Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 04.02.1890, Blaðsíða 3

ISTr. 10.
39
í>JÓÐVILJINiSr.
eða engu launa }>að. sem gert er í liennar I
Jiágu. Framtíð landsins verður vissulega f
<?kkí inikið glæsilegri fyrir það. }>ó að ferða- ;
kostnaður alþingismanna yrði fastákveðinn
með löguni fyrir livert liérað. 1 luezta ,
lagi mætti kannske stöku sinnum draga við .
þingnienn 100—200 kr.
Nei, • þá er hitt réttara, að sýna ekki j
þingmönnuin jafn sniáinuualegt og þýðing-
arlaust vautraust, en vera heldur harður í j
liorn að taka, ef þeir ekki fylgja niáluin !
voruni í þjóðlega og farsæla stefnu fyrir
fósturjörðina. T.
LAND8B ANKINN,
II.
En stofnun útibúanna og stjórn þeirra I
hefir töluverðan kostnað og fyrirhöfn fyrir j
bankann í för með sér. J>ess var ekki að
vænta, að bankinn setti þau á fót allra
fyrstu árin, meðan hann vantaði bæði ald-
ur, reynslu og fé; en eius og hagur bank-
ans er nú orðinn, geta landsmenn vænt
þess, að ekki líði langt úr þessu þangað
til að hann stofnar útibú, að miimsta kosti
á einhverjuni einum hinna þriggja staða
er tilnefndir eru í bankalögunum. Bank-
anura hefir aukizt svo bolmagn þessi fáu
ár, sem hann hetír staðið, þar sem hann
leggur árlega upp of fjár, að landsmenn
ciga meira að segja heimting á, að hann
geri allt. setn lögin fyrirskipa, til að greiða
fyrir peningaviðskiptum landsmanna. Banka-
stjörninni og landshöfðingja má vera það
full-ljóst, að bankinn var ekki stofnaður af
landsfó til að natla saman fó einungis fyrir
sjálfan sig, og liggja eins og ormur á gulli
sínu suður í Reykjavík. Bankastjóritín má
því ekki eingöngu eða mest hugsa um að
bankinn raki sem mestu fó saman, heldur
líka, hvernig hann megi koma landsmönn-
um að sem mestum og beztum notum, en
til þess horfir að ininni ætlun fátt freniur,
en stofnun útibúa. Eins og samgöngum er
enn háttað hjá oss, nui margur lánpurii
Vera án pettíngaláns, hversu mjög sem hon-
Uni liggur á pví, og hve ntíklar tryggingar
sem hann heíir fram að bjóða, pótt þessi
bankí só í Reykjavík, þegar þar við bæt-
ist líka, auk fjarlægðarinnar, allir þeir erf-
iðleikar og torfærur, sem bankastjórnin hefir
Itíngað til lagt á leið þeirra lántakenda,
seni ekki eru svo heppnir að vera húsettir
i Jieykjavik.
sé. að pingið í sumar hcfir skorað á
landshöfðingja að hlutast til um ýinsar um-
bætur á bankanum, og þar á raeðal að
útibú yrðu stofuuð sein allra fyrst, svo að
okki hefir þotta þiug fremur en stjórnin
og þingið 1885 séð ómögulegleikann á
framkvæmd 9. gr. bankalaganna, Eg tel
vist að landsliöfðingi hafi snúizt vel* við
þessum áskorunum, og vindi bráðan bug
að þeim endurbótum, er þær fara fram á
að gerðar sóu. J>egar eg las tillögur þings-
ins, rak niig í rogastans á þvi, að bankinn
skuli enn ekki vera kominn í samband við
einn einasta banka í útlöndum, það virðist
þó ekki vera svo útláta- eða áliættu-mikið,
eu ómetanlegt hagræði fyrir allmarga. Að
ábyrgðarmenn sjálfskuldarábyrgarlána sknli
vera búsettir í Reykjavík eða í grennd við
liana, og eins, að taka ekki trygging í liús-
um utan Reykjavíkur gilda, eru svo hneyksl-
anleg ákvæði í reglugjörð bankans, að vænta
má, að þau verði bráðlega burt numin
þegar útibú eru stofnuð, eru slík ákvæði
sjálfi'allin.
|>að er vonandi, að eptir því sem bank-
inn blómgast, þá liverfi sá makindabragur,
er liingað til hefir virzt vera á stjörn hans,
en íjör, útsjón og framtakssemi hjá stjórn-
inni hjálpist að til að gera þessa þörfn
stofnun að uppsprettn velmegunar og fram-
fara fyrir land og lýð. Fyr fullnægir bank-
inn ckki tilgangi sínum, og er það ábyrgð-
arhluti þeirra, seiu honum stjdrna.
r,—n.
SPARISJÓÐURINN Á ÍSAFIRÐI.
Hr. ritstjóri!
J>ór liafið i 9, nr. skýrt frá að lieyrzt liafi,
að stærrí verzlanirnar á lsafirði eigi öðrum
og betri kjörnm að sæta lijá sparisjóðnuin
á ísafirði, en vér bæpdur og búalið, sem
þó munuin ojga ekki lítið af fé því, sem
sjóðurinn vill gæða verzlunununi með;
mér þótti vænt um þessa yðar upplýsingu,
því að við það skýrðist fvrir mór, hvers
vegna e i n t ó m u m verzlunarmönmim hefir
veríð troðið inn í tölu ábyrgðarmnnna sjóðs-
ilis á sejnní árum i hvert skipti sem ein-
hver eldri ábyrgðarmanna hefir frá farið.
*) Að því er oss er kunnugt, tók lands-
höfðingi ekkert sérlega yel í þessa til-
lögu þingsins, einkum andæ}>ti hann
litibústillögunni, en ekki af þeim á-
stæðum, sem n. -r. tekur frain í grein
sinní, heldur kostnaðarins vegna, en
þejrri viðbáru var hrundið í umræð-
unum, enda bélt landshöfðingi henni
ekki til streitu.
Eg var að velta þvi fyrir mér, hvernig gæti
á því staðið, að verzlunarmenn á Isafiiði
væru alltaf álitnir áreiðanlegri, en t. d. alþm.
Sig. Stefánsson og ýmsir aðrir efuabændur
og embættismenn hér nærendis; en mi skil
eg. að þeir siðast nefndu hafa ekki verið á-
litnir eins þarfir liðir í tilvöldu keðjunni.
J>að er verst, hvað þeir tóra lengi þessar
| fáu bændahræður, sum enn eru í ábyrgðav-
manna tölu, því að annars gætum vér innan
skamms fengið bókhaldarana og alla brenni-
vínsaftapparana sem ábyrgðar- og umráða-
menn sparisjóðsins. Einn með
5 af luindraði.
BÓKAFREGrN.
E 1 d i n g , söguleg skáldsaga frá 10. öld,
eptir frú T o r f h i 1 d i J>. H o 1 m, er
nýlega útkomin frá prentsmiðju Sigfúsar
Eymundssonar 1 Reykjavík, og kostar 5
kr. — Um þetta mikla ritsmiði mun „J>jóð-
viljinn" segja álit sitt innan skamms.
YIÐAUKABLAÐ, bið þriðja með
þessum árgangi, kemur út 12. febr., og
ræðir, eins og tvö fyrri viðaukablöðin mest
megnis stjórnarskrármálið. Frá alþingism.
séra Sigurði Stefánssyni flytur það ýtarlegt
svar upp á þvafitingsgreinnr „ þjnðólfs“, á-
lit „Bónda í Dölum“ uin „fundeyðsluna“
og kosningu J>jóðvinafélagsstjórnarinnar in.fi.
TÍÐINDI,
Pósturinn, sem hingað kom loks 27.
jan., fiutti þessar fregnir helztar; Lands-
bankinn færði við áramótin útlánsrent-
una niður í fjórar og einn þriðja kr. af
liundr. og innlagsrentuna niður í þrjár og
J einn þriðja kr. af hundruði. — Makinda-
legt þótti það í meira lagi, er bankastjórn-
in auglýsti, að hún lokaði bankanum frá
23. des. til 4. jan., meðan verið væri að
reikna út vexti; eptir sömu reglu ættu
aðrir embættismenn að loka kontórum sín-
um um tiltekinn tima, meðan þeir eru að
í semja skýrslur sinar og reikninga! —
: S 1 y s f a r i r fréttust af Suðurlandi, að
J maður varð úti milli Hafnarfjarðar ogYatns-
leysu 12. des., og skipið „Marie“, eign
dánarbús Jóns Gruðmundssonar í Flatey
strandaði á Seltjarnarnesi 6. des., en meim
| komust allir af. — Af m á 1 a fe r 1 u m
j var tíðræddast um dóm þann. er gengið
liafði í landsyfirdómi yfir J>orleif ritstjóra
Jónsson 9. cles.; hann dæmdur 80 kr.
sekt og málskostnað fyrir ærumeiðingar um
í amtsráðið nyrðra, er lianu vitti hlutseini
| þess í héraðamálum, og það maklega, að
J mörgum þótti. — Hléskögaskólan-
| u m hafði landshöfðingi synjað um styik
' þann, er honum var ánafnaður á fjárlög-
j unuin, með því að aðsókn að skóla þessuni
J hafði verið svo fjarska lítil, einn einasti
j námspiltur að staðaldri næst umliðið skóla-
! ár, — Mannalát spurðust þessi; Seint
j í nóv, f, á., dó Guðmundur Ólafsson á
1 Fitjum í Skoradal, fæddur 6. april 1824;
Ritstj,