Heimskringla - 08.04.1942, Page 3

!
0
WINNIPEG, 8. APRIL 1942
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA
SAGAN ER SÖNN
og gerðist á suðvestur íslandi
Anna sat á stól við gluggann
og neri saman höndunum; við
og við leit hún út og upp að
Haeli. Á eg að gera það, hugs-
aði hún? Nei, eg má það ekki
vegna barnsirxs; kanske hún og
eg eigum eftir að vera saman?
Hvað get eg gert, því eg verð
að gera eitthvað strax.
Andlit hennar var sem
marmari, grátt og sviplaust,
líkt manneskju sem stendur
nálægt örvænting; hún hélt á-
fram að kreista fingurna og
núa lófana. Þá komu orð í huga
hennar: Sækja barnið! Þetta
breytti ástandi hugans. Guði
sé lof, eg er búin að yfirvinna
þessa freisting. Hvað var eg
úr þessu. En hann á eitthvað
skilið fyrir að margsvíkja syst-
ur mína; og halda svo rífandi
veizlu næstum undir húsvegg
okkar! Hann hefði átt að gifta
sig í kaupstaðnum og láta sem
minst á veizlu bera, til að hiífa
henni, gera sorgina ekki-enn
sárari. En þeir losa sig við
samvizkusemina, þessir þrjót-
ar, áður en þeir fremja þetta
ódrenglyndi; eg hefi verið
hræddur við útlit hennar þessa
síðustu daga; móður mín ihefir
verið það líka. En í kvöld tók
hún fyrir nýjan ásetning. Eg
held hún sé að ná barninu. En
þá verð eg að hjálpa henni til
að uppala það.”
Anna var nú komin að bæj-
ardyrunum og gengur inn
gegnum mannþröng. Já, stof-
an er til hægri handar, þar er
að hugsa, eg sem á elskulegt
barn. Eg verð að sækja hana í maðurinn minn,” hugsaði hún.
kvöld. Nú breyttist andlit ES skal bráðum gefa honum
hennar alt í einu og fékk sitt^ annað nafn í viðbót.”
eðlilega yfirlit og vor og gleði Hún stansaði í ganginum
brá fyrir í skæru augunum. milli stofunnar og bæjardyr-'
Hún fékk kjark og hugarstyrk; anna. “Nú er hjartað tekið að
nú er mér sama á hverju geng- berjast með hraða, eg er samt
ur. Svo fór hún að þvo sér og ekkert hrædd en eg finn geðs-
greiða, og fara í beztu fötin, hræring, eg verð að flýta mér.”
sem hún átti. Svo gekk hún inn; stofan var
“Komdu Guðni,” segir hún, alskipuð skrautbúnum brúð-
“eg þarf að fara yfir að Hóli í kaupsgestum. Brúðhjónin sátu
kvöld.”
í öndvegi. Móðir Jóns sat við
“Hvað hefir þú þangað að hlið brúðarinnar, en prestur við
gera í kvöld?” spurði Guðni. J'liö JónS; Hún stansar við
“Nú stendur veizla Jóns sem
hæst, það yrði hans mesta
mein, ef þú kæmir þangað.”
“Já, þess vegna ætla eg að
fara,” sagði Anna. Svo var
lagt á hestana og farið af stað.
Ekki var nokkurt orð talað á
leiðinni, en Anna var hugsi.
borðið, rétt á móti Jóni og
horfir beint framan í hann
tindrandi augum. Hann lítur
á hana augnablik, varð sót-
rauður í framan og leit undan.
Honum fanst hún vera svo fög-
ur. Hún réttir fram hendurn-
ar með kreftum hnefum og
, hrópar: “Svikari! Eg krefst
“Eg veit guð hefir veitt mer réttar míns á lþessari stundu>
kjark fyrir að eg hætti við eg heimta-barnið mitt af ykkur
þennan voðalega ásetning. ^ þega,r j staðf
svo eg geti farið
Nú eru þau komin að tún- heim með það j kvöld!” Það
.garðinum á Hóli. “Hér fer eg varð steinhljóð í stofunni. “Eg
af baki,” sagði Anna. Hún stend her þar tn þjg fájg mer
steig úr söðlinum, fór úr reið- harrug mitt| iheyrið þið það?”
fötunum og fleygði þekn upp í 1<Takið hana> piltar(- saigði
söðulinn. ‘ Vertu hérna hja veizlustjórinn, “og farið út með
hestunum, Guðni, sagði un, hana; hun er æðisgengin.”
“þar til eg kem til baka.’ j Tyeir menn komu nú og
Hún gengur með flýti heim drogu hana tra borðinu, en hún
að bænum og heyrir glaum og sleit sig at þeim og stog tein-
hlátur. “Já,” hugsaði Anna, rétt Upp við dyrastafinn. jdn
hann skal bráðum fá að heyra að þetta horfgi til vandræða
annað en glamur skála- og og þii veizluglegin var í veði,
lukkuóska. Guðni horfði á et þessu héldi áfram. Hann
eftir önnu. ‘ Eg veit ekki hvað kallar með hasum róm til einn-
eg á að hugsa um þetta. Hún ar at horgmeyjunum:
Anna, sem ætið er svo auðveld „Taktu harnið titrðu
og bH8, er alt i einu ortnn kven- henni ð; s honum ^
wkmgur, arkar mn i ve.zlusal- að henni hcim... stnlkan
mn, eins og hetjurnar forSum; ^ ^ nokkra
svo Anna gengur fram í gang-
inn og menn þessiir með henni.
“Eg þarf engan vörð,” segir
hún, “eg veit vel hvað eg er að
gera.”
En það er að segja af Guðna
að honum leiddist að hafa ekk-
ert nema ilminn af réttunum.
“Eg fer nú heim,” hugsar hann,
“og fæ mér vatn að drekka.
Hann bindur hestana saman og
lætur annan horfa beint í aust-
ur, en hinn í vestur, gengur
svo heim að hliðardyrum og
inn í gang, sem liggur að eld-
húsinu, stansar i dyrunum og
litast um. Þar eru þrjár kon-
ur að diska upp veizlurétti. —
Guðni kastar kveðju ' á þær,
gengur svo að vatnsfötunni og
fær sér að drekka. Ein konan
gengur til hans.
“Ekki átti eg von á að sjá þig
bara það verði ekki veizluspjöll
^inlcegur vinur Breta í Ind-
landi: The Maharaja of Bikaner
General Sir Ganga Singhji _ _ _ _
Dahadur, G.C.S.I., G.C.I.E., G.C. hér í kvöld, Guðni minn,” segir
V.O., G.B.E., K.C.B., LLd.,
A.D.C., Maharaja of Bikaner.
Hann er með sambansdhernum
1 Mið-Asíu. Hann er fæddur
1880, var í Boxer-uppreisninni
1 Kina 1900; og í síðasta stríði
var þar í flokki með Sir
1- French. Hann hefir stjórn
hún, “var þér boðið?”
“Já, næstum því”, svaraði
Guðni, kímileitur. “Það nefni-
lega gleymdist að bjóða mér;
en eg kom samt.” Konan brosti
en sagði ekkert. Guðr.i sneri
sér að dyrunum til að fara.
Konan segir: “Bíddu, engin má
að Bikaner í 54 ár, sem er næst! fara héðan í kvöld nema hann
^tærsta fylkið í Rajputana; og fái munnbita.” Hún flýtir sér
a Þeim árum hefir hann komið
^hklu og góðu til vegar í verk-
le8um og andlegum efnum
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU
lesið heimskringlu
borgið heimskringlu
nú að trogi, sem er fult af
efelskifum, finnur þar lítin
poka, fyllir hann með skifum
og færir Guðna. “Bíddu enn,”
segir hún, hleypur að hangi-
kjötstrogi, tekur þar stærðar
rif og sneið af smurðu pott-
| brauði, stingur því í poka og
fær honum. “Guð fylgi þér,
Guðni minn,” segir hún.
“Guðsást fyrir, Katrín mín,”
! segir Guðni. Konan var Katrín
í Holti. Guðni fór nú að maula
blessaðan matinn. Svona eiga
konur að vera góðar og gjaf-
mildar, þá er öllum vel við
þær. Máltækið sggir: Sveltui
sitjandi fugl en flöktandi finn-
ur æti.
Hann er nú kominn til hest-
anna og stengur kjötbita og
brauði upp í þá. Stúlkan var
nú komin með barnið og af-
hendir Önnu það, reifað í ullar-
sjal. Anna tók frá andliti
barnsins og leit framan í það
með gleðihrosi og segir: “Þetta
er ein manneskjan, sem eg skal
elska til minnar hinstu stund-
ar. Sumir komust við að heyra
hana tala þetta. Hún flýtir sér
nú út og kemur til Guðna. —
“Hérna kem eg með el$ku litlu
dóttur mina, nú skulum við
hraða okkur heim.” En í því
kom Árni.
“Nei, þú hefir þá fylgdar-
mann,” segir hann, “svo mín
er ekki þörf.”
“Já,” svaraði Anna, “bróður
minn er með mér.”
“Eg bið þig auðmjúklega fyr-
irgefningar, frú mín góð, það
var vissulega ekki minn vilji
að leggja hönd á þig í kvöld,
en mér var skipað það.”
“Já, eg fyrirgef alt,” sagði
Anna; “nú hef eg barnið mitt;
eg óska ykkur til lukku með
veizluna og óska Jóni til lukku,
því nú get eg fyrirgefið honum,
en kerlingunni henni móður
hans Jóns, óska eg til lukku
með ó fyrir framan, því hún
var orsök að svikum Jóns við
mig. Eg vona hún fái að
smakka á píslum þeim, sem
eg hefi orðið að líða.” Svo fóru
þau á stað, en Árni hélt heim
til bæjar og fór að hugsa: Aum-
ingja stúlkan! Hún er lagleg
og viðfeldin, henni er vorkun;
það segir að þau hafi gifst á
laun. En kerling riftaði því
öllu, því hún var ekki spurð
ráða. En Anna hefir ekki hug-
mynd um hvað mikinn mun
hún móðir hans Jóns gerir á
henni, fátækri sveitastúlku, og
prestsdóttirinni. Æ, svei þess-
um mannamun! Hann er rang-
látur,” hugsaði Árni. “Ef eg
fæ mér stúlku einhvern tíma,
þá skal engin um það vita fyr
en eg er giftur henni. Þá get-
ur engin slett sér fram i það
mál.”
Árni var nú kominn í veizlu-
gleðina, en Jón sat við hlið
brúði sinnar með sáuran blett á
hjartanu, þvl samviskubit,
blygðun og iðrun, var í áflog-
um í huga hans alt kvöldið.
Samt reyndi hann að vera glað-
ur og hlægja með fólkinu, en
hann stundi með sjálfum sér.
“Að fá þennan snoppung,”
hugsaði hann, “og það á sjálf-
an brúðkaupsdaginn minn! En
kanske eg hafi átt það skilið.”
Ingibjörg húsfreyja var þögul
um stund en segir siðan:
“Eg hefði aldrei trúað því,
að hún væri þessi ofsi.” Jón
svaraði:
“Kendu sjálfri þér um það.”
Brúðurin segir: “Við skul-
um gleyma þessu sem fyrst og
láta sem ekkert hafi komið
fyrir.”
“Það er best,” sagði Ingi-
björg.
Presturinn segir: “Það er
best að fyrirgefa bráðlyndi!”
“Já, það er best,” sagði Jón.
Anna var sem önnur mann-
eskja eftir þetta, glöð og á-
nægð, faðmaði barnið sitt. “Já,
þetta iblómstur er margfalt
sætara en brúðgumi.”
Hún tók nú við búsýslu í
Hvaimmi en gamla konan sá um
barnið. Guðni var sívinnandi,
síglaður og spaugilegur. Barnið
var nú unaðsljósið í kotinu, svo
alt gekk vel.
“Bara að Litli-Hvammur
væri lengra frá Hóli,” hugsaði
Anna, “þá væri alt gott.” Svo
liðu árin. Þá kom það fyrir,
að móðir Guðna andaðist,
stjúpmóðir Önnu og sem reynd-
ist henni og barninu sem bezta
móðir. Eftir það langaði Önnu
að flytja burtu, hún talar um
þetta við Guðna og þau koma
sér saman um að selja búið,
leigja kotið og flytja í höfuð-
staðinn.
“Eg er viss um,” sagði Anna,
“þú færð nóga vinnu, þú, sem
ert svo höndugur við alt.”
“Ekki kvíði eg því,” sagði
Guðni, “að eg fái ekki nóg að
gera, en eg held mér leiðist
fyrst í stað, að fara frá þessu
heimili, sem móður mín unni
svo mikið og var hér í þrjátíu
ár.”
“Það er satt,” svaraði Anna,
“en breyting gerir öllurn gott,
menn sjá og heyra nýtt og um-
hverfið verður sem nýr heim-
ur.” Þessi ráðagerð varð svo
að framkvæmd og þau flytja í
höfuðstaðinn. Guðni byggir
þeim hús, laglegt og hentugt,
og fær nóg að gera, lagfæra og
srmíða; hann kemst ekki yfir
það. Jóna litla fer nú á barna-
skólann, fríð og hæglát, og
skarar fram úr i mörgu á skól-
anum. En Anna tekur það fyr-
ir, að hjálpa og hjúkra fátæku
fólki, sem ekki hafði peninga
til að borga fyrir hjálp og hýsa
gamalmenni, sem ekkert skýli
höfðu nema sofa á hanabjálka
loftum.
Fær hún nú brátt orð á sig
fyrir dugnað og góðsemi. Þetta
varð til þess, að hið efnaða
fólk fór að rýma til í hjarta
sínu og taka inn aldrað fólk og
hlynna að því. Svo leið tím-
inn, árin og áratugir. Dóttir
Önnu var nú fullorðin, einkar
vinsæl hjá unga fólkinu. Það
var eitt kvöld snemma sumars
að barið er að dyrum hjá
önnu. Þar stendur ókunnugur
maður, hann heilsar Önnu með
flýtir og segir:
“Hver sem þú ert, kona góð,
verð eg að biðja þið hjálpar.
Eg er hér með konu sem meidd-
ist og kemst ekki lengra, hest-
urinn hnaut með hana, hún
meiddist á fæti; viltu gera svo
vel, að hafa hana hér í nótt,
þar til frekari hjálp er fengin?”
“Já, auðvitað,” sagði Anna,
“Komdu inn með hana.” Mað-
urinn studdi nú konuna inn og
var hún lögð í rúm önnu. Mað-
urinn segir: “Þessi kona er íiú
Ingibjörg á Hóli.”
Önnu varð hverft við að
heyra þetta. Hún hjálpar henni
nú úr fötunum og leggur fötin
á kodda og yfirlítur meiðslið.
“Eg held,” segir hún, “að
ekkert sé brotið, en öklinn er
illa marinn.”
“Já, þar hefi eg þrautina,”
segir konan. Anna hjúkraði
henni með mikilli alúð og ná-
kvæmni, svo eftir nokkra stund
leið henni betur, svo hún nærð-
ist og sofnaði litlu síðar. Anna
var fyrir löngu búin að fyrir-
gefa og gleyma mótgerð Ingi-
bjargar. “Til hvers er að drag-
ast með þessa bitru gremju og
beiskan huga og sársauka,”
hugsaði hún. “Það er betra að
losast við það, því skáldið seg-
ir: Hatrið lífs er hefndar gjöf.
Þeir, sem gera öðrum rangt til
og það af ásettu ráði, fá sitt
seinna og eru ekki öfundisverð-
ir af því. Svo sagði hún Guðna
að Ingibjörg á Hóli vaxri þar í
húsinu og hefði meitt sig í fæti.
“Hvað er þetta,” sagði Guðni,
“altént kemur eithvað fyrir
hjá assisornum.” Það var mál-
tæki á þeim tíma. “Ó já, kerl-
ingar greyið, það sannast á
henni það, sem tröllkonan
sagði: Kennir hver meina sinna
þó klækjóttur sé.”
“Eg þekti hana ekki,” sagði
Anna; “hún er orðin svo mögur
og lítil, sem var svo fönguleg
og stór.”
“Það er vonandi,” sagði
“Já, kanske,” sagði Anna.
Guðni, “að dramblætið hafi
rénað að því skapi.”
Næsta morgun var Ingibjörg
betri í fætinum, en ekki svo að
hún gæti gengið.
“Nú ætla eg að biðja þig
bónar, kona góð,” sagði hún.
“Hún er sú, ef simi er í húsinu,
að láta systir mína vita að eg
sé hér og koma að sækja mig;
hér ér nafn og húsnúmer henn-
ar.” Anna gerði þetta, en fékk
það svar, að frú Eiríksson væri
í kynnisför á Austfjörðum og
yrði þar í sumar.
“Þetta eru þá vonbrigði,”
sagði Ingibjörg; “eg hefði bet-
ur ekki farið að heiman, en
hvað er annars nafn þitt, frú
mín góð?”
“Nafn mitt er Anna Pálsdótt-
ir.”
“Anna Pálsdóttir,” tók hún
upp eftir henni, “ekki þó dóttir
Páls í Felli?”
“Jú, svo er það,” sagði Anna.
“Faðir minn bjó í Felli.”
Ingibjörg þagði um stund, en
segir síðan: “Svo þú ert Anna
og orðin svo umbreytt, holdug
og hárið dökt.” Hún brá hönd-
um fyrir andlitið, nokkra
stund. Anna sá, að tár duttu
niður á koddann. Þá leit hún
upp og segir: “Anna, eg sem
var svo vond við þig. Hér hjá
þér er eg nú og þú ert að hjúkra
mér af mikilli manngæsku,
geturðu fyrirgefið mér?”
“Já,” sagði Anna, “eg er búin
að því. Við skulurn ekki minn-
ast á það, alt verður þeim til
góðs sem treysta guði.”
“Já, vist er það svo,” sagði
Ingibjörg. 1 þvi kom Jóna litla
inn í herbergið.
“Þessi gtúlka er dóttir mín,
hún Jóna.” Hún leit til Jónu
og segir: “Þessi kona er amma
þín, sem eg hefi.sagt þér frá.”
Jóna leit á móður sína, svo átt-
aði hún sig, tók í hendi kon-
unnar, sagði ekki orð en roðn-
aði. Framh. á 7. bls.
FLESK handa BRETUM
að viðbættu
SVÍN AKJÖTI fyrir CANADA
Vh MILJÓN SVÍNA Á ÁRI ÞARF TIL AÐ
FULLNÆ.GJA ÚTFLUTNINGSKRÖFUM,
OG SViNAKJÖTS NOTKUN HEIMA FYRIR
Til þess að fullnægja þessum kröfum, ætti hver framleiðandi
að senda á markað SEX svín fyrir hver FIMM send 1941
HÉR ER ÚTKOMAN f CANADA:-
Ár Skoðaðnr slátranir Af liimdraði yflr J'yrra ár Flesk útflutt miljón ]>und Af hundraði yfir Fyrra ár
1938 3,137,000 169.5
1939 3,628,000 15.7 186.5 10.0
1940 5,455,000 50.4 344.1 84.5
1941 6,274,000 15.0 460.8 33.9
YFIRSTANDANDI ÞÖRF :— -
• 7,500,000 19.5 600.0 30.2
Til þess að ná þessu marki verður nauðsynlegt:—
Að sýna gyltum alla hugsanlega nærgætni um meðgÖngutímann.
Að auka um 20 af hundraði undaneldis gyltur nú í vor.
Að hleypa til gyltna tvisvar á ári.
Að selja hvert svín, sem náð hefir 200 til 210 punda þunga.
Til frekari upplýsinga ráðgist við búnaðarráðimeyti fylkis yðar, Land-
búnaðarháskólann, næsta Tilraunabú Sambandsstjórnar, eða Griparæktar-
skrifstofu Búnaðarráðuneytis Sambandsstjárnarinnar.
____~_____________________I-T52
AGRICULTURAL SUPPLIES BOARD
Domínion Department of Agriculture, Ottawa
Honourable James G. Gardiner, M inister
\