Heimskringla - 07.01.1953, Blaðsíða 1

AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT”
BREAD
“Tops in Quality 8c Tastc”
✓----------------- v,
AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT”
BREAD
“Tops in Quality & Taste”
CANADA BREAD -look for the
Bright Red Wrapper

NÚMER 15.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
ÞING f MANITOBA KEM-
UR SAMAN 13. JAN.
af á 40 dölum á mánuði.
Jack Dowell, íhaldsþingmað-
ur frá Iberville, sagði ellistyrk-
Þing Manitobafylkis hefir ver fyjjr þá sem þyrftu hans
ið kvatt tij starfa 13. januar, að'|með en e'kki hina.
allega til að samþykkja orku-i , • *
„. • > . u r;,.1 William Bryce, CCF þingmað-
kaup stjornarinnar. Hun hefir; , , . 6
cins og kunnugt er, keypt orku-j ur fra ^lktrk sagðt hina nku
rekstur Winnipeg Electric fé-1 S^iða svo miktð hærri skatt til
lagsins á $54,661,665. í stjornarinnar, að hún tapaði
. . . , . , ! engu á að láta þá hafa ellistyrk.
Þingið mun ekki fjalla um ^
neitt annað mál en þetta Ana, og| Gord°n Churchill íhaldsþing-
' verða slitið þegar alt er komið í maður frá Winmpeg (South
ljúfa löð. Cehtre), ráðlagði þeim sem ef-
J . uðu að þörf manna kæmi til
Emstaklingar, sem hluti eiga a ^ veitingu styrksins, að
svo að 27 miljónum nemur i: að búa að honum { nokkra
Fuglar í snjó
Winnipeg Electric félaginu og
| mánuði eins og hann nú vaeri
. ' ($40) op láta sig vita eftir það
ast ábyrgðarfull fyrir, eru tregir[ v
Manitoba stjórn byst að ger-|
ast ábyrgöartull tyrir, eru tregii ; .
y B ' c ... hvort þeir hefði þyngst eða
til að ganga að kostum fylkis- j- t
stjórnar enn sem komið er. En,
þaS kann „ú aS lagast þegar þing 6 S,NNUM A DAQ
kemur samam Á þesau ar, er tai ATLANZHAF
að um fylkiskosningar. Hvt ekki
að láta það bíða þar til eftir. Blaðið Daily Mail á Englandi
þær? I segir að verið sé að reyna nýtt
flugfar, sem búist sé við að far-
100 milj. dollara boðnar í isl. ' jg geti tvær ferðir fram og aftur
handritin í háskólasafni í Höfn frá London til N. York á dag.
Norska blaðið Dagbladet í Hraði flugfarsins er 550 mílur
Oslo, flytur þá frétt að forráða-1 a klukkustund.
menn safna í Ameríku vilji!
kaupa íslensku handritin i há- MENNIRNIR SEGJA
skólasafninu í Kaupmannahöfn S N
°g hafi boðið í þau hvorki meira j>að mun flestum í minni
ne minna en 100 milljónir doll- manndómur sá, er Curt Carlsen
ara, en það er í slenzkum pen-| skipStjóri sýndi, er skip hans
íngum meira en hálfur annar Enterprise, fórst á s.l. ári. Er
miljarður króna. | saga hans annáluð fyrir hug-
Svo segir um þetta í frétt rekkið að vilja ekki yfirgefa
blaðsins; ' skip sitt, þó sokkið gæti __ á
Forráðamenn safna ;í Ameríku hverju augnabliki.
hafa boðið allt að 100 milljón Annað atvik hefir nú borið
dollara í gömlu íslenzku hand- við. er sýnir hvað í skipstjóran-
ritin, sem nú eru í eigu háskóla- um býr. Honum voru nýlega
bókasafnsins í Kaupmannahöfn. boðnar tvær miljónir dala frá
Það er mikil fjárhæð, en safnið kvikmyndafélögum til þess að
vill ekki gera kaupin.” Enn hjálpa til við myndatöku af slys-
fremur segir í fréttinni, að Ís-íinu og dáð hans í því sambandi.
lendingar vilji, að danska níkið j En skipstjórin neitaði miljónun-
gefi þeim hluta af safninu, og um. Hann segist ekkert hafa
telur blaðið það ofur eðlilegt. j unnið framyfir það sem hver
íslendingum, sem sjá þessa skyldurækinn skipstjóri hefði
fregn, mun áreiðanlega ljoma íj gert og vill hreint ekki að fram-
Að hreiðurdraumum hungurvofa læðist
í hörkufrosti, byl og myrkri svörtu,
þvií úti á skafli skjálfa svangir fuglar,
og skelfing eru döpur þeirra hjörtu.
Þeir hafa hlaupið, flögrað, fundið ekkert
sem fróað gæti þeirra tómu mögum,
því lítil fuglsnef lenda í snjó og klaka,
í leit að mat á þessum vetrardögum.
En nokkur fet frá fuglahópnum svanga
er fólk, sem nýtur hlýju ofna sinna
í liósadýrð og hefði betri heilsu
á hverjum degi að borða aðeins minna.
Það dáir sumarfugl, sem fer á hausti..
Hvort fær það ekki lært að reynast betur
sérhverjum tryggum fugli fósturjarðar,
sem flýr ei land um kaldan, hvítan vetur?
Eg, yður, konur, ástarkveðju sendi.
Þér alltaf hafið sitthvað gott á prjónum.
Að gestrisninnar gróðri í brjóstum hlúið
og gefið litlum fuglum úti í snjónum..
Sem stjörnur himins ljóma lítil augu
í leik, er mettir snjótittlingar kætast,
sem dóu ekki úr hungri, en halda lífi,
svo hreiðurdraumur þeirra fá að rætast. .
Kjartan Gíslason, frá Mosfelli.
MINNINGARORÐ
UM MÆTAN SAMFERÐA
MANN
Fyrir nokkru var víkinga-
mynd gerð í Danmörku að til-
hlutan Tuborg-ölfyrirtækisins,
en hún þótti ekki hafa tekizt þar
vel, og allur búnaður hinna
fræknu og herskáu víkinga með
þeim endemum, að hann vakti
FRÉTTIR FRÁ RÍKISÚT-
VARPI ÍSLANDS
20. desember 1952.
Verkfallinu, sem hófst 1. des.
I ember s.l. og varð unfangsmesta
hlátur sjónarvotta. Kunnur dan- | verkfall sem háð hefir verið hér
skur próf., Glob að nafni, hef-
ir fyrir nokkru síðan samið kvik
myndahandrit um þessi efni, en
af einhverjum ástæðum hefir enn
ekki verið hafin kvikmyndun á manna
því.
í GÓÐU SKAPI
^ug> að óhugsandi sé að meta
þennan dýrmæta menningararf ís
lenzku þjóðarinnar til peninga-
Jerðs. —A.B. 21. nóv.
10 dollara ellistyrk-
LJR EKKI NÆGILEGUR
Sjö þingmenn þriggja flokka
iátuðu það á fundi í þessum bæ
lýlega, að þeir gætu ekki komist
if á 40 dala ellistyrk og hann
/rði að hækka upp í 60 dali.
Var Mr. Knowles samibands-
þingmaður frá Winnipeg, einna
ákveðnastur um kröfuna fyrir
hækkun styrksins. Hann sagði
að saga þessa máls væri grátleg
YÍtleysa. Þeir sem (styrksins
byrftu með, nægði hann ekki, en
3vo væri honum troðið upp á þá,
sem ekki þyrftu hans.
Hann sagði að forsætisráð-
herra Canada greiddi 50%
skatt á öllum tekjum sínum, sem
v*ru framyfir 23,000 dala árs-
iaun hans og aðrar pnívat tekj-
ur> Klhstyrkur hans teldist með
þeim tekjum hans, er háskattur
v®ri á, og því ekkert honum í
hag.
Með því einu, að afnema skatt
af þeim, sem ekki þyrftu hans
með, væri hægt að greiða hinum
þurfandi 60 dala skattinn.
Mr. Knowles sagði 5% af
þjóðinni njóta ellistyrks. Allur
ellistyrkurinn væri 1.4% af allri
framleiðslu landsins er næmi
$22,000,000,000.
Errick Willis foringi íhalds-
manna í Manitoba, sagðist ekki
sjá, hvernig styrksþegar kæmust
f Búlgaríu eru engin sæti í
strætisvögnum. í Winnipeg eru
þeir með sætum, en það eru oft-
ast aðrir í þeim, þegar til þeirra
á að taka.
•
Þegar hópur íslendinga er
sammála um eitt hvað, er hætt
við að eitthvað sé bogið við mál-
efnið.
lendis, lauk í gærmorgun og
hófst £>á vinna þegar. Verkfall
höfðu gert milli 50 og 60 verka-
lýðsfélög. Aðalkrafa verkfalls-
var upphaflega 15%
hækkun á grunnlaun, en það
kom fljótt í ljós að verðlækkun
vöru vakti einnig fyrir og reyn-
ir stjórnin að verða við henni.
Jóhannes K. Pétursson
Með okkur Jóhannesi Kristó-
fer Péturssyni tókst vinátta
löngu áður en fundum okkar bar
saman og án þess að línur í sendi
bréfsformi hefðu nokkru sinni
farið okkar á milli; það var upp-
runalega vegna kunningsskapar
Jóhannesar við móður mína að
koma hans sé notuð í kaupsýslu-
skyni af kvikmyndahúsum.
Skipstjórinn er nú á leið um-
hverfis jörðina á nýju skipi
Enterprise II og stjórnar því.
Steinbeck gerir kvikmynd
irá víkingaöld
Nú eru miklar hreyfingar uppi
um að kvikmynda það tímabil í
sögu Norðurlanda, sem kennt er
við víkingaöldina, og hefir þeg-
ar ýmis konar undirbúningur
farið fram í þessu skyni, kvik-
myndahandrit verið samin og at
hugaðar aðstæður til kvikmynd-
unar.
Með jöfnum millibilum hafa
ráðagerðir varðandi víkingakvik
myndir skotið upp kollinum, —
bæði í Danmörku og Svíþjóð, en
hvernig sem á því stendur, hef-
ir lítið orðið úr framkvæmdum,
þegar á átti að herða.
Nú virðist hins vegar vera að
koma nokkur skriður á þetttitnal
þar sem fregnir frá N. <>r
herma, að á vori komanda mum
bandaríski rithöfundurinn Jo n
Steinbeck halda austur *um haf
til Noregs í þeim erindagerðum
að undirbúa kvikmyndun á
mynd, sem hann hefir verið að
semja handritið að á undanförn-
um sjö árum.
Það efni, se'm lagt er til grund
vallar kvikmyndahandriti Stein-
becks, er tekið úr íslendinga-
sögunum, en enn hafa ekki bor-
izt nánari fréttir um sögu þá,
sem Steinbeck hefir tekið til
meðferðar.
við urðum vinir; móðir mín
hafði numið klæðskurð í Kaup-
mannahöfn og komið á fót sauma
stofu á Seyðisfirði. Jóhannes
nam samskonar iðn í Noregi, og
er hann að loknu námi kom til
Seyðisfjarðar, mun móðir mín,
að einhverju leyti hafa leiðbeint
honum varðandi hina sameigin-
legu iðn, og hann sagði mér, er
við hittumst vestan hafs, að slíkt
hefði oxðið sér til heilla, og Víst
Skaftafellssýslu hinn 8. dag
aprtílmánaðar árið 1875. Foreldr-
ar Jóhannesar voru þau Pétur
Jónsson á Geirsstöðum og kona
hans Ragnheiður.
Flinn 16. marz aldamótaárið
kvæntist Jóhannes og gekk að
eiga Þorbjörgu Hóseasdóttur
frá Jórvík í Breiðdal, mikilhæfa
°g þreklundaða konu, er reynd-
ist honum ástríkur lífsförunaut-
ur og hlífði sér lítt; hún lézt í
Winnipeg 16. apríl 1945 og var
jarðsungin frá Sambandskirkj-
unni fjórum dögum síðar að við-
stöddum fjölmennum hópi þíkk-
látra samferðamanna. Séra
Philip M. Pétursson flutti hin
hinztu kveðjumál.
Þau Jóhannes og Þorbjörg
fluttust vestur um haf árið 1903
og hófu búskap í Wynyard-
bygðinni í Saskatchewan; farn-
aðist þeim þar hið bezta; þau
nutu í héraði almennra vinsælda
sakir háttprýði og frábærrar
risnu; þau tólju veigamikinn þátt
í íslenzkum mannfélagsmálum
og hölluðust á sveif vinstri-
manna varðandi kirkjumál.
Eftir langan og annarákan bú-
skaparferil að Wynyard flutt-
ust þau Jóhannes og Þorbjörg
til Winnipeg og í þeirri borg
seig þeim báðum hinzti blundur
á brá.
Jóhannes var háttvís maður
svo af bar, brosmildur og hlýr í
viðmóti; hann kunni glögg skil
á gildi bóka og braut vandlega
til mergjar innihald þeirra;
hugðarefni hans, langflest, lutu
að eilífðarmálunum; hann var
síleitandi að æðri markmiðum
Maður í Lithaugalandi segir
við vin sinn: Það er dásamlegt varningi
að vera þegn þessa lands.. Það annarra
er stærsta landið í heimi.
Hvernig víkur því við? spurði
vinur hans.
Veistu það ekki? Vesturlanda
mærin eru Eystrasalts löndin,
höfuðborgin er Moskva og meg-
inið af þjóð okkar býr í Síberíu.
Samningurinn gildir til 1. júní
n-k. og er uppsegjanlegur með ur að Geirsstöðum í Austur-
eins mánaðra fyrirvara.
Ráðstafanir höfðu verið gerð-
ar til að hefja þegar vinnu, enda
æri$ að starfa, ekki sízt við höfn
ina, þar sem fjöldi skipa liggur
og hefir beðið afgreiðslu í marga
daga. í skipum Eimskipafélags
íslands munu til dæmis vera um
10.000 lestir af vörum, og mikið
sem komast átti til
hafna landsins frá
Reykjavík fyrir jólin mun ekki
komast á áfangastað fyrr en
milli jóla og nýjárs eða eftir há-
tlíðirnar.
var um það, að um móður mína1 og hafði Unun af leitinni hvað,
talaði hann jafnan með mikilli m funcjinum leið; þó hygg eg
virðingu, og mér varð hann einsjað hann hafi tíðum fundið
og hjartfólginn fóstbróðir.
Jóhannes Kristófre var fædd-
“Undirföt”
(í tímariti Rauða Kross fsl.
“Heilbrigt líf” stóð eitt sinn eft-
irfarandi klausa):
Kaupmenn hér á landi erui
Alþingi frestaði fundum sin-
um á föstudaginn var til 12.
janúar næstkomandi.
Endurvarpsstöðvarnar nýju 1
Höfn í Hornafirði og á Akureyri
byrjuðu reglubundnar prófanir
í gærkveldi. Stöðin í Höfn end-
farnir að selja varning, sem þeir j urvarpar daglega dagskránni frá
nefna “undirföt”. Nútímamönn-I ReykJavlk fra hadeS‘ °g fram
um finst það hversdagslegt at
tré sem Oslóbúar sendu Reyk-
víkingum að gjöf, og mun norski
sendiherrann Torgeir Andersen-
Rysst afhenda jólatré þetta í dag
en Gunnar Thoroddsen borgar-
stjóri veitir því viðtöku fyrir
hönd bæjarbúa. Dómkirkjukór-
inn syngur við þetta tækifæri.
•
Félagsbækur Menningar- og
fræðslusambands al'þýðu 1952
eru nýkomnar út; Ritsafn Gests
Pálssonar, Fólkið í landinu, og
tímaritið Menn og meniífir. Rit-
safn Gests Pálssonar er í tveim-
ur bindum og ritar Tómas Guð-
mundsson eftirmála. Hann getur
þess að hér hafi mjög verið fylgt
útgáfu Þorsteins Gíslasonar, er
kom út er 75 ár voru liðin frá
fæðingu Gests Pálssonar. í haust
voru hundrað ár liðin frá fæð-
ingu hans.
úr, en Akureyrarstöðin endur-
varpar daglega kvölddagskránni
eftir kl. 19.30, en útvarpar auk
þess af hljómplötum kl. 15 til 16
dag hvern.
Dr. Kurt Oppler, hinn nýskip-
aði sendiherra sambandsríkisins
þýzka, afhenti á þriðjudaginn
forseta íslands trúnaðarbréf sitt
vik, að slíkt sé selt í búðum. En
því var öðruvísi varið um það
leyti, er þeir voru bornir í þenn-
an heim, sem nú eru rosténir
menn.
í Bandaríkjunum voru nærföt
handa kvenfólki ekki á boðstól-
um hjá kaupmönnum, fyr en árið
1876. Viðskifti með slík plögg,; ð Bessastöðum.
þottu svo mikil feimnismál, að, *
konur komu sér ekki að því að vöruskiptajöfnuðurinn í nóv.,
kaupslaga í opmberri sölubúð g } yar hagstæður um 3.8 miljón.
um þær fUkur við okunna búðar'króna út yoru fluttra vörur
menn. Framleiðsla a nærfötum; g2 g miljónir króna> en inn
var sem se heimaiðnaður a þeim; f ir tæpiega 89 miljónir. Fyrstu
tímum. Nú skortir enga einurð ; mánuði ársins var vöruskipta-
í þeim efnum, enda væri annað
GJAFIR TIL HÖFN,—oct.-des.
Mr. og Mrs. Heslip, Van.,. .$2.00
Victoria Women’s Icelandic
....................$25,0°
Mr. G. Thorsteinsson, Los
Angeles .............$3-00
og Mrs. Carl Grimson,
Wynyard, Sask....$10.00
Mr.
Mr
tepruskapur.
En hve nær ætla íslenzkir
kaupmenn að auglýsa “nærföt”,
en ekki “undirföt”, sem mun
vera nýskapnaður í málinu og
mætti gjarnan falla niður.
jöfnuðurinn óhagstæður um 246
miljónir króna. Út voru fluttar
vörur fyrir 597,8 miljónir kr.,
en inn fyrir 843.9 mlijónir.
•
Á Austurvelli í Reykjavík
hefir verið reist geysistórt greni
Steini Jonsson,
Osland, B. C...... • ■ • $10 0°
Tohn Johnson, Gimli
Manitoba ........... ^IO.OO
Victoria Women’s Icel. Club
.............. $25.00
Mr.. Gisli Jonsson, Osland
B ................... $10.00
Mrs. M. O. Johnson, Wynyard,
Sask., .............. $10-00
T. M. Sigurgeirson,
Heicla, Manitoba .... $20.00
T. J. Gislason, Morden,
Manitoba ............. $10.00
Meðtekið með þakklæti,
Mrs. Emily Thorson, féh.
Mr.
Mr.
Mr.
margt, sem þess var vert að
finna.
Jóhannse sagði mér, að í vísu
þeirri, sem hér fer á eftir, væri
fólgin trúarjátning sín: .
“Trúðu á tvent í heimi
tign sem æðsta ber:
Guð í alheimsgeimi,
guð í sjálfum þér.”
Jóhannes sagði mér, að sér
hefði þráfaldlega birst fagrar
vitranir í draumi, sem veitt
hefði sér innsýn í dýrðarheima
hinna æðri máttarvalda. Og nú
er leitandi andi hans sigldur á
breið og heillandi höf.
Þeim Jóhannesi og Þorbjörgu
varð sjö barna auðið og verða
þau nú talin hér: Jörgen, búsett-
ur í Winnipeg, kvæntur Svönu
Kristjánsson ættaðri frá North
Dakota. Hóseas Björn, lézt á
barnsaldri 1903. Björn Jósep
Hóseas, bóndi í Wynyard-bygð,
kvæntur Svöfu Sigurðsson. Guð-
björg (Mrs. Peters) er maður
hennar tannlæknir í Boston.
Ragnar Friðrik, kvæntur enskri
konu, búsettur að Enfield, Conn.
Petra Ingiríður (Mrs. Smith),
hjúkrunarkona í Boston, og
Björn Kristinn, til heimilis að
Outpost Island, North West
Territories. Öll eru börn þeirra
Jóhannesar og Þorbjargar hin
mannvænlegustu og kippir þeim
mjög í kyn til sinna ágætu for-
eldra um drengskap og vinholl-
ustu.
Jóhannes Kristófer varð bráð-
kvaddur að heimili sínu hér í
borg þann 19. júlí síðastliðinn,
og var jarðsunginn frá Sam-
bandskirkjunni 24. s. m. af séra
Philip M. Péturssyni; mann-
fjöldi mikill vaf viðstaddur
kveðjuathöfnina, sem var hin
virðulegasta um alt.
Vertu sæll Jóhannes minn og
sólin blessuð signi þig.
Einar P. Jónsson