Heimskringla - 16.03.1938, Side 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 16. MARZ 1938
<g
mmwmmmmimwimmmmimmmm
LJÓSHEIMAR
Saga þýdd úr ensku af séra E. J. Melan
m

Eg er þakklátur fyrir umönnun þína, Bates.
Eg bjóst við að sálast hér úr skorti, en þú ferð
með mig eins og eg væri lávarður.”
“þakka yður fyrir, herra minn. Eg geri
eins vel og eg get.”
Hann setti ný kerti á borðið og gekk um
eins hljóðlega og hann var vanur. Mér fanst
kalt vatn renna mér milli skinns og hörunds er
hann gekk á bak við mig. Hlutverka skifting-
in frá því að vera svikari og trúr þjónn var
næstum því of hraðfara.
Eg sendi hann í burtu eins fljótt og eg gat
og hlustaði eftir fótataki hans, er hann fór um
til að loka húsinu. Það var venjuleg athöfn en
þetta kvöld fanst mér hann gera þetta með sér-
staklegri- nákvæmni. Mér leiddist að hlusta á
þetta, en sérstaklega þetta kvöld.
Eftir að Bates hafði farið til hýbýla sinna
fór eg að líta eftir því hvernig hann hefði lokað
húsinu, og fann það harðlæst. Eg fór ofan í
kjallarann og velti nokkrum sements tunnum
ofan á hlerann í göngunum. Bates átti þangað
ekkert erindi, því að ofn sá er hitaði' húsið var
undir ejdhúsinu og þangað niður lá sérstakur
stígi. Sjálfur þurfti eg ekki að nota göngin
neitt, en eg vildi ekki að fjandmenn mínir
kæmust að mér óvörum gegnum þau. Jdorgan
þekti þau að minsta kosti, en hann var nú
vængbrotinn um tíma, og mundi ekki ónáða mig.
En eg ásetti mér að sjá við öllum hættum eins
vel og föng voru á.
Eg var nógu þreyttur til að sofa vel og
eftir viðburðalausa nótt vaknaði eg. úti var
veðrið bjart og kalt.
“Eg ætla að skreppa til þorpsins,” sagði eg
við Bates, er eg sat að morgunverði.
“Það er rétt, herra minn.”
“Ef einhver skyldi koma þá verð eg kominn
heim eftir eina stund eða svo.”
“Já herra.”
Hann sneri sínu steingerfingslega andliti
að mér er eg stóð upp frá borðum. Auðvitað
var engin hætta á því að nokkur kæmi til að
finna mig. Séra Paul Stoddard auk Bates og
Morgan voru einu mennirnir, sem höfðu komið í
húsið síðan eg kom.
Eg átti samt erindi til þorpsins, því að eg
ætlaði að kaupa mér skotfæri í búðinni'. Nær-
vera Pickerings þar í grendinni gerði mig óró-
legan. Mig langaði' til að sjá hann og ná tali
af honum ef mögulegt væri, til þess að sjá
hvemig jafn djúpuðugur maður liti út í dags-
ljósinu.
Er eg kom út á þjóðveginn slóst séra Stod-
dard í för með mér.
“Jæja, Mr. Glenarm. Mér þykir vænt um
að sjá þig svona snemma á fótum. Með jafn-
gott bókasafn og þú hefir, hlýtur freistingin
til að vera inni að vera mjög mikil. En maður
verður að láta sálina og vindinn ná til sín. Það
er jafnvel gott að verða gagndrepa við og við.”
“Eg reyni að fara út hvern dag,” svaraði
eg, “en eg fer sjaldan út fyrir landamerkin.”
“Jæja, það er falleg eign. Vatnið er alveg
yndislegt á sumrum. Eg öfunda þig af eign-
inni.” Hann stikaði stórum. Það var örðugt
að fella sig við þá hugsun að allri slíkri
karlmensku skyldi vera varið til bænagerða við
kvennaskóla. Þarna var maður, sem hefði átt
að vera skipstjóri', hermaður eða standa í bar-
áttu fyrir erfiðum málefnum. Eg var viss Um
að einhverstaðar var veikur blettur í eðli hans. .
Einhverskonar mild geðveiki sem sækist eftir
meinlæta lifnaði og þegar hann neitaði vindlin-
um, sem eg bauð honum, fanst mér að þetta
álit mundi rétt vera.
Vagninn úr þorpinli fullur af ungum stúlk-
um fór fram hjá okkur á fleygi ferð á leið til
járnbrautarstöðvarinnar, og við tókum ofan
hattana.
“Jálaleyfið,” sagði presturinn. “Næstum
því allar stúlkurnar fara heim.”
“Þær eru-hepnar að hafa heimili um jólin.
“Eg býst við að Mr. Pickering hafi farið
heim í gærkveldi,” sagði hann, og mér óx áhugi
er eg heyrði hann segja þetta.
“Eg hefi ekki séð hann ennþá,” sagði eg
með gætni.
“Þá er hann sjálfsagt ekki farinn ennþá,”
hin djúpa rödd prestsins var sannfærandi. Auð-
vitað var það mjög sennilegt að Arthur Pick-
ering, skiftaráðandi dánarbús afa míns mundi
koma að sjá mig þegar hann var á ferðinni.
“Systir Theresa sagðr mér í morgun að
hann hefði komið að finna sig og Miss Dever-
eaux í gærkveldi. Sjálfur hefi eg ekki séð hann.
Mér fanst líklegt að eg mundi hitta hann á stöð-
inni. Hann hefir sérstakan járnbrautarvagn.”
“Við sjáum hann vafalaust þar,” sagði eg
hirðuleysislega.
Stöðin í Annandale iðaði af óvenjulegu lífi
þennan morgun. Þarna var reyndar einkavagn
á járnbrautarsporínu og á stöðvarpallinum voru
eitthvað um þrjátíu unlglingsstúlkur í hóp,
undir gæslu nokkurra brúnklæddra systra frá
St. Agatha skólanum. Þessi mynd var eitthvað
einkennileg. Ungu stúlkurnar litklæddar og
systurnar í brúnu búningunum töluðu þarna
saman. Þetta virtist fremur eiga við heima í
Frakklandi eða ftalíu.
Eg hafði þá skoðun fyrst er eg kom hing-
að, að skólinn væri góðgerðastofnun,” sagði eg
við presti-nn.
“Nei, það er nú öðru nær! Systir Theresa
er heldri kona og það er ekki hlaupið að því að
komast inn í skólann hennar.”
“Mér þykir vænt um viðvörun þína. Eg
hafði ásett mér að senda þangað hveitispoka
eða fáeinar álnir af lérefti til að styrkja gott
málefni. Þú hefir bjargað lífi mínu.”
“Það hefi eg líklega gert. En eg gæti
minst á það við forstöðukonuna.”
“Nei, blessaður gerðu það ekki. Það er
engin hætta á því að eg hitti hana á stöðinni.”
“Nei, hún kemur ekki hingað, það er eg
viss um, en þú ættir að heimsækja hana, og
Miss Devereaux er yndisleg, en eg bið þig að
afsaka, eg vildi hreint ekki vera uppáþrengj-
andi.”
“Þú ert það hreint ekki. En eins og sakir
standa, eijjs og þú getur skilið, þetta ár sem—”
“Augvitað. Hver veit best um sínar sakir,
Mr. Glenarm.”
Við gengum upp á stöðvarpallinn. Einka-
vagninn stóð á sporinu, sem vissi í vestur frá
aðal brautinni. Það var svo sem ekki lítill völl-
ur á honum Pickering. Þessi einkavagn hans
bar vitni um makt hans og vald og var ennþá
glæsilegri auglýsing en skemtisnekkja, enda
göftu sveitakarlarnir af aðdáun yfir allri þess-
ari dýrð.
. Er eg reikaði yfir stöðvarpallinn ásamt
Stoddard, kom Pickering út í dyrnar á vagnin-
um. Honum fylgdu tvær frúr og fullorðinn
heldri maður. Þau komu öll niður á pallinn og
gengu eftir honum fram og aftur.
Pickering hafði ekki fyr séð mig, en hann
kom til mín með útrétta hendina.
“Þetta var sannarleg hepni,” mælti hann.
“Við urðum að bíða hér í nótt alveg að óvörum,
Chicago lesin átti að taka okkur í gærkveldi, en
einhver ruglingur varð á því fyrir þeim, og nú
erum við að bíða eftir lestinni, sem kemur
klukkan tíu og hún er á eftir áætlun. Hefði
eg vitað af þessari bið mundi eg hafa skotist
yfir um til þín. Hvernig gengur það nú alt
saman?”
“Ó, alveg ágætlega. Þetta er hreint ekki
svo afleitt þegar maður venst því. Eg er í raun
og veru að vinna þarna.”
“Það er ágætt. Þú þarft ekki að vera
hræddur um það að árið líði ekki nógu fljótt.
Eg býst við að þér finnist einmanalegt þarna.
En það eru nú tvær hliðar á því máli. í New
York ætlar fólksmergðin að æra mann. Stund-
um finst mér eg vildi helst vera .sveitamaður.
Eg er orðinn taugaveiklaður og það reynir á
þær að vera fulltrúi þessara stóru félaga. Þessi
aldraði herramaður þarna heitir Taylof. Hann
er járnbrautakóngur. Þessar konur þarna eru
kona hans og systir. Mér þætti vænt um að
kynna þig þeim.” Hann rendi augunum yfir
grófu fötin mín. Árum saman hafði hann ekki
verið svona alminlegur við mig. Stoddard hafði
farið frá mér yfir að hinum enda pallsins til að
tala við nokkrar námsmeyjar. Eg fylgdist með
Pickering þótt nauðugur væri, þangað sem
ferðafélagar hans voru gangandr fram og aftur
í kalda veðrinu.
Eg hlæ ennþá, er eg hugsa til þessa morg-
uns á Annandale brautarstöðinni. Pickering
hafði ekki fyr komið mér í samræður við
. Taylor en hann fór frá okkur, víst til að tala
við stöðvarstjórann og sjá um að vagninn hans
yrði nú í þetta sinni tengdur við Chicago-lestina,
Taylor þessi reynist mér að vera mesti vind-
belgur og drambsamur. Þeir kalla hann Billy
uppskafning í New York. Samræður okkar
mishepnuðust algerlega. Hann spurði mig um
verð á landi þar um slóðir, og þar sem þekking
mín var fjarskalega takmörkuð í þeim efnum,
sá eg að hann fékk ekki stórt álit á manngildi
mínu né vitsmunum. Konurnar stóðu hjá okkur
og reyndu eigi að dylja óþolinmæðina sem
píndi þær. Þær gláptu altaf á stúlkumar á
hinum pallinum. Eg hafði nú fært samræðurn-
ar frá jarðarverðpm í Indiana yfir á óeirðirnar
Búlgaríu, sem mér þótti skemtilegra að ræða
um, en nú mælti Mrs. Taylor við systur sína:
“Þetta er hún — þessi í gráu kápunni, sem
er að tala við prestinn. Hún kom rétt núna í
vagninum.”
“Þessi með regnhlífina? Mig minti að þú
segðir-----”
Mrs. Taylor leit aðvörunar augum á systur
sína. Því næst reyndu þær að afsaka sig með
því að þær þyrftu að sjá einhvem hinumegin á
pallinum, en Taylor sem víst var hræddur við-
að vera skilinn emn eftir hjá mér, fór á eftir
þeim, en eg fylgdist á eftir. Mrs. Taylor og
systir hennar gengu á enda pallsins, og hinu-
megin á pallinum á móti stóðu þau, séra
Stoddard og stúlkan, sem þær höfðu auðkent
af grárri kápu og regnhlíf.
Gráklædda stúlkan kom yfir um til okkar
og heilsaði mjög alúðlega upp á stysturnar. —
Taylor sneri baki að þeim og var nú orðinn
næstum því mælskur, er hann útlistaði heimsku
stjórnmálamanna vorra, er gætu eigi séð hag
landsins í því að styrkja og styðja flutnings-
tæki þjóðarinnar. Systurnar og gráklædda
stúlkan voru nú svo nálægt okkur að eg gat
gjörla h§yrt hvað þær töluðu. Þær voru að tala
um að gráklædda stúlkan hefði hafnað því boði,
að fara með þeim til California.
“Svo að þú getur ekki farið. Það er slæmt.
Við vonuðustum eftir að þegar þú sæir okkur,
þá mundir þú láta undan,” sagði Mrs. Taylor.
“En fyrir því eru margar ástæður og
systir Theresa þarfnast mín.”
Þetta var málrómur Olivíu, svolítið lægri-
og gætnari, en eg átti honum að venjast.
“En hugsaðu um rósabeðin, sem bíða okk-
ar þar,” sagði hin stúlkan. Þær sýndu henni
þessa virðingu, sem fullorðnar konur hafa ætíð
fyrir ungum og fallegum stúlkum.
“Já, það er aumt,” sagði Olivía. “Blessaðar
gerið þið mér þetta ekki örðugara en þið þurfið.
En eg lofaði því fyrir ári síðan að eyða þessum
helgidögum í Cincinnati.”
Hún leit ekki' við mér og þegar hún hafði
kvatt systurnar með handabandi, fór hún til
baka. Eg hugsaði um hvort hún hefði ekki
látist sjá Taylor vegna þess að hún vildi ekki
tala við mig.
Taylor var ennþá í miðri ræðunni um nauð-
syn á amerískum verzlunarflota þegar Picker-
ing kom aftur, fór yfir' á hinn pallinn og tók að
tala við gráklæddu stúlkuna mjög alvarlegur.
“Ameríski fáninn á að drotna yfir hafinu.
Það sem við þörfnumst eru fleiri flutningaskip,
en ekki fleiri herskip.” sagð Taylor. En eg var
að horfa á Olivíu Gladys Armstrong. Hún var
síðklædd með hárið undið upp undir gráa húfu
sem átti við kápuna, og var nú ólík stúlkunni
minni er eg nefndi Olivíu og hafði séð í barkar-
bátnum og elti héra um skóginn. Ekki var hún
heldur hin fátæka skólastúlka sem hafði hlust-
að á hinn heimskulega þvætting er eg sagði við
hana. Hún var fullvaxin kona að minsta kosti
tuttugu vetra gömul og virtist þekkja heiminn,
I enda hafði hún það fas, er mundi aftra hverj- •
um manni að ræða við hana markleysu hjal.
Hún ræddi við Pikering alvarlega. Einu sinni
brosti hún hálf raunalega og hristi höfuðið og
eg reyndi hálfgert að muna hvar eg hefði séð
það bros áður. Gullperlurnar, sem eg hafði
fundið, voru í kringum háls hennar og mér
þótti mjög vænt um að eg hafði snert á ein-
hverju sem hún átti.
“Eftir því sem árin líða er verzlunarvald
vort að aukast meira og meira. Iðnaður vor
heldur forsætinu í heiminum. Og það sem
við framleiðum verðum við að selja, eða er ekki
svo?” spurði Taylor.
“Vissulega,” svaraði' eg mjög innilega.
Hver var þessi Olivía Gladys Armstrong og
hvað kom Pickering við um hana? Og hvað
hafði hún sagt við mig daginn sem hún var að
leika á orgelið í kirkjunni. Svo margt skeði
þann dag að eg gleymdi og reyndi að gleyma
að eg hafði hagað mér eins og flón til þess að
skemta skólastúlku. Hún hafði sagt að eg
vildi.ekki muna eftir þegar við sáumst í fyrsta
sinni'.
En nú kom hraðlestin frá Chicago þrum-
andi inn á stöðina. Taylor horfði á lestarþjón-
ana með athugulum augum þess, er þekkir það
sem hann er að horfa á, en þrátt fyrir það hélt
hann áfram að ræða um verzlunar möguleika
þjóðarinnar. Eg gekk með honum til stöðvar-
innar, þar sem Mrs. Taylor og systir hennar
töluðu við lestarstjórann.
Pickering kom hlaupandi yfir pallinn með
nokkur símskeyti í hendinni'. Hraðlestin hafði
verið tengd við vagn hans, og var nú reiðubúin
að halda áfram vestur á bóginn.
“Mér þykir það mjög leiðinlegt, Glenarm
að viðstaðá mín er svo stutt,” og Pickering
starði áhyggjufullur á lestarstjórann er hann
sagði þetta við mig.
“Hvað farið þið langt?” spurði eg.
“Til Californíu. Við höfum fyrirtæki þar
til að líta eftir, og svo verð eg að vera á hlut-
hafafundi í janúar vestur í Colorado.”
“Ja, þessir viðskiftamenn,” sagði eg í á-
sakandi rómi. Mig langaði til að kalla hann
þorpara þarna frammi fyrir þeim öllum, og var
rétt í þann veginn, en ákvað samt að eg mundi
hafa hag af því að bíða þangað til gríman kæmi
betur af honum.
Konumar fóru inn í vagninn og kvaddi eg
Taylor með handabandi, en hann hótaði að
senda mér ritling eftir sig um amerískan flutn-
ing, er hann kæmi heim til New York.
“Það er slæmt að hún skyldi ekki geta
komið með okkur. Aumingja stúlkan, þetta
hlýtur að vera aumi afkiminn fyrir hana. Hún
ætti skilið að vera á betri stað,” sagði hann við
Pickering, sem tosaði honum inn í vagninn og
virtist það samt alveg óþarfi.
“Þú ættir bara að þekkja okkur,” sagði eg
til þess að stríða Pickering. “Það er ómögulegt
að kalla lífið hérna í Annandale tilbreytingar-
laust. Skotfimin hérna er ekki á háu stigi
annars væru hér sífeldar jarðarfarir.”
“Mr. Glenarm er stundum útúrdúrasam-
ur,” sagði Pickering um leið og hann klifraði
upp í lestina.
“Já, það er glaðlyndið, sem heldur í mér
lífinu svaraði eg og tók ofan hattinn og hneigði
mig djúpt fyrir Arthur Pickering.
XV. Kapítuli.
Lestin, sem suður átti að fara, var eigi' kom-
in og sá eg nú að stöðvarstjórinn breytti tíman-
um, sem hún átti að vera hér. Hún átti að koma
eftir tíu mínútur. Sumir nemendanna höfðu
farið með Chicago lestinni, en meiri hlutinn
beið. Gráklædda stúlkan var umkringd af
skólastúlkum, sem töluðu í ákafa. Er eg gekk í
áttina til þeirra gat eg eigi afsakað heimsku
mína að hafa eigi þekt fullvaxna konu frá
unglingsstúlku, en það var peysan og stuttu
pilsin, æskugleðin yfir útiverunni, sem gerðu
þessar sjónhverfingar eins ákveðnar og þegar
Rósalind birtist fyrir augum Orlandos í Arden
skógi. Hún var líklegast kennari í hljómfræði,
og hafði leikið svona með mig að gamni sínu.
Það var auðvitað hægðarleikur fyrir mig
að genga til hennar og afsaka mig eða kveðja
hana, en hinn síði, skrautlegi búningur hennar
hamlaði einhvernveginn þeirri áætlun. Er eg
kom nær, varð mér það Ijóst, að þótt eg mætti
kannske yrða á Olivíu Gladys Armstrong, ó-
stýriláta skólastúlku, þá var nú alt öðru máli
að gegna um þessa konu, sem vel gat snuprað
mig kæmi henni það í hug.
Hún leit til mín og hneygði sig samstundis
og hinar ungu lagskonur hennar drógu sig
kurteislega í hlé. Verð eg að játa að þær voru
siðprúðir unglingar.
“Eg vissi aldrei til þess að þær yxu svona
mikið á einum sólarhring!”
Mér þótti vænt um að eg mundi hvað
margar voruj perlurnar í meninu hennar og
fanst mér það mjög áríðandi á þessu augnabliki.
“Eg býst við að það sé loftslaginu að
þakka. Því er hrósað af þeim, sem hafa ágætt
vit á því eins og þú getur séð af landafræðinni.”
“En ert þú þá að flytja til emjþá dýrðlegra
loftslags, strax og þú ert fullvaxin flýgur þú á
brott. Ef skólinn hérna útskrifar þær í full-
komnun þá-------”
Mér hafði aldrei fundist eg vera eins
heimskulega vandræðalegur á æfi minni. Það
voru þúsund atriði, sem mig langaði til að
minnast á og óteljandi spurningar sem mig
langaði að spyrja hana að, en rólyndislegi hefð-
arsvipurinn, sem hún bar varnaði mér þess.
Hún virtist hreint ekkert forvitin um mína
hagi; það var heldur engin ástæða til þess að
hún væri það. Það var mér vel ljóst. Hún
horfði á mig ófeimin og eg furðaði mig á blá-
dýpi þeirra augna. Hún var einhver, en ekki
alveg samt einhver sem eg hafðr áður séð. Það
var ekki Olivía úr skóginum. Augun, hinn
mjúki ávali vanganna, ljósa hárið, mintu mig á
liðna stund, og á annan stað og aðra stúlku.
Hún hló og hláturinn var eins og lækjar
niður. “Eg skal aldrei segja frá því ef þú
þegir,” sagði hún.
“En eg sé ekki hvaða gagn mér er að því
hvað þig snertir.”
“Nei, það er alveg satt, það er miklu þýð-
ingarmeira mál, Mr. Glenarm.
0 “Og vandræðin eru að eg hefi eigi orð til að
bera í bætiflákann’ fyrir mér. Það er eigi ein-
ungis heimskulegt að------”
Vissulega ekki, heldur hitt að taka þessa
markleysu, að reyna að skemta heimskri skóla-
telpu. Það sem fimtán ára gömlum unglingi
fellur í geð verður stundum einkisvert í eyrum
uppvaxinnar-----”
Hún þagnaði, roðnaði og hló.
“Eg er tuttugu og sjö ára gamall.
“Og eg er á venjulegum aldri,” sagði hún.
“Aldurinn hefir ekkert að segja, en tíminn
er þýðingarmikill. Það er margt, sem eg óska
að fá að vita hjá þér, sem berð lyklana að hlið-
um leyndardómsins.”
“Þá verður þú að stinga upp skrána.”
Hún hló fjörlega. Hinar alvarlegu nunnur
sem gengu um pallinn gáfu okkur lítinn gaum.
“Eg vissi ekkert um að þú þektir Arthur
Pickering. Þegar þú varst bara Olivía í peys-
unni.” )
“Þú heldur kannske að hann hefði eigi hirt
um að þekkja mig í þeim ham. En hvað karl-
mennirnir eru stundum skrítnir.”
“En Arthur Pickering er gamall kunningi
minn.”
“Já hann hefir sagt mér það.”
“Við vorum nágrannar í æsku.”
“Eg held að hann hafi minst á það.”