl!”
Hún leit upp, hann brosti lítið eitt, en af
því brosi stóð henni ósegjanleg kvöl. Virtist
dylja fyrir henni eitthvað sem var harmi sollið.
Hann hallaði sér til hennar og segir aftur:
“Vertu sæl!”
Þá tók hún viðbragð og gerði nokkuð alveg
óforhugsað, steig upp á þrepspaðann og bauð
honum varirnar til kveðju. Hann tók utanum
hana öðrum armi og hélt henni að sér fast og
innilega og kysti hana, og í þeim kossi fann
hún andans ákall í fyrsta sinn.
Eftir minna en drykklanga stund var hún
laus og steig til jarðar blindandi, tók upp tösku
sína, sneri inn og leit ekki við. í hálsi hennar
var sviði sem af tárum, en hún hélt þeim frá
augunum með einbeittum vilja, og Merston,
sem kom út í því bili, tók ekki eftir neinu.
“Farðu rakleitt inn!” sagði hann með glað-
værri gestrisni. “Konuna mína finnurðu við
matargerð. Og hún verður víst fegin að sjá
Þig.”
Ef svo var, þá varðist Mrs. Merston allra
gleðiláta af því tilefni. Hún brá sundur vörum
svo sem til að brosa, sagði hana gera vel að
koma, en hún myndi fljótt óska þess að hafa
ekki komið. Hún var þreytuleg og tekin, en
tjáði Sylvíu, að hún væri ekkert verri en hún
ætti að sér. Hitinn og þurkarnir væru þung-
bærir, og að hún hefði orðið að leggja
nokkuð á sig meðan maðurinn var frá
verkum. Það hefði liðið yfir sig kveldið áður,
svo hann hefði orðið hræddur og látið miklu
meiri látum en tilefni var til. /Hún væri alveg
jafngóð og vonaðist til að Sylvíu fyndist ekki
að hún hefði verið gint til að ómaka sig að
óþörfu.
Sylvía tók fyrir það og sagðist hafa gott af
því að leggja eitthvað á sig.
“Gerirðu það ekki heima?” sagði Mrs.
Merston.
“Ja, það er nóg af þeim svörtu til að vinna
verkin. Eg er ekki alveg nauðsynleg til þess
að vel fari um Burke,” svaraði Sylvía.
“Það hélt eg samt þú værir.” . Mrs. Mer-
ston leit á hana íhugandi, daufum sjónum. ____
“Hann sótti fullhart eftir þér til Brennerstadt.
Hvernig reiddi þér af ?”
Sylvía hikaði við svarið. “Við vorum bara
í tvær nætur,” sagði hún með undandrætti.
“Svo skildist mér. Fannstu Guy?”
“Nei, eg sá hann ekki. En Mr. Kelly lof-
aðist til að hafa gætur á honum,”