Heimskringla - 11.12.1946, Side 2
2. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 11. DES. 1946
SKÝRSLA RITARA
ÍSLENDINGADAGSINS
Flutt á ársfundi 5. des. 1946
Hátíðahaldið að Gimli, síðast
liðinn 5. ágúst, var eitt með því
ánægjulegasta og fjölsóttasta,
sem haldið hefir verið að Gimli.
Hefir því með ári hverju aukist
vinsældir, svo, að ávalt, síðan
1932, hefir með hverju ári auk-
íst fólkstalan, sem hátííðina
sækja. Að vísu hefir fjölgunin
ekki skift mörgum hundruðum
árlega, en þó farið smá hækk'
andi. Og saðast liðinn 5. ágúst
sóttu hana flestir, eða um fjögur
þúsund og 400 manns.
Veðrið á íslendingadaginn,
var hið fegursta, svo ekki varð
á betra kosið. Náttúran, með
öllu sínu fagra sumar skrúði, og
blíðviðri, átti því mestan þátt í
því, að hátíðahaldið varð svo
fjölment og unaðslegt, þar sem
það fer altaf fram úti í ríki nátt-
úrunnar.
Nefndin hafði láka lagt sig alla
fram, sem undanfarið, að vanda
til undirbúnings með skemti-
skrána. Er það altaf mikið verk
og vandasamt, að koma öllu
þannig fyrir, að sem flestum líki
sem bezt og verði öllum að not
um. Jafnvel þó að náttúran og
mennimir taki stundum hönd-
um saman við slík tækifæri sem
þetta, verða allir efeki ánægðir.
Er það eitt af því sem ómögulegt
er að komast hjá, á þroskaskeiði
mannlífsins.
HátJÍðahald Islendingadagsins
er orðið umfangsmikið starf, og
útheimtir stór fjárframlög til
þess að það komi að tilætluðum
ur Jónsson frá Los Angeles, sem
nefndin réðist í að fá þann 5.
Þar var kept um Oddsons Sjálfur fór eg vestur af öðru en
skjöldinn og Hansson bikarinn.! ótrú á Island, en það kemur ekki
ágúst s. 1., til að skemta fólkinu.1 Auk þess mörg verðlaun gefin í þessu við.
Guðmund hafði enginn heyrt hér j medaiíum og vörum. j En eins og þá hagaði til var
áður. Og þó mikill munur sá á | Svo að síðustu þakkar nefndin lít-ið tækifæri fyrir vinnufólk.
því, að syngja úti en inni, þá öllum þeim, sem stuðluðu að því sem ekki átti neina að, að verða
hygg eg mér sé óhætt að full-já einn eða annan hátt, að gera j sjálfstætt, öðru máli að gegna
fáum fréttamolum, en þeir verða
nú fáir og lélegir,
Síðastliðið vor, var tíð óhag-
stæð, kalt og votviðrasamt. Vor-
vinna gefek því seint og gróðri
fór seint fram. Þó varð hey-
en !
ÆFIMINNING
yrða, að hann hafi ‘ komið, séð þessa 57. árshátíð Islendinga- fyrir fólk sem átti ráka foreldra. i , - t ’ f’oður’ . eT
og sigrað”, því hrifning fólksins dagsins, svo góða og eftirminni-i __Tr_- , í S em 1S ei va® af oþurki einfe
var óumræðileg. Guðmundur er lega. Davíð Björnsson
söngvari fólksins. Verða margir!
sem hlakka til að heyra hann
aftur, þegar hann kemur með
Karlakór Reykjavíkur 18. nóv.,
og syngur með honum í sönghöllj
Winnipeg borgar.
Fjallkona “dagsins”,
BRÉF FRÁ B. C.
Afmælisblað Heimskringlu j um um hálendi)
sem slegið var
var skrautlegt og myndarlegt . fyr Eft eftir miðjan júM var]
vera Veðrátta eins hagstæð og á var
R.R. 1, White Rock, B.C.,
4 desember 1946
i Kæri ritstjóri og kunningi
Pearl Stefán Einarsson::
En lesmálið hefði mátt?
meira, en minna af auglýsingum.
Önnur lengsta ritgerðin er 10
ára gömul, eftir Rögvald Péturs-
son,fæst af því sem Dr. Rögvald-
ur Pétursson sagði, eða ritaði, er
lífelegt til að gleymast. Það hefði
kosið. Spratt þá fljótt, máske
um of, en þó er sagt að uppskera
yrði í góðu meðallagi og hirðing
ágæt. Mannfæð var nokkur en
það gerir nú orðið minna til, því
nú er flest unnið með vélum.
Johnson, er af yngri kynslóðinni. \ Mér þykir vænt um að sjá, að
Fædd hér í landi. Var framkoma; þú ert kominn til baka og seztur Prpínar hpirra H F T 0?' - ,,
, - U-* { háqætið hiá Heimskrintíln ekkiÞetta- Ur þeirra H. Ji. J. og, seu dyrar, eru flestir viljugir að
hennar og avarp hið pryðileg-, i nasætio nja neimsKringiu, eKKi ^ T n „AW1 6VAm+n0r»Qf i ..j .. ^ ,
því mátt vera eitthvað yngra um: Kaup er nú hátt, og þó vélarnar
asta Og dásamlegt hvað hún bar' svo að skilja að millibils ritstjór • VOrU i standast þann kostnað, en að
asta. Ug aasamiegt nvao nun oar^_einkum grein sera Halldors. —, borga hátt kaup til verkamanna.
Kvæðin voru flest góð’, ekki sízt j En svo eru Verkamenn ófúsir til I
Jón Einarson
fallega fram íslenzkuna. Hún inn stæði ekki nógu vel í stöðu
sannaði oss, að ekkert dauða- sinni, því það gerði hann. En
merki er á íslenzkunni hér vest- þú ert búin að skipa það sæti svo
an hafs enn j lengi — með sóma> Þú munt nu
Vara-forseti, Steindór Jakobs- vera bui"" f vera ritstjóri
son stjórnaði hátíðahaldi þessu Heimskrmglu lengst allra, sem
með lipurð, öryggi og prýði, sem a*'Pað' °g það
. *,, , .. hygg eg, að eg standi ekki einn
^ „ uppi með þa skoðun, að þo þu
Kvæði og ræ ur agsms , s^rt ekkf ritslyngastur þeirra, i
voru góðar. En serstaklega vakti sem það hafa skipað> held
þá ræða séra Halldors E. John-ig ^ þeim ÖUum vinsælli)!
son, almenna athygli og aðdaun.'nema vera skUdi B L Bald. |
Enda er ekki of sagt, a su ræ a winarin gem mest allra á Undan '
hafi verið ein sú fegursta og
bezta Islendingadags ræða um
wmson,
þér, jók vinarhug til blaðsins,
kvæði K. P. Jónas Pálsson er
þar á ferð óánægður við dauðan,
að koma ekki að sækja sig. Það
var oft sagt heima að maður
vissi hvað maður misti en ekki
hvað maður hrepti. En eg er
ekki vel kunnugur hinu megin,
en veit að Jónas á marga velunn-
endur hér sem óska að heilsa
hans megi batna, og hann megi
skemta okkur lengi ennlþá. Eg
veit af allmörgum, sem væru
viljugir að fara og sjá hann, en
um tírna hefir hann verið nokkuð
að vinna fyrir bændur, þykir
Þann 17. október s. 1. lézt
;júkrahúsinu, The Grace Hospi-
,og sem það hefir altaf notið síð-1 , . . ._
margra ára skeið. an, þvt þó B. L. B, heflaði ekkl;af aImahna leið'
Karlakór Islendinga skemmti ávalt orð sfn> vissu fiestir sem 1 því blaði er líka skýrnigar-
vel á þátíðinni, sem undan farin ] vildu unna honum sannmælis,: grem, rituð af Miss Salóme Hall-
ár. Mundi margur sakna vinar að Baldvm var heilsteyptur mað- dórsson, skýring á kenningu
í stað, ef hann hætti að starfa og ur sern vildi Islandingum vel__1 Social Credit flokksins. Er það
nyti þar ekki við. j og var þeim ráðhollur. Þú ert nú þarft verk að skýra hvað fyrir
* Að skemtiskrá -afstaðinni fór búinnað vera ritstjóri Heims- j íiokkiimim vakir. Stefnuskrár
íram skrúðganga, að landnema kringlu, elzta íslenzks vikublaðs. flokkanna eru oftast svo loðnar,
minnisvarðanum. Fjallkonan sem út hefir verið gefið — og
að ekki er öllum hent að sjá í
lagði við hann blómsveig og sem eg vona að \verði mikið eldra gegnum þær. Til dæmis er flest
notum á þessum rafhraða og Karlakórinn söng þar “Ó guð og eigi langa framtíð enn, og þar,sem sézt hcfir frá C. C. F. bundið
peningaveltu tímum. Hver ein
asti félagsskapur, sem á að lifa
og þróast, verður að sníða sig
eftir framgangi þjóðarinnar og
aldarfarsins. Á hverju tímabili
sem yfir líður. Geri hann það
ekki, er hann dauðadæmdur. Is-
lendingadgurinn hefir verið og
er vakandi og lætur ekkert til
sparað að fylgjast með samtíð-
inni, þótt stundum kosti það ærið
fé, en nefndin hefir fundið, að
það marg borgar sig, sem og líka
hinar auknu vinsældir “dagsins”
sanna, árlega.
Mesti kostnaðar liðurinn við
hátíðáhaldið að þessu sinni, var
söngvarinn góðkunni, Guðmund-
vors lands” og “faðir andanna”.1 Sem þú ert, eins og eg, Skeftfell-1svo lausum hnútum, að alstaðar
Að kvöldinu var stíginn dansjingur, óska eg að þú haldir á- ] grisJar 1 valda græðgina, alt nýtt
fram yfir miðnætti í danssal fram að vera ritstjóri blaðsins ter hallað frjáisiyndi. Það orð er
ar. Eitthvað lítið eitt lengi en-nþá.
færra á dansinum en síðast liðið! Eg hefi haft gaman af að lesa
ár. En aðgangur var hærri .35 um þær viðtökur, sem þið urð-
cent, í stað 25 cent áður.
Nefndin hefir starfað vel sam
orðið svo breitt, að það er notað
yfir alt nýtt. Liberalar í Can-
ada vissu hvað þeir voru að gera
þegar þeir tóku nafnið, enda hef-
ir það oft skýlt þeim vel með
kaþólskuna á bak við sig. Það
uð aðnjótandi heima. Það befði
þótt furðulegur spádómur, fyrir
an og leitast við að gera sitt bezta! síðustu aldamót, ef einhver hefði
í því, að hafa skemtiskrána góða! Þa sPað Þ™, að Vestur-íslending- emkenmr alla flokka þegar þeir
og fjölbreitta, sem föng voru á,|um yrði svo fa§nað heima, að, komast tii vaida, að bæta ekkcrt
svo allir gætu ánægju notið af sjáifiir biskupinn í ReykjaVík j stl°rnarfarið- °!1 aherslan er
rogaðist með ferðapinkla þeirra,! loSð a að ella flokkinn, svo hann
því sem þar fór fram.
Iþróttir fóru fram í skemti-
garðinum. Voru ,þær fyrir alla,
eldri sem yngri. Fóru þær vel
fram og rösklega. Fjöldi tók þátt
í þeim.
ksie'Liaa&i !
LJtJFFENGI
INNSIGLAÐ
YÐUR TIL
ÁNÆGJU
H. L. MACKlNNON CO. LTO.
WINNIPEO
Melrose
CoOee.
RICH
STROHG
DELICIOUS
en svo er Sigurgeir biskup í iverði ósigrandi. Nýir flofekar
fleiru en alþýðlegri framkomu, Sætu olt komið með eitthvað
nokkuð einstæður í sinni stöðu,!nýtt, en Það er oftast lítið. Fólk
(lesið hirðisbréfið). í ÞyrPir ser utan um foringjana og
Eg hefi verið að vonast eftir j íf fVO mikla trÚ á nafninu’ sem
að sjá meira frá þér um heim-,flokkinum er Sefið’ að Það verð-
sókn þína í Skaftafellssýslu, eina
með fallegustu og að öllu leyti
sérkennilegustu sýslu á Íslandi;
eg hafði gaman af að lesa ræðu
Þorleifs í Hólum, eg var einu
sinni nokkuð kunnugur í Hólum,
einkum var eg kunnugur bræðr-
um Þorleifs. Við Þorleifur vor-
um ekki svo settir í þjóðfélag-
inu, að um nákvæma kynningu
gæti verið að ræða, eins og al
mennings áliti var þá háttað. —
Hann var góður og mentaður
ur að nokkurs konar rétttrúnaði.
En allur rétttrúnaður er þekk-
ingarlaus trú á óskeikulleikann.
Það er minst fengið með því
að trúa öllu sem manni er sagt,
af blindum leiðtogum. Menn
ættu að kryf j a öll mál til mergj-
ar og fylgja því bezta. Þeir sem
vinnutími langur, litlar skemt- j tal, í Winnipeg, öldungurinn Jón
anir, og fleira.
Tíðarfarið í haust var með af-
brigðum hentugt fyrir uppskeru
Einarson frá Lundar, eftir all-
langa vanheilsu.
Jón var fæddur að Geirshlíð í
vinnu, litlar rigningar og oftast; Flókadal, Borgarfjarðarsýslu, ís-
stilt, nokkrum sinnum nætur-; landi, annan dag ágúst mánaðar
frost, en ekki til skaða. En 18. árið 1860 og þessvegna 86 ára að
nóvember snjóaði dáMtið, meira aldri er hann lézt. Hann var
þó norður og austur, og 19. var'sonur hjónanna Jóns Jónssonar
allhart frost sem hélst nokkra, Kristjánssonar og Þórdásar Jóns-
daga. Nú er snjórinn farinn og dóttur Jónssonar, búandi hjóna
jörðin þíð en hryðjusamt. Af- í GeirshMð. Er ætt Jóns komin
urðir allar voru og í háu verði,
enda veitir ekki af, því nú er
alt dýrt sem kaupa þarf, og sumt
alls ekki til, hvað lengi sem það
verður. Margir eru óánægðir við
stjórnina, og kenna henni um
alt, -og má vera að stjórnin sé
nokkuð værukær. Eg hef nú
aldrei haft mikið álit á stjórn-
inni í Ottawa, en eg er ekki í
efa um að síðustu 6—7 árin hefir
ekki verið vandalaust að stjórna
og óvíst að nokkur flokkur hefði
gert betur, áreiðanlega enigin
sem hefði gert alla ánægða, jafn.
vægi á verði hefir verið jafnara
hér en í flestum öðrum löndum
þó ekki hafi verið stýrt frá verð-
bólgu með öllu. Við elgum kan-
ske eftir að sjá hana betur ef eft
irlitið verður afnumið.
Húsaekla er sögð mikil, eink-
um í bæjunum og víðar, fast-
eignir í hóflausu verði, einkum
ef húskofi fylgir því. Bygging-
írá Agli Skallagrímssyni og
Halldórs biskups á Hólum. Var
Jón fimti maður frá Halldóri
biskupi. Jón sál. mun hafa upp-
alist með foreldrum Sínum í
borgarfirði hinum syðra.
Árið 1884 giftist hann Hall-
björgu Halldórsdóttir, en þeim
sem þetta skrifar er ekki kunn-
ugt um ætt hennar. Halibjörg
dó að Lundar árið 1939.
Þess skal geta Islendingum
heima til skýringar, að hér eru
aldrei íslenzk staðarheiti beygð
eftir föllum, því það myndi
rugla vora enskumælandi sam-
landa, og eiginlega alveg ómögu-
legt með póstafgreiðslustaði, sem
bera íslenzk nöfn.
Árið 1887 fluttu þau hjón
vestur um haf og settust að í
New York þar sem þau áttu
heima í 10 ár. Fluttu til Winni-
peg árið 1897 og þremur árum
síðar til Lundar. Á Lundar átti
Jón sál. heima upp frá því þar tii
arefni fæst ekki nema þá með lhann flutti til dóttur sinnar og
löngum fyrirvara. Vegna þess að j tengdasonar f Winnipeg árið
verð er svo hátt, kemur fyrir að ^943
fólk selur heimili sín og verðurj Jón stundaði; framan af æf.
svo húsvilt sjálft, eða verður a°|inni) brikklagning og steinsteypu
sæta afar kostum. J vinnu og var hagur til þeirra
Fiskimenn hafa fæstir þénað hluta. Hann var umsjónarmað-
mikið þetta ár, fiskur lítið geng- j ur alþýðuskólans á Lundar í
ið á grunnmið, fáeinir fengið nóg mörg ár. Árið 1904 var hann
einn af þeim mönnum, sem geng-
fyrir kostnaði en margir ekki.
Eg held þetta sé nú orðið nógu ust fyrir stofnun lestrarfélagsins
langt og bezt að hætta. j “Dagsbrún”, og er það félag enn
Eg óska svo þér og Heims-; við liði- , , .
hafa komið mannkyninu þangað, kringlu góðrar framtíðar, eg er rið lor kann’ 1 ^10?1
sem það er komið, þó skamt sé, I búirn að lesa hana síðan eg kom ffJ>“? mf Sra Vestur-lslendmp,
hafa aldrei verið flokksbundnir.! ttt Þessa lands, nú í 44 ár, og
Eg er
Social
til Islands og heimsótti frændur
nú á þeirri skoðun
Credit sé skást af
lir | tii pessa íanas, nu 1 44 ar, oe 0
að ! oftast líkað hún vel. Eg vona að °g.vini °S Þð einkum systkin sín
tvö: Bjarna Einarsson skipasmið
bóndi, eg ómentaður umkomu- j flokkunum, það er eini flokkur-
liaius vinnudrengur. En þráltt , ir>n sem hefir nokkuð nýtt. En
fyrir stéttamunin, kom eg aldrei Þeir þurfa áreiðanlega að bæta
nvlUtblaðið eigi langa framtíð, því
• mig uggir, að þegar blöðin hætta, °g utgerðarmann á Akureyri og
að þá sé 'enda dægur íslenzkunn- Dyrleifu systir sma að Nöf við
ar í nánd. Eg ætla að senda með Siglufjörð.
Jon var maður hæglatur
svo að Hólum, að eg ekki yrðilhann. Eg mintist hér að framan i Þessum Mnum andvirði blaðsins ,
.__u:______.4a_. ___________1... 'á fVrír 1947 að vísn er ep skuld- nversdagslega, raungoour
var hinnar stöku prúðmensku, á hina óbifandi trú
sem einkendi þá Hóla bræður — j allrar nýbreytni í flokksmálum.
og það vensla fólk. Það kom Það líkist mest hinni gömlu inn-
mér því kynlega fyrir, vorið blásturstrú; má í því sambandi
P Uiti JJVÍ rvjr iiXCgd IJIU, VUiXU wíuovui ^ li w*, ma i ^ví ö«iitwaiiui
* COUNTER SALESBOOKS | j 1902, er eg var á ferð í Nesjun- nefna þá órjúfanlegu sannfær-
Kaupmenn og aðrir sem
þannig lagaðar bækur
nota, geta fengið þær með
því að snúa sér til vor.
Allur frágangur á þessum
bókum er hinn vandað-
asti. Spyrjist fyrir um
verð, og á sama tíma takið
fram tegund og fjölda
bókanna sem þér þarfnist.
Thé Viking Press Limited
853 Sargent Ave. Winnpieg, Man.
um, að kveðja fólk mitt, að Þor-, ingu sem fólk í þessu landi, og
I leifur sagði við mig að hann (um öll önnur lönd, hafa á rúss-
| gerði ráð fyrir, að eg myndiineska stj órnarfyrirkomulaginu,
| j vinna að því, að túlka fólk til að j sem fáir þekkja til hlítar, og enn
I flytja vestur, fyrst föður minn ' færri hirða um að kynnast, finst
| (og bræður, og svo auðvitað fleiri. það óþarft. Trúin á fyrirkomu-
| En jafnvel vini greindi á um ^ iagið er fjöldanum nóg. Það er
vesturferðir þá. Og ekki er það , nú ekki efi á að flokkar og stefn-
1 svo að skilja, að maður færi ekki jur eru misgóðar, en reynslan hef-
jmeð margar hlýjar og einlægar
hamingjuóskir frá skyldum og
vandalausum.
Mér dettur ekki í hug að halda
V j að kuldi sá, sem oft andaði að
I j vesturförum, hafi altaf verið af
II vondum hug til þeirra sem voru
|| j að fara. En við vorum í þeirra
* augum tapaðir Islandi — og
® grunaðir um að vinna að burt-
| flutningi annara, að minsta kosti
* : skyldmenna. En þessi draugur
almætti! fyrir 1947, að vísu er eg skuld- UVCISua^fCS“1 °g
laus við blaðið þar til í maá, en try^ur vinur vina sinna‘ Starfs'
það gerir Btil til. maður var hann §oður °Z tru'
verðugur.
Egbið þignú að fyrirgetfa altj Af nánum ættmönnum lifa
ruglið, þú ræður því sjálfur hann nd einka dóttir hans, Mrs.
hvort þú n°tar nokkuð úr því E Breckman) til heimilis í Win-
nipeg, þrír dóttursynir og ein
systir, Dýrlei'f, til heimilis á
ir sýnt að forsvarsmenn stefn-
anna, vaka fyrst og fremst yfir
að ná völdum og að tryggja þau
svo, að þau endist sem lengst.
Og aðferðin er oftast sú sama, að
halda fólkinu svo heimsku, að
það sjái ekki gallana: í lýðræðis-
löndunum, svo mörg ár á milli
kosninga; í einræðislöndunum
um aldur og æfi.
fyrir blaðið, mér er sama.
Vinsamlegast,
Þ. G. ísdal
Siglufirði. Bræður hans þriír og
ein systir eru öll dáin. Helga var
Ullar vetlingar og sokkar gift kona og átti heima í New
Vér viljum kaupa mikið upp- York. Jóhannes átti þar Mka
lag af þessum vörum, og það sem heima. Halldór andaðist um tví-
fyrst, til notkunar fyrir fiski- tugt heima; Bjarni, skipasmiður,
menn. Þessir hlutir verða að hinn þjóðfrægi dugnaðar og hag-
vera fyrsta flokks vara, bæði að leiksmaður átti heima á Akur-
frágangi og efni. — Skrifið oss 1 eyri og andaðist þar fyrir nokkr-
og segið hve mikið upplag þér1 um árum.
hafið, og hvað verðið er. — Ef
verðið er sanngjarnt sendum vér
yður pöntun strax, og verður
borgun send til yðar sama dag
og vér meðtökum vörurnar. —
j Þessar vörur kaupum vér alt árið
Eg er nú viss um að þér þykir j í kring. — Park-Hannesson, Ltd.,
betta orðið nokkuð langt, svo eg!55 Arthur St., Winnipeg, Man.
er nú horfinn, og mátti missa sig. veit ekki hvort eg á að bæta við Sími 21 844.
Af öðrum skyldmönnum má
nefna þá Grám og Guðmund
Grímssyni, Pál Reykdal, Halldór
Thorleifsson og Guðmund Stef-
ánsson.
Jón var jarðsunginn frá lút-
ersku kirkjunni á Lundar þann
18. október s. 1., af undirrituðum.
H. E. Johnson