Heimskringla - 20.01.1953, Blaðsíða 1

LXVIII, ÁRGANGUR
WINNIPEXÍ. MIÐVTKUDAGINN 20. JANÚAR 1953
NÚMER 16.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
aðarmenn (CCF) 5, þjóðernis-
sinnar 2, óháðir 4; óháður liber-
ali er 1, og 1 kommúnisti.
Saskatchelwan-(stjórmn er —
jafnaðarmanna eða CCF stjórn
og hefir 42 þingmenn, liberalar
10 og íhaldsmenn 1.
í Alberta er þjóðeyrisflokkur-
berlínarfundurinn
Þegar Eisenhower boðaði fyrst
lil fundarins í Berlín um afnám
atómhernaðar, vakti það athygli
um allan heim. En þeir voru eigi
að síður margir, sem seint
mundu koma sér saman um þetta.
Það fyrsta sem nokkrum von-
brigðum olli var, að Rússar inn við völd, fylgja honum 51
vildu að fundinum væri frestað þingmanna, liberölum 4 jafnað-
nærri um mánuð. Annað var 0g armönnum 2, íhaldsm. 2; óháður
að Malenkov var ekki ánægður | þjóðeyrissinni er 1; og eitt þing
með staðinn Vestur-Berlín og;sæti óskipað.
kaus, að hann væri jafnframt j Saskatcihewan þingið gerir ráð
haldinn í Austur-Berlín. Banda-jfyrir 80 miljón dala umsetningu
ríkin urðu undir eins vel við ■ á næsta ári í stað 70 miljón nú,
þessum kröfum Rússa. Og nú;°g að það gefi rekstursafgang
hefst fundurinn 25. janúar eða' um 5 miljón sem á s.l. ári, eða
n.k. mánudag. ' meira.
Að starfsundirbúningi fundar
ins hafa margir unnið í einn eða
tvo mánuði Hafa ekki verið
Manitobastjórnin leggur á-
herzlu á að leiða ljósaorku út
um sveitir. Hafa á s.l. fimm ár-
miklir árekstrar út af starfs-á-jum 25,0000 heimili hlotið hana.
ætluninni milli Rússa og vest-.Hækkun þingmannakaups er,
lægu þjóðanna.
annað áhugamálið.
Albertafylki hugsar mest um
Skoðun vestlægu þjóðanna er Husölu
og verður bráðum eins
sameining Þýzkalands. Ennfreim f£kt á henni Qg Rockefeller sæli.
ur fult sjálfstæði fyrir Austur-j
Úki. Að þetta sé og jafnað með Hyí ER NEHru á MÓTI
opinberri atkvæðagreiðslu hlut-
aðeigandi þjóða. En blað Rússa
Pravda, segir þetta almenna-at-
kvæðafrelsi hafa komið Hitler
til valda.
Rússar eru yfirleitt með sáttajvörum syo ag nemuj.“ fyllilega
gerðinni sem samþykt var 11
D ^ , , , • * r * ^00 miljon dolum. Þau hafa gef-
Potsdam, sem ekki er að furða, J &
er litið er á öll löndin, sem þeir « því hveiti, þau hafa sent Ind-
HJÁLP TIL PAKISTAN?
Bandaríkin hafa síðan Koreu-
stríðið fór af stað aðstoðað Ind-
land með matvörum og iðnaðar
fengu með henni.
landi 17 miljó dala virði af stál-
Ekki er þó svo að skilja, að j vöru, vögnum og allskonar vél-
Rússum væru þau lönd veitt til um. Bandaríkin gerðu þetta til
eignar með þeim samningi. j þess að hjálpa Indlandi ef að
Hann var eftirlit veitt til bráða- kommúnistar i Rússlandi eða
birgða, sem gera átti út um Kína herjuðu á landið- Nehru
seinna- ! hefur verið þakklátur fyrir
En slíka uppgjörð sakanna þetta. Og hann játar jafnvel enn
vill Rússinn ekki. Þessvegna er, þá, að Indland þurfi á næstu ár-
ennþá ósamin friður eftir striðið j um aðstoðar við frá Washing-
sem lauk 1945. Rússinn vilþton eins og áður, ef vel eigi að
balda því sem hann hefir undir fara
sig svælt.
Ef til almenns friðar kemur á
fundinum koma þessi mál til
greina. En það er haldið, að Mol-
otov sé undir það búinn að hafa
fyrsta og siðasta orðið um það,
öllum öðrum fremur.
Vald Rússa yfir öllum þeim
löndum er það hremdi í Evrópu,
var svipað og vald þeirra yfir
Koreu hálfri. 38 gráðan var þar
aldrei ætluð til að vera landa-
En Bandaríkin létu ekki við
þessa hjálp eystra sitja. Þau að-
stoðuðu Pakistan hlutfallslega
svipað til varnar sjálfu sér, ef á
það yrði ráðist af kommúnistum.
Þessi hjálp heldur enn áfram til
beggja þessara landa.
Á þessu ári er verið að senda
lndlandi aðstoð sem semur 77
miljón dölum. Til Pakistan eru
vörur einnig á leiðinni er nema
einum fjórða af sendingu Ind-
mæra-lína, heldur merki milli ^ 22 milj6n dölum En
viðreisnarstarfsins milh Russa ^ ^ ^ til Pak.
og Bandankjarma 1 Koreu, þar ^
til viðreisn væri lokið og öll Kor
ea fengi fresli sitt.
Þó þetta ætti að vera hverjum
manni ljóst, eru þeir ótrúlega
margir á meðal lýðræðisþjóða
heimsins, sem finst alt himneskt,
sem Rússar gera-
Maður skyldi vænta hins
bezta af Berlínar fundinum. En
að Rússinn verði með því að
uppræta sjálfur alt það sem hann
hefir áður ílt gert, er ekki mikið
til að byggja hinar beztu vonir
á um heimsfrið.
ÞING SLÉTTUFYLKJANNA
KOMA SAMAN
í næsta mánuði koma þing
sléttufylkjanna þriggja saman:
Manitoba þingið 2. febrúar; Sask
atchewan þingið 11. febrúar og
Alberta þingið 18. febrúar.
Það sem eftirtektarverðast er
við allar fylkisstjórnirnar, er
Það, að þær eru sín af hverju
Hokkssauðahúsi, alveg eins og
um ekkert sameiginlegt milli í-
búa fylkjanna væri að ræða.
í Manitoba eru völdin x hönd-
isans er Nehru að ganga af göfl-
unum og segir hana hernaðar-
vöru Auðvitað eru vörur Pak-
istan, sem til Indlands, hjálp til
bervarna, ef því er að skifta. En
fyrir þetta veður Nehru um Ind-
land og úthúðar Bandaríkjunum
fyrir hjálpina til Pakistan. —
Kommúnistar gera það líka bæði
í Kína og Rússlandi. Þeir gera
það hvar sem þeim og yfirgangs-
stefnu þeirra er eitthvert við-
nám veitt.
En hvað meinar Néhru, með
að rógbera Bandaríkin í Asíu
eins og hann gerir, en verða samt
að játa að þjóð hans ætti enga
uppreisnarvon án aðstoðar frá
Washington? Er hann hræddur
um, að hann sé að hverfa að baki
öðrum sterkari stjórnendum
eystra, eins og hinum unga Mo-
hammed Ali, stjórnanda Pakist-
an, eða einhverra annara, ef
Bandaríkin hjálpa öðrum lönd-
um en Indlandi, sem verst geng-
ur að sýna að hjálpin beri nokk-
urn árangur. Það fann einhver
upp, að ástæða hans væri þessi.
Það mun ekki gott að finna aðra
sem er einn fjórði að stærð við
Indland og hefir einn fjórða af
fólksfjölda þess, sé að búa sig
undir stríð á móti Indlandi, er
ofmikil fjarstæða að ætla Nehru-
RÚSSAR KAUPA FYRIR
GULL
Rússar greiða nú í rauða gulli
fyrir vörur, sem þeir kaupa í
öðrum löndum.
Hvað kemur til að þeir senda
gullið út úr landinu?
Vestlægu þjóðirnar furðar á,
hvað undir þessu búi. Þeim
finst gull þá fyrst gróðavæn-
legt, ef legið er á þvi.
En fyrir Rússum mun þetta ó-
umflýanlegt til þess að efla við-
skifti við kapitalista þjóðirnar-
Þeir ná með þessu móti í
marga vöru, sem þeim er bráð-
nauðsýnleg til þess að geta hald
ið áfram ýmsri iðnframleiðslu
sinni.
Það er alt látið heita nauð-
synjavöru, sem þeir kaupa. En
það er vanalegast eitthvað af
öðru með í kaupunum.
Frá Noregi kaupa Rússar t.d.
sild. En með í þeim kaupum, er
eitthvað af aluminum.
Og þannig er það með smjörið,
sem Rússar kaupa frá Dan-
mörku, Nýja Sjálandi, Hollandi,
írlandi og Uruguay í • Ameríku.
Einnig með kjötið frá Suður-
Afríku, og ullina frá Ástralíu,
og fataefni frá Bretlandi, Frakk-
landi og ítalíu. Því fylgir eitt-
hvað af efni til herútbúnaðar.
Þjóðir þessar gera þetta með
góðu leyfi Bandarikjanna. Það
er ekki farið með þetta í laun-
kofa.
En hvað mikið gull hafa Rúss-
ar ? Allur gullforði heimsins
kvað vera 39.8 biljón dalir. í
höndum Bandaríkjamanna af því
eru 22 biljón dalir, í höndum
Rússa 3.3 biljón dalir og Breta
22 biljón dalir.
Framleiðsla gulls er í Suður-
Afríku $400 miljón dalir, í Rúss
land 200 miljón, í Canada 150
miljón og Bandaríkjunum 70
miljón dalir.
Rússar hafa komið sér upp
gullforða síðari árin. Að nota
hann nú, er þeim hagkvæmt,
bæði með því að ná i vöru sem
þeir þurfa með til hernaðar-
reksturs og iðnaðar. Og fyrir
gulldalinn fæst nú meira en fyr
ix gengispeninga flestra landa.
Af þessu láta Rússar gullið
f júka.
siætti kynjanna, á sér einnig|pr5f# Asm. Guðmundsson kosinn biskup Islands
sta ðhjá dýrunum. Sem aðeins^ r
FRÓÐLEIKSMOLAR
um liberala; hefir stjórnin 32 ^ Letri.
þingmenn; íhaldsmenn 12, jafn-j Að hann óttist, að Pakistan,
Hvað títt slær hjartað?
Hraði hjartsláttar fer eftir
ýmsu, svo sem aldri og þvi
hvort um mann eða konu er að
ræða, og yfirleitt eftir andlegri
og líkamlegri heilsu einstakl-
ingsins. Það má segja, að hjarta
heilbrigðs manns slái 72 sinnum
á mínútu, 104,000 sinnum á dag,
38,000,000 sinnum á ári og 3,000,-
000,000 súinum á meðal æfi.
Hraðast er sagt að mannshjartað
slái 200 sinnum á mínútu, en hæg
ast 16 sinnum. Á mann-, sem til
lífláts var dæmdur í Utah 1939,
hækkaði hjartaslátturinn úr 72
í 186 á mínútu, meðan hann beið
þess að skotsveitin hleypti af
byssum sínum. Hjarta konu slær
8 sinnum tíðara á mínutu en karl
mannshjarta og barnshjarta
tvisvar sinnum hraðara en full-
orðinna. Þetta hefir einnig verið
sannað á ófæddum börnum, sem
stundum hefir orðið til þess, að
læknar geti sagt fyrir fæðing-
una, hvort barnið er piltur eða
stúlka. Þessi munur á hjart-
eitt dæmi af því er það, að hjart-
sláttur nautsins er 46 á mínútu,
en kýrinnar 56. En hjartsláttur
fugla, er þó miklu hraðari en
spendýra og má ómælanlegur
heita. Þrjú gallon af blóði eru á
hverri mínútu pumpuð úr hægra
hólfi hjartans til hins vinstra
eða um 4,320 gallon á dag. Verk-
ið sem hjartað gerir á 24 klukku
stundum nemur orku, er með
þyrfti til að lyfta einni smálest
í 82 feta hæð. Hjartað er sístarf-
andi, tekur sér aldrei algera
hvíld í algengri merkingu þess
orðs. En vöðvar vinna ekki nema
eftir þörfum, eða þeim sé beitt
til vinnu og þegar ekkert rekur
á eftir, hægir hjartað á sér svo
mikið að það þarf 8 sinn-
um lengri tima til að
senda blóðið út um likaman- Og
það kemur svo oft fyrir að segja
má, að hjartað vinni einn áttunda
tímans, en hvíli eða hægi mjög
á sér sjö-áttundu tímans. Þó
skrítið sé, kemur það oftar fjirir,
að menn deyi vegna ónógrar
blóðrásar í svefni eða þegar
menn liggja alveg hreyfingar-
Próf. Ásmundur Guðmundsson
í gærkvöldi birti blaðið Win-
nipeg Free Press fréttina af
biskups-kosningunni á íslandi,
eftir Reuters fréttastofunni.
Samkvæmt henni er próf. Ás-
mundur Guðmundsson kosinn
biskup.
Gagnsækjandi um embættið,;
var próf. Magnús Jónsson. Dróg Sigríður Magnúsd
í kirkjumálum íslands. Hann
hefir sem kunnugt er verið guð-
fræðiskennari við háskóla ís-
lands, verið forseti prestafélags-
ins og ritstjóri tímarits þess er
Kirkjufélagið gefur út. Hann
hefir þjónað íslenzkum söfnuð-
um bæði heima og hér vestra og
kent á skólum, t. d. var skóla-
stjóri alþýðuskólans á Eiðum
nokkur ár og kendi í kennara-
skóla Reykjavíkur.
Fæddur er Ásmundur í Reyk-
holti í Borgarfirði 10. október
1888 og er því 65 ára. Foreldrar
hans voru Guðmundur prófastur
Helgason prestur þar, og Þóra
Ásmundsdóttir. Að loknu námi á
mentaskóla Reykjavíkur og há-
skólanum í Kaupmannahöfn, tók
hann próf i guðfræði 1912. Kom
hann það sama ár vestur og þjón-
aði söfnuðum i íslenzku bygðun-
um hér vestra um tveggja ára
skeið. Eftir komu hans heim tók
hann við guðfræðiskenslu í
Reykjavík.
Kona biskups er Steinunn
prófasts á
dauðsfalla, sem kölluð eru hjarta
bilun, eiga rætur að rekja til ó-
skildra sjúkdóma.
lausir, en þegar þeir eru vakandijhann sig til baka, áður en kosn- Gilsbakka Andrjessonar.
og á hreyfingu. Mikið þeirra|ing fór fram, en hlaut eigi að Hér vestra á hinn nýi biskup
síður 45 atkvæði, en hinn kosni fjölda persónulegra vina, er
prófessor 68 atkvæði. , fagna fréttinni af hlotnum heiðri
Hlinn nýkosni biskup hefir um hans og senda honum einlægar
nokkurt skeið staðið framarlega árnaðaróskri í þiskupsstöðunni.
Framfarir í klukkusmíði
Svisslendingar hafa jafnan
haft orð á sér fyrir að vera góðir
klukkusmiðir.
Það síðasta sem staðfestir
þetta, er ný klukka, sem þeir,t>örnin séu að hugsa um það, þó
hafa smíðað, og það hefir við sig þú sért yfirkomin af þreytu að
haldið fyrir þér vöku meiri hluta
nætur- Samt sem áður er þess
vænst, að þú komir með morgun-
verðinn brosandi. Hvað ætli
að geta gengið ár og síð, án þess
að vera dregin upp.
kvöldi eftir erfiðan starfsdag.
Þau hafa aðeins áhuga á þvi, að
Uppgötvunin er þessi. að þeim'þú sitjir hjá þeim og syngi þau í
hefir tekist að beizla orku þá, erjsvefn. Hetja að vísu! Þræll væri
verður til við hitabreytingar,1 þó réttara orð yfir þig.
þó fíngerð sé, eins og hitamælarj
gefa í skyn, til að knýja með'. 'Það er mjö^ skiljanlegt að lít-
gangverk klukkunnar. I ‘ð barn huZsi skammt’ Hlutverk
Það má að líkindum segja, að ^ess felst eingöngu í því að lifa
með þessari klukkugerð hafi 0g vaXa Það gerir sér aðeins
mennirnir komist næst því, að 8rein fyrir .Slnum eiSin tilfinn‘
finna upp síhreyfivél, sem þeir ln£um- ® öðru leyti hefur það
hafa um langt skeið spreytt sig alltaf haft mömmu til að gæta
á að finna upp. Hér mun lítið um sim Þu ert fyrsta Persónan, sem
þessa völundarsmíð ennþá á Það sér á heiminum og fyrsta _____________________________________r„._
markaði, enda er hún dýr, um sPrettinn i iifi þess hafði það leldjr þad> ag barnið hlýtur að
$250 En í Evrópu og á íslandi ekki ^u&^ynd um neitt nema | verga þer óvinveitt og berst gegn
hafa úrsmiðir hana. hl® Þu Safst Þvi a^ borða er það þ6r Biörnin bera ekki skyn á
var svangt, þú þvoðir því, klædd-, það> að þú berð eingöngu þeirra
xr það og komst því í svefn. Þú ■ hag fyrir brjósti þyi ertu j aug.
huggaðir það er það grét. Barn-| , ......
. b r " 6 um barnanna ekki eingongu goð
íð getur beinlínis ekki hugsað g umhyggjusöm móðir heldur
Þjóðræknisdeildin Frón i ( ser líf ið án þín, því finnst það einnig vQnd mamma Qg yf irgangs
Winnipeg kaus á síðasta fundijvera hrætt og yfirgefið ef þú i söm er ekki yiU lofa þeim að
10 fulltrúa til að mæta fyrir sína skilur það eftir einsamalt lengi í I fdða eftij. sinum vijja
hönd á þjóðræknisþinginu semjeinu. Þinn aðalkostur i augum
nú fer í hönd. Hlutu þessir kosn barnsins er það, að þú skapar því
ingu:
Séra
standa á eigin fótum, en það er
mikið betra fyrir börnin sjálf.
Forðist allt óþarfa umstang við
börn. Ef þú skapar þér áhyggjur
út af heilsufari þeirra eða öðru,
eru þau fljót að komast á snoðir
um það, og þau verða líka hrædd
og treysta á þig til að vernda sig
og verja.
Afskipti foreldra í uppeldi
barna eru um margt ójöfn. Faðir
inn er oftast aðeins kallaður til
er um alvarleg afbrot er að ræða,
en dag eftir dag er það þitt hlut
skipti að siða börnin og kenna
þeim þann veg, sem þau eiga að
ganga. í því starfi ertu oft til-
neydd að koma í veg fyrir, að
barnið geri það, sem það vill, en
fá það til að gera ýmislegt sem
það vill alls ekki sjálft. Af þessu
FRÓN KÝS FULLTRÚA
Á ÞJÓÐRÆKNISÞINGIÐ
P M. Pétursson, próf.
Ekki er óvenjulegt að heyra
öryggistilfinningu. Við verðum litinn hnokka, sem hefur verið
sífelt að gera okkur ljóst að börn hindraður í því að kveikja í föt-
Tryggvi Óleson, frú Hólmfríður eru innra með sér óörugg og. um sinum, drekkja sér eða skera
Danielson, frú B. E. Johnson,; hrædd af því að þau eru lítil og siS a hníf, hrópa í ofsa: “Eg
Miss Elin Hall, Matthías Gunn-' hjálparþurfi og allir hlutir um- hata þig, mamma!” Á því augna-
laugsson, frú Salome Backman, hverfis þau eru stórir og undar- bliki er það vissulega meining
frú Jakobina Nordal, Gestur legir. Þau eru alveg miður sin
Davíðsson og Jón Jónsson for- ef þau hafa ekki mömmu til að
seti Fróns.
MÁLEFNI KVENNA
MÆÐURNAR OG BÖRNIN
Þar sem lítil börn hafa svo
halda sér að og til að vernda þau
gegn öllum hættum og hlutum
sem þau óttast.
hans. En auðvitað er liér aðeins
um stundar reiði að ræða. í
hjarta sínu þykir barninu vænst
um þig af öllu.
Börn þarfnast ástúðar, eins og
Sú tilfinning, að barnið sé al- j blóm þarfnast sólar, og ekkert
gerlega háð móðurinni veitir getur komið í stað móðurástar.
Það kemur eðlilega fyrir að þú
sjálf sért þreytt á taugum og ó-
henni innilega gleði, jafnvel þó
mikla hetjudyrkun á feðrum sín'það á hinn bóginn kosti hana 24 ^
um, mætti ætla, að þau litu líka tíma vinnu sjö sólarhringa vik- þolinmóð við barn þitt og að þú
á móður sína sem hetju. En gera1 unnar. Einkum á þetta við fyrsta eigir erfitt með að sitja á skapi
þau það? Nei, því fer víðs f jarri. | barnið Eg held,. að þessi vit-j þinu. En þegar þessi óþekktar-
Þau taka allt, sem þú, móðir neskja sé aðalástæðan fyrir þvi, ormur, sem mest hefur þreytt
þeirra gerir, sem sjálfsagðan að mæður hneigjast txl þess að þig er háttaður ofan í rúm,
hlut. Og þau krefjast þess fyrst vera óþarflega umhyggjusamar hreinn og blómlegur með
og fremsí af þér, að þú svarir|og dekra um of við fyrsta bam-1 sakleysi í svip, vefur höndum um
köllum þeirra og þörfum og sért ig. Þegar þú hefur eignast tvö háls þér og segir: “Mér þykir
tilbúin í hvert sinn og þau þurfa ega þrjú, tekur þú börnin ekki voða vænt um þig, mamma,” —
a þér að halda. j eins hátíðlega, þá er þín mesta þá finnst þér eins og allt þitt
Þú hlýtur að vera illa fyrir .gleði að hvetja þau til sjálfs- \ erfiði sé meira en að fullu
kölluð að morgni, er börnin hafa bjargarviðleitni — fá þau til að greitt. —Alþbl