Heimskringla - 16.09.1953, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 16. SEPT., 19.53
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA
MI N NIN G A R O R Ð
MRS. HELGA MARGRÉT
HELGASON
Mrs. Helga Margrét Helgason
F. 1. ágúst 1874—d.18. júlí 1953
Þessi merkiskona hét fullu
nafni: Helga Margrét Hallgríms
dóttir Backmann Helgason. Hún
var fædd 1. ágúst 1874 í Reykja-
vík á íslandi. Foreldrar hennar
voru þau hjónin Hallgrímur
Guðmundsson Backmann og
Þórey Ingmundardóttir kona
hans.
Hún fluttist til Vesturheims
árið 1891 til foreldra sinna, sem
áður voru komin þangað og
voru sezt að í Duluth. Eftir að
hún kom vestur dvaldi öll fjö!-
skyldan þar þangað til ,1894. Þá
fluttist Helga með foreldrum
sínum og systkinum til Selkirk.
Þrettánda október 1899 giftist
hún eftirlifandi manni sínum,
Eiríki bónda Helgasyni frá
Djúpadal í Skagafirði. Hann
nam land í hinni svonefndu
Vatnabygð og bjuggu þau stó.r-
búi að Kandahar um langt skeið.
Þeim hjónum varð ekki barna
auðið, en þau ólu upp tvö börn
vandalaus, pilt og stúlku. Piltur-
inn var Kristvin sonur Helga
Sveinssinar að Lundar og Krist-
ínar fyrri konu hans; en stúlkan
heitir Helga Eiríka dóttir Jó-
hanns Dalmanns og bar hún
nöfn beggja fósturforeldra
sinna.
Auk þessara tveggja fóstur-
barna vandalausra, sem þau
gengu bæði í góðra foreldrastað,
dvaldi Jónína Ágústa, systir
Helgu, hjá þeim hjónum frá því
þau giftust, eða frá því hún var
átta ára, þangað til hún giftist.
Þau Eiríkur og Helga námu
land við Kandahar árið 1905 og
bjuggu þar allan sinn bús'kap
með mikilli rausn, eða þangað
til árið 1947. Hafði Helga verið
heilsuveil um nokkur ár; leitað
sér lækninga en engan bata hlot-
ið. Veikindin ágerðust svo að j
þau hjónin sáu sér ekki annað
fært en bregða búi og flytja til
Winnipeg, sem þau gerðu árí.ð
1947, til þess að hún gæti notið
allrar þeirrar hjálpar, sem unt
væri. Þar dó hun 18. julí 1953
eftir langt og erfitt veikinda-
stríð. Maður hennar hjúkraði
henni og stundaði hana með
hinni mestu nákvæmni.
Auk yfirgripsmikilla heimilis-
starfa tók hún mjög verulegan
þátt í félagsmálum bygðarnnar.
Sérstaklega lagði hún sig fram
fyrir luterska söfnuðinn og kven
mélag hans og studdi þá stofnun
af einlægni og alúð.
Hin látna átti þau systkini á
lífi, sem hér eru talin:
1. Jónína Agústa, hún er
ekkja og veitir forstöðu Elli-
heimilinu Betel að Gimli.
2. Bella Clara Hinrikson,
gift kona í Selkirk.
3. Ingimundur, í Reykjavík á
íslandi.
4. Skúli Magnússon Back-
mann, bókhaldari í Winnipeg.
Jarðarförin fór fram í Selkirk
og þar var hún jarðsett af séra
Sigurði Ólafssyni að fjölmenni
viðstöddu.
Sig. Júl. Jóhannesson
Sonur lýðsins
(RAGNAR STEFÁNSSON ÞÝDDI)
8 ^_________________
“Allan síðastliðinn vetur borgaði hann
móður minni fullt kaup fyrir að hreinsa hveiti,
þó hún sé nú hér um bil búin að missa sjónina,
og geti ekki greint blómfræ frá sléttukorni.”
“Það er auðvelt fyrir þá að gera gott af
sér”, sagði Bersi gamli hátíðlega, “sem hafa af
nógu að taka”.
“Það virðist ekki vera svo aúðvelt fyrir
alla”, sagði einn af yngri mönnunum, “herra
lávarðinum veitist það að minnsta kosti erfið-
ara en Andrasi. Hann gaf mjög lítið fátækurr
á síðastliðnum vetri.”
“Herra lávarðurinn hefir mjög lítið til þess
að gefa. Öll hans uppskera eyðilagðist í eld>n
um, við verðum að muna það, og fjöldinn allur
af skepnunum fórst.”
“Það hefði aldrei orðið neinn eldur, ef að
hann hefði ekki komið á stofn þessari Satans
mylnu, sem var til þess ætluð að svifta okkur
launum og lifibrauði, en djöflinum var ætlað að
afkasta verkinu”, sagði Lacci í æstum ásökun-
arrómi.
Hópnum frá Kisfalu hafði á meðan þessu
fór fram, tekist að komast slysalaust í gegnum
forina á veginum og þorpsgötunni, og kastaði
nú kveðju á vinahópinn fyrir utan kirkjuna, úr
nokkurri fjarlægð.
Útlit og framkoma fólksins í þessu litla
sveitaþorpi, sýndi auðsæa velmegun og lífs-
gleði. Karlmennirnir voru myndarlegir sýnum
og litu glæsilega út í fínu, fannhvítu hör lér-
eftsskyrtunum, víðum buxum, og leður treyjum
fagurlega útsaumuðum, með breið belti, öll út-
flúruð með málmskrauti, er glansaði á í sólskin-
inu, og í sauðskinns kápum (slöpum) er gerðu
þá hærri og tignarlegri sýnum.
Hraustlegir voru þeir einngi, herðabreiðir
og vel á sig komnir. Fótabúnaðurinn var glans-
andi leðurstígvel með háum hælum, og sporum
sem hringlaði í þegar þeir gengu til.
Hvað stúlkurnar snerti, þá hefði verið erf-
itt að finna jafn álitlegan hóp í neinu fylki Ung
verjalands, eins og þarna var saman kominn.
Fótsmáar voru þær, fagureygðar og litfríðar.
Ekki hefði heldur verið hægt að finna í nokkru
öðru þorpi slíkan sæg af marglitum pilsabún-
aði um mitti hverrar meyjar. Sara og Kata til
dæmis, og fjöldi annara, voru að minnsta kosti
í þrjátíu skrautpilsum (millipilsum) hverju
utan yfir, og niður undan öðru, er gerðu þær svo
gildar um mjaðmirnar, en grannar um mittið.
Hinir nettu fætur þeirra voru að vísu allir for-
ugir, því langt var að fara frá Kisfalu í þessari
færð, en þær báru allar með sér, með miklum
metnaði, ný, rauð stígvél, sem öllum meyjum
á Ungverjalandssléttunni þykir svo mikið til
koma.
Engin stúlka þar, sem komist hefir yiir
rauða stígvélaskó, myndi hugsa til þess, að
gera þá alla foruga. Þær bera þá með sér til
kirkjunnar, ásamt bænabók og spari-vasaklútn-
um, og setja þá aðeins á sig fyrir utan kirkjuna,
til þess að geta gengið á þeim inn kirkjugólfið
og öfundast þá þær vinkonur þeirra yfir því,
sem ekki geta veitt sér þennan munað, og verða
að bjargast við svarta skó.
Út úr hverjum húsdyrum í þorpinu,
streymdi hópur fríðra meyja, allar búnar sínum
beztu klæðum og fegursta skarti: víðar, rykkt-
ar og stífaðar línermar, rauðir, hvítir og grænir
borðar blakta í vindinum. Hinn smekklegi höf-
uðbúnaður, festur með stórri borðalykkju, fór
aðdáanlega vel, og þykkar hárflétturnar féllu
niður á bakið. Bolurinn var meistaralega útsaum
aður að framan, og reimaður þétt að hinu mjóa
mitti, fyrir ofan hinn mikla milli-pilsafjölda,
sem taka sig tignarlega út við hið létta göngulag
stúlknanna.
Stórir eyrnarhringir úr gulli, margþætt
perlu-talnabönd, og gljáandi sylgjur upphluts-
ins, glampa í sólskininu, ásamt leiftrandi aug-
um og mjallahvítum tönnum.
Eldri konurnar nota ekki eins sterka liti,
en bera hærri höfuðbúnað og marglit sjöl yfir
herðunum, og allar bera þær stórar bænabækur,
með silfur eða látunsspennum. Við kirkjuna er
heilsast, og stúlkurnar tylla sér á pallröðina,
og láta á sig hina skrautlegu skó, sem þær hafa
borið með sér.
Faðir Ambrosíus er ekki kominn ennþá, en
frá litlu kirkjuklukkunni berst skær hljómur;
þessari einföldu, trúuðu hjörð er boðið að gleðj
ast og tilbiðja, þennan fagra páskadagsmorgun.
Sumar konurnar hafa farið inn í kirkjuna undir
eins, til þess að ná sér í góð sæti, þar sem þær
geta séð greifann og fjölskyldu hans í hástúk-
unni, því herra greifinn kemUr æfinlega til
morgun messunnar í þorpskirkjunni á páska-
sunnudaginn, og kemur með páskalamb og egg,
til þess að hinn heilagi faðir leggi yfir það
blessun sína.
Fyrir utan kirkjuna er mikið spjallað, og
samtalið um hitt og þetta, daginn og veginn,
tíðarfarið og bresti náungans, heldur hvíldar-
laust áfram, á meðan kirkjugestir bætast við úr
öllum áttum.
“Ætli greifinn komi?’
var nýkominn.
spyr einhver sem
Professional and Business
=—=== Directory== —
Office Phone
924 762
Res. Phone
726 115
“Hann kom til páskamessunnar í fyrra, en
eg veit ekki hvort hann kemur í dag”, sagði ung
ur hjarðmaður frá Bilesky-setrinu, “vagninn og
hestarnir biðu þegar eg fór fram hjá höllinni,
svo að eg er viss um að greifafrúin og dóttirin!
koma”.
“Hin göfuga Ilonka er mjög fögur”, sagði j
falleg stúlka, sem var að láta á sig rauðu skóna I
sína.
“Ekki nærri því eins fögur í mínum augum, j
eins og þú Anna”, hvíslaði ungur piltur í eyra
hennar.
“Hjálpaðu mér á fætur, Keso, og vertu ekki,
með neina vitleysu; eg er viss um að hin aðal-j
borna Ilonka líkist mjög myndinni af hinni j
heilögu guðsmóður yfir altarinu.”
“Og þú líkist engu, og engum,
Anna, því að engin hefir eins skær augu og þú”,
sagði ungi maðurinn, um leið og hann hjálpaði j
sinni útvöldu á fætur, og gat á meðan laumað !
kossi á hinn hvíta og þriflega háls hennar.
“Keso, þú veizt að eg hefi bannað þér að |
kyssa mig”, sagði hún og hleypti brúnum.
“Þessvegna er það nú, að mig langar svo til
þess, gulliö mitt, hvaða púður væri í því að j
kyssa stúlkurnar, ef þær spornuðu ekki á móti j
eitthvað?”
“Eg dansa ekki þjóðdansinn við þig, nema j
þú lofir mér því, að reyna ekki til að kyssa
mig”.
“Eg skal ekki gera það svo að móðir þír
sjái”, hvíslaði hann, “en hvernig væri með það I
á eftir?”
“Uss!” sagði hún og roðnaði, “hér kemur'
vagn herra greifans, eg verð að flýta mér inn,
annars næ eg ekki í gott sæti.”
“Og hér kemur Andras Kemeny loksins!”
sögðu margir. Mennirnir höfðu getið sér rétt'
til um morguninn; Andras hafgði treyst á Sil-
lag, að bera sig á hinum illfæru brautum, og
Etelka kom einnig, á baki eins hinna fótvissu
hesta sonar hennar.
Hinum unga stórbónda var fagnað innilega,
og margar hendur voru fúsar og reiðubúnar til
að hjálpa Etelku af baki.
Meðan Andras tjóðraði Sillag og hinn reið-
skjótann við tré, var skrautvagninum frá Bil-
elsky-setrinu, með fjórum brúnum hestum, með
hárauðum látúnsskreyttum aktýgjum, ekið upp
að kirkjusvölunum. Sveitafólkið vék með auð-
mýkt og virðingu til hliðar, meðan greifafrúin
steig út úr vagninum í brakandi stífum silki-
kjól, ásamt Ilonku, er klædd var yndislegum
mússulíns búningi.
Irma greifafrú var mjög föl og þreytuleg.
Það voru vissulega miklu fleiri ellimörk á and-
liti hennar, sem ennþá var þó frítt, og fleiri
hrukkur í kringum hinn harðlega og drembilega
munn hennar, en verið hafði fyrir ári síðan.
Hún strikaði fram hjá almúgafólkinu og tók
virðulegum kveðjum þess, eins og drottning
meðal þræla.^ Ilonka var eins björt og glaðleg
eins og venjulega, brosti hún til allra eins og
glaðsinna barn.
Hún hafði auðsjáanlega engar áhyggjur;
hversu mikið sem foreldrar hennar höfðu þjáðst
síðan hin hræðilega ógæfa steðjaði að þeim
fyrir átta mánuðum siðan, þá höfðu þau borið
harm sinn í hljóði, án þess að láta hana dreyma
um annað en að líf hennar yrði einn heiður og
fagur sólskinsdagur.
Við kirkjudyrnar stóð Andras, og hélt um
handlegg móður sinnar.
Þau viku einnig úr vegi, þegar greifafrúin
gekk yfir pallinn, og Etelka fann að handlegg-
ur sonar hennar fór allt í einu að titra eins og
laufblað. Hún horfði á hann, og sá að hann
starði á hefðarkonurnar, og í svip hans lýsti sér
slík blíðukennd, svo mikil vonlaus þrá, að móð-
urhjartað komst við, og hún fylltist samúð og
hluttekningu í þessari sorg sonar síns, sem hún
sem hún þó tæplega skildi. Irma greifafrú hafði
einnig komið auga á Andras, og hafði tekið
kveðju hans, en þegar hún komst mjög nálægt
honum, nam hún staðar eitt augnablik. Það var
eins og hún væri að berjast við sjálfa sig, ein-
hverri innri baráttu, og ætti í miklu stríði. Svo
var eins og hún tæki skyndilega ákvörðun, og
snéri hún sér að hinum unga bónda, og sagði:
“Bilesky greifi óskaði eftir að eg skilaði
því, að hann myndi veita yður viðtal, ef þér
vilduð veita honum þann heiður að neyta páska-
máltíðarinnar með honum eftir messu í dag”
Ilonka hafði einnig numið staðar við hlið móður
sinnar, og horfði nú forvitnislega fögru, bláu
augunum sínum á þennan stórglæsilega al-
múgamann, er bar svo af öðrum í hinni tilkomu-
miklu herðakápu, fagurlega skreyttri og út-
saumaðri, með skrautlegar silfurhringjur á belt
inu og treyjunni, og tignarlega hegrafjöður,
sem prýddi höfuðfatið, sem hann hafði nú hæv-
ersklega tekið ofan, þegar hann svaraði boðum
greifafrúarinnar.
Dr. L. A. SIGURDSON
528 MEDICAL ARTS BLDG.
Consultations by
Appointment
Dr. P. H. T. Thorlakson
VVINMPEG CLINIC
St. Mary's and Vaughan, Winnipeg
Phone 926 441
J. J. Swanson & Co. Líd.
REALTORS
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sfmi 927 5S8
308 AVENUE Bldg. — Winnipeg
CANADIAN FISH
PRODUCERS Ltd.
J. H. Page, Managing Director
Wholesale Distributors oi
Fresh and Frozen Fish
311 CHAMBERS ST.
Office Ph. 74-7451 Res. Ph. 72-3917
M. Einarsson Motors Ltd.
Buying and Selling New and
Good Used Cars
Distributors for
FRAZER ROTOTILLER
and Parts Service
99 Osborne St. Phone 4-4395
The BUSINESS CLINIC
(Anna Larusson)
306 AFFLECK BLDG. (Opp. Eaton’s)
Office 927 130 House 724 315
Bookkeeping, Income Tax, Iiisurance
Mimeographing, Addressing, Typing
MALLON OPTICAL
405 GRAHAM AVENUE ,
Opposite Medical Arts Bldg.
TELEPHONE 927 118
Winnipeg, Man.
COURTESY TRANSFER
& Messenger Service
Flytjum kistur, töskur, húsgögn,
píanós og kæliskápa
önnumst allan umbúnað á smásend-
ingum, ef óskað er.
Allur fltuningur ábyrgðstur
Sfmi 526 192 1096 Pritchard Ave.
Eric Erickson, eigandi
BALDWINSON’S BAKERY
749 Ellice Ave., Winnipeg
(milli Simcoe & Beverley)
Allar tegundir kaffibrauðs.
Brúðhjóna- og afmæliskökur
gerðar samkvæmt pöntun
Sími 74-1181
r
SAVE l/2 ON NEW RUGS
CARPET REWEAVING
NEW RUGS MADE FROM YOUR
OLD WORN OUT CLOTHES
OR RUGS.
Write For Free Illustrated Cataloge
CAPITOL CARPET CO.
701 Wellington Ave.
Winnipeg, Man. Ph. 74-8733
GRAHAM BAIN & CO.
PUBLIC ACCOUNTANTS and
AUDITORS
350y2 HARGRAVE ST.
Bus. Ph. 93-7246 Res. Ph. 3-7390
1
J. WILFRID SWANSON
& CO.
Insurance in all its branches.
Real Estate — Mortgages — Rentals
210 POWER BUILDING
Telephone 937 181 Res. 403 480
LET US SERVE YOU
DR. A. V. JOHNSON
DENTIST
★
506 Somerset Bldg.
*
Office 927 932 Res. .202 398
Thorvaldson Eggertson
Bastin & Stringer
Lögfrœðingai
Bank of Nova Scotia Bldg.
Portage og Garry St
Sími 928 291
TELEPHONE 927 025
m
H. J. PALMASON
Chartered Accountants
505 CONFEDERATION LIFE Bldg.

Rovatzos Floral Shop
253 Notre Dame Ave. Ph. 932 9S4
Fresh Cut Flowers Daily.
Plants in Season
We specialize in Wedding and
Concert Bouquets and Funeral
Designs
Icelandic Spoken
A. S. BARDAL
L I M I T E D
selur líkkistur og annast um
utfarir. Allur úttoúnaður sá bestl.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina
843 SHERBROOKE ST
Phone 74-7474 Winnipeg
Union Loan & Investment
COMPANY
Bental, Insurance and Financial
Agents
Sími 92-5061
508 Toronto General Trusts Bldg.
GUNDRY-PYMORE Ltd.
British Quality - Fish Netttng
60 Vietoria St., Winnipeg, Man.
Phone 928 211
Your Patronage Will Be
Appreciated
Manager: T. R. THORVALDSON
Halldór Sigurðsson
Sc SON LTD.
Contractor & BuUder
526 Arlington St.
Sími 72-1272
FINKLEMAN
OPTOMETRISTS
and
OPTICIANS
Kensington Bldg.
275 Portage Ave. Winnipeg
PHONE 922 496
Vér verzlum aðeins með fyrsta
fiokks vörur.
Kurteisleg og fijót afgreiðsla.
TORONTO GROCERY
PAUL HALLSON, eigandi
714 Eliice Ave. Winnipeg
TALSIMI 3-3809
THOS. JACKSOK & SONS
LIMITED
BUILDERS’ SUPPLIE9
COAL - FUEL OIL
Phone 37 071 Winnipeg
Off. Ph. 74-5257 700 Notre Dame Ave.
Opp. New Maternity Hospital
NELL’S FLOWER SHOP
Wedding Bouquets, Cut Flowen
Funeral Designs, Corsages
Bedding Plants
Mrs. Albert ]. Johnson
Res. Phone 74-6753
Samband íslenzkra frjálstrúar
kvenna í Vesturheimi heldur 27
ársþing sitt laugardaginn og
sunnudaginn, 19. og 20. sept. í
Sambandskirkjunni á Banning
St.

Office Ph. 32-5826 Res. 40-1252
DR H. J. SCOTT
Specialist in
EYE, EAR NOSE and THROAT
209 Medical Arts Bldg.
HOURS: 9.30 - 12.00 a.m.
2 — 4.30 p.m.