Heimskringla - 03.01.1945, Síða 1

We recommend for •
your approval our
"BUTTER-NUT
LOAF "
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
We recommend for
your crpproval our
" BUTTER-NUT
LOAF "
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
+------------------
LIX. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN. 3. JAN. 1945
NÚMER 14.
FRETTAYFIRLIT
Ríkisstjóri á Grikklandi
Papandreou ráðuneytið á
Grikklandi lagði niður völtí 30.
des. Ástæðan var, að því hefir
verið til leiðar komið, að ríkis-
stjóri taki við stjórn landsins í
stað konungs. Er nýi ríkisstjór-
inn Damaskinos erkibiskup. —
Þessu var öllu til vegar snúið,
með för Churohill og Edlens til
Grikklands nýlega. George II.
Grikkjakonungur er í Englandi.
Varð hann að láta sér þetta
lynda, því samninga við upp-
reistarmenn var enga hægt að
gera, meðan konungur var við
völd.
Fyrsta starf ríkisstjórans
verður að mynda nýja stjórn.
Legar hún er á laggir komin,
fara eflaust fram kosningar.
Þegar Lt.-Gen. R. M. Scobie,
foringi brezka hersins í Grikk-
landi, sendi foringjum bylting-
arflokksins þessar fréttir, eða
friðartilboð, svaraði flokkurinn
því á þá leið, að hann væri í
aðal-atriðum samþykkur því, en
heldur hljómleika
Agnes Sigurðsson
Það má miki'll og merkilegur
viðburður teljast í þjóðlífi Is-
lendinga hér, að íslenzk stúlka
hefir náð því háa marki í piano-
^Pili, að geta boðið bæ þessum
uPp á hljómleika, sem einróma
a®dáunar njóta hjá íbúunum. —
Miss Agnes Sigurðsson hlaut
Þessa viðurkenningu, eftir
^ljómleik er hún hélt hér.á s. 1.
vetri. Nú efnir hún til annars
hljómleiks 10. jan. n. k. í hljóm-
ieikahöllinni í Auditorium þessa
^ejar. Á söngskrá hennar eru
°S eftir heimsins mestu tón-
snillinga, eins og Mozart, Schu-
^ann, Chopin, Ravel og Albeniz.
ð túlka í tónum snild þessara
®arPa, er aðeins á valdi fárra í
Pessum bæ, en einn þeirra fáu.
er færst geta það í fang, er lista-
sPilarinn íslenzki Agnes Sigurðs-
s°n. í>ag er g0tj. þessa ag
Vlta, fyrir okkur, þjóðbræður og
systur hennar, að einn úr okkar
bépi stendur svo framarlega í
flokki pianósnillinga. Að viður-
kenna það, ættum við Islending-
ar vissulega að vera fúsir til. Og
það gerum við auðvitað á bezt
viðeigandi hátt með því, að
kynnast spili hennar, sækja
hljómleika hennar. Við megum
har ekki vera eftirbátar annara
goðra samborgara vorra og láta
þá minna okkur á það fyrst, að
við eigum okkar á meðal list-
fengan hljómleikara; við meg-
Urn ekki við því. Notum okkur
vert tækifæri sem til þess
Sefst, að kynnast starfi og á-
nifum okkar listamanna og
venna. Það mannfélag, sem
e ki gerir það, á enga upp-
reisnarvon. Því megum við ekki
Stejrma.
0G UMSAGNIR
krafðist þó formlegrar trygging-
ar í sérstökum efnum.
Þó þetta bendi nú til að betur
horfi með frið, hafa ekki fréttir
borist um vopnahlé ennþá.
En það eitt virðist ljóst, af
þessum fréttum að dæma, að
George II. Grikkjakonungur eigi
ekki afturkvæmt til konung-
dómsins í Grikklandi. Nokkur
hluti þjóðarinnar kann að sjá
sér lítinn hag í því, því þar var
um góðan þjóðhöfðingja að ræða.
En það að hann hefir skipað
ríkisstjóra þar, virðist þó bera
•með sér að konungdóminum sé
þar lokið.
Ríkisstjórinn nýi, erkibiskup-
inn af Aþenu, er talinn mjög
mikiisvirtur maður. Er í síð-
ustu fréttum hermt, að hann
muni mynda stjórn í Grikk-
landi af öllum flokkum.
Þessi breyting, sem líkleg er
til að koma á frði í lantíinu, er
ferð Churdhill og Eden til Grikk-
lands að þakka. Churchill -hefir
eftir hana betur skilið ástandið,
en áður. Hann héíir mikið að
gera í sambandi við hin stærri
mál stríðsins og getur hafa gefið
smærri málum af því minni
gaum. En það var gott að hann
lét ekki undir höfuð leggjast, að
takast ferðina á hendur, þó erfið
væri og ekki hættulaus. Með
henni hefir honum vonandi tek-
ist að leysa á þann hátt úr miklu
vandamáli, þó önnur stærri mál
séu til, sem fram úr þarf að ráða.
Það munu og fáir hafa gert sér í
hug í alvöru, að hann meinti að
heíta lýðræði á Grikklandi, þó
harin í fyrstu styddi þá stjórn,
sem til stjórnar hafði verið val-
in.
Hitler fær málið
1 útvarpsræðu, sem Hitler
hélt á gamlárskvöld, sagði hann
þjóð sinni, að stríðið mundi end-
ast fram á árið 1946, nema því
aðeins að Þjóðverjar ynnu það
fyr, því þeir mundu áldrei gef-
ast upp.
Það eru fimm mánuðir, sem
ekkert hefir heyrst til Hitlers.
Að röddin hafi verið hans álíta
flestir, en að ræðan hafi verið af
plötu flutt, er skoðun margra,
vegna þesS að hún var hraðar
lesin, en Hitler er vanur að gera.
Þjóð sinni sagði hann að barist
yrði eins léngi og nokkur stæði
uppi. Hann kvað dauðann bíða
þeirra, er gerðust tól óvinanna.
Óvinina sagði Hitler hafa spáð
sigri á hverju ári í seinni tíð.
Það sýndi hvað lítið þeir þektu
Þjóðverja.
Lýðræðisskipulagið og Gyð-
inga fordæmdi Hitler; sagði það
haldast í hendur til að halda al-
þýðunni í ánauð og fátækt.
Finriland, Rúmenía, Búlgaría
og Ungverjaland, hefðu koll-
varpast á árinu 1944, vegna þess,
að þau hefðu reitt sig á lýðræði,
sem altaf sviki.
Þýzkáland kvað hann hafa
miljónir nýrra bermanna og
vopna. Hann bað þjóðina að
treysta foringjum sínum. Að
hann talaði nú sjaldnar til henn-
ar en áður, stafaði af annríki.
ÚR ÖLLIIM ÁTTUM
David Llyod George, sem nú
er 81 árs og tilkynti s. 1. viku, að
hann ætlaði ekki hér eftir að
gefa sig við stjórnmálum, hefir
verið gerður að jarli. Titill hans
er haldið að verði: Earl Lloyd
George of Dwyfor, sem er nafn
á fjallli við landareign hans.
Blaðið Manchester Guardian
segir nýja árið (1945) fult vonar
og ótta.
★ ★ *
Albert Kesselring, hershöfð-
ingi nazista á ítalíu, er sagður
fallinn.
★ /k ★
Jöhn Bracken, fori'ngi Pro-
gressive Conservative flokksins.
er staddur í Englandi. Hann
befir heimsótt stöðvar cana-
diskra hermanna og hermanna-
sjúkrahús. Lord Woolton, eftir-
litsmanns viðreisnarstarfsins,
sem er eitt af störfum verka-
máladeildar Ernest Bevins, hefir
hann og átt fund með.
★ ★ ★
1 Winnipeg er talið að 700
fjölskyldum hafi verið tilkynt
að flytja úr íbúðum sínum á
næsta vori, er blaðið Winnipeg
Tribune segist ekki sjá nokkrar
líkur til að húsnæði sé fyrir og
skorar á bæjarstjórnina að taka
málið undir eins til yfirvegunar.
★ ★ ★
Tveir landar litu inn á skrif-
stofu Hkr. í gær, sem vinna við
hergagnasmíði út við Steven-
sons-flugvöll í Winnipeg. Sögðu
þeir iðju þeirra mundi lokið í
marz og annara 700 verkamanna.
Von um vinnu eftir það sögðust
þeir enga vita.
O R Ð
flutt Eggert Stefánssyni
söngvara, við aftansöng í Sam-
bandskirkjunni í Winnipeg,
gamlárskvöld, af séra
Philip M. Pétursson.
Það er oss, sem hér erum kom-
in saman, við miðnættismessu til
að kveðja gamla árið, árið 1944,
mikill heiður og mikil ánægja,
að hafa með oss, hinn góðkunna
söngmann, Eggert Stefánsson.
Að hann sýntíi okkur þá góðvild
að syngja við þetta tækifæri,
Nýársbæn Hállgríms Pétursson-
ar, er okkur ánægja, auk þess
lesa upp Óðinn til ársins 1944,
sem hann samdi og las upp í út-
varp á Islandi, nýársdaginn, fyr-
ir einu ári, og sem vakti þar
mikla athygli manna; má ef-
laust telja það árangur þess,
meðal annars, að fólki jókst á-
hugi fyrir frelsinu, og hugmynd-
inni að slíta sambandinu við
Danmörku og gera Islendinga
að sjálfstæðri þjóð. Þetta ár
sem nú er verið að kveðja, líður
áldrei úr sögu íslands, eins og
svo vel er komist að orði í Óðn-
um.
Og með því að Eggert Stefáns-
son hefir nú hér lesið upp Óðinn
til þess sögulega árs, við lok árs-
ins, sem hann byrjaði árið með
finst mér að vér Vestur-íslqpd-
ingar, sem nokkra tilfinningu
höfum fyrir íslenzkum málefn-
um, sem nokkuð finna til síns ís-
islenzka eðlis, tengjast enn
sterkari böndum við ísland en
nökkru sinni fyr. Sami blærinn
hvílir nú yfir oss, og yfir minn-
ingum ársins, sem liðið er, sem
hvíldi yfir býrjun þess, og yfir
hinni íslenzku þjóð.
Eg er stórkostlega þakklátur
þessum góða vini frá íslandi fyr-
ir heiðurinn sem hann sýnir okk-
ur með því að vera hér staddur,
og lesa upp og syngja fyrir okk-
ur. Og eg fullyrði það við hann,
að vegna komu hans og riávistar
hans hér, við þessa miðnæturs
messu, verður þessi stund oss
öllum æfinllega ógleymanlleg.
Eg þakka honum aftur og óska
honum, og yfckur öllum, Islandi
og öllum þjóðum heimsins,
gleðilegs og friðsæls árs!
STJARNAN YFIR
BETLEHEM
Táraflóð og blóðský byrgja
Bjarta, fagra himininn.
Hverfur inn í mökkur-móðu
Mildiríkur svipur þinn
Kristur, heimi kærleiks snauð-
um:
Kafna bænar andvörpin,
Þar sem æskan helsærð hnígur.
Herra! — Dvínar máttur þinn?
★
Æfiglöp og blóðskulds bölvun
Borgast, veit eg, dæmist rétt.
Þeim, .sem fram hjá fræðslu
• þinni
Fara í vöku, er hegning sett
Og vitendum, sem vilja hið illa,
er vega-byrðin ekki létt.
Dauðakvöl í heiftar heimi
Hlotnast þeim er vilja ei sjá.
En hvað um þá, sem vonar
veikir,
1 veröldinni ljósið þrá?
Sjá þeir gegnum sorta hjúpinn
Sólarljósið guði hjá?
Stjörnuhröp í mannlífs myrkri.-
—Margt er nú að heyra og sjá—
Andvörp þung í dauða djúpi
Dags í húmi, liðnum frá,
Þeirra, sem að þráðu daginn,
Þráðu ljósið guði hjá.
“1 gegnum lífsins æðar allar”
Fer angursstuna og dauða kvein.
Æfi-sólin sezt að ægi,
Senn eru bætt öll jarðar mein,
Þegar síðsta helöld hnígur
Heimsins, yfir mannlífs bein.
★
Himnaríkis, hljóðar sveitir
llorfa á þennan trylta dans.
Hverfist jörð í tíjöfla dýki
Dvína söngvar himnaranns.
Englar frá sér fleyja hörpu
Falla tárin guðs og manns,
Yfir þessum heimska heimi.
—Á heljarslóð er engin stanz.
Skín þá eigi í alda myrkri
Einhver stjarna guði frá,
Dreyfir ljósi að döprum sjónum
Dags í húmið, mönnuir) hjá?
Yfir jötu jarðlífs barna
Jóla-blysið, hjarnið á,
Varpar kærleiks geisla glampa
Guðs á vegi, Kristi frá.
Sjáðu barnið burða smáa
Beinir leið af heljarslóð.
í gróðrarríki bræðra bygða,
Bróðir minn þar veginn tróð,
Ástvin guðs og allra manna
—Hans ætt var þín og sama
blóð—
Við getum í hans fótspor fetað
Á framaveg, sem menn og þjóð.
H. E. Johnson
DÁN ARFREGN
Að morgni 1. janúar andaðist
að sjúkrahúsinu í Wadena, Sask.,
Mrs. Þorbjörg Guðmundsson frá
Elfros, Sask. Hún var fædd 1.
sept. 1871 að Fremrihlíð í
Vopnafirði. Foreldrar hennar
voru þau hjón Hallgrímur Guð-
mundsson og Guðrún Margrét
Guðmundsdóttir er þar bjuggu
unz þau fluttu til Nýja-íslands
árið 1876 og síðar til Norður
Dakota árið 1881. Hún giftist
1892 eftirlifandi manni sínum,
Tímóteusi Guðmundssyni, og
fluttu þau til Vatnabygða 1907
og tóku heimilisréttarland skamt
frá Elfros, þar sem þau hafa bú-
ið síðan.
Þau hjón eiga tíu börn á lífi:
Anna Guðrún, gift Þórði Ás-
geirssyni, Mozart, Sask.; Elísa-
bet Kristjana, ógift heima; Ólína
Guðríður, ógift í Winnipeg; Hall-
fríður Anna, gift Sigurbirni M.
Björrisson, Moorhead, Minn.;
ögð af stað til New York
úr. Eggert Steinþórsson og kona bans, frú Gerður
Jónasdóttir og sonur Óttar.
Þessi vinsælu hjón, sem um
þriggja ára skeið hafa dvalið hér
í Winnipeg, lögðu af stað til New
York s. 1. laugárdag (30. des).
Stundar Eggert læknir þar rann-
sóknir viðkomandi lækningum
um skeið, en mun með vorinu
aftur leita hingað til framhalds-
rannsókna, sem hann var þér
byrjaður á. Hvort kona hans og
Óttar litli sonur þeirra koma þá
með honum, er óvíst, enda verð-
ur dvölin hér ekki löng. Ungu
hjónunum fylgja héðan hlýjar
óskir allra Islendinga. Okkur
hefir verið hin mesta ánægja að
dvöl þeirra hér. Þau hafa tekið
ágætan þátt í félagslífi landa hér
og verið því mikill styrkur. Með
framkomu sinni hafa þau áunnið
sér almennar vinsaöldir.
Áritun Steinþórsson-hjónanna
verður fyrst um sinn: 146 Mar-
ine Drive, Mountain Lake, New
Jersey, N. Y., U. S. A.
Magnús Guðmundur, kvæntur
Sigurveigu Guðjónsson í Wyn-
yard, Sask.; Jónína Katrín, gift
Geir Thorgeirson í Winnipeg;
Jón Brandur kvæntur Þorbjörgu
Arngrímson í Elfros; Sigríður
Oddný gift Jóni Samson í Winni-
peg; Lára Jakobína, gift Harold
Nichol í Leslie, Sask., og Edvin
Teóthór, ógiftur í Winnipeg.
Hún verður jarðsungin að
Elfros, Sask., af séra Philip M.
Pétursson á föstudaginn kem-
ur (5. jan.).
Verður þessarar merku land-
námskonu síðar minst nánar hér
í blaðinu.
næsta sunnudag og býst þá við
enn betri móttöku TFJ stöðvar-
innar.
Eg álít að þeir sem eitthvað
hafa átt við móttöku stuttbylgju,
verði ekki í neinum vandræð-
um með að heyra útvarpsstöð.
Islands.
Með beztu óskum til útvarps-
stjórans og ættjarðarinnar.
Lengi lifi ísland!
Virðingarfylst,
Kristján Isfjörð
—2907 — 6th St.,
New Westminster, B. C.
ÓÐUR ÁRSINS 1944
OPIÐ BRÉF
New Westminster, B. C.,
1. jan. 1945
Hr. ritstj. Hkr.:
Hér eru fáeinar línur viðvíkj-
andi útvarpinu frá Islandi sem
eg vil biðja þið að setja í blaðið
ef þú hefir ekki annað betra fyr-
ir hendi um þetta efni:
TFJ útvarpsstöðin í Rekjavík.
Frec. Mc. 12.235. Blgjulengd:
24.52 Metres (25 metre band).
Orka: 500,000 Watts.
Tími: 19.00 Greenwich. (2
p.m. Central war time) Sunday
7. jan. 1945.
Frétta útvarpið á íslenzku,
beina leið frá Reykjavík heyrðist
hér allvel vestur á Kyrrahafs-
strönd á nýársdag kl. 12 á hádegi
(Pacific war time).
Eg ætla ekki að fara að telja
upp þær fróðlegu skýrslur og
fréttir sem var útvarpað, því
það munu aðrir mér færari gera.
Eg skal samt geta þess að stöð-
in sagðist útvarpa á sama tíma
sunnudaginn 7. jan. n. k.
Það útvarp ætti að heyrast vel
í Manitoba kl. 2 e. h. á 25 metra
bandinu (24.52 M.).
Eins vil eg geta þess að eg
hef ekki neinn sérstakan útbún-
að fyrir móttöku stuttbylgju,
hefi bara allgott 8 ljósa radio
sem hefir stuttbylgju band, auk
langbylgju.
Móttökuvírinn sem eg brúka
er ekki í góðu lagi og stefnir
ekki í áttina til Islands, en eg
mun hressa upp á hann fyrir
Eggert Stefánsson söngvari
Eggert Stefánsson söngvari
tók þátt í kirkjuathöfn þeirri er
fram fór í Sambandskirkjunni
við áraskiftin s. 1. sunnudags-
kvöld með því að lesa hið góða
erindi sitt: “Óður ársins 1944”.
og syngja sálm. Var bæði að
upplestrinum og söngnum gerð-
ur góður rómur og jók hvort-
tveggja mikið á ánægju áheyr-
enda við þessa kveðju ársins. Að
lesa upp “Óð ársins 1944”, var
sérstaklega viðeigandi, svo við-
burðaríkt sem árið hefir verið í
sögu Islands”, árið, sem öll önn-
ur ár frá 1262 öfunda, og sem er
hið eina ár, er ekki verður sagt
um, að aldrei komi aftur til
baka — því það er eilíft, fyrir
Island”, eins og Eggert kveður
að orði. (Sjá nokkur orð á öðr-
um stað, er séra Philip M. Pét-
ursson mælti til söngvarans, að
árskveðju-athöfninni lokinni).