Heimskringla - 10.06.1959, Blaðsíða 1

LXXIII ÁRGANGUR WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 10. og 11. JUNÍ ’59 _____________________________NÚMER 35. og 36.
MERKUR ÍSLENDINGUR
OG SKÁLD LÁTINN
Einar Páll Jónsson
Einar Páll skáld og ritstjóri
Lögbergs er látinn. Hann and-
aðist í almenna spítalanum bér
í Winnipeg, miðvikudaginn 27.
maí, 1959, þá 78 ára.
Með för hans yfir landamærin
miklu, er höggvið enn eitt stórt
skarð í lið vors litla þjóðarbrots i
hér vestan hafs. I
Einar var alvörumaður og
gleðimaður, tilfinningaríkur, j
ifljótur að skifta skapi, fljótur
að reiðast og fljótur að fyrir-
gefa. Hann var skemtilegur í við-
ræðum, orðheppinn, einlægur og
tryggur vinur vina sinna og
drengur góður.
Ritstjórnartíð Einars er svip-
mikil og sögurík, hann kom víða
við og hafði mörg áhugamál, þó!
ekkert þeirila bæri hann eins
heitt fyrir brjósti og væri eins
áberandi, oftar rætt með eldleg-
um áhuga, djörfung oig einlægni
en viðhald og efling íslenzkrar
tungu á meðal vor ihér í Vestur-
heimi.
Einar bar allan íslenzkan fé-
lagsskap landa sinna hér, ríkt í
huga, lagði á ráð, gaf bendingar
til betri ræktunar, hvatti, sikip-
aði og studdi á allan hátt af ráði
og dáð, í ræðu og riti svo drengi
lega sem íslendingurinn í honum
heimtaði.
Einar hataði lítilmennzku og
undanihald, hans mark og mið
var að sækja fram, alltaf skrefi
lengra og hærra frá degi til dags.
Það gekk oft erfiðlega, fannst
honum en lét þó aldrei hug fall-
ast, í baráttunni fyrir því sem
var á einlhvern hátt til eflingar
íslenzkri mennt og tungu hér,
á meðal landa sinna í Vestur-
heimi.
Eg varð þess oft var, þegar við
áttum tal saman um íslenzk mál
og framtíð þeirra hér, að það
gustaði um andlit hans er and-
stæðurnar stóðu honum í fang.
Þá hleypti Einar brúnum, augun
tindruðu, og straumfall stóryrða
heltist yfir andstæðinga, sem
hjaðnaði (þó strax eins og bóla
þegan 'byrlega blés. Hugsjon
hans var áfram og uppávið, og
þegar vel gekk, lá svo vel á hon-
um, sem allar leiðir stæðu opn-
ar, að ekkert væri ómögulegt, ef
viljaþrek, einlægni og eldlegur
andi væri að verki að treysta
böndin og brúa hin miklu höf.
Einar Páll var sannur íslend-
ingur í þess orðs fyllstu merk-
ingu. Hann var heill en aldrei
hálfur. Hann elskaði land sitt
og þjóð af einlægni, eins og sjá
má svo víða gegnum rit hans og
ræður um næstum því hálfrar
aldar skeið sem Ihann var við
blaðamennsku riðinn. Það leynir
sér heldur ekki i hinum fögru
ættjarðarkvæðum hans, hvar
hann stendur, hvað 'hugur hans
þráði og hvað heillaði hann mest.
Ljóðin hans bera sanna sögu af
skáldinu, íslendingnum, lista-
manninum í ljóði, söng og háum
hugsjónum, sem náðu ekki að
rætast nema að nokkru leyti.
Einar Páll var einn af okkar
ágætustu skáldum. Hann orti
þróttmikil djarfyrt, fögur og lif-
andi ljóð. Og aldrei varð eg þess
var, að þótt Einar skipti oft
skapi við menn, að hann léti þá
gjalda andstöðu sinnar með
hvössum eða ljótum édeilum í
ljóði. Hann bar of mikla virð-
ingu ifyrir skáldgyðjunni til
þess, og var of stór til að ljá
slíiku vængi.
Einar var athafnamaður, ekki
einungis sem ritstjóri, heldur
sem skáld og ferðalangur, því
óteljandi eru allar þær ferðir
sem hann átti út um byggðir fs-
lendinga í sambandi við islenzk-
an félagsskap, stofnun deilda
hér og þar og til að skemta á
samikomum eða við ýmiskonar
tækifæri, og kynningarferðir
hans voru margar með ýmsum
góðum gestum sem að heiman
komu, sem og annarsstaðar frá,
til að gefa stuðning, hvatningu
og ýmiskonar öryggisbendingar
til eflingar íslenzkum félags-
málum og samtökum. Það kvað
því ekki síður mikið að Einari
út um byggðir íslendinga en í
sjálfri borginni.
Einar var og söngmaður góð-
ur á yngri árum og lék vel á
orgel, svo vel, að maður varð að
hlusta.
Það er margt fleira hægt að
segja um þennan mæta mann og
vin vorn, sem nýverið er búinn
að kveðja, en það verða efalaust
aðrir sem gera það. Mér þótti
væntum hann, og þó okkur sinn-
aðist stundum—í bróðerni, þá
styrkti það aðeins hlýhug minn
til hans.
Já, vinur okkar allra, Einar
Páll er fallinn, en eftir lifir kona
hans, Ingibjörg, stórmerk, gáfuð
og góð kona. Hún hefur verið
meðritstjóri Lögbergs um mörg
ár, og verið aðal ritstjóri blaðs-
ins eftir að manni hennar brast
þrek til að starfa, og samhliða
því annaðist hún mann sinn með
prýði í veikindastríði hans.
Bræður Einars eru tveir á lífi,
Gísli Jónsson skáld og ritstjóri
Tímarits íslendinga í Vestur
heimi, og séra Sigurjón Jónsson
á íslandi. — D. Björnsson
AFMÆLI
Mrs. Anna A. Pétursson
Afmælisfagnaður fór fram s.l.
sunnudag, 7 júní, er haldið var
upp á 75 ára afmæli Mrs. Önnu
A. Pétursson. Veizluhaldið fór
fram að heimili dóttur hennar
og tengdasonar Mr. og Mrs. K.
O. Mackenzie, 311 Waverley St.
Börn hennar komu þar saman,
bæði austan frá Toronto og vest-
an frá hafi. Meðal þeirra voru
Mr. og Mrs. O. B. Petursson, frá
Toronto, Mr. og Mrs. T. A.
Arnason frá Minneapolis, Rögn-
valdur F. frá Victoria, B. C., og
Mr. ogMrs. S. Sigmundson frá
Vancouver. En Iheillaóskir voru
sendar frá Mr. og Mrs. S. G. Pet-
ursson og Mr. og Mrs. H. J.
Petursson í Toronto, sem gátu
ekki verið viðstödd. Börn henn-
ar sem búa hér í ibæ auk Mrs.
Mackenzie eru Petur B. Peturs-
son og séra Philip M. Petursson,
þeir og konur þeirra voru einnig
staddir á veizluhaldinu með hin-
um systkinunum. Að kvöldinu
komu nofekrir vinir inn á heim-
ili Mr. og Mrs. Mackenzie til
að óska Mrs. Petursson alls góðs
á afmælinu, og að drefeka með
henni kaffi sopa.
sóknar frá Churchill, Man. innan
tveggja ára.
Hér kvað ekki um kapphlaup
í geimförum að ræða við aðrar
þjóðir, heldur radar-rannsóknir
á heimsóknum óvina hingað.
PRINCE ALBERT BÆR
EIGNAST RADAR RANN-
SÓKNASTOFU
Frá Ottawa barst sú frétt fyrir
helgina, að opnuð hefði verið
radar-rannsóknarstofa í bænum
Prince Albert, er til starfs síns
taki með að senda rannsóknar-
ihnetti (rockets) upp um háloft-
in árið 1961. .
Starf þetta er hafið í þeim til-
gangi, ^5 vinna að stríðsvörnum
norðurhluta Vestur Álfunnar.
En um það er fullkomin sam-
vinna og vænleg af hálfu Banda-
ríkja og Canadastjórna.
Að störfum á þessari radar-
stoful í Prince Albert vinna
Bandaríkjamenn jafnframt því
sem Canadamenn vinna í sams-
konar stofnunum í Bandaríkjun-
um, t.d. í Millstone Laboratory í
gred við Boston—eftir |því er
þörf gerist.
Eisenhower Bandaríkjaforseti
sendi Diefenbaker árnaðar kveðj
ur út af opnun þessarar rannsókn
arstofu, er hann kvað hina beztu
fyrirboða um góða og heillavæn-
lega samvinnu þjóða beggja meg
in landamæranna.
Fyrsti hnötturinn (rocket),
gerður í Prince Albert verður
sendur upp í háloftin til rann-
J
The Western Canada Con-
ference of Unitarian and Other
Liberal Ghristian Women, held
their annual meeting on June
8th and 9th .1959.
The officers for 1959 are:
President Mrs. S. McDowell,
V. President Miss G. Sigurdson
Recording Sec. Mrs. G. Eyrikson
Corr. Sec. Mrs. P. M. Petursson
Financial sec. Mrs. E v. Renesse
Treasurer Mrs. N. K. Stevens
Counsellors: Mrs. S. E. Bjöm-
son, Miss Gerða Kristjansson,
Mrs. S. B. Stefansson.
Extension Chairman Miss Stef-
ania Sigurdsson, Arborg, Man.
Honourary Members
Mrs. Oddny Ásgeirsson, Wpg.,
Stjórnarráð Manitoba
HON. DUFF ROBLIN HON. GEORGE JOHNSON HON. ERRICK WILLIS
Premier of Manitoba v Minister of Health and Welfare Min. of Public Works
HON. JOHN THOMPSON
Min. of Labour
HON. STERLING R LYON HON. JOHN B. CARROLL
Attorney General Minister of Public Utilities
HON. GURNEY EVANS
Min. of Mines and Natural
Resources
HON. MARCEL BOULIC
Provincial Secretary
HON. STEWART E. McLEAN
Minister of Education
and Mrs. Maria Sigurdson, Win-
nipeg.
The Speakers at the lunchéons
were—Monday June 8th, Mrs. R.
E. Rasmussen, Director for Mani
toba Association for Retarded
Children. On Tuesday, June 9,
Mrs. F. M. Bastin, chairman of
the Committee of Elizabetlh Fry
—Jöhn Howard Society.
There were 35 guests and del-
egates attending.
Mrs. G. S. Eyrikson
INNLENDAR FRÉTTIR
FISKVEIÐI Á WIN-
NIPEG-VATNI
í blaðinu Winnpieg Tribune
getur þess s.l. föstudag, að fylk-
isstjórn Manitoba ®é að senda
vísindalið til að safna gögnum
að því hvernig hægt sé að halda
við fiskveiði á vötnum Mani-
toba.
Veiði þessi er komin mjög illa
og sama sem úr sögunni, ef á-
fram heldur, sem síðustu 10 til
15 árin.
Menn sáu veiðina fara þverr-
andi ár frá ári. En liberalstjórn
in og aðgerðir hennar manna
komu ekki að neinum notum.
Þurð veiðinnar er ef til vill
ofmikilli veiði mest að kenna.
Möskvastærð peta notuðum í
leyfisleysi, er oft nefnd sem
skaðræði, drepandi ungviðið.
Um aukningu ránfisks er einnig
talað.
En hverju sem þetta er að
kenna, er það góðsviti að Roblin
stjómin hefir þegar innan eins
árs á viðreisnarstarfi þessa
forna atvinnuvegar íslendinga,
sem annara, hafist.
CANADA HLÝTUR ARF
Duck Island heitir eyja í Ont-
ario-fylki. Keypti John F. Dulles
hana og notaði sem sumarbústað.
Er eyjan frumbylingsleg, en hin
skemtilegasta samt og einkum
fyrir þá mergð fuglategunda, er
þar hafast við. f erfðaskrá
Dulles, er Canada gefin eyjan.
Verður nafni hennar að líkind-
um breytt og hún kend við gef-
andann.
Ef hjarta þitt er viðkvæmt,
kemstu ekki .hjá kvöl og þraut.
Trúin flytur fjöll — villjinn
heil lönd.
Lítið réttlæti er oft betra en
stórt ranglæti
MIÐSUMARS SAMKOMA
SKANDINAVA 26., 27., og 28.
JÚNI, 1959 í VANCOUVER
Hinn dásamlega myndríki
skemtistaður Svíanna í Norður-
Vancouver, verður bráðlega opn-
aður fyrir hinn árlega miðsum-
ars fagnað skandinava, sem stofn
að er til af samkomunefnd þess-
ara þjóðarbrota.
Skemtiskráin hefst kl. 1:30
þann 26. júní, með söng og hljóð
færaslætti, þjóðdönsum sem allir
skemta sér svo vel við. Miðsum-
ars drottning verður þá einnig
krýnd sem valin verður úr þátt-
takendum hinna fimm skandinav
isku landa. Hliðið opnast kl.
11:00 og flutningsvagnar fara
þangað frá Hasting St. alla tíma
dagsins.
Síðarihluta laugardags verða
til reiðu allskonar skemtanir
fyrir börn. Að kvöldinu verða
hljómleikar og dans hefst kl.
9:30.
Föstudagskvöldið yerða alls-
konar skemtanir í danssalnum
fyrir alla sem vilja taka þátt í—
frá Noregi, Sviþjóð, Finnlandi,
Danmörku og íslandi. — Komið
og minnist heimalandsins.