Heimskringla - 08.03.1944, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 8. MARZ 1944
HEIMSKRINGLA
7. SIÐA
ÆTTJARÐARÁST
Hin snjalla grein Dr. Guðm.
Pinnbogasonar um þetta hug-
tak vekur mér ofurlítinn óróa.
t^egar vel er farið með villandi
kenning er ávalt hætta á ferðum,
því mönnum gengur ekki of vel
að átta sig á viðfangsefnum lífs-
tns þótt afburða talsmenn taki
ekki of einhliða fram í fyrir
hugsuninni.
Ættjarðarástin er afsakanleg-
ur mannlegur veikleiki, sem öll-
um mun eiginlegur að meira eða
minna leyti eftir ástæðum. Sé
alt með feldu þarf sízt neinu þar
á að bæta. Miklu fremur ber
nauðsyn til að sefa og milda
þar sem tilfinningarnar þróast
upp í ofstæki. Ofstækið skapar
þröngsýni, fordóma og hatur, og
getur ekki leitt til annars en taps
°g illinda.
Ættjarðarástin var upphaf-
lega dóttir Óttans — óttans fyrir
JUMBO KÁLHÖFUÐ
Steersta kálhöfðategund sem til er,
vegur 30 til 40 pund. óviðjafnanleg
* súrgraut og neyzlu. Það er ánægju-
jegt að sjá þessa risa vaxa. Árið sem
jeið seldum vér meira af Jumbo kál-
höfðum en öllum öðrum káltegund-
um. Pakkinn 100, póstgjald 30; únza
5O0 póstfrítt.
FRí—vor stóra útsœðisbók fyrir 1944
Betri en nokkru sinni fyr.
DOMINION SEED HOUSE
Georgetown, Ontario
því að lífvænlegt hérað yrði
hrifsað úr höndum íbúanna og
þeir flæmdir út í auðn og dauða.
Nú hefir fésýslan bæzt í faðern-
ið og rekur áróður sinn með
stakri ástundun — og sigri að
svo komnu. En af því henni
einnig hættir við að fara út íj
öfgar með kenningarnar þegar
brjóstvit almennings fer að gera
of mjög vart við sig, rísa upp
yfirgangsmenn eins og Hitler og
Franco. Þjóðernis ofstopinn er
þá látinn réttlæta alskonar yfir-
troðslur og ranglæti, en aðrar
stjórnir í skjóli þess reyra hnút-
ana að þjónum sínum á meðan.
Auðmaðurinn, sem er svo vel
efnum búinn að geta haft hönd
í bagga með stjórnarfarið, er sú
eina mannverutegund, sem enga
ættjarðarást virðist geta hýst.
Ekki er það líklega vegna þess
að eðlisfar hans sé svo annarlegt,
heldur vegna hins, að ítök hans
og gróðavon ná langt út fyrir
landsteina. Hann, og hans stétt-
arbræður allir, hafa heiminn fyr-
ir féþúfu, og getur því ekkert
eitt land átt hug þeirra óskiftan.
En allra manna mest gumsa þeir
þó um þjóðræknina og sjá um
að henni sé sómi sýndur í land-
inu. Stundum jafnvel verzla
þeir með fjölmennar nýlendur
og landskika, eins og dalabónd-
inn með sauði sína, og eru íbú-
arnir þá sja-ldnast spurðir ráða.
Eignarhugmyndin er nefni-
lega mjög stór þáttur af ætt-
jarðarástinni. Hver sem á, eða
vonast til að eignast skika af
jörð í einhverju ríki, hefir að
því skapi fest rætur í þeirri mold
og ann henni því að sjálfsögðu
á meðan. Þar að auki eignast
hann málkunningja, vini og við-
skiftamenn, sem hann nýtur á
ýmsan hátt. Fyrir það skapast
Professional and Business
• Directory==
Hér gefur að líta hinar hraðfleygu svokölluðu “Tarpon”
flugvélar, smíðaðar í Bandáríkjunum og nú notaðar í sam-
bandi við brezka sjóflotann, og láta þær rigna sprengjunum
yfir óvinina, hvar sem þeirra verður vart. Þær fljúga afar
hart, enda búnar út með vél sem hefir 1700 hestafl og 14
cylinders. Þetta er þriggja manna far og hefir sprengjurnar
inniluktar, sem bæði eykur flughraðann og gerir flugvélina
fegurri ásýndum.
Office Phoni
87 293
Ris. Phone
72 409
INNKOLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
í CANADA
Antler, Sask........................K. J. Abrahamson
Árnes, Man.......................Sumarliði J. Kárdal
Árborg, Man„.........................G. O. Einarsson
Baldur, Man........................Sigtr. Sigvaldason
Beckville, Man................................Björn Þórðarson
Belmont, Man.............................G. J. Oleson
Brown, Man....................-....Thorst. J. Gíslason
Cypress River, Man..............................Guðm. Sveinsson
Dafoe, Sask......................... S. S. Anderson
Ebor, Man.............*............K. J. Abrahamson
Elfros, Sask..................Mrs. J. H. Goodmundson
Eriksdale, Man.......................Ólafur Hallsson
Fishing Lake, Sask.................... Rósm. Árnason
Foa-m Lake, Sask..............................Rósm. Árnason
Gimli, Man.........................................K. Kjernested
Geysir, Man........................................Tím. Böðvarsson
Glenboro, Man..............................G. J. Oleson
Hayland, Man...........................Sig. B. Helgason
Hecla, Man............=............Jóhann K. Johnson
Hnausa, Man...........................Gestur S. Vídal
Innisfail, Alta.................................Ófeigur Sigurðsson
Kandahar, Sask......................... -S. S. Anderson
Keewatin, Ont......................Bjarni Sveinsson
Langruth, Map........................ Böðvar Jónsson
Leslie, Sask.......................-Th. Guðmundsson
Lundar, Man................................D. J. Líndal
Markerville, Alta................. Ófeigur Sigurðsson
Mozart, Sask.........:................S. S. Anderson
Narrows, Man........................... .S. Sigfússon
Oak Point, Man.......................Mrs. L. S. Taylor
Oakview, Man..__.....................................S. Sigfússon
Otto, Man.........................- Hjörtur Josephson
Piney, Man...............-............-..S. V. Eyford
Red Deer, Alta.................................Ófeigur Sigurðsson
Riverton, Man.._....................Einar A. Johnson
Reykjavik, Man.......................Ingim. Ólafsson
Selkirk, Man............................S. E. Davidson
Silver Bay, Man..................................Hallur Hallson
Sinolair, Man...........‘...........K. J. Abrahamson
Steep Rock, Man...................................-Fred Snædal
Stony Hill, Man................... .......Björn Hördal
Tantallon, Sask.....................- Árni S. Árnason
Thornhill, Man....................Thorst. J. Gislason
Viðir, Man............................Aug. Einarsson
Vancouver, B. C....................Mrs. Anna Harvey
Wapah, Man........................._...Ingim. ólafsson
Winnipegosis, Man...........................S. Oliver
Wynyard, Sask........................-S. S. Anderson
I BANDARÍKJUNUM
Bantry, N. Dak.......................J. Breiðfjörð
Bellingham, Wash................Mrs. John W. Johnson
Blaine, Wash.................................Magnús Thordarson
Grafton, N. Dak.........!..._.......Mrs. E. Eastman
Ivanhoe, Minn.............!.......Miss C. V. Dalmann
Milton, N. Dak.........................-S. Goodman
Minneota, Minn....................Miss C. V. Dalmann
Mountain, N. Dak....................Th. Thorfinnsson
National City, Calif....John S. Laxdal, 736 E. 24th St.
Point Roberts, Wash....................Asta Norman
Seattle, Wash_*.....J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W.
Upham, N. Dak.........................E. J. Breiðf jörð
The Viking Press Ltd.
Winnipeg Manitoba
þjóðrækniskend ósjálfrátt í
hjarta hans. Hann hefir eign-
ast auð, sem að notum kemur.
Hann er orðinn hluthafi í þjóð-
félaginu og finnur því til fyrir
þess hönd, hlutfallslega eftir inn-
stæðunni. En hugur hans nær
jafnan ekki út fyrir landstein-
ana, því hann á þar ekkert í
vonum.
Ættjarðarástin og þjóðræknin
geta, sem sagt, ekki flokkast til
dygða. Báðar eru óumflýjanleg-
ar og sjálfsagt nauðsynlegar upp
að vissu stigi; en gangi þær
fram úr hófi er hvor um sig til
stór-hnekkis og getur leitt til
afskapalegra hörmunga. Hver
sá, sem er svo blindur af sjálfs-
þótta að hann fær ekkert gott
séð nema sitt eigið, er ekki lík-
legur til að vitkast og læra á
stuttri stund, og álíti hann alla
aðra þjóðflokka bæði óæðri og
illkynjaðri en sinn, verður hann
auðvéldlega egndur út í áreitni
og stríð.
Það er bæði gott og sjálfsagt
að varðveita alt hið góða, sem
finst í fari hverrar þjóðar, þar til
annað betra kemur á daginn; en
til ills eins er að loka augunum
fyrir göllunum, í þágu þjóð-
rækninnar. Stöðug sjálfspróf-
un er nauðsynleg, og jafnvel hið
“góða” skyldi skoðast með tor-
trygni út í hið óendanlega. —
Þjóðardramb er fariseaháttur, og
mundangshófið milli drambs og
þótta er ærið mjótt.
G. F. segir að föðurlandssvik-
arar séu yfirleitt dæmdir harð-
ast allra glæpamanna og kemst
að lokum að þeirri furðulegu
niðurstöðu að manndóm hvers
og eins megi ef til vili dæma af
dýpt ástar hans til ættjarðarinn-
ar.
Væri sú skoðun á réttum rök-
um bygð þá ætti George Wash-
ington ekki mjög hreinan sess í
sögunni. Það var ekki hann
heldur Benedict Arnold, sem tók
taum föðurlandsins — og hrepti
eilífa útskúfun fyrir. Að vísu
var sundið á milli landspartanna
í því tilfelli nokkuð breitt; en
sami þjóðstofninn var það,
beggja megin, og víst var Wash-
,ington álitinn þrjóturinn í
fyrstu. Enda gerir þjóðræknin
oft lítinn greinarmun á einföldu
ríki og veldi.
Svo kvartar G. F. um að nú sé
ættjarðarástin í dauðans hættu,
fyrir aðgerðir möndulríkjanna
að mér skilst. Hverju sætir þá
'RilHjJLWAR savings
CERTIFICATES
að ætternisþóttinn er sagður
•vera driffjöðrin á bak við allar ]
aðfarirnar? Hvorki Hitler né
Hirohito fer leynt með það, ogi
samherjar eru þeim sammála.
Þjóðræknisástin, komin í al- ]
gleyming, er þar að verki, í og
með.
Villan hjá G. F. stafar af því
að hann skoðar spursmálið í ljósi
kapitalismans. Undir því skipu-
lagi getur hvorki ættjarðarást né
annað fundist heilt og ómengað.
Jörðin er arfleifð alls mannkyns-
ins og engin þjóð á siðferðilegan
rétt til að gúkna yfir óræktuð-
um flákum á meðan aðrir flokk-
ar hafa ónóg fyrir sig. Þegar
sameignarstefnan kemst á tekur
mannástin við af helstefnunni
og þjóðirnar hætta að óttast og
og níða hver aðra. Hinir ýmsu
þjóðflokkar munu lengi halda
hópinn að mestu, því hvað elsk-
ar sér líkt og sækir til sinna, og
munu sjálfsagt metast að nokkru
um sérkenni sín og erfðir, og1
verður þjóðræknin þá á sinni
réttu hillu. Einnig munu allir
halda áfram að þykjast af afrek-]
um sínum í því að fegra og bæta
bústaði sína, og munu sjá eins
vel og nú öll verðmæti og nota-
gildi jarðarinnar, sem þeir þá í
fyrsta sinn vita sína eign.
I stuttu máli sagt getur hvorki j
ættjarðarást né þjóðrækni, í sín-j
um hreinu og eðlilegu myndum,
átt sér stað nema undir kom-
múnisma, því hvergi annars
staðar á fólkið land sitt og líf.
Þar, sem aðeins fáir menn eiga
allar jarðirnar og alt annað fast
og laust, sem fyrirfinst, og geta
því knúð fólkið til að lifa og
deyja eins og þeir sjálfir fyrir-
skipa, getur ekkert verið fyrir
fjöldann að elska. Þar getur
ekki verið um neitt annað að.
velja en meira og minna hatur og
ótta. Hundurinn, sem leitar
heim til þrælmennisins, óttast
að aðrir búsbændur yrðu ennþá
verri, og skott hans er jafnan
vottur um hugarfarið. Landinn
vill heldur yfirboðarana í
Reykjavík en þá í Kaupmanna-
höfn, og svipuð dæmi er að finna
um allan heim. Aðeins á Rúss-
landi nú bryddir á samúð þeirri,
er sjálfsforræðinu fylgir. Þar
samrýmast ótal mismunandi;
þjóðabrot og tungumál, en þó er.
heildin einhuga um óðal sitt og ]
hugsjónir; enda ber athæfi
þeirra í stríðsmálunum ljósastan
vott um hugarfarið. Hugsjónin er
umfram orðin að mannást, sem
hvorki múr né merkjalínur fá
innigirt. Og sú kemur tíðin von
bráðar að skriffinnar bankannaj
geta ekki lengur troðið sínum
kaþólsku kenningum inn í kolla^
þrælanna, og þá fyrst komast!
hinar góðu erfðir á framfæri.
Frjáls þjóð er ekki líklegust til
að svíkja sjálfa sig á eigin kostn-
að.
Eg er máske eins hliðhollur ís-
lenzkum ætterniseinkennum og
G. F., en eg er ekki svo háður
bankastéttinni (yfirvöldunum)
að láta úreltar áróðurs-formúl-
ur blinda mig að fullu fyrir
veruleikanum. — Óskabríminn
einn, án praktiskrar yfirvegunar
og aðgerða, er vissasta hjálpræð-
ishella fantanna gegn fólkinu.
Dr. L. A. Sigurdson
116 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours:
12—1
4 p.jí.—6 p.m.
AND BY APPOINTMENT
Dr. S. J. Jóhannesson
215 RUBY ST.
Beint suður af Banning
Talsimi 30 877
Vlðtalstimi kl. 3—5 e.h.
DR. S. ZEAVIN
Physician & Surgeon
504 BOYD BLDG. - Phone 22 616
Offiee hrs.: 2—6 p.m.
Res. 896 Garfield St., Ph. 34 407
FINKLEMAN
OPTOMETRISTS & OPTICIANS
Sjónin prófuð—Eyes Tested
Gleraugu Mátuð—Glasses Fitted
200-1-2-3 Kensington Bldg.
275 Portage Ave., Cor. Smith St.
Phone Res. 403 587
Office 22 442 44 349
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental, Insurance and Financial
Agents
Simi: 26 821
808 AVENUE BLDG.—Winnipeg
THE WATCH SHOP
CARL K. THORLAKSON
Diamond and Wedding Rings
Agent for Bulova Waitchee
Marriage Licenses Issued
699 SARGENT AVE
SUNNYSIDE BARBER
& BEAUTY SHOP
Hárskurðar og rakara stofa.
Snyrtingar salur fyrir kvenfólk.
Ábyggileg og greið viðskifti.
Sími 25 566
875 SARGENT Ave., Winnipeg
Clifford Oshanek, eigandi
H. HALDORSON
BUILDER
23 Music and Arts Building
Broadway and Hargrave
Phone 21 455
Wihnipeg, Canada
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. Page, Managing Direotor
Wholesale Distributors of
Fresh and Frozen Fish
311 CHAMBERS ST.
Office Phone 86 651
Res. Phone 73 917
A. SAEDAL
PAINTER & DECORATOR
Phone 29 654
★
696 Simcoe St., Winnipeg
DR. A. V. JOHNSON
DENTIST
506 Somerset Bldg.
Office 88 124 Res. 202 398
Góðvild án fyrirhyggju er ekki
sjálfri sér nóg í arðráns um-
hverfi og leiðir því oftar til ó-
gæfu en uppgangs.
P. B.
Hljómleikar voru haldnir í
skólastofu þorpsins, og Sandy
átti að leika einleik á flautu,
þegar hann hafði lokið því, og
fagnaðarlætin voru á enda, hróp-
aði rödd framan úr salnum: -
“Spilaðu Annie Laurie fyrir okk-
ur, Sandy.”
“Hvað,” hrópaði Sandy undr-
andi og hrifinn, “aftur?”
ANDREWS, ANDREWS,
THORVALDSON &
EGGERTSON
Lögfrœðingar
Bank of Nova Scotia Bldg.
Portage og Garry St.
Sími 98 291
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
★
406 TORONTO GEN. TRUSTS
, BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 26 545
WINNIPEG
Rovatzos Floral Shop
253 Notre Dame Ave., Phone 27 969
Fresh Cut Flowers Daily.
Plants In Season
We apeclalize in Wedding & Concert
Bouquets & Funeral Designs
Icelandic spoken
A. S. BARDAL
aelur likkistur og annast um útfar-
ir. Allur útbúnaður sá besti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarBa og legsteina.
843 SHERBROOKE ST.
Phone 86 607 WINNIPEO
Union Loan & Investment
COMPANY
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sími 23 631
510 Toronto General Trusts Bldg.
GUNDRY-PYMORE Ltd.
British Quality - Fish Netting
60 Victoria St., Winnipeg, Man.
Phone 98 211
Manager: T. R. THORVALDSON
Your Patronage Will Be
Appreciated
The SWAN MFG. Co.
Manufacturers of
SWAN WEATHER-STRIP
281 JAMES ST., WINNIPEG
Phone 22 641
Halldór M. Swan, Manager
Halldór Sigurðsson
General Contractor
★
594 Alverstone St., Winnipeg
Sími 33 038
Frá
vim
'JORNSON S
►OKSTOREJ

702 Sargent Ave., Winnipeg, Man.
LET Y0UR D0LLARS
FLY T0 BATTLE...
WAR SAVINGS CERTIFICATES