Heimskringla - 29.04.1953, Síða 3

I
WINNIPEG, 29. APRÍL 1953
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA
eyðandi sveit og bæ og fiskimið-
um,
heldur en erlent ok um beygðan
háls.
Látið oss sitja landið virt í
griðum.
Lýsið í þjóðarhelgi sérhvern
blett.
Veitið oss trausta vernd á öllum
sviðum.
Tengið í sanna eining stétt með
stétt,
starfandi að því að vernda helg-
an rétt.
Kvæðabálkurinn er í heild
sinni svipmikill með sterkum til
þrifum, þrunginn heitum þjóð-
ræknisanda; í einu orði sagt,
djarfmæltur eggjanaróður til
dáða og trúmennsku við ætt og
erfðir. Ljóðformið, víxlrímuð
kliðhenda, fellur einnig vel að
efninu. Má sannarlega hið sama
segja um myndskreytingu Hall-
dórs Péturssonar listmálara, sem
gerð er af mikilli snilld, að öðru
leyti er frágangur sérprentunar-
innar einnig hinn prýðilegasti.
FRÁ ÍSLANDI
VESTUR-ÍSL. KENN-
ARI AÐ LAUGUM
Vestur fslendingurinn Páll
Aðalgeir Sigurðsson frá Winni-
peg, hefur dvalið á Laugum í
Reykjadal á vegum fræðslumála-
stjórnarinnar í 3 vikur. Flytur
Páll fræðsluerindi um Kanada
og kennir ensku. Hefur hann
dvalið á Hólum í Hjaltadal
sömu erinda og mun ef til vill
ferðast til fleiri skóla í þessu
skyni.
Páll Aðalgeir kom hingað til
lands í haust sem leið með konu
sinni til þess að læra íslenzka
tungu til fullnustu, enda hefur
hann mikinn áhuga á landi og
þjóð.
Foreldrar Páls eru bæði ís-
lenzk af þíngeyskum ættum.
Föðurætt: Oddur Sigurðsson.
Oddssonar Benediktssonar frá
Hóki í Kinn. Móðurætt: Pálína
Jónsdóttir Þorlákssonar Jóns-
sonar frá Stóru-Tjörnum í Ljósa
vatnsskarði.
Á Páll hér allmargt skyldfólk.
Er Guðrún L. Oddsdóttir á Sandi
ekkja Guðmundar Friðjýnssonar
skálds, föðursystir hans.
—Mbl. 27. marz
★
“Landið gleymda’’ heitir nýtt
leikrit eftir Davíð Stefánsson,
sem enn á að sýna í Þjóðleikhús-
inu í Reykjavík. Leikendur eru
sem nú á að sýna í Þjóðleikhús-
alls 70. Efni leiksins er um
Grænland.
♦
Minnisvaröi tilbúinn á nsesta ári
Minnismerki Skúla Magnús-
sonar, gert af Guðmundi Einars-
syni frá Miðdal, er nú fullgert í
frummvnd og verður minnisvarð
inn steyptur í eir, tilbúinn upp
úr næstu áramótum.
Sjálfsagt er talið að minnis-
rnerkið verði sett upp við Aðal-
stræti, en við Aðalstræti stóðu
Innréttingarnar, eins og flestum
mun kunnugt.
—Þjv.
SKEMMIST AF ÞURKI
Tré eitt sem haldið er að sé
með elztu og stærstu trjám Am-
eríku ,er að skemmast af þurki.
Tréð er hið fræga Kýprus-tré
(grátviður) í Santa Maria del
Tule í Mexico.
Um aldurinn er sagt að hann
geti verið alt 3000—5000 ár. Um
það mun ekki vissa.
Tréð er 165 fet á hæð (svipað
°g 15 gólfa bygging) og 160 fet
í ummál. Ferðamenn hafa komið
langt að til að sjá tréð.
En nú er líf þess í hættu
vegna þurka.
Hafa Bandaríka og Mexicobú-
ar ýmsir tekið höndum saman
um að safna fé og leggja í vants-
virkjun er trénu sér fyrir 10,000
gallónum af vatni á dag. Mun
það halda því við.
Sonur lýðsins
(RAGNAR STEFÁNSSON ÞÝDDI)
' --------
Irnaa greifafrú bjóst við einni eða tveimur
fjölskyldum þeirra, er næst bjuggu, til mið-
dagsveizlu; myndu þær koma í sínum eigin
ferðatækjum, báðum megin við Tarna-ána. Bil-
esky hafði lagt til keyrslutæki handa þeim af
gestunum, er áttu langt að sækja og daginn áð-
ur höfðu hestvagnar verið sendir í allar áttir
til þeirra staða, er brautir lágu að frá aðalveg-
inum, og búist var við gestum frá; en skrautleg-
ustu keyrsluvagnarnir, með völdustu hestunum
úr Bilesky hesthúsunum, höfðu verið sendir til
Göngys nóttina áður, til þess að taka þar á stöð
inni á móti þeim gestum sem komu svo langt
að, að þeir þurftu að ferðast með járnbrautar-
lest. Myndi það aðallega vera yngra og fínna
fólkið, sem hafði komist til Budapest, eða jafn-
vel til Vínarborgar, og hafði vanist þessum
hræðilegu uppfyndingum Satans, er voru á borð
við þreskivélar Bilesky lávarðar, sem sé járn-
brautarlestunum.
Allt eldra fólkið kaus heldur þá tegund
ferðatækja, sem höfðu dugað feðrum þess og
öfum—hina þungu, en mjúku og þægilegu
keyrsluvagna, með fjórum, skrauttygjuðum og
fótfimum hestum fyrir úr þeirra eigin hrossa-
hjörð, sem brunuðu ekki með djöfuls flýti eftir
járnteinum, sem gátu sannarlega ekki verið bún-
ir til annarstaðar, en i verkstæði Satans sjálfs.
Húrra! Húrra! Hróp í fjarlægð, þrumandi
hófatök, hringl í aktygjum, gefa til kynna
komu fyrstu gestanna um klukkan ellefu.
“Byrjið móttökumarsinn!”hrópaði Bilesky
gegnum loftsglugga, og flokkurinn hóf fjörug-
an mars eftir merki stjórnarans.
Þarna komu fyrstu gestirnir —Kantassy-
fjölskyldan, næstu nágrannarnir, sem aðeins
búa í fárra mílna fjarlægð, og fyllti tvo stóra
vagna; það er stór fjölskylda, og kemur með
nokkra þjóna með sér.
Sannir Magyrar, hvað allan útbúning snert-
ir, ökumennirnir og hestasveinarnir í þjóðbún-
ingnum, víðum, hvítum línbuxum, og hvítar lín-
ermar flaksast í vindinum, stuttir skrautsaum-
aðir leðurbolir, rauð húfa og glansandi stígvél.
Með liprum og æfðum handtökum stýrir öku-
maðurinn fimm eldfjörugum hestum gegnum
hin opnu, breiðu hlið Bilesky-hallarinnar, og
stöðvar þá af mikilli snilld fyrir framan hall-
ar dyrnar.
Glansandúrauðu aktýgin, með skrautlegum
skúfum og fáguðum látúnsbúnaði, glitra og
hringla í miðdegishitanum.
Þrjár skrautlega klæddar meyjar, tveir ung
ir menn, hinn gildvaxni Kantassy greifi, og hin
horaða, frekar ólundarlega kona hans, stíga öll
út úr stóru vögnunum, og fara masandi, áköf
og spennt inn í hina stóru forstofu, og upp stig-
ann fram hjá líkneskinu af hinum drembna
Húna-stríðsmanni: “Isten hozta!” (Komið heil)
handabönd og mikið af kossum, þegar Janko
opnar virðulega setusalsdyrnar, þar sem Bil-
esky lávarður og kona hans bíða gestanna.
“Mariska; en hvað þú ert orðin há! og Sar-
olta, eg hefði ekki þekkt þig, og litla Emma er
að verða falleg stúlka eftir allt saman!” segir
greifafrúin, um leið og ungu stúlkurnar kyssa
á hönd hennar og hneigja sig kurteislega. Elzta
dóttir Kantassy greifafrúarinnar, og hennar
eigin dóttir, Ilonka, voru jafngamlar, og lík-
legt, að álitamál yrði ef til vill, hvor þeirra yrði
talin fríðari; en Irma greifafrú tók eftir því
sér til mikillar gleði, að Mariska hafði tvær ból-
ur á enninu, sem sáust mjög greinilega, þrátt
fyrir það að móðir hennar hafði látið hana
reyna að hylja þær með hárlokk!
Stúlkurnar víkja sér til hliðar, hæverskar og
rjóðar, meðan foreldrarnir tala saman; mæðurn-
ar, eftir að hafa minnst á hina slæmu vegi, eru
undireins farnar að tala um væntanleg manns-
efni handa dætrum sínum; feðurnir spjalla um
ágæta uppskeru-á þessu ári, og hversu allir gætu
vænt ríkulegra vínbirgða.
• “Eg get bókstaflega ekki lýst því eins og
skyldi”, hvíslar Kantassy greifafrú, “hvað Barto
Siga dáist mikið að Marisku. Hann væri nú að
flestu leyti ákjósanlegt mannsefni, en til allrar
óhamingju er hann, eins og þú veist, í utanrík-
isþjónustu á Englandi og Frakklandi, hefir
hann einhvern veginn fengið þá hungmynd að
stúlkur ættu að gefa sig að öðrum hlutum, og
ekki einungis því, að líta fallega út. Eg held
að þessar útlendu stúlkur séu hræðilega framar
sumar þeirra lesa skáldsögur, og fara allra sinna
ferða út einar. Hamingjunni sé lof! að Mariska
hagar sér alls ekki þannig; hún er eins hæversk
og saklaus, eins og jafnvel eg get óskað eftir”.
“Hún er sannarlega lagleg stúlka”, sagði
húsmóðirin, með eftirtektarverðri vöntun á sann
færingu í röddinni, “og Barto Siga myndi vera
ágætt mannsefni handa henni. Auðvitað er þér
kunnugt um, að við höfum hafnað honum II-
onku til handa”.
“Þú gerir mig hissa, vina mín”, svaraði
greifafrúin dálítið kaldranalega. “Eg myndi
hafa haldið að Ilonka væri alls ekki við hans
hæfi. Það er ekki langt síðan að hann sagði að
sér þætti hún fölleit. Finnst þér það ekki
sjálfri? Nei? Ja, jæja! Ef til vill verðið þið svo
heppin að finna mann, sem dáist að fölleitum
litarhætti; eg hefi komist að því, að það er mik-
ið dáðst að hinum rjóðu kinnum Marisku.”
“Ilonka hefir, að þessu, ekkert skort aðdá-
endur”, svaraði húsmóðirin, mjúk á manninn;
“það fer sannarlega að verða vandasöm aðstaða
fyrir okkur að hafna bónorðunum, hún fær svo
mikið af þeim.”
“O, jæja, það er nú svona góða mín”,
hreyti Kantassy greifafrú fram úr sér, eins og
síðustu kveðju-áréttingu, að hún er einbirni
og biðlarnir vita að hún er erfingi að óðalsetr-
inu og Kisfalu, og fær Sarda í heiman mund . . .
En hvar er hún annars blessunin?” bætir hún
við, finnst ef til vill að samtalið sé farið að
verða dálítið óveðfeldið. “Mariska mín, eg er al-
veg viss um, að Irma greifafrú gefur þér leyfi
til að fara til Ilonku, sem hlýtur að vera búin
að klæða sig; ykkur mun þykja gaman að
sjást”.
“Já, mamma!”
“Sarolta og Emma mega fara líka”.
“Já, mamma”.. Og ungu meyjarnar þrjár,
sem uru glaðar af því, að losna úr návist eldra
fólksins, ætluðu að fara.
“Bíddu augna blik, Mariska! Þið megið all-
ar taka af ykkur hattana og hanskana, og laga
á ykkur hárið, áður en þið komið niður aftur”.
“Já, mamma!’
Og eins og littlir ungar, sem sleppt er úr
búri, fóru stúlkurnar út úr herberginu, og
kvöddu með gamaldags hneigingum.
“Þær eru yndislegar!” segir húsmóðirin,
með grunsamlega mikilli ljúfmensku.
“Eg held að þær séu mjög vel uppaldar,”
svarar móðirin með metnaði.
“Góði vinur”, tekur hin háværa rödd Kant-
assys greifa fram í, “þú mátt trúa því að þessi
vitfirringsháttur þinn með þessar fráleitu vélar,
nær engri átt. Sáði ekki faðir þinn og afi, og
faðir minn og afi, einhverjum hinum beztu
korntegundum, og uppskáru þeir ekki einhvert
hið ágætasta hveiti, sem til var í heiminum, og
möluðu þeir ekki kornið án allrar aðstoðar þess
ara útlendu uppfyndinga? Hvað vonastu eftir
að hafa upp úr þeim nema það að komast í
klærnar á Gyðingunum, því þessir hlutir kosta
peninga, sem að þessu, lof sé guði, enginn okk-
ar hefir haft neina þörf fyrir”.
“En heilla karlinn, á Englandi .... byrj-
aði Bilesky með spekingssvip.
“Já, segðu mér ekkert um það bölvaða land.
Hvað veit eg um það nema að það er einhvers-
staðar nálægt hafinu, að korn þeirra er gróf-
ara en það sem við gefum svínunum okkar og
að þar er búið til vín úr stöngulberjum? Mér er
spurn hvað þekkja þeir til hveitis eða vínberja?
Því í fjandanum framleiða þeir það ekki með
þessum Satans uppfyndingum sínum?
“En hugsaðu þér allan vinnukraftinn, og
alt erfiðið sem þetta sparar!”
“Hvaða vinnukraft og hvers erfiði?”
“Þessa lata, óábyggilega og ómögulega
vinnulýðs. Ef honum eru gefnar fleiri frýstund
ir og fleiri tækifæri til að auðgast, þá eignast
hann meira land en við, og hrekur okkur aðals-
mennina af jörðum okkar og heimilum, á sama
hátt og þessir bölvaðir Gyðingar eru byrjaðir á.
Meðan bænda og vinnulýðnum er þröngvað til
að vinna yfir okkur, og hann fyrir lítil eða engin
laun, en er barinn duglega, á meðan virðir
hann okkur og óttast. En sé honum gefinn tími
og tækifæri til að auðgast, eignast stór lönd, þá
sannarlega fer hann að halda að hann sé ökkar
jafningi, og ætlast til þess að fá að krjúpa við
hlið okkar í stúkunni okkar í kirkjunni, og
meira að segja að halda að synir lýðsins, — al-
múgans, séu réttbornir til að giftast dætrum
okkar.”
“Það eru engir erfiðleikar á því að halda
þessum leiguliðum og vinnulýð frá sér í hinni
réttu og hæfilegu fjarlægð, jafnvel ekki hinum
ríku. Tökum til dæmis Andras Kemeny, sem hef
ir Kisfalu—landeignina mína á leigu. Það er
sagt að sá maður eigi víst fjórar eða fimm milj-
ónir, sem hinn gamli svíðingslegi faðir hans lét
eftir sig í vínámum, og þó er hann hæðst ánægð
ur með að leigja Kisfalu af mér, og eg er viss um
það, að í hvert skifti sem hann mætir mér, tekur
hann kurteislega ofan fyrir mér, eins og land-
eiganda og lánardrottni sínum.”
“Og þér er alvara að segja mér það, að það
búi leiguliði á landeign þinni, sem eigi miljón-
ir? Það hafa einhverjir fyllt þig af tröllasög-
um, kunningi.”
“Það eru engar tröllasögur, þó að upphæðin
sé ef til vill eitthvað orðum aukin; hann hefir
sannarlega mikið af peningum, og græðir mikið
á að selja skepnur og vín”.
“Jæia þá, eg kalla það bara svívirðilega móð
gandi af leiguliða að vera svo ríkur. Það eru
bara mestu undur, að hann hefir ekki boðið að
kaupa eitthvað af landeignum þínum!”
Professional and Business
— Directory-
Office Phone
924 762
Res. Phone
726 115
Dr. L. A. SIGURDSON
528 MEDICAL ARTS BLDG.
Consultations by
Appointment
Dr. P. H. T. Thorlakson
WINNIPEG CLINIC
St. Mary's and Vaughan, Winnipeg
Phone 926 441
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental, Insurance and Financial
Agents
Simi 927 5S8
308 AVENUE Bldg. — Winnipeg
CANADIAN FISH
PRODUCERS Ltd.
J. H. Page, Managing Director
Wholesale Distributors oi
Fresh and Frozen Fish
311 CHAMBERS ST.
Office Ph. 74-7451 Res. Ph. 72-3917
M. Einarsson Motors Ltd.
Distributors
KAISER AUTOMOBILES
The 1951 Kaiser Car is here
Built to Better the Best on the Road
IMMEDIATE DELIVERY
Showroora: 445 RIVER AVENUE
Phone 44 395 & 43 527
The BUSINESS CLINIC
(Anna Larusson)
306 AFFLECK BLDG. (Opp. Eaton's)
Office 927 130 House 724 315
Bookkeeping, Income Tax, Insurance
Mimeographing, Addressing, Typing
MALLON OPTICAL
405 GRAHAM AVENUE
Opposite Medical Arts Bldg.
TELEPHONE 927 118
Winnipeg, Man.
COURTESY TRANSFER
& Messenger Service
Flytjum kistur, töskur, húsgögn,
píanós og kæliskápa
Önnumst allan umbúnað á smásend-
ingum, ef óskað er.
Allur fltuningur ábyrgðstur
Simi 526 192 1096 Pritchard Ave.
Eric Erickson, eigandi
"S
Gimli Funeral Home
PHONE - 59 - PHONE
Day and Night Ambulance Service
BRUCE LAXDAL
(Licensed Embalmer)
S..

BALDWINSON’S BAKERY
749 Ellice Ave., Winnipeg
(milli Simcoe 8c Beverley)
Allar tegundir kaffibrauðs.
Brúðhjóna- og afmæliskökur
gerðar samkvæmt pöntun
Sími 74-1181
SAVE l/2 ON NEW RUGS
CARPET REWEAVING
NEW RUGS MADE FROM YOUR
OLD WORN OUT CLOTHES
OR RUGS.
Writc For Free Illustrated Cataloge
CAPITOL CARPET CO.
701 Wellington Ave.
Winnipeg, Man. Ph. 74-8733
—
GRAHAM BAIN & CO.
PUBLIC ACCOUNTANTS and
AUDITORS
350y2 HARGRAVE ST.
Bus. Ph. 93-7246 Res. Ph. 3-7390
1
S.„
DR. A. V. JOHNSON
DENTIST
*
506 Somerset Bldg.
*
Office 927 932 Res. 202 398
Thorvaldson Eggertson
Bastin & Stringer
Lögfrœðingar
Bank oí Nova Scotia Bld«.
Portage og Garry St.
Simi 928 291
H. J. PALMASON & Co.
Chartered Accountants
505 CONFEDERATION LIFE Bldg.
TELEPHONE 927 025
Rovatzos Floral Shop
253 Notre Darac Ave. Ph. 932 9M
Fresh Cut Flowers Daily.
Plants in Season
Iize in Wedding and
Concert Bouq uets and Funeral
Designs
Icelandic Spoken
A. S. BARDAL
LIMIT ED
selur líkkistur og annast um
útfarir. Aliur útfjúnaður sá bestl.
Ennfremur selur hann allskonar
minmsvarða og legsteina
843 SHERBROOKE ST
Phone 74-7474 Wi'nnipeg
Lnion Loan & Investment
COMPANY
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sími 92-5061
508 Toronto General Trusts Bldg.
GUNDRY-PYMORE Ltd.
British Quality - Fish Nettlne
60 Virtoria St„ Winnipeq. Man.
Phone 928 211
Your Patronage Will Be
Appreciated
Manager: T. R. THORVALDBON
Halldór Sigurðsson
*c SON LTD.
Contractor & Builder
526 Arlington St.
Sími 72-1272
FINKLEMAN
OPTOMETRISTS
and
OPTICIANS
Kensington Bldg.
275 Portage Ave
PHONE 922 496
Winnipeg
Vér verzlum aðeins með fyrsta
flokks vörur.
Kurteisleg og fljót afgreiðsla.
TORONTO GROCERY
PAUL HALLSON, eigandi
714 Ellice Ave. Winnipeg
TALSIMI 3-3809
THOS. JACKSOK & SIIVS
LIMITED
BUILDERS’ SUPPLIES
COAL - FUEL OIL
Phone 37 071 Winnipeg
Off. Ph. 74-5257 700 Notre Dame Ave.
Opp. New Maternity Hospital
NELL’S FLOWER SHOP
Wedding Bouquets, Cut Flowers
Funeral Designs, Corsages
Bedding Plants
Mrs. Albert J. Johnson
Res. Phone 74-6753
—•>
J. WILFRID SWANSON
& CO.
Insurance in all its branches.
Real Estate — Mortgages — Rentals
210 POWER BUILDING
Telephone 937 181 Res. 403 480
LET US SERVE YOU
Office Ph. 32-5826 Res. 40-1252
DR H. J. SCOTT
Specialist in
EYE, EAR NOSE and THROAT
209 Medical Arts Bldg.
HOURS: 9.30 - 12.00 a.m.
2 — 4.30 p.m.
'N