Heimskringla - 12.11.1947, Qupperneq 6

6. SlÐA
HEIMSERINGLA
WINNIPEG, 12. NÓV. 1947
NÝJAR
LEIÐIR
“Nýtt?”
“Já, spónnýtt. Eg á ekki við Baxter Spring
eða Litlaklett.”
“Þú segir mér þó aldrei að raunverulegur
markaður sé fundinn þar norður frá.”
“Jú, það er einmitt það sem eg á við! Það
mundi borga sig að fara með rekstur þangað
norður núna í ár.”
Nabours horfði á hann um stund og stein-
þagði.
“Þetta verður þú að útskýra fyrir mér, Mr.
McMasters. Eg hefi aldrei komið norður fyrir
þá rauðu, eða vestur fyrir Concho, þótt oft hafi
eg komið suður fyrir Rio Grande. Það sem eg
hefi sannfærst um, er að kýr eru einskis virði
og nautabóndi er flón, og getur ekkert að því
gert.”
“Jæja, hlustaðu nú á! Kansas Kyrrahafs
járnbrautin, er lögð vestur eftir Kansas eins
fljótt og hægt er að leggja niður teinana. 1 síð-
asta bænum — hann heitir Abilene — veltu
menn einmitt þessari spurningu fyrir sér, sem
við erum allir að velta fyrir okkur hér. Héma er
kýrin fjögra — til iþriggja — dala virði, og
kanske einskis virði. Við járnbrautina er hún
virði tíu dala og kanske meira. Austur frá er
hún tuttugu dala virði, og ef til vill meira.
Þeir þurfa kjöt, við höfum það, eða getum veitt
* þeim það. Við þurfum enga fræðimensku til að
segja okkur frá því, að við verðum að leysa
þennan hnút.”
“1 Abilene hafa þeir gert tilraun; þeir hafa
bygt nautagirðingar — mér var sagt það í
Wichita. Þeir sögðu að við gætum fylgt Wash-
ita fljótinu norður eftir, farið yfir Canda fljótið
og síðan norður, Iþaðan í vestur frá Wichita, og
beygt síðan í norður yfir Arkansas fljótið og til
Abilene. Og þar er markaðurinn, maður minn!”
“Þetta er merkilegasta fréttin, sem nokkru
sinni hefir borist til Texas. Hún er meiri en
fréttin frá San Jacinto. Þú veist vel hvað það
þýðir, ef við getum rekið nautarekstur þangað?
Jæja, eg segi bara, að hún húsmóðir þín hefir
vit í kollinum.”
Nabours sat þögull og hrifinn.
“Eg kom hingað frá Caldwell,” hélt gest-
urinn áfram. “Eg reið þúsund mílur eftir góð-
um vegi; hvað gras og vatn snerti. Eg hugsaði
mér að flytja þessa frétt að Sólbakka. Eg hefi
þekt fjölskyldu Burleson Lockharts alla æfi
mína, og veit hversu örðug kjör Miss Lockhart
urðu þegar faðir hennar féll frá. Eg ásetti mér
því, að ríða hingað og heimsækja Sólbakka í
fyrsta sinni síðan eg var barn.”
Ungi maðurinn roðnaði dálítið er hann hélt
áfram: “Eg ætlaði að færa henni, sem á hinar
miklu hjarðir, og sitt fræga mark, hinar góðu
fréttir um hinn mikla markað. Er hún heima?”
:‘Sástu hana ekki þar sem hún reið heim?”
McMasters hugsaði sig um.
“Eg sá ungan mann. Eg vissi alls ekki—”
Ráðsmaðurinn brosti.
“Ekki lái eg þér það. Eg er eina móðirin
sem hún á eftir, og er víst stöðunni Ilítt vaxinn.
En samt skil eg ekki í því að þú reiðst ekki
beint heim að bænum.”
Ungi maðurinn blóðroðnaði, en ekkert fát
kom á hann, ekki brosti hann heldur.
“Enginn gæti komið í betri erindagerðum,”
sagði hann. “Þetta var ekki henni að kenna.
Hún þekti mig alls ekkl aftur og eg ekki hana.”
“Nú verður þú að koma heim,” sagði Na-
bours. “En segðu mér nú hversvegna þú ferð-
aðist norður.”
McMasters leit á hann kuldalega og alvar-
lega. “Jæja,” sagði hann loksins. “Eg er em-
bættismaður. Eg hefi verð löggæslumaður í
Gonzales héraðinu ií sex mánuði. Þú hefir
kanske ekki heyrt síðustu fréttimar um lög-
gæslu mennina okkar. Þrátt fyrir vini okkar,
æfintýramennina í stjóm okkar, höfum við
komið lögregluliðinu á stofn á ný. Er lið þetta
traustara en til foma, og hefir enniþá meira að
gera en fyr meir. Þeir hafa heiðrað mig með
því, að útnefna mig yfirmann sinn. Eg hefi
verið norður frá í sérstökum erindagerðum.”
Nabours hneigði sig þegjandi.
“Það er ekki einn einasti maður hér, eða í
Mið-Texas, sem eigi hefir svarið þess dýran eið,
að drepa morðingja hinna tveggja manna. Það
vitið þér, Mr. McMasters.”
“Já, og eiður þinn er ekki kröftugri en
minn!”
McMasters sneri sér nú til svertingjans,
sem færði honum þvottavatn og handklæði. Er
hann bretti upp ermunum, kom það í ljós að
líningin á skyrtunni hans var ekki hvít, heldur
rauð, og kraginn hafði sama lit.
“Svo lítil hjátrú,” sagði hann og kinkaði
kolli. “Þetta er ættar heit ií fjölskyldu okkar.
Á styrjaldar tímunum varð hún móðir mín að
lita fötin sín með rauðum lit búnum til úr jurta-
rótum, og ií misgripum litaði hún um leið fá-
einar skyrtur pabba míns. Pabbi minn var svo
stoltur yfir fómfýsi okkar fyrir því málefni,
sem við börðustum fyrir — þótt hann væri á
móti því að Texas gengi í sambandið — að hann
hét því að altaf skyldu skyrtur sínar og líningar
vera svona á litinn upp frá þessu. Jæja, nýi
sýslumaðurinn í Gonzales sýslunni á ekki
margar skyrtur. Faðir minn átti þessa. Já, við
erum fátækir, sárfátækir Texas-búarnir nú á
tímum.”
“Gerðu svo vel og láttu hestinn minn inn
'í kringlóttu hestaréttina,” sagði hann, er hann
hafði búist eins vel og honum var unt. “Og
spurðu svo Miss Lockhart hvort hún vilji sjá
Dan McMasters, son hins foma vinar föður
hennar?”
3. Kapítuli.
Blancocito hafði mókt í sólskininu langa
stund, en þaut nú upp er ókunnugur maður
nálgaðist hann. Þetta var nú samt engin önnur
en Anastasía Lockhart, húsmóðir hans, er búin
var kvenbúnaði. Hún mætti báðum mönnunum
við dymar.
Jim Nábours var eigi lærður í samkvæmis-
siðum. “Miss Taisia, þetta er Mr. MoMasters
frá Gonzales. Hann er sýslumaður þar niður
frá. Eg hugsa að þú vitir hver hann er.”
“Eg sá þig iþegar þú komst inn,” sagði
húsmóðirin á Sólbakka látleysislega, og rétti
honum hendina. “Því komstu ekki heim og ,
borðaðir héma morgunverð?”
Á meðan þau horfðust í augu, og MoMast-
ers sagði henni frá hversu illa hann hefði verið
til reika eftir ferðalagið, braut Nabours heilann
um, hvernig í ósköpunum hún hefði farið að því
á svona stuttum tíma að skifta um föt, orðin
svona prúðbúin á kjól, sem allur vár útsaumað-
ur og með snjóhvítu pilsi. Hún hafði meira að
segja hvíta hanska á höndunum, gulnaða af
elli. En Taisíu fanst ónauðsynlegt að segja frá
því, að flest fötin, sem hún var í, voru af móður
hennar, og voru nú á ný í fyrsta skiftið dregin
fram í dagsbirtuna. Jim vissi lítið um leyndar-
dóma þá, sem fólust í leðurkistu mikilli, og
Milly gamla, sem verið hafði vinnukona hjá
Lockharts fjölskyldunni áður en til Texas kom, i
hafði umsjón með. Hefði hann vitað um þetta,
mundi hann einnig hafa getað vitað hvernig á
þvií stóð, að hið gullna hár stúlkunnar lafði nú
ekki ofan á bakið eins og á Indíána stúlku, held-
ur var fléttað og vafið í hnút aftan á höfðinu,
og lét snjó hvítan hálsinn sjást, sem eigi var
ætíð þyrmt frá sólskininu.
Anastasía var sannarlega ekki ókunnug
framgangsmáta kvenfólksins í hinum gömlu
bygðarlögum, þrátt fyrir það umhverfi, sem
forlögin höfðu sett hana í. Og hún var sannar-
lega fögur, forkunnarlega, töfrandi fögur. Eng-
inn sá maður var til, sem hefði séð hana eins bg
hún var núna, án þess að fá sting í hjartað af
gleði og hrifningu.
Hún bauð þeim inn í húsið. Návist hennar
ein, fylti stofuna er þau komu inn í og var
vinstra megin við ganginn, með fegurð og fögn-
uði. Gangurinn lá í gegnum alt húsið. Þessi
bygging úr múrsteini, var, eins og allar aðrar
saxnesku byggingarnar í suðvesturlandinu,
þannig bygð, að hægt var að láta hvern and-
vara, sem blés, streyma gegn um hana, hvaðan
sem hann var. Var það nauðsynlegt í húsi eins
og þessu, er var á þrjár hliðar umlukt af risa-
vöxnum eikartrjám þöktum spönskum mosa.
Húsið að innan varð eins og einfalt leiktjald
handa ungu stúlkunni. Landnemamir í Texas
áttu eigi að hrósa þeim munaði og viðhöfn, sem
fólk í neðri Louisiana átti að venjast. Þar sem
hin fegurstu listaverk og munaðarvörur, sert)
Evrópa hafði á boðstólum, prýddi sali sykur-
yrkjumannanna. Reyndar mátti ennþá sjá forna
dýrð í stofunni á Sólbakka. Tvö málverk og
þrjár nýsaumaðar myndir í römmum og stólar
af ýmislegri gerð. Þar var legubekkur, fóðraður
með leðri, og fjórir stólar með ofnum sætum, og
sýndu munir þessir, að húsgögnin vom mjög af
skornum skamti. Því varð ekki neitað, að heim-
ili þetta var óbrotið eins og öll önnur heimili í
suðvestur landinu, enda var það ekki að furða,
því að á þessum tímum var ekki til hundrað
mílur af jámbraut, í öllu Texas, og alt sem
kom austan að varð að flytjast á vögnum yfir
örðugar leiðir.
1 horni herbergisins stóð kringlóttur, mexí-
kanskur ofn, í hominu á móti, og þakið með
allavega lituðum sútuðum kálfskinnum, stóð
munur sé, er haldið hafði við andlegu lífi Lock-
hart mæðgnanna. Píanóið, sem allir nauta-
smalamir höfðu þessa dæmalausu lotningu
fyrir. Uppi á píanóinu stóð vasi fullur af blóm-
um. Jim Nabours vissi, að þau höfðu ekki verið
þar fyrir einni stundu síðan, því hann hafði
komið þama inn áður en morgunverðurinn var
snæddur, þá voru þau ekki þama, en hann
vissi, að Taisía hafði talsvert af blómum í garð-
inum sínum.
Hvað fer fram hjá augum yngismeyjar?
Litlar silfur skeljar á höfuðleðri, falleg stígvél,
vel lagaður hattur, ibeint bak, söðull, útlit erft
frá mörgum forfeðrum, er komið höfðu endur
fyrir löngu frá Tennessee eftir Natchez vegin-
um til Louisiana og Texas? Nei, það er eigi
auðvelt að varpa ryki í augu yngismeyjar, þótt
þau líti bara sem snöggvast á nýaðkominn yng-
issvein í hundrað skrefa fjarlægð. Þaðan stöf-
uðu þessi blóm og búningurinn, en Jim Na-
bours gat samt ekkert skilið í hvernig á honum
stæði.
Mr. Dan McMasters var vel siðaður maður,
þótt ungur væri til að hafa það embætti, sem
hann hafði með höndum. Einhver óljós kvíði
kom yfir Jim Nabours, er hann sá hina frjáls-
legu framkomu mannsins, og hversu rólegur
hann var. Hann skildi ekkert í þessu unga fólki
með nýju siðina.
Þegar McMasters hafði fengið sér sæti á sóff-
anum, tók hann til máls: “Þú skalt vita, Miss
Lockhart, að eg hefi verið á ferðalagi norður frá
á Indíána vegnunum, og þar sem eg var aðeins
fimtíu mílur héðan, gat eg ekki látið það
undir höfuð leggjast að koma hér við.”
“Þú ert velkominn. Fjölskyldur okkar
hafa ætíð verið vinir,” svaraði Taisíia fjörlega.
“Já, ættmenn mínir hafa ætíð þekt ættfólk
þitt. Mig langaði til að sjá þig á ný. Þessvegna
kom eg ví4t. Þér eruð nú fullorðin, Miss Lock-
hart, og mundi eg ekki hafa þekt þig á ný. En
nú hefi eg rætt við formanninn þinn. Hann
hugsaði, að þig mundi langa til að heyra þær
nýju fréttir, sem eg flyt til Texas frá norðrinu.”
Það sem hann á við er það, að þeir hafa
stofnað nýjan markað fyrir nautgripi norður
við jámbrautina,” sagði Jim.
Stúlkan sneri sér fljótt við. “Nýjan mark-
að? Það verður þá loksins staður þar, sem við
getum selt kjötið okkar. Er þetta í raun og veru
satt?”
“Já, eg trpi því”, svaraði McMasters. “Það
er í Abilene í Kansas, beint norður af Wichita.
Eins og þú veist, er Wichita ekki langt fyrir
norðan Kansas landamærin, á svæði fyrir ofan
Indíánalandið.”
“Abilene?”
“Enginn hefir heyrt um þann stað fyrri.
Það er við enda Kansas-Kyrrahafsbrautarinnar,
sem liggur vestur. Þeir þurfa nautgripi og þar
er útlit fyrir að markaður fáist.”
Augu stúlkunnar tindruðu.
“Þettci eru miklar fréttir.”
Hann kinkaði kolli.
“Já, járnlbrautina á að leggja meðfram
Arkansas ánni, einnig meðfram Platte og það
er nú búið. Eftir því að dæma, sem eg hefi
heyrt, er alt landið fyrir norðan okkur, eitthvað
tvö þúsund mílur, vel hæft fyrir griparækt..
Gras? Mér hefir verið sagt, að lengra vestur
séu miljónir ekra þaktar í því grasi, sem þeir
kalla vísundagras, og líkist grasinu héma. Það
getur verið að nautgripir geti ekki lifað á því,
en sumir halda að þeir geti það. Vlísundamir
fitna af því. Og þar eru engir nautgripir. —
Landið er autt og bíður eftir hjörðunum, svo
maður nefni nú ekki eftirspurnina austan að.”
“Bíddu nú við, við getum rekið hjörðina
til Wiohita, og getum þá sjálfsagt rekið hana
þaðan til Abilene.”
“Já,” svaraði spámaður hins nýja tíma; “og
þar finnum við kaupendur frá austrinu. Bænd-
ur, gripakaupmenn, sem eru reiðubúnir að
kaupa gripina okkar, strax og við getum komið
þeim norður.”
“í raun og vem,” sagði Taisía, sem hafði
nú næstum gleymt sorg sinni frá því um morg-
uninn, “í raun og veru?”
'“Já, eg held að þetta hljóti að vera satt,
ef dæma má af því, sem mennimir norðan að
sögðu mér, og vom að mæla út brautarstæðið
gegn um Indíána-landið. Þeir fullyrtu, að kaup-
endur mundu finnast fyrir alla þá gripi, sem við
gætum rekið norður, alt að hundrað þúsund
gripum — já, þótt það væru tvö til þrjú hundruð
þúsund!”
Anastasía gaf frá sér óskiljanlegt hljóð.
Hún horfði slgri hrósandi á formanninn sinn.
“Jæja, Miss Taisía, hvernig gat eg vitað
um þetta?” sagði Jim til að verja sig. “Aldrei á
æfi minni hefi eg heyrt um Abilene, fyr en þessi
maður kom hér í morgun.”
“Nú, þú hefðir átt að hafa heyrt um það,”
svaraði hún með reglulegri kvenmanns rök-
færslu. “Maður, þetta er það, sem alt Texas
hefir beðið eftir ámm saman. Sagði eg þér ekki
þetta? Hefi eg ekki grátbeðið þig um að safna
saman hóp og reka hann eitthvað norður í þeirri
von, að guð hjálpaði okkur til að finna að hon-
um kaupanda, fyrst vonlaust er með öllu, að
finna þá hér, eða austur frá? Hefi eg ekki sagt
þér þetta Jim?”
“Jú, það hefir þú gert,” svaraði formaður-
inn, “en þrátt fyrir það, veist þú ekki lifandi
vitund um þetta.”
Taisía sneri sér til hans. “Getur þú búist
við að menn sýni þér hvað þeir hafa á hendinni
fyr en þú lætur út? Getur þú ekki treyst ham-
ingjunni?”
“Eg get það hvað sjálfan mig snertir, Miss
Taisía. En við vorum allir hræddir fyrir þína
hönd. En einkum vorum við hræddir þegar þú
sagðist ætla að fara með okkur.”
“Já, en eg vil fara með ykkur! Og eg vil
smala saman í rekstur!”
“Nú, Miss Lockhart,” tók Dan McMasters
til máls, “það getur þú ekki gert. Menn þínir
geta smalað saman hjörð, og rekið hana norður
fyrir þig, en engin kona hefir ennþá riðið norð-
ur fyrir Rauðu ána, og engin ætti heldur að
reyna það. Þama er enginn vegur; eyðiland í
norður fimtán hundruð m'ílur eða meira. Þar
er engin brú. Eg hefi sundriðið tíu fljót, og látið
hestinn vaða yfir hundrað. Þar em Indíánar
og ofviðri og ekkert skjól handa þér. Miss
Lockhart, enginn maður í Texas mundi leyfa
þér að fara í slíkt ferðalag.”
“Það em ekki nógu margir menn í Texas til
að hindra mig frá ferðinni--”
Sorg Taisíu var nú alveg gleymd.
“Jafnvel hann faðir þinn-----” tók Jim
til máls.
Augu stúlkunnar fyltust támm.
“Hún missir ætíð kjarkinn, er hún hugsar
um föður sinn,” sagði Jim Nabours.
“Eg skal ekki missa kjarkinn. Einhvern-
tíma kemst eg yfir þetta. Ein ástæða þess að
mig langar norður er sú, að finna manninn, sem
drap hann. Hann er einhverstaðar þar norður
frá.”
McMasters, höfuðsmaður í lögregluliðinu
og sýslumaður, horfði á hana og bliíða skein út
úr köldu augunum hans, en hann sagði ekkert.
Húsmóðirin á Sólbakka stappaði niður fætinum
í lágu skónum.
“Þú ferð ætíð með mig eins og eg væri
telpukrakki. Eg er það ekki.”
“Jú, það ertu, Miss Taisía,” svaraði Jim
Nabours. “Þú ert bara unglings stúlka, og“eg er
faðir þinn og móðir þangað til þú færð nýjan
Segundo.”
“Hlustaðu á hann”, sagði hún, og sneri sér
til gestsins. “Alt Texas aðfram komið, og allir
menn í Texas hræddir við að reka fáeinar kýr
norður til markaðar, þar sem fengist kanske
fimm dalir fyrir gripinn. Það eru auðæfi. —
Hversu lengi er farið með rekstur þangað norð-
urþ” spurði hún.
“Hér um bil alt vorið og sumarið,” svaraði
McMasters. “Eg reið hér um bil fimtíu mílur á
dag, þegar eg kom að norðan, og þá var eg
ellefu hundruð mílur í burtu, er eg lagði af stað.
Rekstur gæti kanske farið tíu mlílur á dag, ef
hægt er að halda þeim í hóp. Hér um bil tvö
til þrjú hundruð mílur á mánuði. Við skulum
segja þrjá, fjóra mánuði. Það má ferðast langt
á þeim tíma.”
“Alla leiðina milli hæðar og himinsins,
milli velsældar og örbirgðar. Æ!” Hún leit í
augu þeirra beggja. “Það er ekki til neins.
Veistu hvað eg gerði í morgun, áður en þú
komst? Veistu hversvegna eg græt nú? Eg get
ekki að því gert. Eg fór þarna ofan eftir, til að
segja mönnum mínum að fara burtu. Eg sagði
þeim, að eg væri gjaldþrota, að eg gæti ekki
borgað starfsmönnum mínum. Fátæk? Eg
veit það svo sem vel. Farðu heim til Gonzales
og segðu mönnum þínum, að síðasti afsprengur
Lockhartanna liggi í duftinu. Eg hefi ekkert
stolt lengur, því að nú er eg gjaldþrtoa. Er það
undarlegt að eg gráti?”
“Hún grét,” sagði Jim Nabours. “Hún er
gjaldþrota.”
McMasters sneri sér undan og horfði út um
gluggann. Að sjá slíka stúlku gráta var hverj-
um manni ofraun.
“En auðvitað,” bætti formaðurinn við,
“tók eg til minna ráða. Eg sendi piltana út til að
vinna eins og venjulega. Mér finst eg heyra
heitt járnið hvína á húð einna tíu kálfa.”
“Og allir saman eru þeir ekki virði eins
nefdráttar Nelly gömlu!” svaraði Miss Taisía.
Markaðurinn er hið eina, sem hugsandi er um!
Mr. MoMasters hefir fært okkur sannarlegar
fréttir.”
“Eg er næstum í vafa um hversu heppilegt
það var að flytja þær,” svaraði ungi maðurinn.
“Þú verður í mikilli hættu stödd.”
“Þú þekkir ekki drengina mína,” sagði
Taisía hreykin.
“Jú, það geri eg. Eg þekki okkur alla. Þeir,
við mundum allir deyja fyrst. En setjum svo að
það væri ekki nóg?”
“Og jafnvel þótt eg sé kona, þá er eg samt
ekki gömul kerling. Eg ætla að reka fyrstu
nauta hjörðina til járnbrautarinnar með mínum
eigin vinnumönnum, jafnvel þótt það kosti síð-
asta hestinn minn og manninn! Eg verð að
komast norður, annars er úti um mig. Þegar
þá reiðst hér í garð, Mr. McMasters, var lífs-
gleði mín svo mjög fjöruð út, sem hún hefir
nokkru sinni verið.”
“Við skulum vona að straumarnir breytist,
Miss Lockhart”, sagði hinn ungi Don MoMasters
rólega.