Heimskringla - 13.11.1940, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 13. NÓV. 1940
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
að fyrirlesturinn var um garð
genginn . . . þessi kona heitir
Anna Sussex og er gift amer-
ískum lækni í Havre, lagleg
kona og vel gefin . . . en ís-
lenzkan okkar fór frekar út
um þúfur . . . þessi kona hafði
ekki talað íslenzku síðan í
barnæsku. . . Aðra íslenzka
konu frá Norður Dakota hitti
eg nýlega í Billings, Montana
• • . óvanalega elskuleg kona,
sem heitir Sigurbjörg Merill,
maður hennar er bankastjóri í
Midland Bank . . . Sigurbjörgu
er mikil raun að því, að hún
hefir að mestu leyti gleymt ís-
lenzkunni, því henni þykir
vænt um Island og alt það sem
íslenzkt er. . .
En einu sinni mætti eg landa
á ótrúlegan hátt . . . eins og
kunnugt er, hefir Los Angeles
rneir en miljón íbúa . . . eitt
kvöld fyrir mörgum árum síð-
an fór eg upp í sporvagn í Los
Angeles . . . vagninn var fullur
af fólki... aðeins eitt sæti var
autt og þar settist eg niður . . .
eg leit upp og beint framan í
Bjarna Björnsson leikara og
hafði eg sest við hliðina á hon-
um . . . við höfðum ekki sést
síðan við vorum saman í barna-
skólanum í Reykjavík . . .
Þetta var auðvitað fagnaðar-
fundur og vil eg leyfa mér að
taka það fram, að hvorugt
okkar var svo “banal” að við
segðum “heimurinn er sannar-
lega lítill!”
Rannveig Schmidt
GIBRALT AR-V ÍGIÐ
ÓSIGRANDI
Spönsk blöð hafa krafist
Gibraltar til handa Spáni. —
^ýzkar og ítalskar flugvélar
hafa gert loftárásir á þetta
heimsfræga vígi Breta. I þessu
sambandi hefir verið um það
raett, hvort “lykillinn að Mið-
jarðarhafin”, en svo hefir
Gibraltar verið nefnt væri ó-
sigrandi eða ekki.
Einkum hefir verið um það
^eilt hvort Gilbratar væri
örugt gegn loftárásum.
Tveir sérfræðingar í þessum
efnum hafa látið álit sitt í ljós
í breskum blöðum. Báðir hafa
verið landstjórar á Gibraltar,
Þeir Sir Alexander Godley og
Sir Edmund Ironside. — Báðir
telja þeir Gibraltar vígið óvinn-
andi. Frá þeirra sjónarmiði er
Gibraltar ósigrandi, hvort sem
á það verður ráðist frá landi,
sjó eða úr lofti.
Gibraltar er traust vígi frá
uáttúrunnar hendi, einkum
Vegna hamranna, sem umlykja
vígið. Jafnvel veðráttan er
heppileg og loftgöt gera flugá-
rásir erfiðar.
Gibraltar er lítill skagi,
tengdur meginlandinu með
hijóu eiði, sem er þriggja mílna
Mngt og einnar mílu breitt. —
^lettarnir rísa svo að segja lóð-
rétt í 1400 feta hæð.
▲
Það er svo að segja ógern-
lngur fyrir flugvélar að gera
arás á klettana án þess að
fljúga beint fyrir kjafta loft-
Varnabyssanna, sem eru bygð-
ar inn í klettinn.
Eiðið er ekki aðeins varið
*ra landvirkjunum heldur má
verja það frá herskipum
öeggja megin eiðisins, bæði
frá Miðjarðarhafi og Gibraltar-
flóa.
^að er rétt, að Þjóðverjar
hafa komið sér fyrir langdræg-
Uln fallbysum á Afríkuströnd,
hálægt Ceuta í Spönsku Mar-
okko, en þessar byssur eru lika
1 skotfæri byssanna á Gibral-
tar.
jafnvel þó Þjóðverjum
|akist að skjóta á Gibraltar úr
angdrægum fallbyssum frá
euta eða spönsku ströndinni,
g8etu þær ekki unnið mikið
tjón.
á
Borgin Gibraltar er að miklu
eyti höggvin inn í klettinn.
Inn í klettinum eru íbúðir,
geyslurúm fyrir skotfæri o. þ.
h. Þar er ekki aðeins rúm fyr-
ir alla íbúa Gibraltar, heldur og
I fyrir mikinn forða að bensíni,
j og olíu, fæðu og vatni.
| Breska stjórnin skilur hve
I Gibraltar er þýðingarmikið
virki og undanfarna mánuði
I hefir verið unnið að því, að
styrkja vígið ennþá meir en
það var áður. Konur og börn
hafa verið flutt á brott og auk
sterks setuliðs eru íbúarnir að-
! eins nú um 15,000 manns.
Gibraltarkletturinn er þak-
inn stórskotaliðsbyssum og
loftvarnabyssum og enginn
flugmaður vogar sér að fljúga
j yfir hann nema í mikilli hæð.
Þeir flugmenn, sem sendir
eru til árása á Gibraltar, verða
að fljúga svo hátt að loftvarna-
byssukúlurnar nái ekki til
þeirra. Gibraltar er ekki
heppilegur skotspónn fyrir
flugsprengjur, enda verður
raunin sú, að flestar fara þær
í sjóinn.
á
Hingað til hefir lítið verið
látið uppi um bústaði þá, sem
höggnir hafa verið inn í klett-
inn. Einn breskur hermála-rit-
höfundur hefir lýst nokkuð
hinni svonefndu St.Michaels
hvelfingu.
“Þegar maður sér þessar
gífurlegu hvelfingar og þau
, ósköp af hernaðarvarningi,
sem þar er geymdur, hlýtur
maður að sannfærast um að
Gibraltar sé ósigrandi. —
| Gibraltar er sterkara, en það
hefir nokkru sinni verið fyr í
heimssögunni”.
Einn af merkilegustu atburð-
unum í sögu Gibraltar er um-
sátur Spánverja um virkið
jl778—1783. Spánverjar höfðu
um 400,000 manna lið gegn
7,000 manna setuliði. Umsátin
stóð svo að segja óslitið í þrjú
ár, en virkið var ekki unnið.
Foringi varnarliðsins var Sir
George Augustus Elliot, síðar
Heatfield lávarður.
Gibraltar hefir mikla þýð-
ingu í augum Mussolinis. Italir
þurfa að fá flutt um Gibraltar-
sund margar nauðsynlegar
innflutningsvörur, einkum ben-
sín og matvæli, en Gibraltar-
sunds er gætt dag og nótt og
um sundið fer enginn nema
með leyfi Breta.—Mbl.
i _______________
S A M S Æ T I
Sunnudaginn þann J.3. síðast
liðins mánaðar, var þeim hjón-
unum Oddnýju og Einari Sig-
urðson, Oakview, Man., haldið
veglegt samsæti af sveitung-
um og vinum, í tilefni af að
gleðjast með þeim í þeirra nýja
bústað.
Eiríkur Vigfússon, góðkunn-
ingi þeirra, stýrði samsætinu
og skýrði frá komu gesta.
Sigurður Sigfússon, gamall
nágranni og kunningi talaði
þar næst af hreinnri einlægni
og fórst honum það vel, lét í
ljós að þau verðskulduðu þá
rólegri daga sem þau hafa af-
ráðið að taka.
Afhenti þeim að endingu 2.
vandaða stóla, með allra ósk
að þau mættu njóta þeirra vel
og lengi.
Því næst sungu 2 ellefu ára
gamlar stúlkur á hreinni ís-
lenzku uppáhalds söngva
ömmu sinnar og afa, ó, hve
fögur er æskunnar stund og
tvö fyrstu versin af, Nú blika
við sólarlag sædjúpin ’köld,
Evelyn dóttir Skapta og Guð-
rúnar Sigurðsson og Thelma,
dóttir Jóhannesar og Bergþóru
Johnson. Því næst talaði Guð-
rún kona Gísla Hallsons bónda
við Hayland, Man., og talaði
hún mæta vel, sérstaklega til
Oddnýjar. Þakkaði henni vel
unnið starf, þegar þær voru
forðum saman í kvenfélagi
þessa bygðar og samgladdist
með þeim hvað mörg af börn-
um þeirra væru nú búsett alt
Náttgalaóður
(John Keats)
Mitt hjarta kvelst og þungir harmar þjá,
Og þreyta mig, sem hemlocks áhrif skæð,
Sem ópíumlyf er lokar þreyttri brá
Þeir læðast gegn um hverja taug og æð.
Ei öfund neina eg finn þó frjáls þú sért;
En fögnuð djúpan við þinn ljúfa söng
Þú léttvængjaði litli Dryad* minn
I lundi hljóms þú ert.
1 grænum skógi og þúsund skugga þröng.
I þinum óði eg sumardaginn finn.
Æ gef mér ölsins full, sem áður var
Um aldaraðir kælt við jarðarskaut,
Þann kjarna er moldar græni gróður bar.
Æ gef mér dans og söng og röðulskraut!
Með Suðra skal eg tæma í einum teig
Hans tæra full; hið rauða Hippokrene,
Með perluaugu’, er depla dátt við mér
Og döggva muna veig.
Að megi eg drekka og hverfa heimsins sýn
Hulinn í myrkum skógi einn með þér.
Hverf þú í f jarlægð, upplausn, öllu gleym,
Sem aldrei fanst á laufgri skógargrein:
Hita og þunga dags í dimmum heim,
Með daprar sálir, vinnulúin bein.
Þar ellin skelfur eins og visið strá,
Og æskan fölnar, tærist upp og deyr.
Þar hugsun öll er ómlaust sorgarlag,
Og augun hætta að sjá.
Þar Fegurð hverful unir aldrei meir
Og ástin sér ei lengur næsta dag.
Á burt! á burt! Eg flýg í fylgd með þér.
Nú fær ei Bakkus lengur hönd mér rétt.
Á huldum vængjum andans afl mig ber;
Þó einnig honum munu takmörk sett.
Eg flýg með þér; og nú er nóttin hljóð.
Á næturvöku glaður Máni fer
TJm stjörnuskarans himinvíða heim.
En hér er engin glóð,
Utan það ljós er himinblærinn ber,
Er brýst hann fram í myrkum skógargeim.
Eg greini ei blómin fast við fætur mér;
Né finn eg ilminn skógargreinum hjá.
En gegn um húmið augað innra sér
Þann .undrasvip á vorsins mildu brá,
' Er klæðir grösum grund sem ávöxt ber,
Og græðir aftur vetrar kulda sár.
Skammlífar fjólur fram úr laufi gá.
Frumgróður Hörpu er
Hin fagra rós, með daggarblik um brár.
Þar býin flögra sumarkveldi á.
Eg húmið skil; og oft eg áður fann
Að elskað gæti eg Dauðans mildu hönd,
Tíðum eg orti hjartnæm ljóð um hann
Til himins bað hann lyfta minni önd.
Nú meir en fyr, eg finn hann er mér hjá,
Og fljúga vil með honum létt og hljótt,
Er heyri eg söng þinn svífa um jörð og höf
I sælli þrá!
Því þú munt syngja þó eg sofni rótt.
Þinn <söngur hljóma yfir minni gröf.
Eilífi fugl, þú fæddist hljómsins list
Sem fær ei dauði og hungur unnið mein
Þann söng er hefir sálu mína gist,
Þú söngst um aldir, frjáls á skógargrein.
Ef til vill ljóðið sama og söngrödd blíð
Er sætti Rut við heimþrá lífs og önn
Er ein hún grét á auðri, kaldri strönd;
Eða sem fyr á tíð
Með sjónhverfingum lækkaði hafsins hrönn
Á hættuleið við yfirgefin lönd.
Já yfirgefinn! eins og klukkuslag
Það orð mig kallar heim og burt frá þér.
Farvel! ei hugsjón hulið fær í dag
Þá harma er þjá og vilja granda mér.
Farvel! farvel! Þinn söngur sýnist fals,
Er svífur hann um engjaland og straum.
Hann ómar nú sem grátljúft grafið stef
I gili næsta dals.
Var þetta hugsjón heyrð í gegn um draum?
Hljómurinn dáni: — Vaki eg eða sef?
S. E. Björnsson
* Sál skógarins.
\
í kring um þau, og árnaði þeim
öllum heilla.
Næst söng hver sem betur
gat, gömlu velviðeigandi ís-
lenzku söngvana og þó máske
þar hafi nú ekki öllum reglum
verið fylgt, jók það mjög á
ánægju dagsins.
En þá las Mrs. G. Hallson,
með ánægju, kvæði er Dr. R.
Beck orti fyrir hönd sveitunga
og vina og hljóðar á þessa leið:
Friðsæl er útsýn farna yfir leið;
fagnandi hyllir ykkur vina-
sveit;
þákklátum huga. Landnáms
ruddan reit
rósfögrum geislum vefur sólin
heið.
Þið hafið átt í stríði hreysti-
hug,
hetjunnar sál, er beygði engin
raun,
framsóknartrú og drygðaríkra
dug,
dáðin að lokum hlýtur æ sín
laun.
Þakkirnar gjaldast þennan
heiðursdag,
þið hafið verið bygðarsæmd og
skjól
mörgum, er næddi óð við æfi-
dag,
ortuð svo vel, að hjartað aldrei
kól.
Richard Beck
Þar næst talaði Búi Thor-
lacíus fáein hlýleg orð, sér-
staklega fyrir hönd konu sinn-
ar.
Einari hafði ekki komið sam-
sætið alveg að óvörum og
þakkaði fyrir sig bæði í bundnu
og óbundnu máli.
Viðstaddur vinur
Heimilisiðnaðarfélagið held-
ur næsta fund á miðvikudags-
kveldið 13. nóv. að heimili Mrs.
J. Sivertson, að 497 Telfer St.
Byrjar kl. 8 e. h.
* * *
Sendið bækur ykkar í band
og viðgerð til Davíðs Björns-
sonar. Vandað verk en ódýrt.
Greið og ábyggileg viðskifti.
Allskonar íslenzkar bækur til
sölu og hentugar bækur til
jólagjafa. Stórt ‘Lending Lib-
rary’. — Björnsson’s Book
Store and Bindery, 702 Sar-
gent Ave., Winnipeg.
* * *
“Bréf” Stephans G. Stephans-
sonar, fyrsta og annað bindi, eru
til sölu á sama verði og áður,
$1.75 hvert bindi, hjá Magnúsi
I Petersyni bóksala í Norwood og
jMrs. Hólmfríði Pétursson að 45
|Home St., Winnipeg. Upplagið
er lítið, svo þeir sem hugsuðu
sér að eignast bréfin, og þau
ætti hver Vestur-íslendingur að
eiga, ættu að snúa sér sem fyrst
að því að ná í þau.
O.D.+2.00+.75X90
0.S.+1.50+1.00x 105
M ERKI ÞESSI eru ef til
vill leyndardómur til yðar, en
þau eru eins ljós og dagurinn
til augnlæknisins, því þau
segja honum alla söguna af
augnveiki yðar og hvort að
þér þurfið gleraugna með eða
ekki.
Ef þér hafið þreytt augu
eða sjónin er að dreprast, þá
komið og látið augnlækna
Eaton's skoða yður. Beztu vís-
inda-áhöld og valdir augn-
læknar, munu skjótt geta sagt
yður, hvort þér þurfið gler-
augna með, eða þurfið að vera
undir læknis hendi.
Dragið það ekki lengur. —
Munið að augun, eru yðar
dýrmætasta eign og með því
að veita þeim nú athygli, get-
ur afstýrt óþörfum kvölum.
Þegar þér eruð í Winnipeg,
heimsækið Eaton's augnlækn-
ingastofu, á fjórða gólfi í þúð
vorri, Portage Avenue—oss er
það ánægja.
EATON C?,m,teo
WINNIPEG CANADA
.... <•
INNKÖLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
I CANADA:
Amaranth..............................J. B. Halldórsson
Antler, Sask........................Jí. J. Abrahamson
Ámes................................Sumarliði J. Kárdal
Árborg............................... .G. O. Einarsson
Baldur...............................Sigtr. Sigvaldason
Beckville................................Björn Þórðarson
Belmont.....................................G. J. Oleson
Bredenbury..............................H. O. Loptsson
Brown..............................Thorst. J. Gíslason
Churchbridge-------------------------H. A. Hinriksson
Cypress River........................Guðm. Sveinsson
Dafoe.................................. S. S. Anderson#
Ebor Station, Man....................K. J. Abrahamson
Elfros_______________________________J. H. Goodmundson
Eriksdale..............................Ólafur Hallsson
Fishing Lake, Sask......................Rósm. Árnason
Foam Lake..............................H. G. Sigurðsson
Gimli.................................. K. Kjernested
Geysir.................................Tím. Böðvarsson
Glenboro..................................G. J. Oleson
Hayland...............................Slg. B. Helgason
Hecla.............................. Jóhann K. Johnson
Hnausa.................................Gestur S. Vídal
Húsavík.................................John Kernested
Innisfail............................ófeigur Sigurðsson
Kandahar............................... S. S. Anderson
Keewatin...............................Sigm. Björnsson
Langruth................................
Leslie...............................Th. Guðmundsson
Lundar....................................D. J. Líndal
Markerville........................ Ófeigur Sigurðsson
Mozart..................................S. S. Anderson
Narrows............................................S. Sigfússon
Oak Point---------------------------- Mrs. L. S. Taylor
Oakview............................................s. Sigfússon
Otto.....................................Björn Hördal
Piney.....................................s. S. Anderson
Red Deer----------------------------Ófeigur Sigurðsson
Reykjavík.................................
Riverton.............................Björn Hjörleifsson
Selkirk, Man—..........Mrs. David Johnson, 216 Queen St.
Silver Bay, Man.........................Hallur Hallson
Sinclair, Man.......................K. J. Abrahamson
Steep Rock.................................Fred Snædal
Stony Hill.......................................Björn Hördal
Tantallon.................................O. G. Ólafsson
Thornhill............................Thorst. J. Gísiason
Víðir...................................Aug. Eiinarsson
Vancouver............................Mrs. Anna Harvey
Winnipegosis................................._S. Oliver
Winnipeg Beach.........................John Kernested
WjTiyard................................S. S. Anderson
í BANDARÍKJUNUM:
Bantry..................................E. J. Breiðfjörð
Bellingham, Wash..................Mrs. John W. Johnson
Blaine, Wash ..................Séra Halldór E. Johnson
Cavalier and Walsh Co..............................Th. Thorfinnsson
Grafton............................ .'..Mrs. E. Eastman
Ivanhoe.............................Miss C. V. Dalmann
Los Angeles, Calif....
Milton..................................... S. Goodman
Minneota...........................Miss C. V. Dalmann
Mountain............................. Th. Thorfinnsson
National City, Oalif.....John S. Laxdal, 736 E 24th St.
Point Roberts. ...... Ingvar Goodman
Seattle. Wash. .1 J Middal. 6723—21 st Ave. N W
Upham....... ...........................E. J. Breiðfjörð
The Viking Press Ltd.
^Vinnipeo Manifohii ,