Heimskringla - 03.01.1945, Page 3

WINNIPEG, 3. JAN. 1945
HEIMSKRINGLA
3. SIÐA
föðurinn og skyldi húsmóðirina
eftir ósjálfbjarga fyrir langan
tíma.
En jafnvel dauðanum eru gef-
in takmörk, honum var ekki
leyft að gera Jóni yngra mikinn
áverka, en það varð ein meiri
jörð, sem fór í eyði í þessu bygð-
arlagi og það var litla jörðin
Skál.
Baerinn, sem næstur var Skál,
va'r Oddi. Björn í Odda bauðst
til að taka Önnu í Skál um óá-
kveðin tíma, á meðan hún væri
að komast til heilsu.
vildi taka fyrir það alt sem þau
og viðtökur gefnar sér í Odda.
Hún segist geta látið góðan mat í
té, handa Önnu, ef þeir geti
komið því svo til hennar að
henni verði að notum.
Þeir finna upp það ráð að
hreinsa upp skinn af gráum
ketti og búa hann út sem náttúr-
legan kött, fylla svo belginn með
góðgæti fyrir Önnu. Jón vissi
að henni þótti vænt um ketti og
Anna var góð við allar skepnur.
En Jón hafði æft sig í að herma
eftir ýmsum dýrum og gat
En hann mjálmað alveg eins og köttur.
1 Þeir fara nú til Odda með kött-
kynnu að hafa óskuldað af bú-
inn, láta hann fyrir utan glugg-
stofni, því það ætti ekki neitt að ann hjá Önnu og Jón mjálmar.
þurfa að borga með Jóni litla, jKonan fer strax að kenna í brjóst
hann mundi geta unnið fyrir um köttinn og staulast út og ber
fæði sínu og fötum. En Björn hann inn og lætur hann í rúmið
sjálfur þurfti hans ekki með, hjá ser- oft var það, að
enda mundi ráðskona sín ekki Anna þurfti að taka kisu út og
vilja hafa dreng á hans aldri í koma inn m°ð hana betur
fæði þar sem allir vissu að þeir haldna. Enginn í Odda var að
þyrftu eða vildu fá mat á við tvo skifta sér af kettinum eins lengi
þegar þeir væru að stækka. °S Anna fæddi hann af sínum
En hann sagðist búast við að , ei§in mai-
móðir Jóns mundi ekki þurfa svo Það var komið fram undir jól
mikinn mat á meðan hún væri , °S farið að frjósa á ám og vötn-
ekki fær um að vinna, og föt um> en Þ° heldur seint eftir
þyrfti hún bara ekki nein, svona vana. Jón og Stebbi voru í mikl-
við rúmið, sem hún væri, enda um önnum með að búa sér út
kæmi sér og ráðskonu sinni það skauta, þeir voru ekki smiðir á
betur, að hafa ekki of erfið útlát. járn, en þeir gátu borað göt á
Það bjó maður á öldum, sem kálfsleggi og dregið svo þvengi í
var líka í þessu dalverpi. Þau SeSn um g°tin tJ1 að binda Þá
áttu einn son hjónin á öldum. með-
Það var hann Stebbi, bezti vinur Þetta keptust þeir við að gera,
Jóns í Skál. Þeir voru jafnaldr - á meðan ísinn var að koma á
ar og beztu vinir, voru báðir ána. En ekki var hann orðin
sendir saman til fermingar árið sterkur. Þeir fóru lengra fram
áður. Stebbi biður foreldra sína með ánni. Já, þar var ísinn
í öllum bænum að taka hann Jón orðin sterkari, svo þeir binda á
í Skál á heimilið, áður en aðrir sig leggina sína í fljótu bragði og
verði til að ná honum, því þeir út á ísinn.
vilji vera saman og muni líka * Hann reyndist ekki sterkur og
sýna þar stóran dugnað í félagi. þeir duttu báðir ofan um ísinn.
Presturinn, sem fermdi okkur Áin var ekki mjög djúp, en þeir
sagði, að Jón væri svo vel upp- gátu samt ekki bjargað sér. Þeir
lagður, að hann mundi verða náðu í skör, en leggirnir í fót-
hverjum til góðs sem kyntist unum voru svo erfiðir að ómögu-
honum, við bara megum til að legt var að ná upp fótunum. Það
ná í hann hingað. > eina sem þeir gátu gert, var að
Þetta var boðið Jóni litla og kalla á hjálp af öllum kröftum.
þegið með gleði og þökk og þeg- En Þar var nu ekki um mann-
ar hann var þangað komin var hjálp að ræða nema ef skeð gæti
hann að öllu leyti sem annar a^ Björn á Frambæ heyrði til
sonur það væri gert að öllu leyti þeirra, svo þeir reyndu nú báðir
jafnt við þá og höfðu vel útilátið barka sína af öllu afli.
fæði sitt. En önnur útlát ekki Þeir sjá hvar Björn kemur
rpikil, því það var heldur fátækt með langa stöng og verða fegnir
fólk á Öldum. j en þeir voru næstum að frjósa.
Stebba fanst að alt sem Jón Ekki var isinn n°gu sterkur fyr-
kom upp með, vera stórmerki- ir Björn. Hann rétti þeim stöng-
legt og þeim kom saman um alt. ina en það var ómögulegt að
Já, það var margt í mörgu. draga upp fæturnar þangað til
Það var bara ein bæjarleið frá Þeir gátu náð af sér kálfsleggj-
Öldum að Odda, og fór Jón þang- unum- en Þá fóru sokkarnir með.
að oft að vitja um móðir sína og Svo á endanum varð Þeim hjalp-
var Stebbi oftast með honum.1 að en Þá voru Þeir báðir berfætt-
Það var siður á Islandi að berja ir'
að dyrum og svo tilgreina hvern BÍörn komst loks heim með
maður vildi finna. Ráðskona Þá °g var alt gert> sem hægt var
kom oftast til dyra og biður hún tU að hlúa að Þeim‘ Konan
drengina góðfúslega að bíða úti klæddi si^ nr sinum einu sokk:
Þangað til Anna komi út til um handa Joni> ÞV1 Bi°rn attl
þeirra, því hún sé nú rólfær. bara eina sokka sem hann^ekki
Það var nokkuð kalt í veðri og var / en Slgriður sa§ðl að Það
þótti drengjum þetta ekki sæma væri at ÞV1 a Þeim væn e 1
íslenzkri gestrisni, en ekki vildu lofað að hafa kinfU"’ svo en§in
þeir ganga til baðstofu óboðnir. væn ullin tú að klæðast af-
Svo Jón sagðist lítið mundi geta J°n sagðisi mundi færa henni
við móður sína talað, henni ^uii 1 sokka, þegar þeir skiluðu
mundi ekki verða notalegt úti, en aftur léðu sokkunum, því mætti
hún hafði ekki húsum að ráða, hún trúa. Þegar Jón og Stebbi
eða að veita drengnum sínum voru komnir á stað heim fara
móttöku. En hann var prúð- þeir að tala um þessi góðu hjón,
menni og tók ekki fram í fyrir sem höfðu verið svo góð, og
ráðskonunni með að ganga óboð-' ger>t svo mikið fyrir þá. Jón
inn að neinu, svo hann spyr segir að guð hafi sent Björn
móður sína í flýti, þegar hún þeim til hjálpar, því eg bað hann
hafði með veikum burðum kom-; svo vel sem eg hafði vit á að
ist út, hvert ekki færi illa um hjálpa okkur. Varst þú ekki að
hana þar sem hún var. j biðja hann hjálpar líka, Stebbi?
Anna segir honum að engin sé Jú, það var eg að reyna, en
vondur við sig en ekki hafi mér var svo kalt eg varla gat
hún meira en nóg að borða. | það, svo fanst mér hann hefði
Þegar Jón og Stebbi eru komn- ^ átt að hjálpa okkur svo við hefð-
ir heim, fer Jón að hugsa um að t um ekki dottið í ána og orðið
eitthvað þurfi að finna upp móð- svo kalt, að eg gat ekki munað
ur sinni til hjálpar. Hún hafi neina bæn.
æfinlega látið sig hafa nóg af i Það á nú ekki að fara að þylja
öllu og enn hafi hann nóg að, neinar bænir í lífsháska, segir
borða. Mamma mín ætti í það Jón, maður á að hrópa á guð í
minsta að hafa nóg og gott að hjarta sínu og það reyndi eg að
borða. gera. Og þegar eg var að lofa
Hann fer til húsmóður sinnar, j guð í hjarta mínu, ef hann sendi
sem var góð kona og þeir dreng- okkur hjálp, vildi eg lofa honum
ir segJa henni hvernig ástatt sé því, að reyna að þóknast honum
J
muni sjá um að hún fái ull, þvt
hún sé vön að gleðja hana um
jólin en nú muni Árni og hún
ieggja krafta sína saman og
borga að einhverju leyti lífgjöf
drengjanna, og það hefðu þeir
átt að gera undir eins og segja
þeim satt frá þegar þeir komu
heim. En nú verðið þið báðir að
fara til Sigurðar og segja -satt og
rétt frá því sem þið ætluðuð að
gera. Við þekkjum Sigurð
bónda vel, og ef þið afdráttar-
laust segið sannleikan þá munið
þið hafa góðan mann að finna
og farið þið sem fyrst, því nú er
aðfangadagur jóla og ekki viljum
við að það bíði framyfir jólahá-
tíðina.
Drengir voru fúsir á að fara í

SJÖTÍU-PUNDA TUNDtJRSKEYTI
Hér er sýnd ein af þessum sprengjum, sem talin eru að
hafa sama sptengjuafl og fallbyssukúla er smærri herskip
senda.
alt það sem eg gæti og ætlaði að
segja á meðan hann gefur mér
lífið, en þá sá eg til Björns og
sagði eins og þú manst, hann
kemur með stöng og við skulum
báðir þakka og ekki gleyma að
borga gömlu hjónunum.
En hvernig eigum við að fara
að borga, við höfum ekki mikið
að borga með?
En eg lofaði konunni ull og
hef hana ekki til, við verðum að
finna ráð en ekki er til ull aflög-
um á Öldum.
Stebbi segist vita hvar sé mik-
il ull sem hægt sé að fá og við
þurfum ekki að láta foreldra
mína vita um; því þeir vildu fyr-
ir hvern mun halda leyndu
heima hjá sér þessu æfintýri,
sem þeir höfðu komist í. Þeir
vissu báðir að það var geymd
mikil ull í kirkjunni á Stórabæ
og jafnvel höfðu heyrt hljóð-
skraf um, að stöku sinnum hefði
verið tekin lagður þar í leyfis-
leysi. Svo þeim kemur saman
um að fara þangað næsta kveld
eftir ull. Það geti ekki verið
svo mjög á móti guðs vilja að
taka dálítið frá þeim, sem hafa
of mikið og færa þeim, sem hef-
ir of lítið, en ef maður tekur
handa sjálfum sér, það er bara
að stela. Og það er bannað.
Stebbi segir að ef Jón gefi
þeim ullina þá vilji hann gefa
þeim kind að slátra fyrir jólin.
Á Stórabæ eru of margar kindur
en það ætti að vera sauður, þeir
eru feitari til slátrunar.
Stebbi segist vilja taka að sér
að ná í feitan sauð á meðan Jón
fari í kirkjun að ná í ullina,
hann heldur að hann finni rétta
sauðahúsið og við skulum reyna
að koma þessu í framkvæmd
annað kveld.
A
Það var mikið unnið af ullar-
vinnu á Stórabæ og margar
höndur að vinnu svo það þurfti
oft að sækja ull í kirkjuna. Þær
sem áttu að kemba ullina biðja
þá vikadreng að sækja ull. —
Drengur segist ekki þora að fara
út í kirkju, því það viti allir á
heimilinu að það séu draugar í
kirkjunni. Gamli frændi fer
fljótt að sneypa direnginn, segir
honum að hann sé bara svona
latur og ef eg gæti í fæturnar
staðið, mundi eg ekki bíða við að
fara í kirkjuna eftir ull. Eg er
ekki hræddur við draugana í
kirkjunni.
Drengur segir: Þú ættir ekki
að vera það þar sem þú hefir
mest verið að hræða aðra á þeim.
Þá tekur karlinn langt prik, sem
hann hafði í rúminu hjá sér, bið-
ur drenginn að koma nær og slær
hann svo með prikinu.
Sigurður bóndi stóð nú ekki
mátið lengur, hann stendur upp
og gengur að rúmi gamla manns-
ins, grípur hann í fang sér og
hleypur með hann út í kirkju
Kemur með hann inn á gólfið
Hhagborg U
FÖEL CO. n
Dial 21 331 no.IU 21 321
Eg hef efni á lögun kirkjunn-
ar sjálfrar en eg hef ekki ráð á
presti að vera lifandi sálin í at-
höfnunum sem þurfa að gerast.
Hefði eg átt son þá hefði eg
reynt til að hann yrði kennimað-
ur okkar, en mér hefir ekki verið
veitt sú ósk, en í stað þess hefir
komið fyrir atvik í kirkjunni
sjálfri sem varð mér til stór-
happa og ábata. Það virðist eins
þessi erindi, því þeir báðir þurftu ; og kirkjan sjálf sé að fá anda-
að fá fyrirgefningu og friða sál I kraft til að opna upp til athug-
sína og losast við freistarann ef | unar sín eigin málefni.
mögulegt væri fyrir jólin og á Einmitt þú Jón, talaðir þessi
leiðinni að Stórabæ voru þeir að þrjú orð { kirkjunnij 9em að
tala um hvað þeir ætluðu að ( vissu leyti leystu heimili mitt úr
verða góðir drengir og af öllum ánauð Þú varst þar ekki £ góð.
mogulegum kröftum að forðast!um tilgangi, en það snerist til
Þá segir rödd mjög lágt: “Er
hann í góðum holdum.”
Bóndanum verður hverft við
en segir: “Þú verður að þreifa á
honum sjálfur, en hér er hann,”
og lét hann detta á gólfið.
Um leið stendur gamli maður-
inn upp og hleypur alt sem af er
inn í baðstofu. Var þar kominn
á undan Sigurði, sem var þó líka
að flýta sér. Það var ekki sótt
nein ull þetta kveld, en gamlí
maðurinn fór ekki í rúmið aftur
og gat nú brúkað fæturna. Sig-
urður segir þegar hann kom inn
og sá frænda sinn standa á gólf-
inu: Þú verður nú að brúka
fætur þínar hér eftir, frændi
góður, og eins og við sjálfan sig:
Það eru ekki draugar sem valda
svona happa tilfellum.
Jón var ekki búinn að finna
hvar ullin var í kirkjunni, þeg-
ar inn var komið. Það var níða
myrkur en ekki var það Stebbi
sem kom þar og ekki heldur
hans málrómur og ekki gat það
heldur verið sauðkind, sem stökk
út úr kirkjunni. Það hlaut að
hafa verið freistarinn sjálfur sem
kemur í myrkri til manns. Hann
reyndi nú ekki að finna ullina
aftur, hleypur út í myrkrið að
finna Stebba. Já, í öllum bæn-
um áður en hann taki sauðinn.
Það var auðvelt því Stebbi kom
á móti honum og hafði ekki en
fundið rétta fjárhúsið og ekki
skoðað neina kind.
Jón segir honum að koma
heim með sér strax og hætta við
stuldin. Á leiðinni heim segir
Jón honum að það muni hafa
verið freistarinn sem kom þeim
til að áforma þessa óráðvendni,
og nú muni hann reyna að elta
já og koma þeim til að hugsa og
gera ljótt. Hann segir Stebba
hvað kom fyrir í kirkjunni strax
og hann var kominn þar inn og
nú verður Stebbi verulega
hræddur og þeir ráðgera nú að
fara til foreldra Stebba og segja
satt frá öllu og því sem leiddi til
þess. Hjónin á Öldum voru
bæði ráðvönd og merkileg og
varð mikið um að heyra þessa
frásögn drengjanna'.
Árni faðir Stebba fór að ávíta
hann fyrir það uppátæki að ætla
að fara að stela. Það hafi ekki
verið sauðaþjófur til í okkar
ætt. Þú Ihefðir valdið afar sorg
og vandræðum ef þú hefðir
framkvæmt þennan glæp. Guði
sé lof að það mistókst.
Jón biður hann í öllum bæn-
um að kenna Stebba ekki einum
um, þar sem hann sjálfur sé
valdur að meira leyti að uppá
tækjum þeirra og eigi því að
taka og hafa skömmina af því
mest. Hann segist einn hafa
verið í verki með ullina, og eg
iðrast mjög mikið; þó að eg nú
ekki geti gefið Slgríði í Frambæ
neina ull, þá finn eg það var
verra en ekki að gefa stolið.
Helga, móðir Stebba, segist
freistingar framvegis og gera
eins h'tið og þeir gætu á móti
vilja guðs, sem hefði sent þeim
hjálp í lífsháska. Hann hefir ætl-
ast til annars af okkur í lífinu en
að verða þjófar.
Við ætluðum að borga hjálp-
happa fyrir mig og alt mitt
heimafólk.
Það er enginn efi að hér er að
verki andi jólanna, góði gamli
presturinn okkar embættaði í
síðasta sinn hér í kirkjunni á
síðasta jóladag og þá var faðir
ina með að gera rangt, og sem þinn hér lika meðhjálpari í síð
við vissum að var rangt; ef góður
guð — og menn fyrirgefa okkur
að þessu sinni skulum við ásetja
okkur að láta freistingu ekki ná
svona yfirhönd á okkur aftur.
Jón og Stebbi gerðu boð eftir
Sigurði, en þeim er sagt að hann
sé þar úti við. Þeir ganga til
hans og segja honum að þeir
báðir séu komnir þar til að leita •
á náðir hans og biðja hann, næst
guði, um fyrirgefningu.
Sigurður spyr ef þeir viti um
eitthvað sem þeir hafi gert á
hluta sinn.
Jón fer svo bara að þylja sög-
una frá upphafi og dregur ekki
undan að neinu leyti og kennir
sér mest um. Stebbi segir að
Jón fari rétt með alt, nema hann
tali eins og hann hefði verið
einn í ráðum með að stela. Eg
var sá sem ætlaði að stela sauð
frá þér en ekki Jón og hefð’
kanske gert ef Jón hefði ekki
komið á eftir mér og látið mig
hætta við það.
Jón segir, það var eg sem ætl-
aði að stela ull frá þér en ekki
Stebbi.
Sigurður finnur að þeir báðir ( kennimaður> bið eS ÞrS hjálpar
vilja taka sem mest af ávítun að reynast verðugur þjónn þinn.
hver fyrir sig, svo hann snýr sér Sigurður þakkar Jóni og segir:
að Jóni og spyr: Varst það þú j E§ hef góða von þú haldir á-
sem sagðir í kirkjunni “Er hann 'tormi Þinu> Þu verður studd
góðum holdum”? ur af æðra valdi- Ekki vil eS
Eg hugsaði að það væri hann lata mina framboðnu aðstoð
Stebbi með sauð, en þegar eg hresta og vil eg þú byrjir undir-
heyrði talað til mín og eitthvað búningsnám strax eftir jólin.
asta sinn. Nú er jóladagur á
morgun og hátíðleg stund í dag
að gera góða ásetninga.
Vildir þú ekki, Jón, verða
prestur við þessa kirkju ef þú
jværir settur til náms í þeim til-
gangi?
Jón átti ómöguega von á
I þessu frá Sigurði, sem hafði
unnið til ásökunar og gat ekki
séð hvernig Sigurður gat hlotið
höpp af sinni röngu framkomu,
en loksins segir hann að einskis
vildi hann fremur óska en að
vera guðs kennimaður og í engri
annari kirkju framar en hér, en
hvernig má það ske góði Sigurð-
ur minn.
Það má vel framkvæmast, það
sem peninga áhrærir, þvi þeir
eru þegar í höndum okkar, en nú
er komið að því að þú bindir
þetta fastmælum með okkur.
Jón stígur hægri fæti á leiði
föður síns, tekur af sér höfuð-
fatið, Iítur til himins: Með þinni
hjálp, herra, vil eg lofa af
fremsta megni að vera trúr í
stöðu minni, og ef mér mætti
hlotnast sú sæmd að verða þinn
tvent stökkva út úr kirkjunni
þá stökk eg út líka og var afar
hræddur. Við höfum nú sagt
þér allan sannleikan og viljum
báðir lofast til að gera ekki fram-
ar tilraun að taka frá öðrum.
Við .erum hér báðir iðrandi synd-
arar. Sigurður, hvað vilt þú
segja við okkur; við eigum
skammir skilið.
Eg vil segja mikið við þig Jón
og nokkuð við ykkur báða, segir
Sigurður, en við skulum ganga
hér inn í kirkjugarðinn.
Hann gengur á undan þeim og
rétt að leiði föður Jóns, sem enn
var ekki orðið grasigróið. Segir
Jóni að standa þar og hugsa sér
að hann sé hér í viðurvist föður
síns lifandi. Ef þú vilt gera há-
tíðlegan ásetning eftir eg hef tal-
að við þig, þá láttu hægri fót
þinn standa framarlega á leiðinu
og munt þú varla gleyma þeim
áformum, sem þú þá bindur, ef
alvara fylgir og rétt trú. Eg hef
sjálfur orðið fyrir áhrifum æðri
krafta hér í kirkjunni nú nýskeð
og gerði þá fastan ásetning að
veita kirkjunni hérna alla þá
aðstoð sem eg gæti til endur-
reisnar; en eg treysti því að eg
fengi leiðbeiningu frá æðri hendi
til aðstoðar því sem eg þá ekki
gat fundið mig megnugann.
Þú Stebbi, átt föður þinn enn
á lífi og hefir hann um langan
tíma verið mesta stoðin við
sönginn í þessari kirkju. Þú ert
líka mjög sönghneigður og mun
faðir þinn styrkja þig í söng-
námi. Þú þyrftir að læra að
spila á orgel, því það mun verða
hér í kirkjunni þegar Jón fer að
messa, og ef þú getur leyst það
vel af hendi, verður það þér líf-
vænlegt í framtíðinni. Eg áset
mér að prýða kirkjuna fyrir
nýja prestinn okkar.
I INSURANCE AT . . .
REDUCED RATES
1
=
Fire and Automobile
1
| STRONG INDEPENDENT §
COMPANIES
=
|
i McFadyen j
| Company Limited |
| 3G2 Main St Winnipeg |
IDial 93 444
MtnnfliaiiuiiuimniiiiiiiiiiiiuimiiiiHiKiiiuiiiiiiiijiiiumiDic^