Heimskringla - 15.09.1954, Blaðsíða 2

2. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 15. SEPT. 1954
WINNIPEG, 15. SEPT. 1954
Kaldastríð
Það hefir í heimsfréttunum undan farinn ár oft verið minst á
“kaltstríð”. Munu ýmsir hafa álitið að það væri meira í skopi sagt,
en alvöru. En þar skjátlast mönnum. Kaldastríðið er glerharður
veruleiki og hefir verið það síðan í lok alheimsstríðs 1945.
í þessu “kaldastríði”, hafa kommúnistar verið að vinna mikið stór-
veldari sigra, en menn hafa gert sér fulla grein fyrir. Eru þar dæm
in deginum Ijósari, sem peðríki Rússlands eru. Slíkur stórsigur er
jafnvel fágætur í heitu stríði. Það hefir minna kveðið að þessum
sigrum hjá kínverskum kommúnistum en rússneskum til þessa. En
einnig þeir eru nú farnir vel af stað, sem Indó Kína vitnar um og
nokkru áður Tibet, sem varla þótti fréttum skifta,- en sýndi eigi
að síður fyllilega yfirgangseðli kommúnista—og í alt annað enn
fagurri mynd. Þetta litla en sérkennilega ríki og hið eina í heimi
þar sem stjórnarvöldin eru í höndum andlegrar stéttar (Dalia
Lama), og sjálfstæði var veitt með eftirliti Kína um 1907, af Rúss
um og Bretum, er hvorutveggju fýsti að ná í landið. En það nægði
ekki kommúnistum í Kína. Tóku þeir þá landið 1951 og gerðu að
einu fylki í Kína. Má það kalla að stökkva af steikarapönnunni í
eldinn, að verða Kínum að bráð, eftir lausnina undan Rússum og
Bretum. En slíkur er æfiferill smáþjóða (Tibetbúar eru um 3 milj
ónir) of oft í okkar góða heimi. En hvað sem um þetta má segja,
var í sambandi við það einum af sigrum kommúnista í kalda stríð-
inu náð.
En svo bágborið sem ástandið í kaldastríðinu má heita í Indo
Kína, kastar þó fyrst tólfunum, er til Vestur-Evrópu kemur. Eins
og kunnugt er, hafa Rússar hatað öll varnarsamtök Vestur-Evrópu.
Þeir hafa séð yfirráðastefnu sinni stórhnekt með þeim. Ein af þeim
samtökum, voru hersamningar sex þjóða í Vestur-Evrópu, undir
aðal eftirliti Bandaríkjanna og Breta. En nú nýlega höfnuðu
Frakkar að vera við þan Evrópu hersamtök riðnir, og neituðu að
undirskrifa samning um það á þingi nýlega með ekki miklum meiri
hluta, en nægum eða ærnum samt. Með því er talið, að þau hervarn
arsamtök geti verið úr sögunni. Frakkar fara að vísu fram á, að
fyrirkomulagi hernaðarsamningsins sé beytt. En það er spursmál
hvort nokkuð geti í stað hans komið, sem allir aðilar eru Scimmála
um.
Frakkar höfnuðu samningnum af því að þjóðverjar eru þar
með í verki. Þeir vilja ekki sjá þá hervæðast. En Evrópu þjóðirnar|
sex og Bretar og Bandaríkjamenn töldu enga hættu á að þeir legðu
lið til í sameiningu við aðrar þjóðir. Þýzki herinn gæti ekkert gert
út af fyrir sig með því. Ef þjóðverjar aftur á móti efldu her sinn
einsamlir, þá væri alt öðru máli að gegna. Og Frakkar, sem voru
upphafsmenn þessara hernaðarsamtaka, álitu og ekki neitt athuga
vert við, að Þjóðverjar væru þá með í samtökunum, skoðuðu ör-
yggið í engri hættu þessvegna fyrir tveim, þrem árum.
En svo alt í einu tapa Frakkar trú á þetta. Er ekki vafi á, að
Indo Kína húðstrýking kommúnista hefir haft áhrif á þá. Og Bret
ar virðast ekki hafa fengið nóg af að hlýða á friðar og sáttaboð
kommúnista, þó nærri 10 ár hafi í því staðið, og hvorki rekið né
gengið. Ef til vill er það einnig sakir þessarar andsveipni Breta,!
sem Frakkar hikuðu ekki við að neita hernaðarsamningnum. Er nú,
sú raunin á, að Bretar voru fúsir, að taka til greina breytingar-til-
lögur Frakka á hernaðarsamtökunum. Fyrir Frökkum voru þær að
allega, að banna hervæðingu Þýzkalands, en jafnframt, að Bretar
innrituðust sem félagar sex þjóðanna í hernaðarfélagið. Fyrir
Frökkum getur varla annað hafa vakað með því en að taka þar ráð af
Bandaríkjunum, sem jafn heimskulegt virðist og hitt, að fara fram
á, að Rússar efni til nýs varnarfélags, gegn ágangi kommúnista í
Vestur-Evrópu, eins og þeir gera og ætlast til að komi í staðinn fyr
ir hernaðarsamtök vestlægu þjóðanna, sem þeir nýlega neituðu á
þingi að sameinast. Rússar eiga í þeim samtökum að koma í stað.
Bandaríkjanna til varnar smáþjóðum Evrópu. Að nokkrum óvitlaus
um öðrum en Frökkum geti dottið slikt í hug, er vestlægu þjóðun-
um óskilanlegt.
En svona eru sigrar kaldastríðsins. Þessi sigur þeirra, með að
jafna hervari>ir Evrópu við jörðu, er ef til vill hinn þýðingarmesti
sigur þeirra. Hann getur tekið fram sigrinum sem Rússar unnu,
er þeir gerðu 10 þjóðlönd austur Evrópu að peðríkjum sínum.
Getur þessi síðasti sigur kommúnista með aðstoð Frakka, haft
eins mikla þýðingu og peðrikjaránið mikla? Það er einmitt sann-
leikurinn. Með hervörnum Vestur Evrópu úr sögunni, er ærið af
löndum að hremma þar og meira en í Aust.-Evrópu. Að Rússar ætli
sér það ekki, er ekki til neins að predika, vegna þess að það voru
þær varnir, Marshall-hjálpin, sem stöðvuðu þá frá því. Auk þess
bólar ekki á friði ennþá í Evrópu svo oft sem Rússar bjóða hann.
Af hverju? Af því, að Rússar verða þá að hverfa burtu úr þeim
löndum, sem þeir hafa rænt. En þeir ætla sér nú eitthvað annað
en það.
Frakkar segja þjóðverja ekki mega koma upp iðnaði aftur. Þá
sé skrattinn vís. Þá smíði þeir flugskip, herskip, hervagna og
sprengjur. En alt þetta sé voðalegt. Þeir heimta og af Bretum, að
þeir sjái fyrir sér ef á þá sé ráðist af nokkurri Evrópu-þjóð.
Eden er nú a ferð um alla Evrópu til að ræða við menn um
öryggi Frakka fyrir þjóðverjum. Það sem hann telur að ætti að
verða nægilegt til öryggis Frökkum er, að þetta sex þjóða félag
sameinist Atlanzhafs-samtökunum. Þau láti þjóðverja ekki draga
ráðin úr höndum sér.
En hvort að Frakkar eru því
samþykkir að þjóðvejar séu þar
með, er eftir að vita. En hér virð-
ist þó um lækningu vera að ræða.
Hitt er og hugsanlegt, að
Bandaríkin taki til sinna ráða og
reiði sig ekki á Frakkann eða
Bretann, sem framyfir þau taki
kommúnistana. En slík‘samtök
eru ekki vel hugsanleg án að-
skilnaðar Breta og Bandaríkj-
anna. En ef menning Bandaríkj
anna er orðin svo lítilfjörleg og
lá, borin saman við menningu
Kínverja og Rússa, þá verður
auðvitað að skjóta henni aftur
fyrir sig, að minsta kosti að
leyfa hana ekki í Evrópu.
Ef Fakkar yrðu á móti því, að
hervarnarfélag sex þjóðanna í
Evrópu og Atlanzhafsbandalag-
ið sameinist, yrðu þá Bretar með
þeim í því? M/eð því væri hægt
að gera kommúnistum þann stóra
greiða að rífa burtu allar varnir
vestlægra þjóða. Þetta getur fal
ist í atkvæðagreiðslu þingsins á
Frakklandi eða orðið afleiðing
hennar, ef Frakkar og Bretar
eru samhuga um það. Vegna
þessa verður þá senn hægt að
tala um algeran sigur kommún-
ista í kaldastríðinu.
Það er í sambandi við þetta
mál haldið fram, að Frakkar
muni ekki geta horfst í augu við
utanríkisskuldir sínar án að-
stoðar frá Bandaríkjunum. En
Bandaríkin segjast, og sem er
þeim líkt, ekki hætta hjálp sinni
við Frakkland þó ofurlítið á-
bjáti.
Ennfremur er spurt hvað Can
ada geri ef ástandið í Evrópu
verði til þess að einangra Amer
íku eða koma Vesturheimi út úr
húsi í Evrópu? Það getur til þess
komið, að það þurfi að líta í
kringum sig sér til varnar? Ætli
það liti þá ekki nær sér eftir að
stoð en í Bretlandi eða Frakk-
landi ?
Maður segir til svona, því það
má vissulega fyrir ýmsu ráðgera,
er trúðar brezkrar menningar
eru farnir að básúna út um allan
heim, að eina svölun lífsins sé
nú orðin sú, að sækja drykkju-
veizlur til Kína og Rússlands;
Það er meiri hepnin fyrir Bretj
land að finna slíkt Gózen er
úrslit kaldastríðsins standa sem
hæst.
Það er er.fitt að segja nokkuð
akveðið eða sem sjálfsagt um
afleiðingar síðasta eða yfirstand
andi kaldastríðs og ósigur vest-
lægu þjóðanna í því. Vestlægu
þjóðirnar hafa stundum tekið
Notið GILLETFS LVE til að búa til bestu
tegund sápu er kostar einungis lc stykkið
Hugsið yður peninga hagnaðinn, með notkun sápu, sem
kostar einungis 1 cent stykkið. En það er kostnaðurinn
við að búa til ágæta fljótfreyðandi sápu með því að nota
fituafgang og Gillett’s Lye. Yður mun auðvelt að fylgja
forskriftinni, sem er á hverri könnu af Gillett’s. Kaupið
Gillett’s Lye í næstu búðar og verzlunarferð, með því
sparið þér yður margan dalinn á árinu, á sápureikn-
ingnum.
ÓKEYPIS BÓK er skýrir fjölda vegi, sem Gillett’s Lye
getur sparað yður peninga og vinnu, á heimilinu í
borgum og sveitum, Skrifið eftir ókeypis eintaki til
Standard Brands Limited, Dominion Square Building,
Montreal.
Bæði venjuleg stærð og
5 punda könnur
til spamaðar.
sér ótrúlega fram, þegar á þolrif
þeirra hefir reynt. Ef til vill á
eitthvað í því átt eftir að sýna
sig en, og viðhorfið að breytast
fyrir þeim til hins betra.
“FACTS ABOUT REYKJ-
AVfK”
Þetta er nafn á bæklingi, 88
blaðsíðna stórum, sem nýkominn
er í bókabúð Davíðs Björnssonar
í Winnipeg. í honum eru upp-
lýsingar af öllu tæi um höfuð-
borg íslands og fjöldi mynda.
Bæklingurinn er á ensku. Er
hann því mjög hentugur hér fyr
ir börn, sem ekki kunna íslenzku,
að veita sér fyrirhafnarlaust það,
sem þarfast er og skyldast fyrir
þau að vita, um ættjörðina. —
Bæklingur, sem þessi ætti að
vera á hverju íslenzku heimili
hér vestra. Innihald hans er gulls
í gildi öllum er um höfuðstað
fslands vilja eitthvað fræðast.
Fyrir nokkrum árum kom út
annað kver svipað þessu er hét
“Facts About Iceland” Þessar
ll
I saved money on my life
insurance because I bougbt
a Mutual Life policy..."
"When I took out most of my life insurance, my
first thought was ’How big a premium will I
have to pay?’ Then a representative of The Mutual
Life of Canada said: ’The reaJ cost of life insurance
is the premiiuns less the amoimt you'd receive
in dividends.'
"He showed me the outstanding
dividend record of The Mutual Life
of Canada. That convinced me.
"Over the years, I'm already several
hundred dollars to the good because
I took out a Mutual Life policy."
To get the best protection for your family at
lowest net cost, consult The Mutual Life of
Canada representative in your community ioday
l
tSSi
MUTUAL IIFE
of CANADA
HEAD OFFICE WATERLOO, ONTARIO
Eitobli<h«d 1869
Your local Mutual Life of Canada representative
SKAPTI REYKDAL
700 Somerset Bldg. Winnipeg, Man.
ML-29-54
Phone 92-5547
KENSLA FYRIR NÝKOMNA
TUNGU 0G ÞEGNSKAP
Kensla af þessu tæi er fáanleg í flestum bygðum Canada. Með
því að færa sér hana í nyt, lærist málið skjótar og þekking á Canad-
isku þjóðlífi.
Það sem þú lærir í þessum kenslustundum býr þig undir framtíð
þína í þessu landi. Hún greiðir mikið fyrir, er sótt er um þegnréttindi
í landinu.
Upplýsinga um þessa kenslu, er að leita til mentamálanefnda í
bygðinni, skólaeftirlits manna, sóknarpresta, vinnuveitanda þíns eða
forustumanna innan þíns eigin þjóðernis.
Ef þú átt hema í bygð sem slíka kenslu er ekki að fá, er
hægt að fá endurgjaldslaust ýmislegt, til sjálfmentunar
frá Canada Citizenship Branch, Department of Citizen-
ship and Immigration, Ottawa, Canada.
BIRT AÐ TILHLUTUN:
DEPARTMENT OF CITIZENSHIP & IMMIGRATION
HON. J. W. PICKERSGILL. P.C., M.P.,
Minister of Citizenship and
Immigration
LAVAL FORTIER, O.B.E., Q.C.,
Deputy Minister of Citizenship
and Immigration