Heimskringla - 29.10.1952, Síða 3

WINNIPEG, 29. OKT. 1952
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA
að standa óbeðið í skilum við
blaðið og spara þar með útgef-
endum áhyggjur um skulda van-
skil.
Það verður fátæklegt í íslenzk
um menningarheimi hér vestra
þegar ekkert íslenzkt blað er við
lýði til að hressa ögn við sál og
huga þess fólks, sem enn þá les
°g sk;lur tungumálið.
Vikublöðin okkar hér vestra
hafa gert garðinn frægan og
manndómslegan í vel 60 ár.
Ef illa hefði farið 22. október
1875—þá hvað? Væri nokkurt
íslenzkt blað til hér vestra? Væri
nokkurt þjóðræknisfélag til?
Hefði séra Jón Bjarnason, hinn
göfugi, nokkurn tíma látið sig
dreyma um íslenzka móður að
kenna barni sínu Faðir vor á
íslenzkri tungu hér í henni
Norður Ameríku? — Þarf eg að
segja meira? Stórt er umtals efn
ið,
Lifið svo í dýrð íslenzkra holl-
vætta.
Rangt merki
ÞÝZK FRÁSAGA
ICEL. CAN. CLUB NEWS
The Icelandic Canadian Club
held its first meeting of the 1952
-1953 season, October 20th. in
the lower auditorium of the First
Federated Church.
Judge W. J. Lindal was elect-
ed President following the re-
signation of Jon K. Laxdal, due
to the pressure of the duties of
his new position.
A talk on the hotsprings of
Iceland was given by Prof. Finn-
bogi Gudmundsson, wdhose ac-:
count was both interesting and
mformative.
Miss Perry Brown and Miss
Lois Nichols entertained with
piano and vocal solos. Mr. Geo.,
Nick, Assistant Director of the
Manitoba Physical Fitness and a
demonstration group of Normal
School square dances made theiri
contribution to the social hourl
following the program, Mr. Nick
being Master of ceremonies.
W. K.
* ★ *
íslenzkar hljómplötur fást hjá
Björnssons Book Store, 702 Sarg|
tnt Ave. Winnipeg.
lU
I Rl i
Sparið
peningana!
Minkið reykingar
kostnað um meir ^
en helming!
LATIÐ yðar
elgin maskínu
BÚA SÍGARETT
UR til MEÐ
sígarettu
vélar
búa til
S
einu
'Jf-fflo&tvi
Standard t®* Wet-
Proof Sígarettu
pappir
200 14^
Sígarettur
1'
Sjáið T°baksalann
BRONCHIALasthma
Hefur þú andarteppu eðacr^.
andardrátt, svo þú getur raeð
’egs svefns? Templcron’s RAZMau n*8‘-
gera þér létt um andardrátf / .piIll'r
viC andþyngsli. Þær losa og hreima^ k ^‘8
sl"n, sem hefir safnact t ^ " a 1 burtu
Láttu þér líða vel í svefni 'Íaflilpípurnar-
taktu RAZ-MAH / daJ v °*“ °« vinuu-
lyfjabúð $1.35. 8' Vcrð cents, (
Hún yppti öxlum.
' “Og ef eg get nú aldrei framar unnið neitt
með særðu hendinni?”
“Þá komið þér ekki heldur til með að bíða
neitt tjón af því í fjárhagslegu tilliti. En eftir
því sem eg hefi bezt vit á, þurfið þér ekki að
óttast slíkt. Þótt það líti illa út, held eg samt,
að beinin séu óskemmd. Hafið þér ennþá miklar
kvalir í hendinni?”
Stúlkan hristi höfuðið, og hreyfði höndina
fjörlega, eins og hún vildi sýna, að hún fyndi
ekkert til í henni. En hún beit á vörina af sárs-
aukanum og varð föl í framan.
“Ef þér bara vilduð leggjast út af”, mælti
Hartmann vingjarnlega. “Þér eruð eðlilega hálf-
örmagna eftir blóðmissinn”.
“Nei, nei”, svaraði hún einbeitt. Þér segið
sjálfur, að sárið sé ekki hættulegt. Eg vil ’helzt
komazt sem allra fyrst heim til móður minnar”.
Hún spratt upp úr sæti sínu, og var þegar
komin áleiðis til dyranna, áður en Hartmann
gæti komið í veg fyrir það. En hún hefir eflaust
ætlað að líða í ómegin, því að hún greip hægri
hendinni um enni sér og reikaði, eins og hún
hefði allt í einu orðið magnlaus. Hún hefði ef-
laust hnigið niður á gólfið, ef Hartmann hefði
ekki þegar hlaupið til, og stutt hana aftur að
legubekknum. Hún var svo máttlaus, að hún lét
hann taka sig í fang sér, án þess að veita nokk-
urt viðnám, og hallaðist meira að segja litla
stund að brjósti hans. En þegar hann hafði lagt
hana á leggubekkinn, sleit hún sig allt í einu af
honum og stjakaði honum frá sér með slíkri
röggsemi, að hann varð alveg forviða. Hún
studdi heilu hendinni á legubekksbakið og dró
þungt andann.
“Þakka yður fyrir”, stundi hún upp. “En
þér eigið ekki að vera að gera yður svona mikið
ómak mín vegna. Þetta líður frá aftur.”
Hann skildi það, að umkomuleysið og með-
vitundin um það, hvað hún var sjálfri sér ónóg,
myndi pína hana meira, heldur en sárið á hend-
inni, og með því að hann kenndi í brjósti um
hana, fór hann fram að dyrunum, til þess að
kalla á stúlku úr prentstofunni, ef ske kynni,
að hún vildi fremur þýðast aðstoð starfsystra
sinna. Þegar hann lauk upp dyrunum, sá hann
einn sendimanninn koma með lækni, er hann
þekkti, og varð hann því mjög feginn. Hann
talaði í snatri nokkur orð við lækninn, og lét
hann því næst fara inn í skrifstofuna, ásamt
tveim vinnustúlkum. En hann fór ekki inn sjálf
ur.
Hann benti Reimers gamla að koma til sín,
tók hann með sér á afvikinn stað og mælti:
“Hver er þessi unga stúlka, Reimers? Eg
get ekki hafa séð hana oft, því að mér finnst eg
ekkert kannast við hana. Hún er sjálfsagt ein af
þessum verkastúlkum, sem þér tókuð á mánu-
daginn var”.
“Já, herra Hartmann”, svaraði öldungurinn.
“Og eg vildi óska, að eg hefði ekki tekið hana.
Hún vill reyndar gera það sem hun getur, en
hún er ekki vel fallin til þess starfa, sem eg
varð að ætla henni, og það hefði verið hyggi-
legra, að eg hefði vísað henni burt, áður en slys
ið vildi til, því að það getur orðið æði kostnaðar-
samt fyrir yður.”
“Fyrir alla muni, gerið yður engar áhyggj-
ur út af því. En það liítur satt að segja ekki út
fyrir það, að hún hafi vanizt svona vinnu. Vitið
þér nokkuð um það, hvernig á henni stendur?”
Lítið annað en það, að hún heitir Marta
Werner, og er dóttir ekkju einnar, sem býr í
urzen-Strasse. Hún hlýtur að vera af betri
aettum, heldur en stúlkur þær, sem venjulega
koma hingað í prentsmiðjuna. En ábatans vegna
getur hún ekki hafa valið þessa stöðu. Starfs-
systur hennar álíta hana drambsama og þótta-
fuHa, og hún hefir orðið að þola mörg háðuleg
orð og marga skapraun fyrir það, að hún hefir
ekki viljað taka þátt í klúryrðum þeirra og rusta
legu gamni. Jafnvel þótt við hefðum getað haft
gagn af henni, þá hefði hún þó sjálfsagt ekki
enzt til þess, að verða hér til lengdar.”
^ Hartmann lagði ekki fleiri spurningar fyrir
ann. Og með þvf að skrifstofudyrnar voru enn
sU)f0lCa^ar’ kann hringferð gegnum prent-
jjýs.Ur”ar’ a^Sreiðslustofurnar og önnur starf-
r/u ^ess lita fiftir öllu. Á alvarlega
hvort hannandlltmU hans var ekki auðið að síá’
i • rr — r pr ?r Cnn ^a huSsa um örlög stúlku
þeirrar, er slasazt hafði, en hann varð samt auð-
sæilega glaðan r bragði, þegar hann kom aftur
og sa stulkuna og lækninn koma út úr skrifstof_
unni.
“Þetta var til allrar hamingju ekki eins
slæmt og það leit ut fyrir að vera”, maEiti lækn_
irinn. “Henni verður alveg batnað eftir þrjár
vikur en auðvitað því aðeins, að hirt verði al-
mennilega um höndina, og henni hliíft við allri
áreynslu. Þetta máttleysi eftir blóðmissinn ger-
ir stúlkunni ekkert til.”
Hartmann sendi mann eftir vagni, og bað
vinnustúlku eina, að fylgja Mörtu Werner heim
til hennar. Hún kom ekki með neinar mótbárur
gegn þessu, en lét ekki heldur þakklæti sitt í
ljós á neinn hátt. Þegar vagninn kom, kvaddi
hún ofur stutt í spuna, og sneri sér svo undan,
og það var eins og hún varaðist, að líta á hús-
bónda sinn. Hann óskaði henni góðs bata, og
þá gat hún ekki almennilega látið vera, að anza
honum. En hún var svo fáorð, sem framast gat
verið ,og skundaði sem fljótast út og upp í vagn
inn, en hún var svo máttfarin, að hún varð auð-
sæilega að taka á öllum sínu þreki.
Hartmann horfði litla stund hugsandi á eft-
ir henni. En svo settist hann aftur við vinnu
sína, og vorblærinn, sem streymdi inn til hans
gegnum opinn gluggann, gat ekki einu sinni
fengið hann til þess að líta upp og hvíla sig
eitt augnablik.
3. Kapítuli
Á tíunda degi eftir að slysið vildi til í prent
smiðjunni, klifraðist Friðrik Hartmann upp ó-
þægilegan og hrörlegan stiga í gömlu bakhýsi
í Kurzen-Strasse. Við dyrnar hafði honum ver-
ið sagt, að frú Werner héldi til á fjórða lofti, og
nú sá hann líka á hurð einni brotið postuliíns-
nafnspjald með nafni því, er hann leitaði að. —
Öldruð kona, lítil vexti og veikluleg, lauk upp
fyrir honum, og er hann spurðist fyrir, kvaðst
hún vera frú Werner. Þegar hann sagði henni
nafn sitt, var því líkast sem hún yði hálffeimin,
og talaði hún mikið um, að það væri óvæntur
heiður fyrir sig, að fá svo göfugan gest, og svo
bauð hún honum mjög kurteisislega að fara inn í
daglegu stofuna, er ekki var hægt að komast inn
í, nema gegnum eldhúsið. Jafnvel þótt Hart-
mann varaðist með vilja, að líta forvitnislega
kringum sig, duldist honum það samt ekki, að
alstaðar var hreinlegt og vel umgengið, þótt1
fátæklegt væri. Og þegar hann kom inn í stof-
una, er var með tveim gluggum, sem sólin skein
inn um, sá hann þar mjög ymdislega og fagra
sjón. Við blómaborð, riðið úr tágum, er stóð
úti við gluggana með hvítu gluggatjöldunum,
sat Marta Werner, miklu fallegri og tignarlegri
heldur en hún var, þegar hann sá hana tíu dög-
um áður.
Stúlkan bar enn þá reifuðu höndina í fetli,
en hún var nú miklu rjóðari í kinnum, heldur en
dag þann, sem slysið vildi til, og sársaukadrætt-
irnir voru horfnir úr andliti hennar. Hún var
niður sokkin í bók, er lá á saumaborðinu fyrir
faman hana, og hafði að líkindum ekki tekið
eftir því, er hringt var að dyrum, því að hún leit
ekki upp frá bókinni, fyr en Hartmann heilsaði
henni. Þegar hún sá hann, breyttist svipur henn
ar allt í einu, eins og hún yrði bæði hrygg og
reið.
“Eg kem til þess að spyrjast fyrir um líðan
yðar kæra ungfrú”, mælti Hartmann vingjarn-
lega, og lét svo sem hann hefði ekki tekið eftir
svipbreytingunni á andliti hennar. “Eg vona, að
spá læknisins um fljótan bata hafi rætzt?”
“Já,” svaraði hún, ef ekki beinlínis þústin,
þá samt með hræðilegri og feimnislegri röddu,
sem ef til vill var enn þá meira móðgandi fyrir
hann. “Mér iíður mjög vel, og það er sannarlega
óþarfi fyrir yður að vera að ómaka yður hingað
sjláfur vegna þessa lítilræðis.”
^ “Það er ekki annað en skylda mín”, svaraöi
Hartmann rólega. “Auk þess átti eg annað er-
indi hingað. Þér senduð mér aftur peningana,
sem eg sendi yður á laugardagskvöldið. Má eg
spyrja, hvers vegna þér gerðuð það?”
“Hvernig átti eg að geta tekið við launum,
þegar eg hafði ekki unnið neitt fyrir þeim? Eg
hafði engan rétt til peninganna hr. Hartmann.”
“Jú, fullan rétt. Eg hefi þegar sagt yður
það einu sinni áður, að eg fer aðeins eftir fyrir-
mælum laganna”.
“En upphæð sú, sem þér senduð mér, var
meiri, heldur en hið umsamda vikukaup. Þér
hafið ætlað að gera okkur vel til, og hafið auð-
vitað gert það í góðu skyni. En við þiggjum
ekki ölmusur”.
“Mér þykir það leiðinlegt, ungfrú Werner,
að þér skuluð taka þetta á þennan hátt”, svar-
aði hann. “Það var alls ekki tilgangur minn að
móðga yður, þótt eg áliti mér skylt að greiða
yður lítils háttar skaðábætur fyrir tjón það og
þjáningar, sem vinna yðar hjá mér hefir bakað
yður.” j
Marta leit hálf-reiðulega til hans og mælti:
“Auðæfi yðar og tekjurnar af prentsmiðj-
unni myndu ekki hrökkva, ef þér ætluðuð að
gera yður það að reglu, að borga slíkar skaða-
bætur. Og samt sem áður myndi eg þvtí aðeins
geta tekið við peningunum, að hér væri um reglu
að ræða, en ekki um undantekningu. Meðan eng
ir af ríka fólkinu kæra sig um verkinn í hand-
leggnum, sem er ekki síður sár og kveljandi,
þótt ekki blæði og þótt ekki sjáist neitt sár, er
vakið geti meðaumkum—meðan menn láta okk-
ur stríða, líða og farast, án þess að hreyfa legg
eða lið—meðan svo er, tek eg ekki við gjpfum,
öðrum eins og yðar, sem að mánu áliti er smán-
arleg ölmusa, er eg myndi reiðast og gera afturl
reka, jafnvel þótt eg væri að því kominn að sál-
ast úr hungri”.
Professional and Business
-= Directory
Office Phone
924 762
Res. Phone
726 115
Dr. L. A. SIGURDSON
528 MEDICAL ARTS BLDG.
Consultations by
Appointment
Dr. P. H. T. Thorlakson
WINNIPEG CLINIC
St. Mary’s and Vaughan, Winnipeg
Phone 926 441
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental, Insurance and Financlal
Agents
Sími 927 538
308 AVENUE Bldg. — Winnipeg
WINDATT COAL
CO. LIMITED
Established 1898
506 PARIS BLDG.
Office Phone 92-7404 X
Yaid Phone 72-0573
CANADIAN FISH
PRODUCERS Ltd.
i. H. Page, Managing Director
Wholesale Distributors ol
Fresh and Frozen Fish
311 CHAMBERS ST.
Office Ph. 74-7451 Res. Ph. 72-3917
M. Einarsson Motors Ltd.
Distributors
KAISER AUTOMOBILES
The 1951 Kaiser Car is here
Built to Better the Best on the Road
IMMEDIATE DELIVERY
Shewroom: 445 RIVER AVENUE
Phone 44 395 & 43 527
The BUSINESS CLINIC
(Anna Larusson)
306 AFFLECK BLDG. (Opp. Eaton’s)
Office 927 130 House 724 315
Bookkeeping, Income Tax, Insurance
Mimeographing, Addressing, Typing
I MALLON OPTICAL
405 GRAHAM AVENUE
Opposite Medical Arts Bldg.
TELEPHONE 927 118
Winniptg, Man.
COURTESY TRANSFER
& Messenger Service
Flytjum kistur, töskur, húsgögn,
píanós og kæliskápa
önnumst allan umbúnað á smásend-
ingum, ef óskað er.
Allur fituningur ábyrgðstur
Sími 526 192 1096 Pritchard Ave.
Eric Erickson, eigandi
DR. A. V. JOHNSON
DENTIST
★
506 Somerset Bldg.
Office 927 932
Res. 202 398
Thorvaldson Eggertson
Bastin & Stringer
Lögfrœðingar
Bank of Nova Scotia Blds.
Portage og Garry St.
Sími 928 291
H. J. PALMASON & Co.
Chartered Accountants
505 CONFEDERATION LIFE Bldg.
TELEPHONE 927 025
Rovatzos Floral Shop
253 Notre Dame Ave. Ph. 932 934
Fresh Cut Flowers Daily.
Plants in Season
We specialize in Wedding and
Concert Bouquets and Funeral
Designs
Icelandic Spoken
A. S. BARDAL
LIMITED
selur líkkistur og annast um
útfarir. Allur úkbúnaður sá besti.
Ennfremur selur hann allskonai
minnisvarða og legsteina
843 SHERBROOKE ST.
Phone 74-7474 Winnipeg
TTnion Loan & Investment
COMPANY
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sími 92-5061
508 Toronto General Trusts Bldg.
GUNDRY-PYMORE Lrd.
British Quality - Fish Netting
60 Victoria St., Winnipeg, Man.
Phone 928 211
Manager: T. R. THORVALDBON
Your Patronage Will Be
Appreciated
Halldór Sigurðsson
& SON LTD.
Contractor & Builder
542 Waverley St.
Sími 405 774
FINKLEMAN
OPTOMETRISTS
and
OPTICIANS
Kensington Bldg.
275 Portage Ave. Winnipei
PHONE 922 496

1
Gimli Funeral Home
PHONE - 59 - PHONE
Day and Night Ambulance Service
BRUCE LAXDAL
(Licensed Embalmer)
\----------------------------y
Vér verxlum aðeins með fyrsta
flokks vörur.
Kurteisleg og fljót afgreiðsla.
TORONTO GROCERY
PAUL HALLSON, eigandi
714 Ellicc Ave. Winnipcg
TALSIMI 3 3809