Heimskringla - 25.07.1945, Qupperneq 3

WINNIPEG, 25. JÚLl 1945
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA
HÚSIÐ HANS STOKOVSKI
Eftir Rannveigu Schmidt
Þetta á nú að vera um húsið
hans Stokovski og viðtalið við
hann, sem aldrei varð af, en
margir kannast við hljómsveita-
forstjórann mikla, sem gengur
næst Toscanini hinum ítalska að
frægð í Bandaríkjunum.
Stokovski er iþað sem Ame-
ríkumenn kalla “a colorful per-
sonality”, sem varla er hægt að
þyða sem “litskrúðugur persónu-
leiki”, en kanske hægt að segja,
að maðurnin sé margbreyttur og
stórfeldur maður . . . þið skiljið
áreiðanlega hvað eg á við. Hann
hefir iika leikið í einni eða
tvemur kvikmyndum og ef til
viii hafa þær verið sýndar hér
heima, t. a. m. “100 stúlkur og
einn maður”, sem hann lék í með
Deannu Durbin.
Stokovski hefir lag á, að láta
taia og skrifa um sig og halda
þannig frægð sinni ihvítglóandi.
Hann er auðvitað með afbrigðum
góður hljómsveitastjóri, en svo
er hann líka margtrúlofaður
maður og allar kærusturnar ann-
aðhvort fagrar, frægar eða ó-
hemjú ríkar — eða alt þrent í
einu. Nú er hann nýlega giftur
Gloriu Vanderbilt, sem líklega
er 30 árum yngri en hann — og
bæði falleg og stórauðug.
Það er hreinasti sjónlsikur að
sjá handatilburðina hans Sto-
kovski, þegar hann er að stjórna
hljómsveit. Hann notar aldrei
prik, en stýrir altaf með hönd-
unum, sem eru langar og sér-
lega fallegar. Þegar mér átti að
gefast tækifæri til að ihafa tal af
honum, þá var eg eiginlega
miklu áfjáðari um, að sjá hend-
ur hans <en að tala við hann. Sto-
kovski kvað vera pólskur, og
hann talar ensku með pólskum
hreim. Svo segja aðrir, að hann
sé fæddur í Bandaríkjunum, en
sé af pólskum uppruna og skal
eg engu leiða að hver sannleik-
urinn er í því máli. Að útliti er
Stokovski sérkennilegur maður
og sumum finst hann laglegur,
en þeir, sem þekkja hann segja,
að hann sé mjög viðfeldinn og
sýni aldrei neinn stór-bokkaskap.
Nú skal eg sega ykkur hvern-
ig gekk.
Uno Sandvik er finskur; hann
er um fertugt og óvenju fríður og
elskulegur maður; hann er góð-
ur söngvari og kona hans, Flor-
ence, sem er Bandaríkjakona
syngur einnig og er bæði greind
og geðug. Þessi hjón eru þekt
sem söngvarar og hafa sótt söng-
mentun sína til Italíu og Frakk-
lands. Þau dvöldu í Santa Bar- ^
bara í tvö ár og tóku á leigu hús- \
ið -hans Stokovski, en hann er
góður vinur þeirra og kom
stundum og heimsótti þau. Sto- j
kovski á hús mörg víðsvegar um
Bandaríkin, - en hann dv-elur1
lengi á hverjum stað og þó einna (
mest í Los Angeles, sem er 100 (
enskar mílur frá Santa Barbara.
Þau Sandvik-hónin höfðu oftj
gildi í Stokovski-húsinu, enda
er það framúrskarandi vel til
þess fallið. Uno og Florence
Sandvik eru góðir vinir mínir og I
á eg margar fagrar endurminn-(
ingar um söng þeirra hjóna í
tunglsljósi við sundlaugina hans
Stokovski í Santa Barbara, en
1 I
þau syngja tvísöng með afbrigð- j
um vel.
I
Húsið er á stórum ibúgarði,
sem Stokovski á uppi í hæðun-j
um í Santa Barbara, en hann
áhuga á ávaxtaræktun. Falleg
blóm eru í kringum húsið og
stór, grænn völlur fyrir framan, I
en hann er afgirtur með kjarr- j
girðingu, því hæðin er snar- j
brött fyrir neðan völlinn. Á vell-
inum og a “patio” — steinlögð--
um súlnagöngum — framan við ^
húsið eru margir þægilegir
körfustólar og borð, þar sem in-
dælt er að sitja í sólskininu. —
Húsið er eiginlega mörg hús, ein-
lyft, sem byð eru í hring kring-
um sundlaug, sem máluð er him-
inblá að innan og er eins og
vatnið sé líka himiniblátt, þegar
laugin er full af vatni. Kringum
sundlaugina eru stólar, sem
hægt er að sitja og liggja í, en
þar er einnig úti-kamina. Húsin
eru úr timbri máluð rauðbrún.
Aðalhúsið er stærst og þar er
feiknastórt herbergi, sem er
bæði dagleg stofa og borðstofa.
1 þeim enda stofunnar, sem nót-
uð er sem borðstofa er fram-
reiðsluborð og gluggar yfir, en
þeir eru opnaðir út í gríðarstórt
eldhús, þegar matnum ier skamt-! mig ag rnáli þegar hann næst
að. Tveir veggir stofunnar eru kæmi til Santa Barbara . . . og
eintómir gluggar, sem ná niður á j var hann svo á bak og burt, en eg
gólf og er útgengt úr þeim í j sat eftir meg sart ennið. . . Og
garðinn. Þegar dimmir eru þykk þetta var nú sagarí um húsið
tjöld dregin fyrir gluggana. Á hans stokovski og viðtalið, sem
MR. CHURCHILLL í BRISTOL
Myndin var tekin þegar Mr. Churchill fór til Bristol að
veita móttöku “Freedom of the City”. 1 þeirri sömu ferð,
sem kanslari háskólans, veitti hann heiðursnafnbót, “Doctor
of Laws”, þeim Mr. A. V. Alexander, yfirsjóliðsforingja, og
Mr. Ernest Bevin, verkamanna ráðherra. — Myndin er tekin
eftir að viðhöfnin var afstaðin, og eru þessir þrír menn í
skrautklæðunum, frá vinstri talið: Mr. Ernest Bevin, Mr.
Churchill og Mr. A. V. Alexander.
vann sjálfur að byggingu þess.
Úr húsinu er forkunnarfagurt út-
sýni yfir Kyrrahafið. Mikill ald-J
ingarður er í kringum húsið og
vaxa þar appelsínur, epli, perur,,
aprikósur, óvenjustórar “avo-,
kato”-perur, sítrónur, já, jafnvel
bananar og er þetta eini staður-!
inn á Kyrrahafsströndinni, sem
eg veit til að bananar vaxi. Ann- j
ars er í aldingarðinum alskonar
óvanalegir ávextir, sem eg ekki
einu sinni kann að nefna með
nafni, en Stokovski hefir mikinn
miðjum öðrum lángveggnum er
feiknastór kamína og fyrir fram-
an hana stendur blár sófi, langur
og hringmyndaður, en veggurinn
yfir kamínunni er óvanalegur,
marglitir múrsteinar settir í
vegginn og mynda eins og hálf-
hring yfir kamínunni. Sagði Uno
Sandvik altaf, að kamínan og
veggurinn yfir henni minti sig
altaf á Hollywood Bowl, salinn
mikla, sem notaður er til hljóm-
leika í Hollýwood, en hann er
undir beru lofti og rúmar mörg
þúsund áheyrendur.
Það er indælt að sitaj í blá sóf-
anum í hálfrökkrinu m-eð góðu
og skemtilegu fólki, rabba sam-
an og horfa á glóðirnar. Sextán
ára stúlku varð einu sinni að orði
er hún sat í bláa sófanum: “ætli
Stokovski hafi sitið hér með
Gretu Garbo” . . . en það stóð í
öllum , blöðum Bandaríkjanna
fyrir nokkrum árum síðan, að
þau væru trúlofuð Garbo og
Stokovski.
Það eru átta kamínur í þessu
skemtilega húsi; — vinnustofa
listamannsins, sem er í einu
bakhúsinu, er vistleg og mjög
blátt áfram; þar er stórt hljóð-
færi, margir hægindastólar, en
aðeins tvær myndir á veggjun-
um, önnur af Beethoven og hin
af Paderewski.
1 einu hliðarhúsinu er leik
stofa og er þar piano og borð-
tennis, en í hinum húsunum er
fjöldi svefn-herbergja með til-
heyrandi baðherbergjum. —
Tröppur liggja niður hæðina að
bifreiðaskúrunum, sem eru
tveir.
Margir koma og skoða -h-ús hins
fræga manns; t. d. fengu Sand-
vik-hjónin einu sinni í fyrra
heimsókn af Lindbergh ofursta,
sem kom með einum kunningja
þeirra og ótal margir aðrir fræg-
ir menn og konur hafa komið
þangað í forvitnisskyni.
Einn góðan veðurdag í fyrra
hringdi Uno Sandvik mig upp
og var mikið niðri fyrir. Hann
sagði, að Stokovski væri kominn
í heimsókn og yrði hjá þeim
nokkra daga. Ætluðu hjónin að
bjóða mér til hádegisverðar meö
honum, svo eg gæti -haft viðtal
við hann fyrir íslenzk blöð. —
Sagðist Uno hafa talað við Sto-
kovski um þetta og vilid hann
gjarnan tala við mig, vegna þess,
að hann hefði í huga, að fara til
Islands í hljómleikaleiðangur og
ihonum væri forvitni á, að heyra
eitthvað um land og þjóð. Lagði
Uno mikið að mér að koma —
og eg lét tilleiðast. Dagur og
stund var ákveðin og “alt í lagi.”
En því var nú ver, að Stokov-
ski fékk skeyti sama daginn um
að koma til Chile og stjórna þar
hljómleik og sendi hann mér orð,
að hann vonaðist til, að geta hitt
aldrei varð af.
FÁEIN ORÐ
til Ev. lút. kirkjufél. á 60 ára -
afmæli þess.l)
Forseti Hins Sameinaða
kirkjufélags, Hannes Péturson,
mintist á það í dag við mig yfir
símann, að eg væri hér viðstadd-
ur, sem annar fulltrúi frá Sam-
einaða kirkjufélaginu, í forföll-
um hans, sem er lasinn og gat
ekki verið hér. Eg vissi nú ekki
nema þessu fylgdi að segja þyrft.i
hér eitthvað, sem eg var óundir-
búinn að gera, en eg átti allra
hluta vegna samt bágt með að
neita þessu, bæði vegna bónar
Mr. Pétursonar, og hins jafn-
framt að hér er um svo merkileg-
an og sögulegan viðburð að ræða,
þar sem er 60 ára afmæli Evan-
geliska lúterska kirkjufélagsins.
Það er atriði, sem hverjum Is-
lendingi kemur við, vitandi eða
óafvitandi, og ber svo ljósan og
virðingarverðan vott um ástund-
un og framsýni í því, sam okkur
er, eða ætti að vera, allra mála
helgast: Að halda við íslenzkum
stofnunum hér vestra, og með
þeim, máli og samböndum við ís-
lenzka þjóðstofninn.
Þetta 60 ára starfsafmæli, er
ekki ykkur einum fagnaðarefni;
það hlýtur að vera það öllum ís-
lendingum. Séra Philip Péturs-
son hefir nú flutt ykkur heilla-
óskir frá hinu Sam-sinaða kirkju-
félagi og minst starfs ykkar, sem
þessu kirkjufélagi iheyra til, að
verðugu. Eg undirstkrifa alt
sem hann sagði og þarf ekki að
endurtaka neitt af því. En eg
vil í þess stað flytja hinu 60 ára
kirkjufélagi kveðju frá annari
stofnun í þessum bæ, sem einnig
byrjar sextugasta árið á þessu
ári, blaðinu Heimskringlu. Eg
sé af ræðum og ritum frá fornu
fari, að það hefir að vísu -ekki
1) Hvernig á ræðustúf þess-
um stendur skýrir sig sjálft. Að
hann var ekki fluttur á afmæl-
inu, stafaði af því, að þar var um
samkomu að ræða, með fullskip-
aðri dagskrá, en ekki starfsfund.
eins og eg bjóst við. En hann er
hér prentaður að ósk nokkurra,
er vissu, að eg hafði hann með-
ferðis. Að öðru leyti er Hkr.
skylt að minnast að ein-hverju
hins mekrilega áfanga og því
fremur, sem ritstjóra hennar var
boðið á tvær samkomur kirkju-
þingsins, ásamt séra P-hilip M.
Péturssyni. Sú velvild er auð-
vitað ekki fullþökkuð með þessu,
en ef það gæti samt talist sem
heillaósk frá Hkr. á afmælinu,
væri tilganginum náð.
Stefán Einarsson,
ritstj. Hkr.
ávalt verið sem kærast með jafn-
öldrunum, Heimskringlu og lút-
erska kirkjufélaginu. Eg heyri
sagt, að það hafi jafnvel einu
sinni verið talin goðgá að nefna
Hkr. í lúterskri kirkju! Nú sjá
allir breytinguna, sem hér er á
orðin, þar sem ritstjóri hennar
er ekki aðeins boðinn sem góður
og gildur gestur hér, heldur
einnig sem fulltrúi.
Samvinna Vestur-Islendinga
hefir farið mjög batnandi síðari
árin. Er það vel farið. Við er-
um of fáir til þess að standa
sundraðir um það, sem við gæt-
um gert sjálfum okkur og þjóð
vorri til heilla og reyndar þjóð
þessa lands einnig. Líklegast
ihefir alvaran, sem við í þjóð-
ræknismálum vorum horfumst í
augu við, átt mestan þátt í batn-
andi samvinnu.
En það er fleira sem að friði
okkar í milli hefir stuðlað. —
Blöðin eiga sinn þátt í því, sem
aldrei skammast nú orðið og
sumir segja okkur, að tapi kaup-
endum á því. Þá er vinátta hin
bezta milli prestanna lútersku og
unitarisku . Og síðast mætti
n-efna giftingar milli unitara og
lúterskra, sem fyrrum voru mjög
fágætar og mæður og feður rifu
jafnwel kvæði sín út af, en sem
nú eru daglegur viðburður.
Þegar eg virði þessar breyt-
ingar fyrir mér, finnast mér
þær bezti vorboðinn í þjóðlífi
okkar. Hér er ekki átt við, að
við séum ávalt sátt eða sammála
í skoðunum. Við hljótum að
eiga ýms ágreiningsmál. En
kúnstin er að vinna saman í okk-
ar sameiginlegu málum þrátt
fyrir þau. Að læra það væri
jafnvel m-eira en Jón Sigurðsson
gat búist við, er sagði íslend-
inga löngum hafa átt erfitt með
að ræða ágreiningsmál sín, án
þess að vera annað hvort “fullir
eða fjúkandi reiðir”.
Kirkjufélag ykkar á sér n-ú 60
ár að baki, 60 ára glæsilega sögu,
þegar á fámenni okkar er litið.
Fyrir alt sem það hefir þjóð-
flokki vorum hér og þjóð vorri
heima til eflingar og v-egsauka
unnið, erum við þakklátir. Þó
starf það sé of margbrotið til að
vera talið hér upp, erum vér
vissir um að það er mikið, marg-
brotið og áhrifaríkt, sem orðið
er. En af brautargengi þess að
dæma, er því alt annað en lokið.
Og að því endist aldur og þrek
til að starfa í önnur 60 ár, sem
íslenzkri stofnun, er einlæg ósk
mín á þessari minningar afmæl-
ishátíð þess.
Framvegis verður Heims-
kringla fáanleg í lausasölu, hjá
hr. bóksala Lárus Blöndal, Skóla
vörðustíg 2, Reykjavík, Island
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU—
útbreiddasta og fjölbreyttasta
islenzka vikublaðið
BRAUTIN
Ársrit Sameinaða Kirkjufé-
lagsins, er til sölu hjá:
Björn Guðmundsson, Reynimel
52, Reykjavík, Iceland
Bókaverzlun Árna Bjarnarsonar.
Akur-eyri, Iceland
Bókaverzlun Þorsteins M. Jóns-
sonar, Akureyri, Iceland
Björnssons Book Store, 702 Sar-
gent Ave., Winnipeg.
Viking Press Ltd., 853 Sargent
Ave., Winnipeg, Man.
K. W. Kernested, Gimli, Man.
Thorst. J. Pálsson, Hecla, Man.
B. Eggertsson, Vogar, Man.
F. Snidal, Steep Rock, Man.
Guðjón Friðriksson, Selkirk,
Man.
Björn Björnsson, Lundar, Man.
Mrs. Guðrún Johnson, Árnes,
Man.
B. Magnússon, Piney, Man.
Einar A. Johnson, Riverton,
Man.
G. O. Einarsson, Árborg, Man.
Mrs. B. Mathews, Oak Point,
Man.
Ingimundur Ólafsson, Reykja-
vík, Man.
S. S. Anderson, Kandahar, Sask.
G. J. Oleson, Glenboro, Man.
Valdi Johnson, Wynyard, Sask.
Jón Ólafsson, Leslie, Sask.
E. E. Einarsson, 12 E. 4th Ave.,
Vancouver, B. C.
Ófeigur Sigurðsson, Red Deer,
Alta.
G. Thorleifsson, Garðar, N. Dak.,
U.S.A.
M. Thordarson, Blaine, Wash.
Ch. Indriðason, Mountain, N. D.
H. HAGBORG II
FUEL co. n
Dial 21 331
(C.F.L.
No. 11)
21 331
J. J. Middal, Seattle, Wash.
Gunnar Matthíasson, Inglewood,
Calií.
Bjarni Sveinsson, Keewatin, Ont
G. B. Jóhannson, Geysir, Man.
* * *
Malreiðslubók
Kvenfélags Fyrsta lúterska
safnaðar í Winnipeg. Pantanir
sendist til Mrs. E. W. Perry, 723
Warsaw Ave.; Mrs. E. S. Feld-
sted, 525 Dominion St. Verð
$1.00. Burðargjald 5£.
SAVINGS
^/^CERTIFICATES
Góð
Mentun
Manngildið
Aldrei hefir verið eins nauðsynlegt og ein-
mitt nú, að hafa verzlunarskóla mentun,
og það fólk sem hennar nýtur hefir venju-
lega forgangsrétt þegar um vel launaðar
stöður er að ræða.
Vérhöfum nokkur námsskeið til sölu við
fullkomnustu verzlunarskóla í Winnipeg.
Spyrjist fyrir á skrifstofu vorri þessu
viðvíkjandi, það margborgar sig.
The Viking Press Limited
Banning og Sargent
WINNIPEG :: MANITOBA
MUSIC
Tólf sönglög, Friðrik Bjarnason
Sex sönglög, Friðrik Bjarnason______
Tvö kvæði, St. G. St., Jón Laxdal
Að Lögbergi, Sigfús Einarsson ._____
Til Pánans, Sigfús Einarsson______
~$
Jónas Hallgrímsson, Sigfús Einarsson_____
Pétur Guðjónssen, Sigfús Einarsson_______________
Fáninn, Sveinbjörn Sveinbjörnsson________________
Now is the North of Maying, Sv. Sveinbjörnsson ....
Up in tihe North, Sveinbj. Sveinbjörnsson _______
Þrjú sönglög, Bjarni Þorsteinsson ________
Bjarkamál, Bjarni Þorsteinsson ____________
Huginn,‘F. H. Jónasson
Þrjú sönglög, Hallgr. Jónsson
Serenata, Björgvin Guðmundsson
Passíusálmar með nótum _______
Harmonia, Br. Þorláksson
Söngbók ungtemplara, Jón Laxdal ____________
Skólasöngbókin II., Pétiur Lárusson _________
Suðurnesjamenn, Sigv. S. Ka-ldalóns, Einsöngur
Þrá, Sigv. S. Kaldalóns, Einsöngur __________
Máninn, Sigv. S. Kaldalóns, Einsöngur
Kaldalóns þankar, Sigv. S. Kaldalóns, Piano
Þótt þú langförull legðir, Sigv. S. Kaldalóns, Eins..
14 sönglög, Gunnsteinn Eyjólfsson _______________
Ljósálfar, Jón Friðfinnsson
5 einsöngslög, (með ísl. og enskum texta) Sig. Þórð.
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
1.60
.50
.35
.25
.35
.30
.50
.35
.25
1.25
1.50
1.50
BJÖRNSSON’S B00K ST0RE
702 SARGENT AVE.
WINNIPEG, MAN.