Heimskringla - 02.04.1941, Page 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
ISLANDS-FRÉTTIR
Vertíðin í Hornafirði byrjar
mánuði fyr en venjulega
Að þessu hefst Hornfjarðar-
vertíð sem næst mánuði fyr en
venja hefir verið undanfarin ár.
Voru þrír bátar úr Neskaupstað
komnir þangað í gær og voru
allir á sjó, auk eins heimabáts.
Venjulega byrjar vertíðin um
20. febrúar mánaðar.
í fyrradag reru tveir bátar
frá Hornafirði og fékk annar
þeirra 18 skippund. Er það
mjög góður afli. I gær munu
aflabrögðin hafa verið síðri.
Jón fvarsson, kaupfélags-
stjóri í Höfn í Hornafirði, tjáði
blaðinu í símtali, að alt
bryggjupláss, sem um væri að
tala, væri lofað. En unt hefði
þó verið að verða við tilmæl-
um svo til allra útgerðar-
manna, sem óskuðu eftir
bryggjuplássi.
Margir bátar eru á leiðinni
til Hornafjarðar, en aðrir
leggja af stað innan skamms.
Heimabátar eru tveir.
Útlit um aflabrögð á vertíð-
inni er gott, enda hefir fiski-
gengd verið þar eystr'a í sumar
og óvenjulega mikið af fiski
haldist fyrir Austurlandi í alt
sumar og haust.
Eæreyskt skip kaupir til út-
flutnings fisk þann, er aflast, á
50 aura hvert kílógramm.
Veður er ákaflega hagstætt,
norðankæla og stilla undan-
farna daga, og ísar á öllum
vötnum.
Níels Ingvarsson, útgerðar-
maður í Neskaupstað í Norð-
firði, sagði tíðindamanni Tím-
ans svo fá í símtali, að tiu
Norðfjarðarbátar myndu sækja
sjó úr Hornafirði í vetur. Fóru
f jórir þeirra af stað í gær, f jórir
voru áður farnir, en tveir ferð-
búast og leggja af stað bráð-
lega.
Bátar úr öðrum fiskiþorpum
eru enn eigi farnir þangað til
vers, en munu halda af stað
bráðlega.
Til Sandgerðis eru farnir sex
bátar úr Neskaupstað.
Allmikið hefir veiðst af síld
til beitu, og þykir sennilegt, að
góð beita eigi sinn þátt í ágæt-
um aflabrögðum í byrjun
Hornafjarðarvertíðarinnar.
Tíð hefir verið ákaflega mild
á Austurfjörðum í haust.
—Tíminn, 28. jan.
♦ • *
Tíðarfar í Þingeyjarsýslu
Sigurður Jónsson bóndi á
Arnarvatni, sem nýkominn er
til bæjarins, hefir skýrt Tíman-
um svo frá, að hausttíð hafi að
þessu sinni verið sérstaklega
erfið í Þingeyjarsýslu. Með des.
byrjun brá til batnaðar og hef-
ir síðan verið indæl vetrartíð.
Nú er því sem næst snjólaust
úm alt Norðausturland.
—Tíminn, 28. jan.
* * ♦
Tíu kommúnistar ákœrðir
fyrir landráðastarfsemi
Dómsmálaráðuneytið ákvað í
fyrradag, að höfða skyldi mál
gegn þeim mönnum, er sannast
hefir að átt hafi hlut að bréfi
því, að dreift var meðal er-
lendra hermanna hér í bænum
meðan á Dagsbrúnarverkfall-
inu stóð. Jafnframt fyrirskip-
aði dómsmálaráðuneytið máls-
höfðun gegn ritstjórum Þjóð-
viljans vegna skrifa þeirra um
málið.
Valdimar Stefánsson, fulltrúi
sakadómara, kvaddi blaða-
menn á fund sinn í gær til þess
að skýra þeim frá rannsókn
dreifibréfsmálsins og því, er
hún hefir í ljós leitt. Frásögn
| hans var á þessa leið:
Rannsókn málsins er nú lok-
ið. Hófst hún hinn 11. jan. en
10. jan. seldi herstjórnin brezka
íslenzkum yfirvöldum í hendur
þá fimm menn, sem hún hafði
látið fanga, þá Harald Bjarna-
son, Bragagötu 38, Helga Guð-
laugsson, Laugavegi 55, Eggert
H. Þorbjarnarson, Bergstaða-
stræti 30, Eðvarð K. Sigurðs-
son, Litlu-Brekku, og Guðbrand
Guðmundsson, BergþórugÖtu
15A.
Með játningu sakborninga
sannaðist, að Eggert H. Þor-
bjarnarson er upphafsmaður
bréfsins og samdi það á ís-
lenzku, eftir að hafa ráðgast
við Hallgrím B. Hallgrímsson,
Auðarstræti 9, um efni þess.
Síðan þýddi Hallgrímur bréfið
á enska tungu, og kveðst hann
hafa gert það einn, nema hvað
stúlka, er dvalið hefir meðal
enskumælandi þjóða, hafi
hjálpað sér um þýðingu ein-
stakra orða og orðatiltækja.
Þessa stúlku neitaði Hallgrím-
ur eindregið að nafngreina.
5. jan. hjálpuðust þeir Eggert
og Hallgrímur að því að fjöl-
rita bréfið og gerðu þeir það í
skrifstofu Sósíalistafélags
Reykjavikur, félags kommún-
ista í Reykjavík, í Lækjagötu
6. Er þeir höfðu lokið fjölrit-
uninni brendu þeir frumritun-
um, bæði því íslenzka og enska.
Ritvélin, sem þeir notuðu, var
fengin að láni hjá félaginu
Iðja. Fjölritunartækið hafði
Eggert lengi haft í sínum vörzl-
um.
Þeir Eggert og Hallgrímur
táku ekki þátt í dreifingu bréfs-
ins.
Dreifimiðarnir voru brotnir
saman í skrifstofu Æskulýðs-
fylkingarinnar, (félags ungra
kommúnista). Kl. 7.30 lögðu
nokkrir menn af stað með mið-
ana til þess að dreifa þeim út
meðal hermannanna. Sex menn
áttu hlut að því verki, Eðvarð
K. Sigurðsson, Ásgeir Péturs-
son, Leifsgötu 3, Haraldur
Bjarnason, Helgi Guglaugsson,
Guðbrandur Guðmundsson og
Guðmundur Björnsson, Njáls-
götu 98.
Rannsókn málsins var lokið
23. janúar. Voru réttarskjölin
þá send dómsmálaráðuneytinu
til úrskurðar, hvað gera skyldi.
4. febrúar fyrirskipaði ráðu-
neytið málshöfðun gegn þeim
mönnum átta, sem hér hafa
verið nefndir á undan, fyrir
brot gegn 10. kafla hegningar-
laganna. Ennfremur fyrirskip-
aði ráðuneytið málshöfðun
gegn ritstjórum Þjóðviljans,
Einari Olgeirssyni og Sigfúsi
Sigurhjartasyni, fyrir brot
gegn 2. málsgrein 121. greinar
hegningarlaganna, samanber
og 10. kafla hegningarlaganna,
fyrir skrif um dreifibréfsmálið
í Þjóðviljanum.
í gær var öllum aðilum til-
kynt málshöfðunin. Dóms í
málum þesusm má vænta áður
en langt um líður.
Sjö sakborninganna, er þátt
tóku í samningu bréfsins og
dreifingu, sitja í varðhaldi. —
Mun svo verða þar til dómur
fellur .Hinn áttundi, Guðmund-
ur Björnsson, hefir eigi verið
hneptur í fangelsi.
—Tíminn, 6. febr.
* * •
Dómur feldur í land-
ráðamáli kommúnista
Dómur féll í morgun í máli
því, sem réttvísin hafði höfðað
á hendur átta kommúnistum í
sambandi við undirróðursbréf
það, sem dreift var út meðal
brezka setuliðsins eftir áramót-
in, svo og í máli því, sem höfð-
að var á hendur ritstjórum
Þjóðviljans út af skrifum blaðs-
ins um undirróðursbréfið og
dreifingu þess.
Niðurstöður dómsins eru
þessar:
Eggert Þorbjarnarson og Hall-
grímur Halgrímsson voru
dæmdir í 18 mánaða fangelsi
hvor.
Ásgeir Pétursson og Edvard
Sigurðsson voru dæmdir í 4
mánaða fangelsi hvor.
Ritstjórar Þjóðviljans, Einar
Olgeirsson og Sigfús Sigur-
hjartarson, voru dæmdir í 3
mánaða varðhald hvor.
Hinir fjórir, Guðbrandur
Guðmundsson, Guðmundur
Björnsson, Haraldur Bjarnason
og Helgi Guðlaugsson voru
sýknaðir.
Dómarnir eru allir óskilorðs-
bundnir.
Þeir Ásgeir Pétursson, Ed-
vard Sigurðsson, Eggert Þor-
bjarnarson og Hallgrímur Hall-
grímsson voru dæmdir fyrir
brot gegn 88 grein hinna al-
mennu hegningarlaga, sem
hljóðar svo:
“Hver, sem opinberlega í
ræðu eða riti mælir fram með
því, eða stuðlar að því, að er-
lent ríki byrji á fjandsamleg-
um tiltækjum við íslenzka rík-
ið, eða hlutist til um málefni
þess, svo og hver sá, sem veld-
ur bersýnilegri hættu á því,
skal sæta varðhaldi eða fang-
elsi alt að 6 árum.”
Ritstjórar Þjóðviljans, þeir
Einar Olgeirsson og Sigfús Sig-
urhjartarson voru dæmdir fyr-
ir brot gegn 121, gr. hinna al-
mennu hegningarlaga, 2. máls-
grein hljóðar svo:
“Hver, sem opinberlega og
greinilega felst á eitthvert
þeirra brota, er í X. eða XI.
kafla laga þessara getur, sæti
sektum, varðhaldi eða fangelsi
alt að einu ári.”
Dómurinn var kveðinn upp
af Jónatan Hallvarðssyni saka-1
dómara.—Alþbl. 15. febr.
<WiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiitJiiiiiiiiiitiHNiiiiiiiiinJiiiiiHiiiiiniiiii!iii|iiniii,"iii"icj|"iiii|i
j Æfintýri ritarans j
== =
= =
gniiiiniinnimiiiiiin..............
Út við gluggann stóð herðabreiður mað-
ur, með úlfgrátt hár. Hann hafði hendurnar
í vösunum og sneri baki að stofunni, en hann
sneri sér við, er hann heyrði hana koma. Er
hann horfði á hana tryltur af reiði hrópaði
hann ósjálfrátt upp fyrir sig. Og hún þekti
hann á svipstundu. Það var hinn ósvífni Mr.
Eccott, sem stóð frammi fyrir henni.
“Snubbnefjan!” hrópaði hann upp yfir sig
með rödd, sem lét hana ganga úr skugga um,
að hann hefði þekt hana aftur.
“Eg þekki enga með því nafni,” svaraði
hún kuldalega og án þess að lýsa því með
nokkrum svipbrigðum, að hún hefði þekt
hann á ný. “Þetta er kannske einhver mis-
skilningur?”
“Nei, það veit Júpíter að það er ekki. En
eigandinn hérna hefir ratað í misgáning —
það er að segja séuð þér einkaritari hans,
sem eg á bágt með að trúa.”
“Ef þér eigið við Mr. Guntersted, þá er
eg einkaritari hans,” svaraði hún stutt í
spuna. “En hvað viljið þér honum, ef eg
mætti spyrja?”
“Það kemur engum við nema mér, eins
og eg einu sinni áður hefi haft þann heiður
að segja yður,” svaraði hann með illúðlegu
glotti.
“Þar hafið þér rangt fyrir yður. Mig
varða málefni Mr. Guntersteds. Hann tekur
ekki á mót neinum, sem eg neita um áheyrn.
Eg býst við að yður langi til að sjá hann?”
“Já, og skal líka gera það — reiðið yður
á það. Svo þér hafið svikið yður inn á hann!
Það var skollans vel gert! Sannar hvað langt
fólk getur komist með ósvífninni. Það lítur
út fyrir að þér hafið heldur en ekki hækkað
í tigninni síðan eg sá yður síðast.”
“Eg hefi ekki hugmynd um hvað þér eig-
ið við, nema þá að þér séuð að reyna af öllum
mætti að vera ókurteis. óskið þér að eg til-
kynni Mr. Guntersted komu yðar?”
“Eg skipa yður að gera það.”
“En þér hafið ekki sagt mér nafn yðar?’
Hann þagnaði eins og til að kæfa niður i
sér reiðina.
“Heyrið mér nú, þér þurfið að fá dálitla
ráðningu ungfrú góð. Hvernig mundi yður
líka að eg færi inn til húsbónda yðar og segði
honum frá, hvaða stöðu þér höfðuð síðast,
áður en þér komuð hingað?”
Hún brosti fyrirlitlega.
“Það er sjálfsagt einhver skrúfa laus í
höfðinu á yður. Mr. Guntersted veit vel hvar
eg vann áður. Mætti eg biðja um nafnið
yðar, eða nafnspjaldið yðar?”
“Yður vantar ekki ósvífnina,” svaraði
Mr. Eccott og gekk í áttina til hennar og tók
upp vasabókina. Alf hörfaði ekkert til baka.
Hún sýndist hækka, stóð hún teinrétt og
hvesti á hann augun, er hún hugsaði með sér
hversu eftirtektaverð hin Ijósgráu augu gátu
orðið þegar eigandinn var reiður. Það virtist
vissulega að hún ætti auðvelt með að reita
Mr. Eccott til reiði.
“Hún tók nú við nafnspjaldi hans í annað
sinnið síðan þau höfðu kynst, snerist á hæli
og lokaði hurðinni á eftir sér er hún fór heim
í ríki sitt.
Sali leit upp þungbrýnn er hún fékk hon-
um spjaldið. Hann leit á það, kinkaði kolli án
þess að láta í ljósi neina undrun og sagði
hirðuleysislega:
“Látið hann koma inn.”
AlfreyJór ekki lengra en inn í skrifstofu
sína. Þaðan kalaði hún á Gregory.
“Greg — viljið þér gera svo vel og fylgja
þessum mannapa úti í biðstofunni inn til hús-
bóndans. Eg er önnum kafin.”
Greg var fús til þess og gekk út í bið-
stofuna. Augnabliki síðar kom hann aftur
með Eccott. Alf leit ekki upp frá ritvélinni
er þeir gengu í gegn um skrifstofuna hennar,
en hún sá samt vel hið hatursfulla augnaráð
sem ljósgráu augun sendu henni.
Þegar Greg hafði vísað gestinm inn og
lokað hurðinni á eftir honum stansaði hann
snöggvast og hnyklaði brýrnar.
“Það er einkeninlegt,” sagði hann en mér
finst endilega að eg hafi séð þennan náunga
fyr.”
“Alf leit snögglega upp.
“Hver? Hver er hann?”
Gregory hugsaði sig um, en hristi svo
höfuðið.
“Eg veit það ekki,” sagði hann, “Þetta er
að vefjast fyrir mér. Eg man ekki eftir að
hafa séð hann, en það er eitthvað við hann,
sem minnir mig á eitthvað eða einhvern . . .
einkennilegt!”
“Þér segið að hann hafi ekki komið hér
fyrri?”
“Ekki svo að eg viti.”
“Ekki á meðan Miss Cutter var hér?”
“Ekki get eg munað það. En auðvitað
getur hún hafa fylgt honum inn án þess að
eg tæki eftir því. Eg hefi svo mikið að gera
að eg get ekki fylgst með öllu sem við ber.”
“Kannske þér hafið heyrt hann tala,
þekkið málróminn og haldið því að þér þekk-
ið hann. Eg held að hann hafi komið hingað
áður, því að húsbóndinn var hreint ekkert
undrandi yfir komu hans.”
“Það getur verið að eg hafi séð hann án
þess að veita honum eftirtekt og muni nú eftir
því,” svaraði Gregory hugsandi og hélt til
borðsins síns.
Á meðan á þessum samræðum stóð, hafði
gesturinn létt á tilfinningum sínum inni hjá
Guntersted. Gamli maðurinn hafði staðið á
fætur með hjartanlegu brosi, sem var næst-
um því blíðlegt. En hinn tók ekkert eftir
því. Hann studdi hnefanum á borðið og fór
að tala með miklu auðmjúkari rödd en hann
hafði notað þegar hann talaði við Alfrey:
“Hamingjan góða, herra minn. Þér hafið
verið svikinn. Sánarlega svikinn. Fína, nýja
skrifstofu stúlkan yðar, sem þér eruð svo
skotinn í . . . það var sannarlega gott að eg
kom í þetta sinnið! Vitið þér hver unga
stúlkan er, sem reigir höfuðið og gortar af að
enginn fái að tala við yður án hennar leyfis?
Hún er fyrverandi vinnukona og það sem
meira er hún er vinnukona hjá honum Carr!”
Guntersted, sem hafði horft á hann ótta-
sleginn og forviða, dró nú andann léttara.
“Taktu það með ró Humphrey. Þú veist
ekki hvað þú ert að tala um.”
“Eg veit mjög vel um hvað eg er að tala,
skal eg segja yður.” Hann settist í sama
stólinn og Alfrey hafði setið í. “Eg kom
heim til Carrs hérna einu sinni til að bera
honum kveðju frá yfirstjórninni, og þetta var
stúlkan, sem opnaði fyrir mér hurðina.”
“Það var mjög skiljanlegt ef að vinnu
konan var ekki heima. Þetta er dóttir Carrs.”
Nú varð þögn. Eccott, sem sat álútur í
stólnum varð sótsvartur í framan.
“Dóttir Carrs!” endurtók hann efagjarn.
“Bauðstu henni drykkju peninga?” sagði
Sali stríðnislega, “eða reyndir þú að kitla
hana undir hökunni?”
Eccott sat og starði eins og það væri
mikil ógæfa falin í þessum misgáningi sínum.
Hann hafði enga löngun til að hlægja.
“Eruð þér alveg viss um að Carr hafi ekki
blekt yður?” spurði hann með skjálfandi
röddu. “Ætli að hann segi það ekki bara að
hún sé dóttir sín?”
“Já, það er eg alveg viss um,” svaraði
hinn strax. “Það ert þú drengur minn sem
hefir hlaupið á þig í þetta sinn. Þótt það
komi ekki oft fyrir. En hvað gerir það? Við
höfum annað til að tala um. Guði séu þakkir
fyrir að þú ert kominn heim heill á húfi.”
Eccott gekk að arninum og studdi sinar
breiðu herðar við hann. Honum fanst ótækt
að hugsa til þess, hversu heimskulega hann
hefði farið að ráði sínu. Unga stúlkan hlaut
að halda að hann væri meira en lítið flón.
Hún hlaut að fyrirlíta hann innilega, eins
ruddalega og hann hafði komið fram við
hana.
“Já,” sagði hann að síðustu, “þér vitið
sjálfsagt best hváð þér gerið. En ekki get eg
skilið í því hvernig yður datt í hug að ráða til
yður dóttir hans Carr.”
“Því þá ekki,” svaraði hinn rólega og
rétti gestinum vindlingana. -
“Af því — Já, af því að það er að gefa
honum of mikið vald.”
“En hann veit ekkert.”
“Haldið þér það?”
“Eg er alveg viss um það. Og þannig
verður það þangað til eg óska eftir því öðru-
vísi. Þegar þú komst hafði eg lokið við að
sýna henni hvernig hún á að
WINNIPEG, 2. APRÍL 1941
Bœndavika ríkisútvarpsins
Ríkisútvarpið efnir til svo-
nefndrar bændaviku 9.-15. febr.
úerða öll útvarpserindi þá viku
flutt á vegum Búnaðarfélags ís-
lands. Erindi þessi verða alls
38, flutt af forvígismönnum
Búnaðarfélagsins, ráðunautum
| þess og starfsmönnum og öðr-
um forystumönnum í málefn-
um landbúnaðarins, sérfræð-
ingum ýmsum, bændum og
mentamönnum. Erindin fjalla
um hin margvíslegu efni: Kvik-
fjárrækt, jarðrækt, meðferð
ýmissa afurða, dagleg störf,
verzlunarárferði, búnaðar-
fræðslu, jarðvegi, endurminn-
ingar frá liðnum dögum, og
margt fleira, sem of langt yrði
upp að telja. Tvær kvöldvökur
verða þessa viku, sunnudag og
laugardag. Á síðari kvöldvök-
unni syngur karlakór Hvann-
eyringa milli þátta, við stjórn
söngkennarans þar, Hans Jörg-
enssonar.—Tíminn, 6. febr.
* * •
Þorksafjarðarheiðarvegurinn
í haust var hafin vegagerð
frá Kinnarstöðum í Þorska-
firði, inn með firðinum austan-
verðum. Er það upphaf vegar,
er leggja skal yfir Þorskafjarð-
arheiði norður að Djúpi. Alls
var unnið fyrir 10 þúsund krón-
ur í haust.—Tíminn, 6. febr.
• * *
Ekkert atvinnuleysi
í Reykjavík
Skráning atvinnulausra
manna í Reykjavík hefir nýlega
verið framkvæmd. Gáfu 24 sig
fram. 1 fyrra á sama tíma voru
atvinnuleysingjar í Reykjavík
553, en 521 árið 1939. — Árið
1939 voru atvinnuleysingjar í
Reykjavík þó færri, samkvæmt
talningu þeirri, er þá fór fram
í byrjun febrúarmánaðar, held-
ur en nokkurt annað ár á tíma-
bilinu 1930—40.
—Tíminn, 6. febr.
* * *
Bœjarútgerðin í Reykjavík
Bæjarbúar munu áreiðanlega
fagna þeirri ráðabreytni bæjar-
stjórnarinnar að taka varðskip-
ið Þór á leigu í þeim tilgangi
að lækka fiskverðið í bænum.
Það mun þó flestum þykja eðli-
legra, að bærinn gerði skipið út
á fiskveiðar heldur en að hafa
það í fiskflutningum til Eng-
lands. Þá væri hægt að lækka
fiskverðið á mjög auðveldan
hátt. Hitt virðist miklu erfið-
ara að nota gróðann af fisk-
flutningunum til að lækka fisk-
verðið. Enn hefir líka ekkert
heyrst um það frá bæjarstjórn-
inni, hvernig hún hygst að
hátta framkvæmdum í þeim
efnum. Þannig getur líka farið,
að enginn gróði verði af þess-
um flutningum og hver verður
þá lækkun fiskverðsins? Bæj-
arstjórnin verður að segja það
skýrt og skorinort, hvernig hún
hugsar sér að lækka fiskverðið
með þeirri tilhögun, sem nú er
á útgerð Þórs. Annars er ekki
óliklegt, að ýmsir fari að efast
um efndirnar.—Tíminn, 6. febr.
* * *
Bœndadagur
1/ seinasta blaði Ingólfs er
vakin athygli á tillögu, sem
samþykt var á aðalfundi
stjórnar S. U. F., 1939, um al-
mennan bændadag, þ. e. að á-
kveðinn dagur verði haldinn
hátíðlegur í öllum sveitum
landsins og þá sérstaklega
minst starfa sveitafólksins í
þágu lýðs og lands. Tillaga
þessi hefir verið send Runaðar-
félagi Islends og ber að vænta
þess, að hún verði tekin til at-
hugunar á búnaðarþinginu,
sem nú er að hefja störf sín.
—Tíminn, 6. febr.
* • *
Söfnuðurinn, sem ekki
má minnast á
Árni frá Múla krefst þess af
forsætisráðherra, að hann láti
Tímann hætta að birta greinar
um nýja fríkirkjusöfnuðinn,
sem ýmsir helztu forsprakkar
Sjálfstæðisflokksins hafa látið