Heimskringla - 01.06.1955, Qupperneq 1

■'l
CENTURY MOTORSITO.
247 MAIN — Phone 92-3311
LXIX, ARGANGUR
FRÉTTAYFIRLIT_OG UMSAGNIR
Sjónvarp í næstu Halda til Evrópu
kosningum
Því var hreyft á sambands-
þingi mýlega aA sjónvarp mundi
talsvert verða notað í næstu
kosningum. Verður það nýlunda
fyrir kjósendur. En hvað þing-
mannaefnin hafa gott af því,
skal ósagt látið.
í nýafstöðnum kosningum á
Bretlandi var sjónvarp mikið
notað. En það virðist öllum koma
saman um, að það hafi ekki aflað
þingmönnum atkvæði. Það virð-
ist mjög eindregin skoðun
blaða, að sjónvarpið hafi mis-
hepnast.
iBlaðið Daily Express leitaði
álits kjósenda um einn hinn
fyrsta, er varð til að nota sjón-
varpið, en það var Harold Mac-
William íhaldsiþingmaður. Sagði
blaðið 35% aðspurðra ftokks-
manna hans að framkoman hefði
verið leiðinleg og ræðan dauf.
Fregnriti Daily Express sagði
það ærið til að afla mönnum ó-
gleði, að horfa á Harold Mac-
William og “Grampa” Attlee í
sjónvarpi.
Dg þessu líkur er dómurinn
um marga aðra.
News Chronicle segir að ef
þingmannaefni geti ekki leyst
verk sín í sjónvarpi betur af
hendi en sýnt sig hafi, sé þeim
bezt, að halda sig ifrá iþví, og
láta hreyfimyndastjörnunum

WINNIPEG, MIÐVIKUDAGnsrN, 1. JúNÍ 1955

fO TR’óS
CENTURY MOTORS LTD.
241 MAIN-716 PORTAGE
NÚMER 35.
það eftir. Blöðin eru flest á því,
að það sé meiri list í því fólgin,
að koma skemtilega fram í sjón-
varpi, er. st". ið rr.“nn geti það
óæfðir. En þingmenn hafi faest-
ir tíma til slíkra æfinga, þó ein-
hverri leikaranáttúru kunni að
vera gæddir.
Canda House í N. Yoi’k
G. S. Thorvaldson, Q.C.
IHéðan frá Winnipeg leggur
af stað til Evrópu hr. G. S. Thor-
valdson, Q.C. fimtudagsmorgun-
íslendingur í framboði
Eins og áður hefir verið skýrt
frá fer kosning frá í skólaráð í
annari deild Winnipegborgar 8.
júní. Sækir íslendingur um kosn
ingu auk annara—er kunnur er
löndum hans hér í sambandi við
starf hans sem stjórnanda Thor-
kelsson Box Manufacturing fé-
lagsins. Hann er meðráðandi í
ótal félögum og stofnunum hér
sem þeir aðeins hljóta, er mik-
ið traust ávinna sé í viðskiftalíf-
inu. Og það hefir hr. Paul Thor-
kelsson þegar á unga aldri gert.
fiann er sonur S. Thorkelssonar,
kunns iðjuhölds í þessum bæ.
Skólaráðið iþarf á 'hagsýnum
manni sem Ihr. Paul Thorkels-
sonar forstjóra að halda.
eða telur með viðskiftaþjóðum
sínum.
íslenzka Almanakið
í dag er fyrsti júní; hann
var í Almanaki Guðbrands bisk-
inn 2. júní, til að sitja þing Com-j Ups kallaður Nóttleysumánuður,
monwealth Chambers of Com- j en Skerpla var og gamalt heiti
merce í Stratford on Avon á hans og getur þess í almanökum
Englandi seinna í þessum mán- j enn_ f júní er lengstur dagur og
uði. Með honum fer kona hansjn5ttjn björtust. Um nokkurn
og gera þau ráð ifyrir að ’vera hluta mánaðarins gengur sól
um tvo mánuði í ferðinni, og að
koma við á Frakklandi og skot-
landi og víðar. Mr. Thorvaldson
eins og vitað er, er forseti Can-
adian Chamber of Commerce og
flytur ræður á ýmsum stöðum á
Englandi og Skotlandi sem full-
trúi frá Canada. Þau hjónin
koma heim aftur seint í júlí.
ið sem íslendingar eru að hugsa
um að iv,.a i Winnipeg, og öll
slík hús eru.
Nú er talsvert af viðskiftum
frá Canada rekið í New York,
en er á við og dreifð um borgina.
Með Canada House ætti að vera
hægt að finna þessi viðskifti öll
f New York er verið aS tala ndjr einu þakj j>aö getUr eflt
um af stjórn Canada og viðskifta yiðskifti þessa iands, því allir,
höldum, að reisa höll og nefnajbæði N York búar, Bandaríkja-
Canada House, en slík hús eðajmenn og kaupsýslumenn annara
landa, mundu þar fleira sjá af
stofnanir eru algeng í kaupsýslu1
borgum
myndin
erlendra þjóða. Hug-
er, að staður þessi sé
nokkurs konar miðstöð fyrir
Canada í New York eins og hús-
Bachelor of Pedagogy
Ólafur AUan Olson
ólafur Allan Olson, sem mynd
in hér að ofan er af, útskrifaðist
á þessu vori sem Bachelor of
Pedagogy frá Manitobaháskóla.
Bann er sonur Ólafs H. Olson
°S konu hans Geirlaugar Olson,
heimilis í Kirkfield Park.
^afur er fæddur 9. júlí 1930.
því sem Canada hefir að bjóða.
f sigti er að kaupa 6 loftahús á
Fifth Avenue og annað hvort
ibæta ofan á tþað 3 gólfhæðum,
eða rífa niður og reisa nýja höll
er sómir sér og eftir verður tekið
við þessa götu, sem kunn er fyrir
sín reisulegu hús.
Yiðskifti Canada við
önnur lönd
Vöru viðskifti Canada við
önnur lönd, nema sem næst 8
biljón dölum í innHuttum og út
flut-tum vörum á ári.
Innfluttar vörur námu árið
1954, 4 biljón dölum.
Kaupin voru gerð hjá þessum
löndum:
Frá Venezuela $167,594,000;
Bretum $392,472,000; Benelux
47,644,000; Brazilíu $31,623,000;
Ástralíu, Japan og mörgum öðr-
um löndum $419,953,000.; Ind-
landi $28,054,000. Vestur Þýzka-
Bandaríkjun-
landi $44,480,000.
um $2,961,300,000.
Aftur seldi Canada öðrum
löndum vörur fyrir $3.9 biljón.
Þau eru þessi:
Japan $94,474,000; Benelux
$94,690,000;. Breta $652,694,000;
Brazilíu $45,096,000; Ástralíu
innritaðist j $45,768,000; V estur-Þýzkalandi
$86,899,000. Mörgum öðrum lond
um’$541,710,000. En til Banda-
ríkjanna $2,312,803,000.
Manitobaháskóla
bann 1949, en útskrifaðist 1953,
Sem Bachelor of Science in Agri
culture, en hélt áfram námi
nasstu 2 ár, með árangri, sem að
ofaT* segir. Hann kendi skóla
að Lynn Lake, Man. Hér
er um efnilegan námsmann og
^yndarlegan ungan fslending að Bandaríkin
ras®a- Þó minnist Canada varla á þau
ekki í ægi á íslandi.
Síðast liðinn sunnudag var
hvítasunna því þá voru 50 dagar
liðnir frá páskum. Næstkomandi
sunnudag, 5. júní, er Trinitatis.
Er það eina kirkjuhátíð sumars-
ins og frá honum eru allir sunnu
dagar taldir til jólaföstu.
Um þennan dag segir í gömlu
þjóðvinafélags almanaki: “Þessi
hátíð var stofnuð upphaflega á
12. öld í minningu þess, að faðir,
sonur, og heilagur andi væri eitt,
væri þrenning, en ekki var hún í
lög leidd fyr en Jón páfi, 22,
með því nafni, gerði það 1344.
Meðan páfatrú var á íslandi, var
haldið mikið upp á þessa hátíð,
en alt minna hefir það verið eftir
siðaskiftin.
Sæluvika eða vikan helga, var
fyrsta vikan eftir hvitasunnu
nefnd. Var lengi mikið haldið
upp á hana á íslandi.
Fyrsta júní er sólar-uppkoma
á fslandi kl. 2.25 og sólsetur 22.28
sögð í þjóðvinafélags almanak-
inu í ár. En 22 júní er lengstur
sólargangur. En þá sólar-upp-
koma kl. 1.55 en sólsetur kl. 2304
Toronto sýningin
í Toronto stendur yfir alþjóða
iðnaðarsýning, sem mikið er lát
ið af og viðskifti landsins mun
efla. Þar eru menn staddir frá
mörgum lörvdum, að skoða hvaða
vörur Canada hafi að bjóða öðr-
um þjóðum, og sýna um leið,
hvað lönd þeirra hafi aflögum,
fyrir það, sem þau kaupa. Þarna
gefst tækifæri til að kynna sér
markaðs möguleika heimsins.
Vinnustöðvun keppi-keflið
'Þess hefir verið getið'í sam-
bandi við verkfallið á íslandi,
að til þess hafi verið efnt af
kommúnistum. Þetta draga að
vísu kommúnistar hér, íslenzkir,
sem annara þjóða, i efa.
En víst er um það, að komm-
únistar hafa notað verkföll hlífð
arlaust í áróðurskyni í þágu
flokksstefnu sinnar. Vinnustöðv-
un hefir og oft reynst þar vatn
á millu kommúnista. Kommúnist
ar hvar sem eru, hafa með ráði
og dáð stutt verkföll í löndum
lýðræðisþjóða út um allan heim,
í liðsbón til verklýðsfélaga í Ev-
rópu og Ameríku og æsktu verk-
falla af þeim á sama tíma og á
íslandi. Þrír mánuðir mundu
gera út af við kapitalistana.
En svo lítur út, sem liðsbón sú
hafi ekki borið árangur þó studd
væri, að sögn, af rússneskum
kommúnistum, sem er venja
þeirra. En þó svo færi þetta sinn
að áformunum yrði ekki kom-
tð fram, er full ástæða að spyrja,
hvort verkfallið á íslandi hafi
ekki meira verið í þágu rússnesks
kommúnisma háð, en verka-
manna á íslandi.
LiljuvEylands veittur náms-
styrkur ísl. ríkisstjórnar.
Nefnd sú, er skipuð var til að
úthluta námsstyrk íslenzku rík-
isstjórnarinnar, er auglýstur var
hér í blaðinu fyrir skömmu, hef-
ur tilkynnt, að styrkurinn hafi
verið veittur Lilju Eylands, er
lauk B.A. prófi við Manitobahá-
skóla nú í vor. Styrkurinn nem-
ur sem kunnugt er 12.500 íslenzk
um krónum (750 canadiskum doll
urum) og er veitur til náms í is-
lenzkri tungju, bókmenntum og
sögu við háskóla fslands í Reykja
vík veturinn 1955-56. Lilja hefur
numið íslenzku við Manitobahá-
skóla undanfarin þrjú ár.
Lilja er yngsta dóttir dr. V.
J. Eylands og Lilju konu hans.
MINNINGAR P. S. P.
MINNINGARORÐ
Framh.
Eftir meira en halfrar aldar
búsetu í Winnipeg, andaðist
snögglega, 19. maí, fyrverandi
lögregluþjónn Samson Jónasson
Samson, 78 ára að aldri. Hann
var ættaður frá Keldudal í
Hegranesi í Skagafirði og var
sonur Jónasar bónda Jónssonar,
Samssonar, og Bjargar Jónsdótt-
ur. Jón afi hans var fyrsti þing-
maður Skagfirðinga á ráðgefandi
þingum, og var Danebrogsmað-
ur. Hann bjó í Keldudal í 40 ár.
Vestur um haf kom Samson og
eftirlifandi bróðir hans Jón, og
önnur systkini, sem nú eru dáin,
með foreldrum sínum árið 1887.
Var Samson þá ellefu ára. Hann
var fæddur 17. júlí 1876. Þau
settust fyrst að í Winnipeg, en
fluttu svo til Norður Dakota.
Samson ifór til Péturs Björnsson-
ar, föður þeirra bræðra, Rögn-
valdar, Ólafs, Hannesar og
Björns, í grend við Hallson, N.
D. og dvaldi þar til hausts. Jón
bróðir hans dvaldi um hríð hjá
Brynjólfi Brynjólfssyni. Faðir
þeirra, Jónas, dó árið 1888. En
'þá var móðir þeirra flutt til
Gimli og fór Samson þangað og
bjó þar um tíma en um nokkur
ár bjó ýmist í Winnipeg eða
Norður Dakota.
Árið 1904, 30. apríl, gekk hann
í lögreglu Winnipegborgar, en
Jón bróðir hans hafði innritast
þar árið áður, og þjónaði Sam-
son þeirri stöðu til 1919. Hann
var stór og stæðilegur maður og
Næstu dagana dvöldum við á tðk sig vel út í einkennisbún-
ingi lögreglunnar, og var karl-
mannlegur á að líta. Enda var
Tekjuhalli við þau nemur því nema j Rússlandi. Þar eru þau
rúmlegea hálfri biljón dala.
Það lætur mjög nærri að þrír-
fjórðu af vöruskiftunum séu við
ibönnuð og þeir skotnir, sem dyrf
ast að halda á lofti slíkum boð-
skap.
í blöðum að heiman er haldið
fram, að kommúnistar hafi farið
Rauðsgili í Hálsasveit, þar búa
góðkunn hjón, Guðbjörn Odds-
‘...jn og Steinunn Þorsteinsdóttir
frá Húsafelli. Var okkur tekið
þar með mikilli vináttu og alúð,
og allir hlutir stóðu okkur til
boða. Sonur þeirra, Oddur, var
altaf boðinn og búinn til þess
að ferðast með okkur um sveit-
ina, og höfðum við þannig tæki-
færi að heimsækja gamla og nýja
kunningja og vini. Var það
ferðalag okkar ekki bundið við
neinn sérstakan tíma dagsins,
heldur var ferðast jafnt nótt
sem dag, og oft sáum við kvöld-
roðann og morgunroðann rétta
hver öðrum hendur á norður
Ioftinu fyrir ofan hálsana og
fjöllin sem teygðu sig mismun-
andi hátt til himins, samkvæmt
þeim þroska og vexti sem náttúr
an hafði gefið Iþeim.
Eg minnist hér heimsóknar
okkar til Uppsala, þar býr nú
jafnaldra mín og leiksystir Guð-
ríður Þorleifsdóttir frá Hóla-
koti. Er þar stórt bú og vel hirt.
Býr sonur hennar þar með henni
ög tvær dætur hennar. Nú var
það, að eg gekk inn hin sömu
moldargöng og inn í hina sömu
baðstofu sem eg oft heimsótti
löngu fyrir síðustu aldamót,
þegar Kristleifur Þorstejnsson,
hinn kunni fræðimaður, bjó þar,
og Hjörtur bróðir minn var
vinnumaður hjá honum. Var
ekki laust við að fornar myndir
birtust mér þar í göngunum og
baðstofunni, en. allar voru þær
þess eðlis, að mér fanst eg verða
beítri og meiri maður við að
mæta þeim þarna í hálfrökkri
hljóðrar sumarnætur á Uppsöl-
um. Hér vil eg geta þess, að nú
hefir verið reist nýtízku íveru-
hús á þessum bæ, með öllum
hugsanlegum þægindum, en
hafði ekki verið flutt í það, og
er eg því þeim mun þakklátari
forlögunum sem leiddu mig inn
hin göm!u göng ,og sýndu mér
hinar gömlu myndir í síðasta
sinni.
Næsta dag fórum við til Stein
dórsstaða til miðdagsverðar. Þar
búa þau hjónin Páll Þorsteins-
hann a bezta skeiði æfinnar. Og
a seinm arum mintist hann oft
þeirra daga. Nokkuð eftir að
hann gekk úr lögreglunni gerðist
hann gæzlumaður við “Fruit
Row” hér í bæ og hélt þeirri
stöðu í tuttugu ár. Þar að auki
hafði hann um tíma samband við
fyrirtæki bæði hér í Winnipeg
og Saskatchewan sem rekið var
af öðrum.
Samson Jónasson Samson
Systkini átti Samson sex alls,
en af þeim voru tvær hálfsystur,
Dýrfinna og Sigríður, sem dán-
ar eru fyrir löngu. En móðir
þeirra var systir Magnúsar Mark
ússonar skálds og íþróttamanns.
Alsystur voru tvær, Steinunn,
sem dó í Seattle ifyrir tveimur
árum og Þorbjörg sem dó í Win-
nipeg árið 1905.
Bræður hans voru tveir, Jón,
sem lifir hann og býr nú í
Charleswood, og Sigurður, sem
dó fyrir fjölda mörgum árum í
Selkirk.
Auk þessa eina bróður, lifir
kona hans, Guðrún Björnsson,
og fjögur börn, John Victor,
prentari í Winnipeg, Miss Lil-
lian, í Victoria, B. C., Thorbjörg,
(Mrs. E. W. Hunter) í Winni-
peg 0g Guðrún (Mrs. G. Guð-
mundson). Önnur dóttir, Mar-
grét, dó árið 1935.
Kveðjuathöfn fór ifram laug-
ardaginn 21. maí frá útfararstofu
Bardals og jarðsett var í Gimli
grafreit. Séra Philip M. Péturs-
son flutti kveðju- og minningar-
orðin. —P.M.P.
son frá Húsafelli og Ragnhildur
Sigurðardóttir frá Vilmundar-
stöðum. Er þetta ein af stórjörð-
um í efri sveitum Borgarfjarðar,
og vel setin. Flest heimilisifólk-
ið var við heyvinnu úti á túni
þegar við komum. Hafði verið
erfitt um hirðing töðunnar
nokkra undanfarna daga, en nú
var kominn brakandi þerrir, og
voru bæði menn og vélar í óða
önn að breiða úr og taka saman.
Komu sér nú vel nýtízku dreifi-
vélarnar sem þeyttu töðunni út
um allan völl og greiddu svo vel
úr viskunum að sólin og golan
áttu hægara um vik að full-
komna sitt verk.
Húsbóndinn kom til stofu til
snæðings með okkur gestunum,
og að loknum dagverði gerði eg
mig líklegan til að halda ferð-
inni áfram. En þá kom atvik fyr-
ir sem eg ekki hafði búist við og
varla trúði mínum egin eyrum:
Húsbóndinn sem sagt bauð okkur
út að spila við sig “Canasta”
fram eftir deginum, var boð
hans þakksamlega þegið, en all
æfintýralegt þótti mér að sitja
við að spila erlent spil uppi í
sveit á íslandi, við stórbónda í
brakandi þerrir ,einkum þar sem
óþurkar höfðu gengið að undan-
förnu. Sýndi bóndi svo mikla
þekkingu og kunnáttu, að brátt
varð eg að hafa allan hugann á
spilunum, eða að sýna vanþekk-
ingu mína á þessu “amerízka"
spili„sem eg þóttist hajfa allmikla
kunnáttu í. “Þú veist ei hvern
þú hittir þar”, sagði Hallgr. Pét-
ursson forðum, en minningarnar
um þessa heimsókn til Steindórs
staða koma oft og mörgum sinn-
um fram í huga mínum.
Frh. á 4. bls.
Andrew N. Robertson
Andrew N. Robertson, sem
sækir um kosningu í skólaráði
Winnipeg, í kjördæmi nr. 2 —
Ward 2 — hefur áður sitið í
skólaráðinu í tólf ár, og um
tveggja ara skeið formaður
skólaráðsins, (chairman). Hann
hefur búið í kjördæminu s.l. 25
ár. Hann er giftur íslenzkri
konu, Fanney Lovísa Júlíus.
Foreldrar hennar voru Júlíus
Jónasson og Kristín Sigurðar-
dóttir kona hans. Auk annars er
Mr. Robertson nú sem stendur
skrifari stjórnarnefndar Fyrsta
Sambandssafnaðar í Winnipeg.
Hann sækir undir merkjum CCF
flokksins.