Heimskringla - 08.07.1959, Síða 2

2. SfÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 8. og 15. JÚLÍ ’59
Híimskringk
(BtotMð ltH)
Kemui út i hrerjum miðvikudegi
Eigendur: THE VLKENG PRESS LTD.
ArUni'ton St. Winnipeg 3, Man. Canada Phone SPruee 4-C251
Verfl blaðaim er $3.00 árgangurinn, horgút fyrirfranx
411ar borganir sendist: THE VIKING PRESS LTD.
öll Yiðskiftabréf blaðinu aðlútandi sendist:
The Viking Preaa Limited, 868 Arlington St., Winnipeg 3
Ritstjóri: STKíAN KINARSSON
Utanáskrift til riutjórans:
KDITOR HEIMSKRINGLA, 868 ArUngton St. Winnipeg 3, Man.
HEIMSKRINGLA is published by THE VIKING PRESS LIMITED
and printed by VIKING PRINTERS
868 Arlington Sc, Wiaoipog 3, Maa r.anoda Phonc SPruce 4-6251
Anthonznd aa Second Claaa Maál—Pogt Ofilce DepU Ottawa
WINNIPEG 8. og 15. JÚLÍ ’59
JÓN KRISTINN OG LÁRA
VILHELMINA LAXDAL
25 ára giftingar afmæli, 4. júlí ’59
Þau hjón sem hér er minnst
áttu 25 ára giftingarafmæli 4.
jú'Ií, og í iþví tilefni efndu ætt-
ingjar Iþeirra og vinir til veglegr-
ar veizlu, sem fór fram á hinu
veglega heimili þeirra Árna og
Maju Eggertson, að 109 Hert-
ford Blvd., Tuxedo, Man. Nærri
100 manns sátu veizluna. Veizlu-
stjóri A. S. Eggertson, Q.C.,
flutti ávarp og var minni drukk-
ið í góm'sætu sherry. Bjarni
Egilsson bæjarstjóri á Gimli,
flutti þá minni brúðhjónanna og
afhenti þeim silver borðbúnað
(Silver Service), að gjöf frá ætt-
ingjum og vinum þeirra. Þá
mælti frú Marja Björnsson nokk
ur vel valin orð til brúðarinnar,
og afhenti henni blóm, sem vott
þakklætis, og virðingu frá vin-
um og vandamönnum fyrir alla
hennar góðvild og gestrisni auð-
sýnda öllum sem að garði báru á
liðnum árum. Ættingjar þeirra
beggja hafa ávalt verið boðnir
og velkomnir á heimili þeirra og
munu þeir ávalt minnast þeirra
frábæra heimilis og þeirrar alúð-
ar sem þeim var auðsýnd í öllu.
Þrjú efnileg börn þeirra hjóna
voru þarna viðstödd, og öldruð
móðir brúðarinnar, frú Krist-|
björg Isberg frá Baldur prýddi^
einnig þetta samsæti. Sá er þetta
ritar las upp frumort kvæði íi
minningu heiðursgestanna, og
voru að endingu bomar framj
rausnarlegar ikaffiveitingar og
öllum var gefið orðið. Var sam-
sætið mjög skemtilegt og lýsti
iþeim miklu vinsældum sem hjóní
in höfðu áunnið sér á liðnum ár-
um, og virðingu fyrir þeirraj
mannkostum og dugnaði í öllu
iþeirra starfi gegnum árin.
Eins og kunnugt er hefir Jón
gengt aðstoðar yfirkennarastöðu
á Kennaraskóla fylkisins í mörg
ár við prýðilegan orðstír. Hafa
þau bæði ávalt verið fús til þátt-
töku í íslenzkum félagsskap og
í mörg ár hefir Jón verið ein
stærsta driffjöðrin í íslendinga-
dagsnefnd okkar hér og er það
enn. Hefir hann verið bæði for-
seti nefndar og dagsins, en
lengst hefir hann gengt skrifara-
embættinu, sem er ef til vill erfið
asta hlutverkið, en fáir hefðu
gert það eins vel.
Að kvöldi var svo heimboð til
heiðursgestanna og í heildarsýn
verður þessi merkisdagur lengi í
minnum hafður þeirra sem tóku
þátt í veizluhaldinu.
S. E. Björnsson
TIL LÁRU VILHELMÍNU Og!
JÓNS KRISTINNS LAXDAL
á 25 ára giftingarafmæli þeirra
sameinuð í ættararfi,
örugg bæði og trú í starfi.
Trausta von og tryggðir batt
hann
trútt og kunni á ölluskil.
Þau kunnu vel að klifa í bratt-
ann;
en kapp með forsjá iþurfti til.
Landnám þeirra í Vesturvegi
varð því frægt, og gleymist eigi.
Hér var sviphrein saga landans
í sókn á glæstri menntabraut.
Öreigi og útlendingur
ósigrandi stóð í þraut.
Fósturlandsins frægð því jók
hann:
fleira gaf en af því tók hann.
Le'iðir þeirra ilágu saman;
ljós í dag er vegferð sú.
Vífið, sem hann valið hafði
var hans styrkur þá og nú.
Virðing, gæfa og gengi faldar
glæstri minning fjórðung aldar.
Júlidagur himinheiður
halli þeim að brjósti sér.
Starf og saga mætra manna
má ei gleymast framtíð hér.
Lifi drenglund, dáð í starfi
dyggð og kjarni í frónskum arfi!
S. E. Björnsson
FRÉTTIR FRA ISLANDI
4. júlí 1959
Júlímorgunn himinheiður
heilla forðum spáði þeim.
Ástarljóð á ungu sumri
yndi færði hjörtum tveim.
Áfram stefna örlög tíða,
ár sem straumur fram hjá líða.
í austri svipfríð sól var risin.
sumargróður moldin ól.
Eygðu hugir elskendanna
alt frá nýjum sjónarhól;
Sr. Ingólfur Ástmarsson
skipaður biskupsritari
Séra Ingólfur Ástmarsson á
Mosfelli í Grímsnesi hefur verið
skipaður biskupsritari frá 1. júlí.
Hinn nýi biskupsritari er 48
ára. Hann lauk guðfræðiprófi
1942, og var Iþá um sumarið vígð-
ur prestur til Staðarjþings í Stein
grímsfirði, en Ihefur verið prest-
ur á Mosfelli nokkur ár, Hann
annaðist um tíma kennslu í guð-
fræðideild Háskólans í forföll-
um Sigurbjörns Einarssonar
prófessors, sem kosirin hefur
verið biskup Íslands.
Séra Sveinn Víkingur sótti
fyrir nokkru um lausn frá em-
bætti ibiskupsritara, sem hann
hefur gegnt síðan 1942.
—Vísir 16. maí
ÓLAFUR B. BJÖRNSSON
LÁTINN
Olafur B. Björnsson, ritstjóri,
andaðist að heimili sínu, Mið-
teigi 2, föstudagskvöldið 15. þ.
m. Ólafur átti við vanheilsu að
stríða síðustu 9 mánuðina, sem
hann lifði og var langdvölum í
sjúkrahúsi.
Ólafur B. Björnsson var fjöl-
hæfur og stórhuga. Auk fjöl-
margra starfa, sem hann vann
fyrir bæ sinn, gaf hann út tíma-
ritið Akranes nærfellt í tvo ára-
tug>> og enginn hefur verið svo
stórhuga að stofnsetja prent-
smiðju á Akranesi sem hann. Og
eg Stygg. að um þriðjungur af
fyrsta bindi af sögu Akraness,
sem gefið var út fyrir nokkru,
væri algerlega glatað og gleymt,
ef Ólafur hefði ekki gerzt sjálf-
boðaliði á þessum vettvangi. —
Ólafur B. Björnsson var frum-
kvöðull að því, ásamt Bjama
skipstjóra Ólafssyni bróður sín-
um að hafnargerð var fyrst hafin
hér á Akranesi.
Ólafur var fæddur 6. júlí 1895
og því tæpra 64 ára, er hann lézt.
Hann lætur eftir sig konu, son
og dóttur, sem bæði eru gift, og
einá fósturdóttur.—Oddur
—Mbl. 20. maí
Gjöf Kjarvals
Hin veg'lega gjöf Jóhannesar
Kjarvals til byggingar Lista-
safns ríkisins er hinum mikla
meístara samboðin. Kjarval hef-
ur árum saman skotið sér undan
því, að byggt væri fyrir hann
sjálfan hús, þar sem ihann gæti
Ibúið og unnið að listaverkum
sínum og þau síðan geymzt um
aldur og ævi. í stað þess vill
hann safnbyggingu svo að sem
flestum listaverkum verði kom-
ið Iþar fyrir. Sú ákvörðun hans
verður ekki til þess að hans eig-j
in verk gleymist. Þó að Kjarval j
hefði ekki sýnt þessa óeigingirni
mundi málverkum hans ætíð
hafa verið tryggur heiðursvegg-
ur meðal hins bezta, sem íslenzk
ir listamenn í þessari grein hafa
gert. —Mbl.
Gunnar Gunnarsson hylltur
í Þjóðleikhúsinu 23. maí.
23. maí gengust Bandalag ís-
ilenzkra listamanna, Almenna
'bókafélagið, Helgafell og Land-
náma fyrir kynningu á verkum
Gunnars skálds Gunnarssonar í
Þjóðleikhúsinu í tilefni af sjöt-
ugsafmæli hans. Kynningin
hófst með ávarpi Bjarna Ben-
ediktssonar ritstjóra, sem flutti
skáldinu kveðju í nafni þeirra,
sem að kynningunni stóðu og af-
henti frú Franziscu, konu Gunn-
ars Gunnarssonar, gjöf frá all-
mörgum vinum hans. Hefur blað
ið fregnað, að gjöfin til þeirra
hjóna sé ferðalag til útlanda.
Þá tók til máls Steingrímur J.
Þorsteinsson prófessor og flutti
stuttan og fróðlegan fyrirlestur
um skáldið og verk hans, en að
því búnu hófst kynning á verk-!
um skáldsins. Andrés Björnsson
las kafla úr Borgarættinni, þá
las Lárus Pálsson úr Fjallkirkj-
unni og Þorsteinn Ö. Stephensen
úr Sálumessu. Loks var samlest-
ur úr Svartfugli og komu þar
fram leikararnir Helga Vatýs-
dóttir, Helgi Skúlason, Róbert
Arnfinnsson og Ævar Kvaran,
Síðasti liður kynningarinnar
var einiþáttungurinn Reiðarslag í
Iþýðingu Þorsteins Ö. Stephen-
sens. Leikstjóri var Lárus Páls-
son, en leikarar Guðbjörg Þor-
ibjargardóttir, Gísli Halldórsson,
Jón Aðils og Þorsteinn Ö. Steph
ensen, sem jafnframt var stjórn-
andi dagskrárinnar.
Að sýningu lokinni tók Þor-
kell Jóhannesson Háskólarektor
ti'l máls og flutti þakkir skálds-
ins, sem ekki gat verið viðstadd-
ur sökum sjúkleika. Bað hann
menn hylla Gunnar Gunnarsson
og var 'það gert af miklum inni-
leik. Kynningu Iþessari var vel
tekið og var augsýnilegt, að
menn skemmtu sér hið bezta.
Forsetahjónin voru viðstödd
kynninguna, sem var útvarpað.
—Mbl. 22. maí
HVER LÉT PRENTA Á
f SLENZKU 1530?
Björn Þorsteinsson sagnfræð
ingur hefur undanfarið dvalið í
Þýzkalandi og leitar nú í þýzk-
um skjalasöfnum að heimildum
um sögu íslands fyr á öldum.
Telur hann sig hafa fundið líkur
fyrir því að siglt hafi verið frá
fslandi til Ameríku á 15. öld á
undan Kólumbusi.
Ennfremur hefur hann fundið
heimildir um prentun á íslenzku
árið 1530.
í sambandi við úthlutun úr
hugvísindadeild vísinda s j ó ð s
hafði Þjóðviljinn tal af Bjarna
Vilhjálmssyni magister, og í sam
bandi við veitinguna ti] Björns
Þorsteinssonar sagnfræðings,
skýrði Bjarni frá því að Björn
teldi sig hafa fundið líkur fyrir
að sigit hefði verið á 15. öld frá
íslandi til Ameríku—áður en Kól
umbus fór sína nafnkunnu för.
Hér var þá danskur hiðstjóri,
Didrik Pining, sá er píningsvet-
ur og Píningsdómur eru við
kenndir. Hann var sjóliðsoringi
og myndi það sennilega hafa ver-
ið hann er sigldi til Ameríku.
Þá skýrði Bjarni frá því að
Björn Þorsteinsson hefði fundið
í Hamlborg, eftir hálfsmánaðar-
leit, bókun í illlæsilegri reikn-
ingsbók um greiðslu fyrir til-
raun með prentun á íslenzku.
Þetta er 20 árum áður en Nýja
testament Odds var prentað.
Talið er að rétt sé að Jón Ara-
son biskup hafi Ihaft prentverk,
þótt ekkert hafi varðveitzt sem í
iþví var prentað, nema sennilega
bænakver. Hvort greiðslan sem
fyrr getur hefur staðið í sam-
bandi við prentverk Jóns Ara-
sonar, eða hvort t.d. siðaskipta-
menn, eða aðrir, hafa verið þar
að undirbúa útgáf-u á íslenzku..
eða prentsmiðjukaup, er ekki
hgt að segja að svo komnu máli.
—Þjóðv. 24. maí
HRIFANDI SAGA UM
6GLEYMANLEGA EIGIN-
KONU
REBECCA
RAGNAR STEFANSSON
ÞÝDDI
Ben starði á hann. Andlit hans
bar þess engin merki að hann
iþekkti hann. Hann svaraði engu.
“Nei”, sagði Favell, “þú veitzt
hver eg er, er það ekki?”
Ben hélt áfram að snúa sjóhatt
inum í höndunum. “Hvað”? sagði
hann.
“Fáðu iþér vindling”, sagði Fa-
vell, og rétti kassann að honum.
Ben leit til Maxims og Franks.
“Allt í lagi”, sagði Maxim,
“taktu eins marga og þú vilt”.
Ben tók fjóra og stakk tveim
ur bak við hvort eyra. Svo stóð
hann og snéri höfuðfatinu á milli
handanna eins og áður.
“Þú veitzt hver eg er, er ekki
svo?” endurtók Favell. Og enn-
þá svaraði Benn engu. Julyan
hersihöfðingi gekk yfir til hans.
“Þú færð að fara heim aftur
eftir fáein augnablik, Ben”, sagði
hann. “Enginn ætlar að gera þér
nokkurt rnein. Við viljum aðeins
að þú svarir einni eða tveimur
spuringum. Þú þekkir herra Fa-
vell, gerirðu það ekki?”
í þetta sinn hrissti Ben Ihöf-
uðið. “Eg hefi aldrei séð hann”,
sagði hann.
“Láttu ekki eins og Ibölvað
fífl”, sagði Favell ruddalega; —
“þú veitzt að þú hefir séð mig
—Iþú hefir séð mig fara til húss-
ins fyrir ofan fjöruna, húss frú
de Winter. Þú hefir séð mig
þar, er það ekki?”
“Nei”, sagði Ben. “Eg sá aldrei
neinn”.
“Þú bölvaði hálfviti og lyg-
ari”, sagði Favell, “ætlarðu að
standa þarna og segja að þú haf-
ir aldrei séð mig, fyrir ári síðan,
ganga gegnum skóginn með frú
de Winter, og fara inn í húsið?
Stóðum við þig kannske ekki
einu sinni að því að njósna um
okkur gegnum gluggann?”
“Hvað?” sagði Ben.
“Frekar sannfærandi vitni”,
sagði Julyan kaldhæðnislega.
Favell snéri sér snögglega að
Ihonum. “Þetta er samsæri, allt
fyrirfram skipulagt”, sagði hann.
“Einhver hefir náð tökum á þess
um fábjána og mútað honum
líka. Eg get sagt þér að hann hef
ir séð mig mörgum einnum. —
Hérna. Mundi þetta skerpa minn
ið?” Hann fór ofan í vasa sinn
og dró upp veski. Hann hampaði
punds seðli framan í Ben. —
“Manstu nú hver eg er?” sagði
hann.
Ben hrissti höfuðið. “Eg hefi
aldrei séð hann”, sagði hann„ og
svo tók hann um handlegginn á
Frank. “Er hann ikominn til þess
að fara með mig á vitfirringa-
hælið?” sagði hann.
“Nei”, sagði Frank. “Nei, auð-
vitað ekki, Ben”.
“Eg vil ekki fara á vitfirringa-
hæli”, sagði Ben. “Þeir eru
grimmir við mann þar. Eg vil
vera heima. Eg hefi ekki gert
neitt.”
“Það er allt í lagi, Ben”, sagði
Julyan. “Það ætlar enginn að
setja þig á vitfirringahæli. Ertu
alveg viss um að iþú hefir aldrei
séð þennan mann áður?”
“Nei’, sagði Ben, “eg hefi
aldrei séð hann”.
“Þú manst eftir frú de Win-
ter, gerirðu það ekki?” sagði
Julyan.
s Ben leit efandi í áttina til
mín.
“Nei”, sagði Julyan. “Hina
frúna, sem var vön að fara til
hússins fyrir ofan fjöruna”.
“Hvað?” sagði Ben.
“Þú manst eftir frúnni sem
átti bátinn?”
Ben deplaði augunum. “Hún er
farin”, sagði hann.
“Já, við vitum það”, sagði Jul-
yan. “Hún var vön að fara í sigl
ingartúra á bátnum, var það
ekki? Varst þú niðri í fjörunni
þegar hún fór út á bátnum í síð-
asta sinni? Eitt kvöld fyrir
meira en tólf mánuðum síðan.
Þegar hún kom ekki til baka?”
Ben bögglaði saman sjóhattin
um sínum. Hann lieit á Frank,
og svo á Maxim. “Hvað”, sagði
hann.
“Þú varst þar, var ekki svo?
sagði Favell, og hallaði sér á-
fram. “Þú sást frú de Winter
koma ofan að ihúsinu, og bráð-
lega sástu herra de Winter líka.
Hann fór inn í ihúsið á eftir
BARGAIN
DAYS
o n t h e
FARIÐ 23., 24., og 25. JÚLÍ
Gilda 25 Daga
HRINGFERÐ FRÁ
WINNIPEG
1 Coaches Aðeins:
Til VICTORIA .... Þér sparið $28.30 $50.00
Til NANAIMO Þér sparið $28.30 $50.00
Þér sparið $28.30
tnrista svefnklefum
TTil VANCOrVFR $66.13 $21.25 $72.10
Til VICTORIA Þér sparið
Til NANAIMO Þér sparið $15.30 $68.65
Þér sparið $18.75
t Þegar greitt er tiirista svefnklefa
fargjald.
JÁRNBRAUTAFERÐ ER
ÓDÝRT FERÐALAG
Fullkomnar upplýsingar hjá
QoMcufoaMföajúfyc
WORLD'S MOST COMPLETE
TRANSPORTATION SYSTEM
VITURLEG UMHUGSUN
UM ÁFENGISNAUTN
á frídögum sínum
Góðir friðdagar auka umferð á þjóðvegum. Vanstiltir
og skeytingarlausir ökumenn eru hættulegir. Druknir
ökumenn auka á hættuna.
EF ÞÚ STJÓRNAR BÍL, DREKTU EKKI!
Strandirnar, bátar oe sund, eru hluti af sumarskemtun-
um. En áfengisneyzla þá, getur verið blandin. Hún
leiðir oft til druknunar.
EFLIÐ EKKI VÍN-NEYZLU!
Á hver ju sumri, spillir drykkjuskapur mikið skemtidög-
,unum. Virtu skemtun annara og skemtu sjálfum þér, án
Iþess að hafa í frami nokkuð sem til ama er. Heilbrigð
[skynsemi og kurteysi eru áríðandi á hvíldardögunum,
sem a öðrum tímum árs.
EYÐILEGIÐ EKKI HVÍLDARDAGANNA MEÐ
HUGSUNARLAUSRI ÁFENGISNEYZLU
One in a series presented in the public interest by the
MANITOBA COMMITTEE
onALCOHOL EDUCATION
Dcpartment of Education, Room 42,
Legielative Building, Winnipeg 1.

•a-7