Heimskringla - 27.08.1941, Síða 2

2. SlÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 27. ÁGÚST 1941
í SAMRÆMI VIÐ
EILÍFÐINA
Texti: Látið sama underni
búa í yður og var í Jesú
Kristi drotni vorum.
Gakktu út að kveldi til,
söktu sjón og huga andartak í
djúp næturblámans og glitr-
andi stjörnugmans og fyndu til
smæðar þinnar.
Horfðu inn í augu barns á
fyrsta ári, þegar það fellur í
stafi yfir einhverju sem þér er
farið að þykja hversdagslegt —
og fyndu hvað það, þrátt fyrir
smæð þína, er merkilegt að
vera manneskja en ekki stokk-
ur eða steinn.
Líttu í kringum þig, á sól-
skin á hvítum snjó eða dögg á
grænu grasi, á skýin og fjöllin
eða jafnvel sölnaða móa í
haustrigningu —* og hugsaðu
þér að á morgun ættir þú að
deyja og ljós augna þinna að
slokna fyrir fult og alt. Mundi
þér þá ekki finnast sem þú
hafir gengið blindandi um
þessa dásamlegu jörð.” Þann-
ig farast próf. Sigurði Nordal
orð í nýprentuðum útvarpser-
indum, er hann flutti fyrir
skemstu og nefnir “Líf og
dauða.”
Já, það var einu sinni maður
sem var dæmdur til að deyja
fyrir afbrot sín og hann horfði
á sólsetrið eins og hann hefði
eiginlega aldrei séð það fyrri
og sagði andvarpandi: Já, sárt
er nú að þurfa að kveðja svona
fagra veröld. — Já, munum við
ekki öll hafa ástæðu til að
iðrast eftir vanrækslu vora í
því að gera ekki meira til
þess að njóta lifsins á réttan
hátt og nota yndisleik þess til
þess að hefja okkur á hærra
stig. Að hafa ekki notið þess
betur er helst má sólina seðja
og auðga oss af þeim andlegu
verðmætum er hugsanlega eru
eilífs eðlis og geta fylgt okkur
út yfir gröfina.
En jafnframt þessu myndum
við minnast nokkurra ógleym-
anlegra æfistunda, sem gæfu
okkur mestan lífsfögnuð, svo
jafnvel hið hversdagslega um-
skapast í töfrandi dýrðar mynd
ir. Öll eigum við einhverjar
minnigar um þvílík atvik.
Engin fær öðru lýst en því er
honum sjálfum að sjónum ber
og sú lýsing vérður þeim ein-
u.m að gagni er sjálfir vita hvað
það er að falla í stafi yfir feg-
urð heimsins. En náttúran hef-
ir efalaust hrifið okkur öll ein-
hverntíma. Mér er nú einna
minnisstæðast eitt kveld við
hafið. Eg stóð á ströndinni og
horfði á hin heillandi litbrigði
lofts og lagar í lognblíðu aft-
anskini. — Sólslikjan á dökk-
bláum marfletinum virtist
leggja Ijósálfabrautir frá iandi
til hafs, — út í ómælisvíddir
geimsins. Eyjarnar, út i fjar-
blámanum, seiddu hugan eins
og ónumin óskalönd. Upp frá
þeim risu sólroðnir jökultindar
eins og fannhvít ölturu í al-
jarðar musteri allra goða. Yzt
við sjónhringinn skein á rós-
rauða skýjafalda eins og hálf-
lokuð tjöld fyrir himnesku
leiksviði. Eg minnist stefjanna
í kvæði Einars Benediktssonar:
“því heiðloftið sjálft er huliðs-
tjald er hæðanna dýrð oss fel-
ur.”
Mér virtist andi minn ein-
hvernvegin hverfa inn í kveld-
roðann samsamast þeirri al-
heims sól er framkallar þessar
myndir. Mér finst þetta töfr-
andi útsýni eins og einhver
jarðnesk uppfylling draum-
rænna vona um eitthvert æðra
tilverustig, sem mig hafði löng-
um órað fyrir. Eg fann ó-
sjálfrátt að lífsrætur mínar
lægju dýpra en maðkur og
mold “og hver ein hræring
hugar mins hún hverfa skal
til upphafs síns, sem báran
endur heimt i hafið.” (E. B.)
Eg er að hálfu heillaður inn
í hina tilkomandi tilveru æðri
fegurðar og andinn tekur und-
ir með Einar Benediktssyni og
segir: “Mér finst eg elska all1
an heiminn og enginn dauði
vera til.”
Það er nú kannske full mikið
að segja að maður sjái heilag-
an anda á þvílíkum augnablik-
um, “en vissulega hefir maður
eitthvert veður af honum” —
eins og Sig. Nordal kemst að
orði.
En það er engan vegin feg-
urð náttúrunnar, einungis, sem
getur komið manni í því líka
stemningu.
Eg hlustaði á söng Maríu
Markan s. 1. vetur. En til að
fyrirbyggja misskilning skal
það strax framtekið að eg er
maður ósöngfróður en hef samt
hið mesta yndi af fögrum söng,
en eg verð að dæma hann al-
gerlega eftir þeim áhrifum sem
hann hefir á mig — reyndar,
segir Leo Tolstey, að eftir því
eina beri að dæma alla list, en
sjálfsagt eru ekki allir spek-
ingnum samdóma í þessu at-
riði.
Jæja það er þá bezt að við-
urkenna það hispurslaust að
söngur ungfrúarinnar hafði af-
l ar mikil áhrif á mig, einkum
i þegar hún söng Draumalandið.
Salurinn var troðfullur af
jfólki, en fæst af því skildi “ást-
i kæra ylhýra málið” okkar, en
jsamt fanst mér það engu síð-
| ur hrífast af íslenzku söngvun-
|Um, enda fékk hún einna mest
hrós fyrir þá hjá flestum rit-
j dómendum (t.d. Lilian Scarth).
Þegar hún söng Drauma-
'landið, virtist mér andi 'söng-
j meyjarinnar eins og . geislast
j inn í hvert einasta hjarta,
I verða að eldlegum tungum yfir
hverju höfði og endurvekja
jeitthvert bergmál í hverri sál.
,En það var engan vegin söng-
vakti þessar
heldur andi
irnar, sem söfnuðu til sín sól- mikilla afreka, og innblástur
j argeislunum svo þær gætu fylt
mörkina með litskrúði blóm-
anna en loftið með yndisleg-
um ilm.
Einhver kann nú að láta sér
fátt um finnast þessa opinber-
un í hversdagslegum viðburð-
um. Þeim kann að finnast það
ósamboðið presti að ræða ekki
til göfugra áforma. Hitt er
helstefnan þegar maðurinn
slítur þau sambönd og hygst
að lifa farsællega með því að
hugsa aðeins um sjálfan sig,
gefa sem minst en hrifsa sem
mest. Eg er nú engan vegin
viss um að sú ógæfubraut endi
við andlátið — eg er alls ekki
langt um fremur um þær opin-' viss um að allir þeir sem van-
beranir er fást að ofan, frá
j annari tilveru. — Einhverjum
I kynni enda sýnast þetta bera
vott um vantrú á tilvist and-
ans eftir dauðann eða þá að
brúka lífifr eigi æfinlega aftur-
kvæmt á lífsins leiðir. Hvaða
ánægju myndu þeir hafa af
fegurð himnanna, sem fyrirlíta
hina jarðnesku. Hvaða gagn
m
.mj #

IT LIKES YOU
l urinn emn sem
minsta kosti efasemd á því að,hafa þeir af kærleikssambúð ...
! nokkur boð geti borist milli heilagra, sem eitruðu sér og ekkl bornunum æfmlega
þessa heims og annars. Eg hef|öðrum lífið í hérvistinni. Þekti a essun sen} en atu urrn
stundum verið misskilinn ein-jhef eg menn sem enganvegin j ve! in sein 611 ra U. l! var
ungis af því eg kýs fremur að myndu una sér í faðmi Abra- e ! æ ine^a þoim ne o íum
! ræða um það sem eg veit meir l.ams og yrðu sjálfsagt að taka ' Þvlhkur ham,u^u T1”'. ,s„em
um en minna um. En eg get miklum breytingum svo þeir he,r vonu?u: H,ð."Wa Þjoðfe;
hugarhræringar
j strax gefið þá játningu að eg
jtrúi á ódauðfeika sálarinnar,
að minsta kosti allra lífshæfra,
j sálna. Eg trúi þessu ekki af
j ljóðanna og tónanna, sem fyrir
; hina falslausu túlkun greip hug
j áheyrandans. Söngurinn gerði
jenda meira en enduróma anda því að mér beri skylda til þess
. skáldanna, hann flutti ættar-! embættislega, heldur af því eg
gætu samræmst englunum.
Hvaða ánægju gætu þeir
haft af lífinu, sem hafa svarið
sig úr sátt við það? Og hver
veit hvert þeir allir taka nokk-
urntíma sinnaskiftum? 1 hér-
: sál hinnar íslenzku þjóðar vest-
,ur um haf og söng okkur inn í
samstemmingu við dýrstu
drauma og instu kendir vors
(kyns. Það urðu íslenzk jól og
íslenzkir páskar vestur í Van-
couver þetta kveld. Hann end-
urvakti eitthvað hálf gleymt,
hálf sofandi og hálf lifandi í
lokkur öllum og magnaði það
'nýjum þrótt og sjálfsvitund. 1
hálfgerðum svefnrofum fund
hefi greint afl og sjálfstæði ^ vist sinni finst mér þeir altaf
andans einnig í því jarðneska , hafa verið að deyja og hver
lag, sem þeir hjálpuðu til að
stofnsetja tók hinum eldri ekki
mikið fram.
Hversvegna varð þeim ekki
að vonum sínum þessum mönn-
urn er sjálfir lögðu svo góðan
grundvöll?
Eg held að ógæfan hafi staf-
jog’ hversdagslega. — Hitt er,kann að vita nema sá dauðiiað af t>vl að Þeir tóku að telia
Jannað mál að eg myndi ekkiihaldi áfram i eilífðinni,, að ser tru um að nu Sætu t>err
treysta mér til að vera prestur, j minsta kosti hjá þeim forhert- jkomlst af hver og einn án ann-
1 ætti eg ekki þessa trú. justu. Allar syndir munu fyrir- jars og staðið einir í lífsbarátt-
Eg er heldur ekkert að efast. gefast nema syndin móti heil-!unni- Eftir Kristi hafa þeir
jum að eitthvert samband geti ögum anda, segir i ritningunni.1 t>essi alvöru þungu orð: “Þar
átt sér stað milli látna og lif- J já, en hvernig er hægt að sem tveir eða fleiri eru saman'
andi, á jarðneska vísu talað. j iifa i samræmi við eilífðina i jkomnir 1 mínu nafni t>ar er e§
Þaðber^aðmetaallartilraunir SVona vondri veröld? kann nú!mitt á meðal Þeirra-” Það
, til að leita sannleikans og eg einhver að spyrja. Eg skal fús-!myndl meir en leyfilegt að
um við til nýrra lífshræringa j er alls ekki andvígur hvers- lega viðurkenna að það er j ðreyta orðalaginu nokkuð til
kyns tilraunum til að auka mikill vandi að vera góður og skllningsauka ÞV1 Jesus sagðl
þekking vora á því dulræna séjréttlátur maður nú á dögum —!a oðrum stað: “Ekkl munu Þeir
það aðeins áformið að leita -hefir víst altaf verið það. Eg allir erfa guðsríkið sem hr°Pa
sannleikans og það áform nógu J iieid meir að segja að það sé að herra herra’. he,Jdur þeir sem
Dominion Business College
Student ^X^ins International
Typewriting Contest
In the third Annual International Artistic
Typewriting Contest recently conducted, the
second place winner was Miss Lorraine Young,
of St. James, Manitoba, a student of the
Dominion Business College.
Miss Young secured second place out of some
thirty-six hundred contestants from the United
States and Canada, receiving a Silver Trophy
together with two special awards.
In addition her class teacher, Miss M. Walker,
received a special award.
* IT PAYS TO ATTEND
A GOOD SCHOOL
Enquire Today—NOW!
DOMINION
Business College
The Mall, Winnipeg—37 181
St. James—61 767 Elmwood—501 923
‘A BETTER SCHOOL FOR THIRTY YEARS’
og eygðum nýjar veraldir und-
j ursamlegrar og eilífrar fegurð-
ar. Og við fundum til þess að
!þar áttum við líka heima.
Ef til vill finnast ykkur nú
i þessi dæmi nokkuð langsótt og
að þau falli naumast inn á svið
almennrar reynslu og fjöldinn
hafi fremur fátt af þeim að
segja. En svo eru önnur dæmi
miklu hjástæðari um andleg
áhrif. Eg vil meir að segja
fullyrða að við öll höfum ein-
hvern áhrifakraft enda þótt við
séum svona bara blátt áfram
hversdags manneskjur. Þið
j hafið auðvitað veitt því at-
jhygli hversu misjafnlega okk-
ur líður i návist annara. Sumt
fólk er fráhrindandi enda þótt
það sé alls ekki ófrítt né ógeðs-
legt að ytra útliti. Við fjar-
lægjumst suma menn með því
að nálgast þá. Okkur kann að
furða á þessu, og vitanlega
geta margar orsakir legið því
til grundvallar.
Að þessu sinni skal einungis
bent á eina. Reynslan hefir
sýnt að flestir þessir einstakl-
ingar eru sérstaklega einrænir
og eigingjarnir, hugsa aðeins
um sjálfa sig og miða alt við
sjálfsa sig. Þeir hafa einangr-
ast og slitnað úr öllu sambandi
við undirstrauma og eðlislög,
lífstilverunnar. Þeir hafa engu |
að miðla og öðlast því lítið frá
öðrum. Af því þeir eru fullir,
af sjálfsþótta finna þeir enga j
sök hjá sjálfum sér en kenna'
öðrum um. Aftur á móti verð-
um við þess vör að návist ann-
ara hefir góð og þægileg áhrif
á okkur enda þótt að enginn
hafi komið auga á neina sér- j
staka yfirburði í fari þeirra.
Þetta eru bara það sem Goethe
kallar fagrar sálir. Og hvers(
vegna eru svo þetta fagrar sál-
ir? Af því þær endurspegla
Ijóma þess guðsríkis, sem eg
hef áður sagt að sé í raun ogn
veru heilbrigt andlegt sam- (
neyti kærleiksríkra og sann- j
gjarnra sálna bæði hérna meg- j
in og hinumegin grafar. Þið
vitið öll hversu yndislega,
manni getur liðið í góðvinar,
hópi þegar góðvildin geislar j
frá hverju auga. Sálirnar,
auðgast, ekki einungis af fögn-
uði heldur einnig af mannást,'
umburðarlyndi og örfandi löng- j
un til að láta eitthvað gott af j
sér leiða. Þær hafa fundið til f
bess hversu gott það er að j
dvelja í guðsríki og þær vilja
gera jörðina að guðsríki.
Fagrar sálir eru eins og jurt-
einlægt til þess að bjarga minsta kosti fáum mögulegt
mönnum frá allri oftrú og skin
villum.
nema með því að uppbyggja
gera guðs vilja.’
Hvað um það. Meining orð-
sjálfan sig í félagsskap góðra anna dylst enSum °S það er
Ekki dettur mér heldur í hug og g0fUgra manna í þessu hiutverk kirkjunnar að æfa
menn til sambúðar og sam-
starfs í anda Krists svo þeir
,að einlægum leitendum verði | sambandi detta mer j hug hin
i ekki eitthvað ágengt, en hinu þýðingarmiklu orð Stephans
get eg alls ekki búist við að q . <<§u mun reynast sæi n j megi magna hver aðra til mik
nokkur sanngjarn maður œtl-|storð> sælan ein að gróa .. Við illa afreka-
ist til þess af mér eða öðrum vitum öjj hversu mikill fögn- f einangrun getur maðurinn
að maður fari að trúa öllu sem'uður fyigir groðrar lífinu,
borið er á borð í nafni dulvís-1 gróðrarlífi ungviðarins er leik-
indanna. Eg ætla mér heldur ur sér frjálst um hagann>
gróðrarlífi æskunnar þegar
þá dul að geta aðgreint þar
æfinlega sannleikann frá j mannkynið uppyngist og aldr-
blekkingunum. Mér er þá lík-j aðir verða æsku gIaðir j félags_
lega ekki láandi þótt eg kjósi skap barnanna. En mestan
heldur að binda mig við Þa fögnuð hefir þó gróðrarlíf and-
reynslu, sem að einhverju leiti ans að færa> þegar nyjar hug_
er sameiginleg fyrir þá sem,|sjónir þroskast með
mannin-
eins og eg, hafa lítið gefið sig
við þeim rannsóknum.
um.
_ _. , í þessu sambandi koma mer
Mer kæmi það hmsvegar .. , , , .
A__J -£_______ gomlu landnemarmr okkar til
hugar. Eg hefi heyrt margt
nokkuð á óvart ef eg væri sá
emi her ínnan veggia, sem a , , * . , _ ....
, aldrað folk minnast frumbylis
þyðingarmiklum augnablikum,
hefi þózt finna til andlegrar ná-
vistar andaðra ástvina; en þar
sem eg þykist vita að slíkar
endurminningar séu ykkur,
áranna sem sælustu daga æf-
innar þrátt fyrir alla erfið-
leika.
Hvað var það nú sem gerði
aðeins orðið meinlaus maður.
í félagsskap annara verður
hann annaðhvort an’dstæðing-
ur eða samverkamaður Krists,
annaðhvert til þess að niður-
rífa eða uppbyggja guðsríkið
meðal mannanna, annaðhvert
i samræmi eða ósamræmi við
eilífðina. Andlegt og likam-
legt heilbrigði fæst einungis
með því að starfa og lifa sam-
kvæmt lífsins lögum.
“Góðum manni getur ekkert
grandað, hvorki þessa heims
né annars,” sagði Sokrates á
banastundinni.
H. E. Johnson ,
BRÉF
sem mér persónulega við_' nýlendulífið skemtilegt? Mér
kvæmt mál skal ekki lengra dettur einkum tvent í hug.
út í það farið að sinni. | Fyrst °g fremst voru land-
Eitt dæmi veit eg bæði ein- nemarnir að starfa að upp-
íalt og satt, er eg get ekki stilt byggingu landsins og lífsins, !bioðum hvað nauðsynlegt það
mig um að tilfæra. jað uppbyggingu nýrra heimila, sé> að tengja vináttubandið
Öldruð móðir deyr frá syni, °g nýs mannfélags. Þeir vissu '
sínum kvæntum og fulltíða. sig lifandi °g starfandi- Já. °g
Ilöfðu þær tengdamæðurnar Þýðingarmikinn hlekk í lífs-
verið all samrýmdar en þessi keðjunni. Þeir sáu býlin
sonur hinnar látnu sæmdar blómgast og bygðina vaxa fyr-
konu þjáðist af sjúkdómi er,ir athafnir sinar og þeir þrosk-
yfirsté hann fyrirvaralaust uðust fyrir starfið. Þeir fundu
með óreglulegum millibilum. j sig í samræmi við lífið og ei-
Varð hann þá með öllu ósjálf-1 lífðina — því lögmál hennar er
bjarga og lif hans oft í stórri áframhaldandi þroskun. Þegar 'eins og Njau sendi Gunnari á
hættu. Nú höfðu hin árvökru (um enga fiamför er lengur að miðarenda j vinátu skyni, og
móður augu vakað yfir honum rmða byrjar afturförin og end- svo tii þesa að íslenzku börnin
meðan jarðlífið entist, en eftir ir hennar er dauðinn. I verði ekki brauðlaus um jólin.
það gerði hún tengdadóttur-j í öðru lagi var samlíf þess- 'Eg veit að það eru margar
inni jafnan aðvart í draumi er ara frumherja oftast mjög heil-
aðköstin voru í aðsígi. j brigt og bygðist á hjálpfýsi
Nú finst. mér ekkert líklegra fremur en því að gera sér ná-
en að sá kærleikur er tengdi ungann að féþúfu_ Bræðraþel-
sálir saman i hérvistinni, ið styrktist við heilbrigða sam-j margir verða vel við þeirri
myndi líka einhverja sambands vinnu og kraftarnir efldust til kvoð; ef ísfenzku ritstjórarnir
sima milli heimanna — en eg átaka fyrir hugsjónirnar að tækju þessa uppástungu upp
trúi því Hka að hann einn sé byggja og byggja sem bezt! og eg veit að menn eins og séra
þess megnugur. ' grundvöllinn undir nýtt og phiiip Pétursson og séra Valdi-
Mountain, N. D.,
21. júlí 1941
Hr. ristj. Hkr.:
Það er oft talað um það í
milli þjóðarbrotsins vestan
hafs og íslenzku þjóðarinnar
heima. Eg hefi gert uppá-
stungu við Lögberg og geri
hana einnig við Heimskringlu,
að hver bóndi islenzkur sendi
sekk af hveitimjöli til islenzku
barnanna í jólagjöf, ekki bein-
j línis i gustuka skyni, heldur
Bergþórur hér vestan hafs sem
ekki munu letja það.
Það litur út fyrir góða upp-
skeru hjá bændum. Eg veit að
Tvær andhverfar stefnur vonandi betra þjóðfélag.
eiga sinn viðgang í mannheimi, Mér virðist stundum sem
segir spekingurinn Helgi Pét- það kenni hins sárasta saknað-
urs: lifsstefnan og helstefnan. ar þegar þeir hugsa um horfn-1
mar Eylands, Ásmundur Jó-
hannsson, dr. S. J. Jóhannes-
son og ótal margir aðrir mundu
styðja það, svo það kæmist í
Við erum á lifsins leið þegar ar stundir. framkvæmd. Það ætti að vera
við treystum sambandið við alt Þetta eru vonsviknar mann- hægt að fá heilan skipsfarm,
hið góða og guðlega, því þaðan eskjur. jeinn eða tv0; og eg er viss um
hlotnast okkur mátturinn til Heimilin sem þeir bygðu að Thor Thors og Vilhjálmur