Heimskringla - 17.09.1947, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 17. SEPT. 1947
HEIHSKBINGLA
3. SIÐA
LOFTBÓLUR VERÐA ! ar tegundir af gúmmíi. Þegar
BYGGINGAREFNI I “gerið” hafði verið sett í deigið,
______ j var það fhitað. Loftbólur mynd-
Eftir Dyson Carter i uðust og brátt leit það út eins og
______ | froða. Þegar hitinn var aukinn,
Eins mikið loft og frekast er fór hin þunna gúmmíhula utan-
unnt í allt byggingarefni, er um hverja loftbólu að herðast.
nýjasta dagskipunin í bygging-( Hver “gúmmíkaka”, sem bök-
ariðnaðinum. uð er á þennan hátt, er d raun
• 1 og veru ótal smá gúmmíblöðrur
Það er ekki ýkja langt síðan, samíastar. Auk þess að deig
að efnafræðingur nokkur, sem þetta er, eins og plastið, mjög
vann í stóru iðn-fyrirtæki, sat létt lí sér, hefur það þann kost,
og horfði á krakkana sína blása að það er mjúkt og teygjanlegt
út tyggigúmmi. Allt í einu skuat Margar verksmiðjur hafa fram-
upp ljósi í huga hans. Hann leiðslu á þessu efni í updirbún-
greip það, sem eftir var af ingi. Á striíðsárunum kom d ljós,
gúmmíinu og flýtti sér á til- að þetta efni var sérstaklega gott
raunastofu sína. Hann fékk í undirsængur og til að stoppa
þarna hugmynd, sem nú er orðin með húsgöng. Þetta heldur ’lög-
upp haf að stórfelldum iðnaði. i un sinni eða formi ií næstum ó-
Vísindunum hefir nú heppn- takmarkaðan tíma, og mölur
azt að framkvæma eina af helztu e®a önnur skaðsemdardýr fá
óskum bamanna, að búa til loft- ekki grandað því.
bólur, sem aldrei springa. Nú Síðar hefur Verið gerð merki-
þegar starfa 6 nýjar verksmiðj- ]eg uppgötvun í sambandi við
ur að þessari framleiðslu. j “gúmmííaksturinn”. Efnafræð-
í einni verksmiðjunni er efnið ingarnir hafa búið til sérstakt
úr plasti. Sérstakir belgir blása “ger”, sem skyndilega fyllir efn.
lofti í bráðna plast-leðjuna og ið nýju magni lofttegunda, þeg-
árangurinn verður ljós, þunn ar er lofti hefur verið dælt í
froða. Bólurnar eru mjög litlar deigið. Eftirtektarverð breyting
og allar nákvæmlega jafn stór- á sér stað. Milljarðir af gúmmí-
ar. Þegar froðan hefur náð vissu blöðrum springa, alveg eins og
marki, er hún kæld. í leðjunni gúmm/íblöðrur barnanna, ef of
eru milljónir af loftbólum, og miklu lofti er dælt (í >þær. Að
þegar hún storknar, Htur hún einu leyti verða þó afleiðingarn-
nákvæmlega eins út og froða í ar allt aðrar. Hver belgur er til-
föstu formi. ! tölulega sterkur og auk þess á-
Lítið barn gæti auðveldlega fsstur þeim næstu. Þegar hann
lyft klumpi af þessari leðju, sem springur, fellur hann ekki sam-
væri jafnstór 100 kílógramma an- Ef hann er athugaður ií smá-
ísjaba. Þetta nýja efni er raun- sía> lífur hann út eins og gúmm'í-
verulega tíu sinnum léttara en knöttur, sem skorinn hefur verið
korkur. Hver loftbóla er ævin- í sundur með hníf. Hægt er að
lega umlukt plasti, og froðan er þrýsta öllu lofti út úr knettin-
þar með algjörlega vatnsheld. um> svo a^ bann leggist saman,
Þessir eiginleikar og hin létta en um lel® °§ takinu er sleppt,
vigt þess gerir það að verkum, ler hann í samt lag og sýgur í sig
að það flýtur vel á vatni. Á a^ nýíu-
stríðsárunum var þessi leðja
notuð í báta og flota, sem ekki
gátu sokkið. Bátur úr þessu efni
getur staðizt hundruð kúlna án
þess að sökkva. Þrátt fyrir hinn
litla þunga, er plastfroðan feyki-
lega sterk. Það er hægt að skera
hana og sníða eftir villd með
venjulegum smiíða-áhöldum, og
sökum þess, hve mikið loft er i
efninu, er það sérlega gott • til
einangrunar gegn hita og kulda.
Þar að auki er efnið mjög ó-
dýrt og verður sennilega notað
til einangrunar í hvers konar
kælirúm, kælibíla og venjulega
kæliskápfa.
Nærtækasta sönnunin, enn
sem komið er, um hæfi þessa
efnis, eru sumarbústaðirnir,
,sem þegar hafa verið byggðir í
fullri stærð. Veggir og þak eru
byggðir á venjulegan hátt. Hin-
ar óteljandi loftbólur eru svo
þunnar, að dagsbirtan skín gegn-
um vegginn og inni fyrir verð-
ur þægileg birta, sem aldrei
sker í augun.
Húsameistarar eru nú sem
óðast að rannsaka, hvort hægt sé
að nota leðju þessa sem bygg-
ingarefni d öll venjuleg hús. Inn-
an stórra veggja úr pliasti verður
mikil dagsbirta og eðlileg og þar
með sparast hinn mikli hita-
kostnaður, sem allt af fylgir
mörgum gluggum.
1 iðnaðinum er einnig farið að
blása loftbólur úr gleri, þó að
útbúniaðurinn sé þar annar. Þess
ar loftbólur eru einnig örsmáar.
Þær verða til á þann hátt, að
löfti er dælt í heita, hvítglóandi
glerleðjuna. Loftbólurnar, millj-
arðir að tölu til, sem þá mynd-
ast, gera glerið gagnsæjara en
ella, án þess að það verði brot-
hættara.
Annar efnafræðingur fékk
hugmynd sína, þegar hann
horfði á konuna sdna vera að
baka kökur. Hann sá, hvemig
hið þykka, þunga deig þrútrnaði
og varð alsett holum, þegar ger-
ið var sett í það, vegna sýrunn-’
ar. Hann byrjaði strax með til-
raunir d rannsóknarstofu sinni. |
1 stað efnisins, sem konan nöt,-
aði d eldhúsinu, hafði hann marg
Af þessum orsökum getur loft
leikið um þessa gúmmísteypu og
endurnýjast af sjálfu sér. Kost-
ur þess liggur í augum uppi.
þegar efnið er notað í sængur
og kodda. Koddinn andar frá sér
þegar maðurinn sezt á hann, en
andar að sér, þegar maðurinn
stendur upp aftur. Legubekkinn
eða koddann má klæða með dúk
eða einhverju áklæði, sem mýk-
ir og hefur þau áhrif, að manni
finnist þetta íburðarmiklar
fjaðrasængur.
Svipað efni er framleitt úr
sterku plasti, sem minnir á
cellulósa. Það lítur út eins og
venjuleg baðmullarvoð, en er
miklu léttara og sterkara og auk
þess vatnshelt. Milli tveggja
skífa úr viði eða alúminium hef-
ur það verið notað sem stopp í
húsveggi, og það er búist við
mikilli notkun þessa efnis úr
baðmullarplasti í framtíðinni
vegna hæfni þess til öinangrun-
ar og hljóðdeyfingar.
EA d framtíðinni verður plast-
ið ekki aðeins notað sem bygg-
ingarefni. Því er spáð, að ekki
líði á löngu þar til margir okkar
muni ganga d vetrarfrökkum,
sem eru saumaðir úr milljónum
af loftbólum. Þessir frakkarj
verða hlýrri en þeir, sem við.
notum núna og léttari, léttari en
þunnt silki. I
Hvarvetna í Ameríku bogra
efnafræðingamir yfir tilrauna-
glösum sínum d rannsóknarstof-
um verksmiðjanna. 1 sérstökum
ofnum eru nýjar og nýjar teg-
undir af deigi hitaðar og mill-
jarðir og aftur milljarðir af loft-
bólum eru búnar til. Og þegar
þær storkna, verða þær að sam-
tengdu efni, sem getur orðið
upþhaf að nýjum stóriðnaði og
ógemingur að sjá fyrir alla'
nötkunarmöguleika þess.
—Vdðsjá
Sigurður S. Anderson, 800
Lipton St., hefir tekið að sér inn-
köllun fyrir Hkr. í Winnipeg.
Áskrifendur eru beðnir að minn-
ast þessa og frá þeirra hálfu gera
honum starfið sem greiðast. —
Símanúmer hans er 28 168.
ÞóNÝALL HELGA
PJETURSS
verður, sambandið við stjöm-
urnar.”
Mönnum kann nú iað finnast
Þetta er sjötta Nýallsbókin, það fjarstæðukent að spá þvd, að
sem út kemur, og hún kemur á sauðfjárrækt og fiskveiðar muni
75 ára afmæli höfundarins. Mik- leggjast niður á íslandi, og menn
il bók er þetta á fleiri en einn eigi að “lifa á landinu” sjálfu,
mælikvarða og sýnir glögt elju þessu ófrjósama landi hrauna og
og áhuga hins aldraða vdsinda- mela jökla og sanda. En ekki
manns. Bókin er rúmar 400 blað-1 verður þetta jafn ótrúlegt og í
síður, prentuð á góðan pappír og fljótu bragði virðist, þegar litið
frágangur allur hinn vandaðasti.
★
Dr. Helgi hefur á einum stað
í Nýalls bókum sdnum bent á
það, að menn skuli ekki kippa
sér upp við það, þótt þeim finn-
ist endurtekningar í bókum sdn-
um, þvd að altaf sé eitthvað nýtt
við það, hugsunin stöðugt færð
skrefi lengra. Þetta ættu menn
að hafa hugfast, því að iboðskap-
urinn d Þjóðnýal er hinn sami
og d fyrri bókunum, en allar eru
ritgerðimar samdar d því skyni,
að gera ljósara það, sem áður
var sagt og fá menn til að hugsa.
Hér ber meira á því, en í hin -
um fyrri bókum, hve bjargfasta
trú höf. hefur á þvd, að hinni
litlu dsl. þjóð sé ætlað stærra og
meira hlutverk en stórþjóðun-
um. Og það er mest á munum
og veit eg ekki hvort einkenni-
legra er, hvert traust dr. Helgi
ber til íslenzku þjóðarinnar, og
það traustleysi, sem íslenzka
þjóðin hefur sýnt honum. Hann
hefur verið óþreytandi d því, að
frægja hinn dslenzka kynstofn,
og reyna að koma honum í skiln-
ing um, að hann sé þeim vanda
vaxinn að vera blysberi alheims.
En vegna þess kæruleysis sem
boðskap hans hefur verið sýnt,
mætti ætla, ef hann væri sem
aðrir menn, að hann væri orðinn
uppgefinn á því að hrósa þjóð
sinni og telja henni sem flest til
sóma. En hann er ekki eins og
aðrir menn. Það sést best á þvi
hvað hann lætur sér innilega ant
um það, nú á gamals aldri, að
koma hinni íslenzku þjóð d skiln-
ing um, að hún sé of góð til þess
að “fara í hundana”, og að hún
geti vel rækt hina miklu köllu*
9Ína, sem hann benti fyrstur á,
en Adam Rutherford seinna, og
hafði hann komist að þeim skiln-
ingi eftir öðrum leiðum en dr.
Helgi Pjeturss.
er á hinar nýjustu ræktunarað-
ferðir, þar sem ekki er sáð í
jarðveg heldur d vatnsblöndu,
sem inniheldur öll þau næring-
arefni sem jurtimar þurfa. Fæst
við það margföld uppskera á
skemri tíma en áður og auk þess
svo langtum minna land undir
þessa ræktun, að sagt er að rúm-
lega helmingi fl'eira fólk, en nú
er á Islandi geti lifað á 100 dag-
slátta landi. Er sennilegt að þá
fyrst komi jarðhitinn á Islandi
að fullum notum, þegar sú rækt-
unaraðferð er tekin upp. Og um
allan heim mun verða gjörbreyt-
ing og höfuðástæðan fyrir styrj-
öldum landvinningagræðgin,
verður úr sögunni, þegar þjóð-
irnar þurfa ekki nema nokkum
hluta lands síns til þess að geta
lifað góðu lífi.
•
Dr. Helgi hefir fundið að
heimsstefnumar em tvær, hel-
stefna og ldfsstefna. Hann telur
helstefnuna ráðandi á jörðu hér,
og mun vdst enginn neita því,
og svo sé á yfirborðinu. Hann
dregur þá ályktun af þessu, að
mannkynið sé komið á glötun-
arbarm og muni farast, ef ekki
verður breyt um stefnu. Margir
flejri spá nú hinu sama og hefur
handsömun kjarnorkunnar ýtt
mjög undir þær spár. Og marg-
ir helstu vísindamenn og vit-
menn halda þvd fram að nú sé
örlagatámar mannkynsins.
Eg trúi því ekki að mannkyn-
ið muni farast þótt úrslitatrúar
sé. Og styðst eg þar einmitt við
kenningu dr. Helga um stefn-|
urnar tvær. Mannkynið er “úr
óskapnaði sprottið” og það er
ekki svo ýkja langt síðan iað
“vitöldin” hófst hér á jörð, þeg-
ar mannkynið tók að gera grein [
armun á réttu og röngu. Þá hefst
baráttan milli lífstefnu og hel-^
stefnu, og hefur hin sdðamefnda
stjórnast af verkum og andagift
i fárra manna á hverjum tíma.
Skoðanir þeirra og kenningar
eiga oft langt í .land að verða
viðurkenndar, en fylgi þær
sannleikanum, lífstefnunni, —
muni þær sigra.
Eg trúi því, að Idfsspeki dr.
Helga Pjeturss muni sigra. Og
eg trúi því að það verði á þann
hátt, sem hann sjálfur óskar, að
vísindin muni sanna höfuðkenn-
ingar hans. Hann hefur í bókum
sínum sýnt fram á hvemig það
megi verða og hvers sé þá að
vænta. Þess vegna get eg tekið
undir það sem sagt hefur verið,
að Nýallsbækumar getur eng-
inn látið ólesnar sér að skað-
lausu. Ámi Óla.
—(Mbl.
HHAGBORG U
FUEL CO. 11
Dial 21 331
(C.F.L.
No. 11)
21 331
Bréf
Herra ritstjóri!
Við undirritaðar biðjum yður
um að koma okkur d bréfasam-
band við vestur-dslenzka jafn-
aldra okkar (16—18 ára).
Með fyrirfram þakklæti.
Inga Jóna Ólafsdóttir,
Baldursgötu 6
Páldna Júlíusdóttir,
Hverfisgötu 74,
Helga Kristinsdóttir,
Laufásveg 42
Allar í Reykjavík, Islandi
Wedding Invitations
and announcements
Hjúskapar-boðsbréf
og tilkynningar,
eins vönduð og vel úr garði
gerð eins og nokkurstaðar er
hægt að fá, getur fólk fengið
prentuð hjá Viking Press Ltd.
Það borgar sig að líta þar inn og
sjá hvað er á boðstólum.
* * *
Alþingishátíðin 1936,
eftir próf. Magnús Jónsson er
Islendingum kærkomin vinagjöf.
1 bókinni er yfir 300 myndir og
frágangur allur hinn vandaðasti.
Fæst bæði í bandi og óbundin.
Verð í bandi $20.50 og $23.00,
óbundin $18.50.
Björassons Book Store
702 Sargent Ave., Winnipeg
* * *
%
Framvegis verður Heims-
kringla fáanleg í lausasölu, hjá
hr. bóksala Lárus Blöndal, Skóla
vörðustíg 2, Reykjavík, Island.
Hafstein að
kvæði sínu:
jafnan mátt betur. En að sú bar-1
Spámannlega komst Hannes! átta harðnar, synir það, að líf-
orði í aldamóta-| gtefnan veitir sífelt öruggara
viðnám, þangað til kemur að því
að hún sigrar. — Þarf engan að
furða þótt ærið stórkostlegri
viðburðir verði áður en að því
kemur. En þeim mun stórhættu-
legri sem þeir verða, þeim mun
skemra er að bíða ósigurs hel-
stefnunnar. Og þótt mikið
mannfall verði um allan heim í
íslenzkir menn! Hvað öldin ber
d skildi,
enginn fær séð, hve feginn sem
hann vildi.
Eitt er þó víst, hún geymir hel
og hildi.
Hldfi þér, ættjörð, guð d sinni
mildi.
Öldin er nú tæplega hálfnuð,
en hún hefur “geymt hel og
hildi” framar en allar aðrar liðn.
ar aldir. — En “guð vors lands”
hefur hldft hinni íslenzku þjóð
svo dásamlega, að það þarf sál-
arsteingjörvinga til þess að sjá
það ekki og viðurkenna.
Dr. Helgi segir að 'íslenzka
þjóðin muni verða farsæl, ef hún
ræki köllun sína. Og hann boð-
ar hina fegurstu tíma um batn-
andi lífskjör og batnandi land.
Segir hann svo á einum stað:
“Ef hin mikla stefnuibreyting
tekst, og mannkynið kemst á
foraut hinna sönnu framfara, þá
verða (um næstu aldamót) t. a,
m. engar fiskveiðar stundaðar
og heldur ekki sauðfjárrækt, þvi
að engum manni mun þá koma
til hugar, að láta neitt sem er úr
dýraríkinu, inn fyrir sdnar varir.
Menn munu iþá hafa fundið aðr-
ar aðferðir og betri en nú, til iað
hressa sig og næra. Gróðurrækt
mun þá verða mikill atvinnu-
vegur íslendinga, að ógleymdum
iðnaðinum. En aðalundirstaðan
undir velmegun þjóðarinnar í
þessu farsæla landi, sem Island
þá er orðið, verður þó risna og
fræðsla í sambandi við hið mesta
þeim átökum, þá mun mann-
kynið ekki ldða undir lok. Þar!
mun fara eins og segir d Vaf-[
þrúðnismálum, að lifa skulu:
Líf og Lífþrasir — en þau
leynast munu
í holti Hoddmdmis;
morgundöggvar þau sér að mat
hafa;
þaðan af aldri alast.
Eða eins og stendur d Völspá:
Upp sér hún koma
öðru sinni
jörð úr ægi
iðjagræna.
Þá munu ósánir
akrar vaxa;
böls mun alls batna,
mun Baldur koma.
Og er ekki athyglisvert, ein-
mitt á samlbandi við hina nýju
ræktunaraðferð, sem eg gat um,
að sagt er að hið nýja mannkyn
skuli hafa morgundöggvar að
og þá muni ósánir akrar vaxa. I
Það er rétt, sem höfundur
bókarinnar “Human Destroy”,
ar. Lecorute du Noiiy, segir, að
framvinda ldfsins fylgir óskeik-
ulu náttúrulögmáli og leiti sífelt
Með þeirri takmörkun á öllum hlutum nú, er
talsímakerfi yðar bundið miklum erfiðleik
um.
Þegar mögulegt er þá notið long distance
símann þegar minst er um að vera, frá 12 á
hádegi til 2 e.h., og 4.30 e.h. til 7 e.h.
Með því að gera þetta þá aukið þér yðar
eigin þægindi, og gefið kerfinu betra tæki-
færi til þess að veita öllum sem bezta þjón-
ustu.
(Gjöldin lægri eftir kl. 6 e.h. og á sunnudögum)

COUNTER SALESBOOKS
áhugamál mannkynsins, sem þá upp á við. En sú framvinda
Kaupmenn og aðrir sem
þannig lagaðar bækur
nota, geta fengið þær með
því að snúa sér til vor.
Allur frágangur á þessum
bókum er hinn vandað-
asti. Spyrjist fyrir um
verð, og á sama tíma takið
fram tegund og fjölda
bókanna sem þér þarfnist.
The Viking Press Limited
853 Sargent Ave. Winnpieg, Man.