Heimskringla - 22.07.1953, Blaðsíða 2

2. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 22. JÚLÍ, 1953
Hehnskrmgk
(StofnuO 18t81
Ismur á* á hverjum miðvikudegl
Eigendur: THE VIKING PRESS I.TD
853 og 855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man. — Talsfmi 74-6251
VfifO biaOsins er $3.00 árgangurinn, borgist fyrirtram.
Allar borganir sendist: THE VIKING PRESS LTD.
öll viOskiftabréf blaOinu aOlútandi sendist:
TTie Viking Press Limited, 853 Sargent Ave., Winnipeg
Ritstjóri STEFAN EINARSSON
Utanáskxíft tii ritstjórans:
EDTTOR HEIMSKRINGLA. 853 Sargent Ave.. Wlnnipeg
Advertising Manager: GUNNAR ERLENDSSON
"Heimskringla" is published by THE VIKING PRESS LIMITED
and printed by VIKING PRINTERS
853-855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man., Canada — Telephone 74-6251
Authorized as Second Class Mail—Post Office Dept., Ottawa
WINNIPEG 22. JÚLÍ, 1953
Pólitískir pistlar
ÞVf ERU KOSNINGAR SVO SNEMMA?
Það hefir verið erfitt að fá svar v;ð því frá liberölum, hví 10.
ágúst var valinn kosningadagur.
Það er alveg óvanalegt að hafa kosningar á þeim tíma.
Það er sagt að Gardiner, akuryrkjumálaráðherra, hafi valið
þennan tíma. Hann skaut því að stjórnarformanni, að með septem-
ber byrjun færu bændur að spyrja um hvernig gengi með endur
nýjun hveiti-samnings við Breta, því þá færi þeim aftur ad bætast
kornforði í búið. En það væri óvænlegt í kosningum, að verða að
segja þeim, að engir samningar væru til um hveitisöluna til Breta
og líkindin væru, að af slíkum samningum yrði ekki. Horfurnar á
því bötnuðu ekki við hið þjösnalega svar Mr. Howes, viðvíkjandi
því, að fara á fund Breta snemma á þessu sumri og reyna að ljúka
samningi við þá. Mr. Howe hélt það víst virðingu sinni ósamborið.
Honum fanst betur eiga við, að Bretar kæmu til sín.
En fyrir bragðið er nú hveitimarkaðurinn á Englandi tapaður
alveg eins og osta, svínakjöts og eggja markaðurinn áður, var til
annara landa farinn. Hveitimarkaðurinn þykir líklegast að til
Rússlands fari.
Á þetta vildi stjórnin ekki þurfa að minnast í þessum kosn-
ingum. Hefði það þó vel mátt takast með í reikninginn, sem eitt
af frægðarverkum hennar.
HANN ÆTLAÐI OFAN
HVORT SEM VAR.
Um miðjan^þennan mánuð var
Louis St. Laurent forsætisráðh.
í Regina. Á fundi sínum þar
lýsti hann því yfir, að sambands
stjórnin gæti engu lofað um að
veita fé til vatnsvirkjunar fyr-
irtækis, sem þar hefir mikið ver-
ið þráð að kæmist á fót. Féð til
þess nemur um 125 miljón döl-
um. En með því átti bæði að efla
orku fylkisins og sjá fyrir að
vökva stór svæði af landi, sem
vegna ofþurka, eru að verða að
eyðimörk!
Stjórnarformaður sagði ástæð
una fyrir afstöðu sinni þá, að
sér þætti fyrirtækið ekki nógu
stórt til að vera landsmál. Það
bætti ekki hag nógu margra. Það
væri ekki með þetta eins og St.
Lawrence fljóts dýpkunina, sem
væri í þarfir alls landsins.
Auknar skipagöngur á St.
Lawrence fljóti, eru austur-fylkj
unum miklar samgöngubætur og
vestur fylkjunum að nokkru, þó
Hudsonsflóasjóleiðin væri þeim
hagkvæmari, ef meiri rækt værij
þar lögð við. En um Vesturfylk-^
m má fara sem vill fyrir St.
Laurent stjórninni. Þau eru
henni töpuð. Og neitun fjársins
er af því sprottin, af pólitískri
smámunasemi. Winnipeg-máltól
libreala hér blöskraðist mikið út
af stórhug og dáðrekki stjórnar
formanns, að neita Saskatchewan
f járaðstoðar, vitandi að það kost
aði liberala mörg atkvæði. En
liberalar eiga engu fylgi að fagna
í fylkinu og geta þar engu tapað!
í stað hugrekkis sýnir framkoma
stjórnarformanns, hvílíkur smá-j
sálar flokkspési hann er. Hann
gat þarna sýnt hann, án nokkurs
fylgistaps, því það var þarna al
veg eins fyrir honum og kerling
unni sem datt ofan og sagði.
“Eg ætlaði ofan hvort sem var”.
Saskatchewan-fylki, eins og hin
vestari fylkin, eru liberölum
töpuð. Þjóðlega sinnaðir Sask-
atchewan-búar, hafa þarna auð-
vitað orðið fyrir vonbrigðum.
En þeir verða ekki með neinu
slíku kúgaðir eða sviftir atkvæða
frelsi sínu.
ÓVARKÁRNI
Það er skiljanlegt, að St. Laur
ent vilji gera George Drew
hvern þann ógreiða sem hann get
ur.
En þá mun flestum hafa fund-
ist honum klaufalegast hafa tek-
ist er hann gat ekki leitt kosn-
ingar Bandaríkjanna á s.l. ári
hjá sér, og lýsti þeim á þá leið,
að Eisenhower forseti hafi unn-
ið þær með því að blekkja al-
menning með skrafi um lækkaða
skatta, sem hann hefði svo svik-
ið. Hið sama mundi George
Drew henda.
Hvað sem um leiðtoga íhalds-
flokksins hér er að segja, eða
hvernig hann efnir loforð sín,
sem enginn getur enn sagt neitt
um, er hitt framúrskarandi ó-
smekklegt og fávíslegt, að vera
að benda á Eisenhower, sem pól
itískan loddara eða blekkjara. —
Hafi nokkur maður náð kosningu
af ástæðum sinna eigin mann-
kosta, er það Eisenhower. Hann
var orðinn þjóðhetja fyrir kosn-
ingarnar og sá maður, sem þekt-
astur var út um allan heim, sem
líklegastur til að hafa forustu
mannkynsins með höndum á
hinum óvissu og ógurlegu tím-
urti. Kosningu hans sem forseta
var fagnað út um allan^heim.
Canadaþjóðin þyrfti að láta ná
búa þjóð sína vita svart á hvítu
um að það séu ekki hennar orð
heldur foringja liberalflokks
Canada, sem óvirðulegum um-
mælum fer um forseta hennar og
stjórnarflokkinn.
RÓSVIÐIR
Höfundur þessarar ljóðabókar
er hinn yfirlætislanusi og vel-
þekti maður, Davíð Björnsson
bóksali í Winnipeg.
Hann er maður sem aldrei hef-
ir gert neina kröfu til þess að
vera kallaður stórskáld af sam-
tíð sinni, en þó hefir þessi bók
hans að geyma mörg kvæði sem
flest skáld væru fullsæmd af að
hafa ort.
Davíð hefir ræktað þann blett
í túni Braga, sem íslenzk alþýða
má vera honum þakklát fyrir.
Þar eru mörg hljómþýð, falleg
og litauðug ljóð, sem draga
mann nær höfundinum við lest-
urinn. Ósjálfrátt finnum við til
þess, að hér er um mann að ræða
sem hefir eitthvað gott að segja
fram yfir það venjulega og góö,
ar og göfugar hugsjónir, sem
öllum gerir gott að kynnast. ís-
lenzkar bókmentir væru einu
blóminu fátækari hefði þessi
bók ekki komíð á prent, og hefir
höfundurinn því unnið lofsam-
legt verk með því að bjarga
kvæðum sínum frá eilífri
gleymsku og glötun, jafnvel þó
hann verði að axla útgáfukostn-
aðinn að mestu leyti einn, eins
og svo oft hefir brunnið við hjá
íslenzkum Ijóðskáldum hér
vestra.
Höfundi þessara ljóða verður
það á, eins og flestum ljóðbræðr-
um hans, að setja hið óútreikn-
anlega og torskilda afl, ástina, í
hásæti, enda mun hún, sem öðru
nafni er nefnd kærleikur, vera
aflið sem fyrst mætir oss við
komuna til þessa heims og síðast
kveður oss við burtförina héðan,
með öðrum orðum: aflið sem
fylgir oss frá vöggunni til graf-
arinnar, og út yfir líf og dauða.
Bókin byrjar á stuttu kvæði
sem höfundurinn nefnir “Til
þín”. Fyrsta erindið er:
“Mig brestur orð og algengt
mál
að yrkja ljóð til þín.
Þú hefir borið söng í sál
og sólskin inn til mín.”
‘‘Vizkutréð” er gjörhugsað og
ágætt kvæði. Höfundurinn tek-
ur þar til meðferðar afar erfitt
yrkisefni, en orkar að draga upp
svo góða mynd, að hún festir sig
í hugsun lesandans. Þetta kvaeði
má kallast frumstæður þáttur í
framþróunar-sögu mannsandans.
Væri flestum holt að lesa það og
athuga. Það byrjar svona:
“Er vitund mannsins leit hið
fyrsta Ijós
frá leiftur blikum innri kenda
hans
var fræi sáð og fjölær vizkurós
þar festi rót í jarðveg lífgjaf-
Við þessa málsgrein varð mér
Ijóst að eg er aðeins búinn að
minnast á tvö fyrstu kvæðin í
bókinni. Það myndi tæplega
geta álitist ritdómur, en frekar j
mætti kalla það stutta athuga-1
semd við aukavinnu eins af mín-
um greindu og athugulu sam- j
ferðamönnum, sem ekki lætur
dægurþras og dutlunga hvers-1
dagslífsins vaxa sér svo yfir höf
uð að hann ekki bjargi blómum
sínum frá því að kafna undir of-
vexti annarslegs gróðurs, sem
víða má hér finna á vegferðinni.
Hleyp eg nú yfir margar blað-
sýður, en stansa við kvæðið —
“Bækur”. Það er ágætt kvæði og
sýnir að höfundurinn metur
mikils bókasafn sitt, enda eru
bækur “elixir” öllum hugsandi
mönnum. Fyrsta erindið er
svona:
“Þær hafa margskonar fróðleik
mér fært
og f jölmarga ánægju stund,
hjá þeim hef eg mótast, hjá þeim
hef eg lært,
hjá þeim hef eg vaxtað mitt
pund”.
Mörg fleiri vel ort kvæði eru
í bókinni, og vil eg því ráðleggja
þeim íslendingum sem ljóðum
unna, að kynna sér þessa bók,
hún er þess fyllilega virði, og
tíma og aurum vel varið sem til
þess þarf.
Mér er sagt að höf. eigi margt
ágætra kvæða í fórum sínum,
sem vonandi koma fram í dags-
ljósið síðar. En sorglegt er til
þess að hugsa að Davíð Björns-
son og fleiri nútíma og forntíma
skáld meðal okkar Vestur-íslend
inga, skuli þurfa að taka mikið
af ljóðum sínum, prentuðum og
óprentuðum, í malpoka inn til
hins fyrirheitna lands að lokinni
göngu. P- S. P-
EINSTÆÐ HEIMSÓKN
(Morgunblaðið í Reykjavík
tók með eftirfarandi grein á
móti “Farfuglunum” héðan að
vestan. í henni hljóma þær radd-
ir, er bergmál finna í brjóstum
Vestur-íslendinga og góðu spá-
ir um tíðari samfundi íslendinga
með heimferðum sem þessari. —
Vinarorð sem þessi, éru mörgum
útlaganum mikils virði.
—Rtstj. Hkr.’)
Á síðustu 30 árum höfum við
Heima-íslendingar átt þess kost
að fá heimsóknir við og við frá
löndum okkar vestan hafs.
Hefur þessum heimsóknum
fjölgað ár frá ári og allar orðið
til þess að auka samband, og
samúð milli Austur- og Vestur-
íslendinga. Allir hafa þessir
landar okkar að vestan borið okk
ur þá sögu að fjölmargir þeirra
sem ala aldur sinn fyrir vestan
haf beri þá ósk og von í brjósti
að fá tækifæri til þess að heim-
sækja ísland.
Fyrir frumkvæði Finnboga
Guðmundssonar, prófessors við
Manitoba-háskóla, hefur slík
heimsókn Vestur-íslendinga til
ættlandsins nú verið skipulögð
á stórfelldari hátt en nokkru
sinni áður. Hingað komu í gær
fast að því 50 Vestur-íslending-
ar með flugvél Lofteliða, Heklu,
til nokkurra vikna dvalar.
Sjö þeirra eru fæddir vestra,
þó meðalaldur þessa fólks sé um
það bil 60 ár. Ekki er að efa að
þessum gestahóp verði fagnað
hvar sem þá ber að garði með
allri þeirri alúð og gestrisni sem^
þjóð okkar getur sýnt.
Þó að allir séu þessir gestir
þjóðinni hjartanlega velkomnir,
ungir og gamlir, karlar og kon-
ur, verður að geta eins gestanna
sérstaklega, sem dvelur hér í
boði ríkisstjórnarinnar. Er það
Rósa Benediktsson, dóttir Kletta
fjallaskáldsins Stephans G.
Stephanssonar. Heimsókn henn-
ar til ættlandsins ber upp á það
ár, er hundrað ár eru liðin frá
fæðingu Stphans, þessa höfuð-
skálds íslendinga á siðustu öld,
þess manns eins og forsætisráð-
herrann, Steingrímur Steinþórs-
son, gat um í kvöldhófi, sem
hann hélt fyrir vestur-íslenzku
gestina í gærkvöldi, væri sá mað
ur íslenzkur er langdvölum hefði
dvalið utanlands og tekið sér
ríkisborgararétt hjá annurri þjóð
er minnisstæður verður íslend-
ingum um ókomnar aldir, sakir
þess hve ljóð hans og andleg
afrek munu hafa djúptæk áhrif
á hugsanalíf, þroska og menn-
ingu íslendinga.
í ár mun bókaútgáfa Menn-
ingarsjóðs og Þjóðvinafélagsins
2. ágúst 1953 — Seattle, Wash.
HALDINN AÐ SILYER LAKE
S-K-E-M-T-I-S-K-R-Á
Byrjar kl. 2 p.m.
Forseti: G. P. Johnson Söngstjóri: E. Breidford
Accompanist: Mrs. H. M. Eastvold
The Star Spangled Banner
O Guð vors lands
_G. P. Johnson
Ávarp Forseta ________________________
Solo __________________________________Júlíus Samuelson
Ávarp Fjallkonunnar____________Mrs. Margaret Kristjánson
Söngur, Fósturlandsins freyja,______________________Allir
Ræða á íslenzku__________________Rev. E. S. Brynjólfsson
Solo _____________________:______________Elias Breidford
Speech, in English,____________________S. O. Thorlakson
Musical Act_____.-.__________________Thorlakson Family
(Sig Thorlakson; Hazel, Sigurd, 13 years; Patty Ann 8 years)
Community Singing_________________________________ Allir
Gestir — Hon. K. F. Frederick, Consul for Iceland; Dr. H.
Sigmar.
Eldgamla Isafold and My Country ’Tis o£ Thee
SPORTS PROGRAM - 3.30 P.M.
Events for young and old — Cash Prizes
Softball Games for all.
DANCE from 6.30 to 9.30 p.m. — Music by Thorlakson family
Free Coffee all Day
Committee —
Jón Magnússon, chairman
J. J. Middal
S. S. Thordarson
Bill Kristjánðon
T. E. Samuelson
Fred Frederickson
G. P. Johnson
Arthur Kristjánson
Stella J ohnjon
Islendin°ada°urinn
í GIMLI PARK
Mánudaginn 3. Agust 1953
Forseti: J. K. Laxdal
Fjallkona, Jörunn V. Thórðarson
Hirðmeyjar
Donna Mae Einarson Helene Mae Bergman
SKEMTISKRÁ HEFST Kl. 2 e.h. D.SíT.-ÍÞRÓTTIR BYRJA Kl. 11 f.h.
SKEMTISKRA
Heyrðu, hvernig mundi þér
lika að láta brenna þig?
Ja, sjálfsagt ágætlega, en eg
vildi gjarnan deyja fyrst.
1. O Canada (Blandaðikórinn og allir syngja)
2. Ó, Guð vors lands (Allir syngja)
3. Forseti, Jón K. Laxdal, setur hátíðina
4. Ávarp Fjallkonunnar, Jórunn Thorðarson.
5. Blandaðurkór syngur undir stjórn Jóhannesar Pálssonar
6. Ávarp gesta
7. Blandaðikórinn syngur
8. Minni íslands, séra Einar Sturlaugsson, frá íslandi
9. Minni íslands og Stephan G. StepRansson, G. J. Guttormsson
10. Blandaðikórinn syngur
11. Minni St. G. Stephanssonar og Canada, Próf. Watson Kirkconnell
12. Blandaðikórinn syngur
13. God Save the Queen.
Skrúðganga að Landnema rninnisvarðanum. Fjallkonan
leggur á hann blómsveig.
Community söngur byrjar kl. 7, undir stjórn Paul Bardal
Dans hyrjar kl. 9 í Gimli Pavilion
Aðgöngumiðar að garðinum 50 cents fyrir fullorðna, frítt
fyrir börn innan 12 ára
Aðgöngumiðar að dansinum fyrir yngri sem eldri 75 cents.
0
íslenzkar myndir sýndar að kvöldinu. íslenzkar hljómplötur að morgninum
Gjallarhorn verða góð. — Skreyting garðsins fögur
Veitingar seldar í garðinum