Heimskringla - 16.02.1955, Blaðsíða 2

2. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 16. FEBR. 1955
Frumdrættir úr sögu mannsins
Sagt er að nafnorðið “maður”
sé komið úr frummálinu sans
krít og þýðir “hugsandi”. Hugs
un og vit er það, sem leikið hefir
stærsta þáttinn í viðhaldi manns
ms.
Þó framþróun mannsins væri
allra framþróana seinfærust,
hvað spendýrin snertir, og kæmi
síðastur dýranna fram á sjónar-
sviðið í sinni nútíðar mynd, varð
hann þó fyrstur allra lifandi
vera til að beita viti sínu með
þeim ásetningi og markmiði, að
leggja aktýgi við öfl náttúrunn-
ar sér til aðstoðar í baráttu lífs-
ms.
Jarðskorpan er talin að hafa
myndast fyrir hálfri þriðju bilj
ón árum, og að á henni hafi líf
þróast í biljón ár. Gert er og ráð
fyrir, að jörðin hafi í fyrstu sam
anstaðið af logandi efnum, sem
smám saman brunnu út og
breyttu yfirborði hennar í berg
lög. Og að á þetta líflausa yfir-
borð hafi svo streymt endalaust
regn, er berginu eyddi og bar
niður í dalina sem á milli fjalla
og standbjarga hinnar sjóðheitu
jarðar, þar til að lokum, að rofar
til í lofti og regninu linnir.
Voru þá dalimir orðnir að poll-
um, en stækkuðu án afláts unz
þeir urðu að reginhöfum austur
og vestur hnatthelminganna- Og
sem aldirnar liðu, bera við þau
undur, að það sem algjörlega líf-
laust var framleiðir lífræn efni.
Líf byrjar fyrst í sjónum.
Fyrsta sellan flaut á honum og
rak tilgangslaust fyrir sjávarföll
um og vindum. Og þannig gekk
það í miljón ára. En allan þenn-
an tíma þróaðist í sellunni ákveð
inn vani, er gerði henni auðveld-
ara að draga fram lífið í sínum
ógestrisnu heimkynnum. Sumar
þeirra þróuðust bezt í dimmu
djúpsins og stöðuvatnanna. Þær
festu rætur í slímugu gruggi,
sem borist hafði úr hlíðum f jall
anna og setzt hafði á bótninn,
og urðu jurtir. Aðrar voru á sí-
feldu sveimi, og á þeim uxu und,
arlegir fóteggir með liðum, ekki
ósvipuðum sporðdreka leggjum,
og skriðu á sjávarbotninum inn
an um jurtir og önnur lífræn
efni. Og enn aðrar tömdu sér
sund, til að komast úr einum
staðnum í annan í leit þeirra eft
ir fæðu; og þannig fyltist sjór-
inn smátt og smátt af óteljandi
fjölda fiska og öðru, sem þar
tímgaðist.
Á meðan alt þetta var að ske,
hafði plöntunum fjölgað
mjög, að þær komust nú ekki
lengur fyrir á sjávarbotninum.
Ófúsar yfirgáfu þær nú þennan
verustað og tóku sér ný heim-
kynni á jeðjubö>kkunum við ræt
ur fjallanna. Tvisvar á hverjum
sólarhringi fæddi sjórinn yfir
þær. En þess á milli reyndu
plönturnar að draga fram lífið í
óþægindum loftsins sem bezt
þær gátu. Þær döfnuðu og tóku
að stækka. Sumar urðu hrískjarr
en aðrar tré, og að lokum lærðist
þeim að framleiða fögur blóm, er
drógu að sér flugur og fugla,
er báru svo fræin þvers og endi
langs þangað til að gjörvöll jörð
in varð þakin grænum beitilönd
og farsæluríkum skógum.
um
Voru þá og sumir fiskanna
farnir að skilja við 'sjóinn og
lærðu til fullnustu að anda jafnt
með lungum sem tálknum, og
gátu því lifað jafnt í vatni sem
á landi. Smám saman nothæfðu
dýr þessi meir og meir þann eig
inleika, að geta lifað á landi.—
Breyttu sum þeirra sér í skrið-
dýr, og urðu þvi hluthafar í skóg
arkyrðinni með skordýrunum.
Svo þau yrði hraðfættari í hin-
um mjúka jarðvegi skógarins,
breyttu þau fótleggjum "Sínum
til mikilla muna; tala þeirra óx
nú án afláts og stærðin fram úr
öllu 'hófi, þar til er jörðin varð
þéttskipuð jötunvöxnum hrygg-
svo dýrum, ægilegum og græðgnum.
Dýr þessi höfðu fellt hreistur
fisksins, hafnað fiðri fuglsins,
en vörðu skrokkinn, í þeirra stað,
með hári. En í tegundum þessum
hafði þróast annar eiginleiki, er
gaf þeim ómetanlega yfirburði
yfir aðrar skepnur. Kvenndýr
þessara tegunda varðveitir
frjófguð 'eggin í sínum eigin
kviði þangað til að fóstrin eru
fullþroskuð- En afsprengi allra
annarra lifandi skepna, upp að
þeim tíma, voru skilin eftir hlíf-
arlaus gegn hita og kulda og
árásum gráðugra dýra. Aftur á
móti halda spendýrin hlífiskildi
yfir afkvæmum sínum þar til
þau geta séð fyrir sér sjálf. Á
þennan hátt gefst ungu spendýr-
unum miklu betra tækifæri til
að ná fullþroska aldri.
Er nú þangað komið, sem veg-
ir skiftast, þegar maðurinn alt
í einu skilur við hina óendanlegu
framgöngu mállausra lifandi
og deyjandi skepna, og notar nú
skynsemi sína til að skapa og
stjórna forlögum kyns síns.
Einkum var það ein tegund spen
dýranna, sem virtist að bera af
öllum öðrum skepnum í því, að
afla sér fæðis og skýlis. Hún
hafði tamið sér að nota fram
fæturnar til þess að grípa og
halda herfangi sínu, og sífeld
æfing hafði framleitt hendur úr
Ýmsir meðlimir þessarar skrið klóm Eftir ótölulegar tilraunir>
aýrategundar, sökum þrengsla,
fóru nú að leita til trjátoppanna.
Urðu nú fætur þeirra gagnslitl-
ir. Varð nú nauðsynlegt að geta
komist skjótlega úr einu trénu í
annað. Og enn kemur hið úrræða
góða náttúrueðli til björgunar
og breytir nú, á þess hægfara
hátt, tám framfótanna í einskon-
ar fallhlíf. Og svo þessu næst,
hægt og seint er fallhlíf þessari
breytt í fullkomna vængi, og róf
unni í stél og að lyktum sjálfu
dýrinu í eiginlegann fugl.
Þessu næst ber við undarlegur
hlutur. Öll þessi afskaplegastóru
hafði tegund þessi lært að standa
ganga og hlaupa á afturfótum
sínum.
Skepnur þessar, er að ýmsu
leyti líktust eiginlegum öpum og
höfðu sum einkenni hálfapanna,
urðu framúrskarandi happasælar sem
í öllum veiðiskap og gátu þró-
ast hvar sem var í heiminmu. Ör-
yggis vegna, fóru þær venjuleg-
ast margar saman. Þeim lærðist
fljótt, þegar hættu steðjuðu
að, að gefa frá sér hljóð, af-
kvæmum sínum til viðvörunnar.
Eftir þúsundir alda, var farið að
að nota kverkhljóð þessi til að
skriðdýr deyja alveg út, ekki kunngera annað en aðeins yfir-
ANNOUNCES DRASTIC REDUCTIONS ON
7 COFFEE BRANDS
SIGNATURE Former Price $1.12-__________NEW PRICE lb. ,97c
BLUE RIBBON Former Price $1.18________NEW PRICE lb. $1.06
RED ROSE Former Price $1.25____________NEW PRICE lb $1.16
FORT GARRY Yellow Label Former Price $1.12 _ NEW PRICE lb. .99c
FORT GARY (Red Label) Former Price $1.24,
NABOB Former Pricc $ 1.25________________1
_NEW PRICE lb. $1.16
..NEW PRICE lb. $1.16
CHASE Sc SANBORNE Former Price $1.28_NEW PRICE lb. $1.19
smátt og smátt, heldur á mjög
skömmum tíma. Ekki er vitað
hvað þessu olli. En hver sem
ástæðan var, leið þetta miljón
ára ríki stóru skriðdýranna und
ii ,lok að fullu. Koma nú ólíkar
skepnur í þeirra stað. Þó þær
ættu að sönnu kyn sitt að rekja
til skriðdýranna, voru þær mjög
frábrigðilegar að mörgu leyti, en
þó einikum í því, að afkvæmi
þeirra voru brjóstmylkingjar —
mæðurnar höfðu þau a brjosti
ef svo mætti að orði komast. Og
þannig eru spendýrin tilkomin. * Java> komu í leitirnar efri-
hlutur höfuðkúpu, lærbein, tveir
leg»"S tf.O***'
D«leS
When in
WINNIPEG
Do as wise Winnipegers do! Buy your electrical appliances
at City Hydro's Showrooms. There you can see the very
latest in all the electrical appliances that give you so much
comfort and convenience in your home.
A new electric range, refrigerator, automatic washer and
dryer, vacuum cleaner, floor polisher or any other electrical
appliance, large or small, is backed by City Hydro’s Appliance
Service Organization, the largest in the city, to assure you
satisfactory, trouble-free use of your appliances.
Citu
i

PORTAGE, east of Kennedy
PHONE 96-8201
vofandi haettur. Var betta frum-
mál á byrjunarstigi. Þessi
skepna, manni lík, er fyrsti ætt-
faðir mannsins.
Mjög lítið er vitað um hinn
fyrsta eiginlega mann. Hafa þó
fjölmargar fulkomnar beina-
grindur af honum í ljós komið.
í Nænder-dalnum á Þýzkalandi
hafa fundizt beinagrindur af
mönnum, kvennmönnum og börn
um á öllum aldri, er blómguðust
þar fyrir fimtíu þúsund árum.
Og í dýpstu leirlögum árbakka
Nýtt Sívirkt
Dry Yeast heldur ferskleika
ÁN KÆLINGAR
Konur sem reynt hafa hið nýja, skjótvirka, þurra ger
Fleischmans, segja að það sé bezta gerið, sem þær hafi reynt. Það
er ólíkt öðru geri að því leyti að það heldur sér vel þó vikur standi
upp á búr-hillu. Samt vinnur það sem ferskst duft, verkar undir
eins, lyptist skjótt, framleiðir bezta brauð, af allri gerð til fyrir og
eftir matar.
Uppleysist: (l)Leysið það vel upp í litlu af volgu vatni og bætið
í það einni teskeið af sykur með hverju umslagi af geri. (2) Stráið
þurru geri á. Lát standa 10 mínútur. (3)Hrærið vel í. (Vatnið not-
að með gerinu, er partur öllu vatni er forskriftin gerir ráð fyrir).
Fáðu þér mánaðarforða hjá kaupmanninum í dag. 4546—Rev.
1 pakki jafngildir 1 köku af Fresh Yeast
höfðust við á láglendinu, ist og nætumar urðu kaldari en
koma rásandi niður fjallshlíðina. þeir höfðu átt að venjast, fer að
Voru þeir magrir útlits og virt- bera á glærum ís í skörðum fjalls
ust aðframkomnir af kulda og ins, er fór vaxandi dag frá degi,
sulti. Þar sem þeir, sem fyrirj þar til 'er afskaplegur sikriðjök-
voru, áttu þá við þröngan kost ull kemur hægfara en ómótstæði
að búa, var þeim ekki unt að. lega niður gil og hlíðar. Ýtti jök
bæta við tölu þeirra. Þegar að- ullinn nú á undan sér steinbákn
komendur reyndu að ílendast um, hnullungum, smágrjóti og
þar, sló í grimmasta bardaga með öðru, sem á vegi hans var, niður
þeim. Gekk þeim betur, sem fyr- í dalinn. Alt í einu, um nætur-
ir voru, svo hinir flúðu undan á skeið, begar allir voru í svefni,
f.-.ll!* _!__ 1______________:__ I .. . ___
til sinna eígin heim- veltui sKrioa xo*. i-oju,
kynna, og létu þar lífið í næsta ( grýtis og ísstykkja yfir dalbú-
hríðarbylnum- i ana, er þar urðu allir til. Var þar
I +riám cnrwÍraS 1
En skógarbúum, á jafnslétt-, æfargömlum trjám sundrað
unni við fjallsræturnar, fór nú smáflísar og jarðvegurinn rifinn
fyrst alvarlega að skjóta skelk í upp. Byrjar svo að snjóa.
bringu. Sem skammdegið stytt-' Frh. á 7. bls.
um
fótleggir og tvær tennur- Voru
þessi steinrunnu bein af elztu
mannveru, sem til þessa hefir í
Ijós komið. Rúmum fjörutíu ár-
um síðar fundust þrjár beina-
grindur nálægt þessum stað. Svo
var fundur hlns svonefnda Pek-
in-manns næstum því eins mik-
ilvœgur. Hann var hellisbúi, og
svipaði mjög til Java mannsins,
og er hartnær því eins gamall.
Og hér ikoma fyrst í Ijós óræk
merki þess, að maðurinn var þá
búinn að læra, að kveikja eld,
og kunni að steikja kjötmeti sitt
glóð.
Ekki alls fyrir löngu bættust
fjötutíu beinagrindur við
uorður-Kína fornleifasafnið.
í forsögulegri tíð var ekkert
skrásett. En á sérstakan hátt
fylgdist fornmaðurinn með árs-
tíðunum, því hann hafði veitt
því eftirtekt, að á eftir langvar-
andi kuldatíð kom blíðviðri, svo
hiti og gróður; og þegar ávext-
irnir voru fullþroskaðir og lauf-
in tekin að falla, og ýms dýranna
farin að sofna vetrarsvefni sín-
um, var kuldatíðin aftur í aðsígi.
En nú var eitthvað óvanalegt
og alvaralegt að kenda verustað
mannsins. Tíðarfarið var að gjör
breytast. Sumarið hafði komið
mjög seint, svo ávextir gátu ekki
þroskast. Fjöllin, sem til þessa
höfðu verið alþakin grænum
gróðri, voru nú hulin fann-
fergju. Og sem veðurfar þetta
helzt án afláts, vill það til einn
dag, að villimenn, ólíkir þeim
Hamingjuóskir til Islendinga í tilefni af
36. þingi Þjóðræknisfélagsins í Win-
nipeg, 21., 22., og 23. febrúar 1955
^/■*****
"S
Leigja og annast íbúðir og verzlanarhús
Alls konar vátryggingar
Lána peninga gegn lágum vöxtum
Fasteigna umsjónarmenn

J. J. SWANSON & CO. UMITED
FASTEIGNASALAR
308 Avenue Bldg. Winnipeg, Man.
Sími 92-7538

*
Við bjóðum íslendinga velkomna á 36. Þjóðræknisþing
sem hefst 21. febrúar 1955. — Þökkum einnig góða við-
kynningu og vinsamleg viðskifti þeirra sem vér höfum
notið í liðinni tíð, og vonum að njóta í framtiðinni
CANADIAN FISH PRODUCERS LIMITED
/• H. Page, Managing Director
311 CHAMBERS ST., WINNIPEG
Office Phone: 74-7451 Res. Phone: 72-3917
poufe pi'o^ctiori
22
from WIREWORMS ond SMUT!
'MERGAMMA' C—the dual purpose seed
dressing — gives proven protection
ogoinst wireworms ond smut. Don't risk
loss — get 'MERGAMMA' C now!
Ask your FEDERAL AGENT for full partioulors.