Heimskringla - 05.02.1941, Síða 1

The Modern Housewife Knows
Quality That is Why She Selects
“CANADA
BREAD”
“The Quality Goes in
Before the Name Goes On”
Wedding Cakes Made to Order
PHONE 39 017
ALWAYS ASK FOR—
“Butter-Nut
Bread’’
The Finest Loaf in Canada
Rich as Butter—Sweet as a Nut
Made only by
CANADA BREAD CO. LTD.
LV. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 5. FEBRÚAR 1941
NÚMER 19>
* < HELZTU FRETTIR - *
Hernaðarstarfið aukið
I ræðu sem Mackenzie King,
forsætisráðherra Canada hélt
s-1. sunnudag, kvað hann hern-
aðarstarfið á árinu 1941 verða
aukið sem hér segir:
Sendar til Englands 25 deild-
ir (squadrons) flugmanna frá
flugskólum í Canada í þjónustu
lofthers Breta.
Að auka tölu flugnema um
helming; talan er nú-36,000.
Auka sjóflota Canada; hann
hefir nú 175 skip; eru 15,319
uienn á þeim. í lok marz 1942
eiga skipin að vera 413 og sjó-
liðið 26,920 menn.
Til Englands skal senda af-
ganginn af tveimur herdeild-
unum sem þar eru og auk þess
hriðju herdeildina í viðbót.
Skriðdrekasveit á og að
senda.
Ennfremur stóskotalið nokk-
urt.
Til þess að fylla skarðið, sem
verður við þetta í verksmiðjum
hér, er talið að þurfa muni 40
til 80 þúsund mapna.
Stjórnin kveður alls þessa
sérstaka nauðsyn vegna þess,
að búist er við voða áhlaupi af
hálfu Þjóðverja með vorinu á
England.
Her ítala í Eritrea
hrakinn af Bretum
t Eritrea eru að verða tvenn-
lr tímarnir fyrir ttölum. Landið
iiggur norðan við Bláland og
haðan sóttu Italir Blálendinga
heim sællar minningar. Voru
heir þá hinir bröttustiLOg töldu
stríðið leik einn, eins og það
var við lítt vopnaða þjóð. Nú
eru Bretar að sækja að ítölum
1 Eritrea, vestan að og norðan
að. Fara ttalir mjög halloka
fyrir þeim, mistu í gær borg-
i^nar Agordat, við aðal-járn-
hrautina er liggur til Asmara,
höfuðborgarinnar, og Massawa,
stóra hafnborg við Rauðahafið.
Her Itala á öllu þessu svæði, í
Blálandi og Somalilandi mun
Vera um 200,000 og er talinn í
^ikilli hættu. Lið Breta þarna
er nokkuð frá Indlandi. Blá-
iendingar eru farnir af stað
eitthvað heima hjá sér og mun
ieiðbeint af Bretum.
ItÖlskum skipum sökt
Eyrir helgina var hermt að
hafbátar Breta og Grikkja
hefðu farið upp eftir Adria-
hafinu, þar sem Þjóðverjar og
ttalir voru að selflytja birgðir
til Albaníu-hersins og söktu 7
skipum fyrir þeim. Voru sum
skipin sögð stór. Á hverju var
tjöldi manna og voru líkin sögð
tljótandi um alt á þessu svæði.
hiokkur hafa rekið á land.
?r bylting yfirvofandi
1 Kína?
Eregnritum í Kína er nú
°rðið tíðtalað um að vel geti
verið að bylting vofi yfir í
Kína. Það hefir á óeirðum og
uPPþotum borið svo miklum í
sumum hersveitum Chiang Kai-
Shek, að hann hefir orðið að
afvopna þær. Er talið að alt
að 4000 manns hafi í þessum
uPpþotum látið lífið.
Komúnistar í hernum valda
hess. Yrði alger og víðtæk
Rússar séu á bak við þessi upp-
þot, en þar sem um flokksmenn
þeirra er að ræða, má nærri
geta hvar stuðningur þeirra er.
Það er líklegast ekki nema
eitt, sem bjargar Kína og það
er skjót aðstoð frá Bandaríkj-
unum. Það hefði ekki verri
afleiðingar en að selja Rússum
loftför.
Petain fastur fyrir
Milli Vichy-stjórnarinnar og
Þjóðverja hefir hvað eftir ann-
að legið við að alt færi í bál
út af því að Þjóðverj-
ar eru að reyna að reka Frakka
út í að berjast á móti Bretum.
Petain segir heiðri Frakka með
því kollvarpað og þetta geri
stjórn hans aldrei. En hann
býður Þjóðverjum samvinnu í
hagsmunamálum og stjórnmál-
um að öðru leyti. Gekk stapp-
ið svo langt í gær, að sagt er
að Petain hafi sent Weygand
hershöfðingja Vichy-stjórnar-
innar í Afríku skeyti um hvað
gera skyldi, ef til hins versta
kæmi milli Hitlers og hans. —
Franski flotinn fékk svipaða
fyrirskipun.
LUCY
(W. Wordsworth)
Á eyðiheiði hún var og vann
Hjá varmalindum sást.
Og enginn hennar fegurð fann
Og fáum gaf hún ást.
Sú fjóla óx í urð við stein
Er augað varla sá!
—Sem stjarna björt, er aðeins ein
Skín efst um hvolfin blá.
Hún lifði ein og leynt þáð fór
Er Lucy hvarf um nótt;
Nú geymir hana gröf og snjór.
Ó, guð hve alt er hljótt!
Brjót, brjót, brjót
(Alf. Tennyson)
ylting úr þessu, léttir stríðinu
a Japönum svo þeir geta betur
sPúist við hernaði í suður átt
móti Bretum og Hollendingum.
L*að segir ekkert um hvort
Dr. W. T. Alliston kennari í
ensku við Manitoba-háskóla
um langt skeið og afkastamik-
ill rithöfundur og mentafröm-
uður, dó í gær að heimili sínu í
Winnipeg.
* * *
Mr. Wendell Willkie átti tal
við DeValera í gær. Hvað
þeim fór á milli segir ekki frá,
en Willkie segist ekki hafa far-
ið til írlands, til að segja De-
Valera fyrir verkum, heldur
aðeins að öðlast sem gleggsta
mynd af hernaðarástandinu.
Var í fréttum frá Englandi í
gær sagt, að Mr. Willkie yrði í
boði hjá konungi og drotningu
á Englandi þann dag. —
Framkoma hans í Englandi,
hefir vakið eftirtekt og hrifn-
ingu.
* * *
Frá höfuðborginni Sofíu,
berst sú frétt, að F. Bagrianoff,
búnaðarráðherra Búlgaríu,
hafi sagt stöðu sinni lausri í
gær. Hann var hlyntur sam-
vinnu við nazista. Er sagt að
hann og Bogden Philoff for-
sætisráðherra hafi greint á um
að leyfa nazistum með her yfir
landið suður til Grikklands. —
Erfiðleikar Hitlers mínka ekki
við þetta.
* * *
Bretar eru nú komnir til Cir-
ene í Libyu, en það er 60 mílum
vestar en Derna, borg, sem þeir
tóku s. 1. viku. Fyrir aðeins
11 dögum, var bær þessi bú-
staður Graziani, yfirhershöfð-
ingja Itala. Verður Bengasi
næsta borgin, sem Bretar
sækja heim.
* * *
Eric Willis, verkamálaráð-
herra Bracken-stjórnarinnar,
sagði frá því í gær, að nýlega
hefðu 700 atvinnuleysingjar í
Manitoba verið sendir til aust-
ur-fylkjanna; fá þeir vinnu þar
við skógarhögg hjá pappíra-
gerðarfélögum.
* • *
Frank Knox, ritari í sjóliði
Bandaríkjanna kvað skýrt og
skorinort upp úr með það s. 1.
föstudag á þingnefndarfundi
senatóra, er ræddu um lán-
veitinguna til Breta, að hann
(Knox) væri orðin mjög
hræddur um, að hjálp Banda-
Brjót, brjót, brjót,
Brim þitt Ægir við hrímgrá sker!
Og eg vildi að tunga mín ætti orð
Yfir alt, sem minn hugur sér.
Og frjáls sért þú fiskimanns son,
Með fagnandi systur við hlið!
Og sjómaður gleðjist við söng,
Er siglir hann bátnum á mið!
Hin skrautbúnu skip fara hjá
Þau skunda um lygnan sjó;
Ef aðeins eg snert fengi horfna hönd
Og heyrði’ eg þá rödd, sem dó!
Brjót, brjót, brjót,
Brim þitt Ægir við dauðans sker!
Ljúfasta fegurð hins liðna dags
Er nú lokuð um eilífð mér.
S. E. Björnson
ÞóRARINN JóNSSON
LÁTINN
95 ÁRA
ríkjanna kæmi ekki fyr en of
seint til að bjarga Bretum.
Hann sagðist ekki eiga við
þetta lán frumvarp, heldur þá
hjálp er með þyrfti.
* * *
Um hótun Hitlers í ræðu s. 1.
viku um að gera út af við Eng-
land á næsta vori og sökkva
hverju skipi sem Bandaríkin
sendu með vörur þangað, sögðu
Bandaríkjablöð eina af hinum
724 axarsköftum Hitlers síðan
stríðið hófst og hann hefði
sjálfur sannað með framferði
sínu.
* * •
S. 1. miðvikudag lézt John
Metaxas, forsætisráðherra
Grikkja. Hann var aðalmað-
urjnn í stjórn landsins og þykir
að honum mikill missir. Ein-
ræðissinni var hann, en þjóðin
var mjög ánægð með hann sem
foringja á þessum stríðstímum.
Eftirmaður hans er Alexander
Corizes, stjórnandi þjóðbanka
Grikklands og mikill stjórn-
málamaður.
ENGINN VARÐ LÖGLEGA
KOSINN PRESTUR
Atkvæðin í prestskosningun
um hér í Reykjavík voru talin
í gær. Urðu úrslitin þau, að
enginn umsækjendanna hlaut
lögmæta kosningu, þar eð eng
inn fékk meirihluta greiddra
atkvæða.
Talning atkvæðanna hófst
kl. 9 í gærmorgun og var ekki
lokið fyr en kl. 9y2 í gærkveldi.
Talið var í lestrarsal Alþingis.
Úrslitin urðu þessi:
Nessókn. Þar féllu atkvæð-
in þannig: atkv.
Sr. Jón Thorarensen......451
Sr. Halldór Kolbeins.....159
cand. Ástr. Sigurst.son..147
cand. Pétur Ingjaldss....111
Sr. Ragnar Benediktss......59
Sr. Jón Skagan............54
Sr. Árelíus Níelsson......43
Sr. Magnús Guðmundss......27
Sr. Gunnar Árnason .......12
Ógildir seðlar 7, og auðir 5.
Alls voru í Nessókn greidd
1075 atkv. Til þess að ná lög-
mætri kosningu þurfti því 538
atkv. Sr. Jón Thorarensen,
sem hlaut flest atkvæði vantar
87 atkv. til þess að ná lögmætri
kosningu.
Hallgrímssókn. Þar féllu at-
xvæðin þannig: atkv.
Sr. Sigurbj. Einarss.....2140
Sr. Jón Auðuns...........1771
Sr. Sigurj. Árnason......1581
Sr. Jakob Jónsson .......1534
Sr. Þorst. L. Jónsson ...1345
Cand. Stefán Snævar.......331
Ógildir seðlar 11, og auðir 13.
1 Hallgrímssókn voru alls
greidd 4640 atkv. Þar þurfti
Jví 2320 atkv., til þess að ná
ögmætri kosningu. Sr. Sigur-
björn Einarsson, sem hlaut
flest atkv., vantar 180 atkv., til
iess að kosning hans yrði lög-
mæt.
Laugarnessókn. Þar var sr.
Garðar Svavarsson einn um-
sækjandi. Alls voru greidd í
sókninni 410 atkv. og hlaut sr.
Garðar 402, en 8 sjeðlar voru
auðir.
Þessi kosning er einnig ólög-
mæt, þar sem ekki helmingur
kjósenda í sókninni greiddi at-
kvæði; á kjörskrá voru 1120.
Sú fregn barst með símrita
frá íslandi, að Þórarinn Jóns-
son frá Háreksstöðum hefði1
andast á Seyðisfirði eystra þ.1
21. jan. s. 1. Hann var sonuri
Jóns Benjaminssonar, er lengst
bjó á Háreksstöðum í Jökul-
dalsheiði, en síðar flutti til
Vesturheims og dó þar í hárri
elli, óg fyrri konu hans Guð-
rúnar Jónsdóttur. Albræður
hans, sem enn eru á lífi, eru
Isak, húsameistari í Seattle,
Wash.; Gunnar: lengi bóndi á
Fossvöllum í Jökulsárhlíð og
Gísli, prentari í Winnipeg. Hálf-
systkini eru Einar Páll, ritstj.
Lögbei’gs; Sigurjón, prestur að
Kirkjubæ í Hróarstungu, og
María, gift Jóhanni gullsmið
Straumfjörð í Seattle. Þórar-
inn fluttist hingað til Winnipeg
skömmu eftir síðustu aldamót
og hafði um tíma hárskurðar-
og rakarastofu, og síðar mat-
vörubúð hér í nærri tuttugu ár.
Eftir það bjó hann í Seattle um
allmörg ár, unz hann flutti al-
fari til Islands um eða eftir
1930, og hefir haft snyrtistofu
á Seyðisfirði síðan.
Þórarinn var óvenju músic
hneigður og lærði ungur að
leika á orgel — var hann líka
um mörg ár organisti í kirkj-
um, hér og annarstaðar, um
lengri eða skemri tímabil. —
Hann hafði gefið út fjögur hefti
af frumsömdum sönglögum —
“Vestrænir ómar”, á meðan
hann dvaldi hér vestra og
“Hljómboðar,” þrjú hefti, síðan
hann flutti heim. Hafa þau
fengið góða ritdóma í heima-
landinu, enda eru þau flest, ef
ekki öll einkar hljómfögur og
sönghæf.
Þórarinn var hærri vexti en
í meðallagi, fríður sýnum, Ijós-
hærður og bláeygur, greindur
vel, hreinskilinn og örlyndur,
fastheldinn og drenglyndur —
og vildi ekki vamm sitt vita.
Hann varð fullra 67 ára gam-
all, fæddur í september 1873,
og lifði og dó ókvæntur.
Jón Jónsson fró Grund
varð 95 ára s. 1. laugardag.
Hann á nú heima hjá Þorbjörgu
dóttur sinni í Riverton, ekkju
Jóhannesar kaupmanns Sig-
urðssonar.
Jón er ekki sá eini sem þess-
um háa aldri hefir náð en að
hafa góða sjón og heyrn, geta
bæði lesið og skrifað og vélrit-
að eins og hann, það er að
minsta kosti afar sjaldgæft, ef
ekki eins dæmi.
Jón á marga vini beggja meg-
in hafsins, þeir óska honum
allir heilla og hamingju og
vonast til þess að hann sitji
með góðri heilsu við ritvélina
sína að fimm árum liðnum. Eg
er einn þeirra mörgu sem þessa
von eiga.
Þú varst hvorki stór né sterkur,
stormi og hríðum samt ei
skeyttir;
fórst um ísa og eyðimerkur:
öðrum mönnum leiðsögn veitt-
ir.
Langan aldur högum höndum
hélzt þú jafnt á öxi og penna.—
Eftir þinnar æfi ströndum
ótal bjartir vitar brenna.
Sig. Júl. Jóhannesson
Hvað nú?
Þar sem enginn umsækjend-
anna náði lögmætri kosningu,
er svo fyrir mælt í lögum um
veitingu prestakalla (nr. 32,
1915), að ríkisstjórnin sé ekki
bundin við kosninguna. — Hún
skal leita tillögu biskups um
hverjum umsækjanda kallið
skuli veitt.—Mbl. 20. des.
Enski Únítara-söfnuðurinn
heldur ársfund sinn föstudags-
kvöldið 7. þ. m. í samkomusa
Sambandskirkju. — Skýrslur
verða lesnar og kosning em
bættismanna til þriggja ára
fer fram. Fundurinn verður
undir stjórn A. W. Puttee, for-
seta safnaðarins.
fSLENZUR TOGARA-
SKIPSTJóRI SÆMDUR
BREZKU HEIÐURS-
MERKI
Guðmundur Sveinsson skip-
stjóri á togaranum “Skalla-
grími” var í gær sæmdur
brezku orðunni M. B. E. fyrir
vasklega framkomu, er hann
og skipverjar hans björguðu
350 brezkum sjóliðum af brezka
hjálparbeitiskipinu “Andania
16. júní s. 1.
Sendiherra Breta hér á landi,
Mr. Howard Smith, kallaði Guð
mund á sinn fund í gærdag og
afhenti honum orðuna í um
boði Bretakonungs. Við það
tækifæri voru starfsmenn
sendisveitarinnar viðstaddir,
en sendherrann hélt svofelda
ræðu :
Eg hefi beðið yður að koma
hér á minn fund í dag vegna
þess, að eg hefi fengið skipun
Hans Hátignar George’s kon-
ungs VI. um að tilkynna yður
að Hans Hátign óskar að sýna
yður viðurkenningu fyrir vask-
lega framkomu yðar og skips-
hafnarinnar á “Skallagrími”
með því að koma til hjálpar
H. M. S. “Andania” er hún var
að sökkva eftir aðgerðir óvin-
anna á s. 1. sumri.
Þrátt fyrir það, að skip yðar
var með fullfermi fiskjar og ó-
hagstætt veður hamlaði, hik-
uðuð þér ekki við að svara
strax því kalli um hjálp, sem
þér fenguð frá H. M. S. “For-
far”, og fara 30 mílur úr leið
yðar, og það er beinlínis fram-
komu yðar að þakka, að svo vel
tókst að bjarga jafnmörgum
mannslífum og raun varð á úr
skipinu, sem hafði verið skotið
á með tundurskeyti.
Hans Hátign hefir þessvegna
skipað mér að afhenda yður
fimtu gráðu af orðunni “Most
Excellent Order of the British
Empire”- í viðurkenningarskyni
fyrir vasklega framkomu yðar.
Eg vil leyfa mér fyrir mína
hönd og starfsfólks míns, að
óska yður innilega til ham-
ingju með þenna heiður, sem
þér eigið svo vel skilið.
Vaskleiki yðar var ágætt
dæmi um þá hreysti og maijn-
úð, sem ávalt hefir einkent ís-
lenzka sjómenn og sem breskir
vinir gleðjast yfir að skuli hafa
hlotið viðurkenningu kon-
ungs.”
Eins og menn muna þá hafði
Guðmundur og skipshöfn hans
áður fengið gjafir frá skipverj-
unum brezku, er þeir björguðu,
þakklætis og viðurkenningar-
skyni. Guðmundur skipstjóri
fékk vandað gullúr, en skip-
verjar áletruð sígarettuveski
úr silfri.—Mbl. 31. des.
— Þú slapst vel eftir árekst-
urinn.
— Ójá, eg meiddi mig ekki
sérlega mikið.
— Þá getur þú brátt hætt að
ganga við hækju?
— Nei, ekki segir málafær-
slumaðurinn minn það!