Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 10.10.1890, Blaðsíða 3

Nr. 3.
Í>JÓÐYILJINN-
11
3. í Dýrafirði:
Guðniundur Eggertsson í Haukadal,
Steinn Kristjánsson 1 Hvainrai.
Guðraundur Nathanaelsson á Kirkju-
4. í Önundarfirði: bóli.
Guðm. Eiriksson á f>orfinnsstöðum,
Jón Guðraundsson á Grafargili,
Bóas Guðlaugsson á Yeðrará.
5. 1 Bolungarvík:
Hálfdán Örnólfsson,
Jón Ebenezersson,
Jón Jónsson Thorsteinsen,
Kristján Halldórsson,
Jóliann Bjarnason á Gili.
G. í Hnifsdal:
Pétur Oddsson.
Guðin. Sveitisson,
Hannes Jónsson,
Vilhjálntur Pálsson,
Jónas J>orvarðarson.
7. í Iteykjarfirði:
Jakob Thorarensen,
Ólafur J. Thorarensen,
Böðvar Evjólfsson í Arnesi.
Eg ber fullt traust til pessara nefnda,
að pær vinni að pví, sem okkur talaðist til,
og geti pannig orðið til pess að koina
xniklu góðu til leiðar.
Að svo stöddu fæst eg ekki um ætlun-
arverk bjargrdða, en bið míns tíma, og
vona, að árið 1891 beri pess ljósan vott,
að ferð mín á pessu sumri hafi ekki verið
árangurslaus.
Stað, 25. sept. 1890.
Oddur Y. Gíslason.
STAFRÓFSKYEKIN.
—:o:—:o:o:o:—:o:—-
„Lesturinn getur ekki orðið góður, nema
framburður stafehljóðanna sé réttur“, segir
Jón Jx'irarinsson í fyrsta ári tímaritsins
um uppeldi og menntamál. J>eim, sem
lesið hafa stafrófskver H. Kr. Friðriks-
sonai-, Valdimars Asmundssonar og Jóns
Ólafssonar, hlýtur að vera minnisstætt, að
á undan ng og nk eru ritaðir áherzlulaus-
ir raddstafir; pannig rita pessir menn:
langur hanki, drengur penkir,
pvingun, hinkrar, pungur hlunkur,
p y n g s 1 a - d y n k u r, 1 ö n g u m p ö n k n m ;
en framburður pessara orða er: 1 á n g u r
li á n k i, d r e i n g u r p e i n k i r, p v í n g u n,
h í n k r a r, p ú n g u r h 1 ú n k u r, p ý n g s 1 a-
dýnkur, laungum paunkum, og svona
ritaði Svb. Egilsen pað jafnan. Hvort
í'éttara er eptir byggingu málsins læt eg
ósagt, en pað get eg borið um eptir minni
reynslu, að ólíkt fljótari eru börn að læra
að bera fram pessi atkvæði og orð eptir
stafsetningu Egilsens en hinna.
Mér getur ekki skilizt, að nauðsvn sé að
rita pessi og peim lik orð jafn fjarri fram-
burði og gjört *er í áðurnefndum stafrófs-
kverum, og mér finnst pað að eins vera
til tafar fyrir börnin. J>egar pau eldast
og menntast, ætti peim að vera mun hægra
að temja sér að rita t. d. u og i á undan
ng og nk, ef pess endilega pykir purfa,
heldur en í fvrstu byrjun námsins að hafa
hugfast að i-ið á að bera fram sem í og j
u-ið sem ú i pessum og peim líkum orðum.
Uppástunga dr. Olsens. um að sleppa
y, ý og z úr ritmáli voru, tel eg ágæta; x
held eg jafnvel að megi missa sig líka.
Fyrir allan almenning er mikið í pað varið
að lestrar- og réttritunar-nám sé sem auð-
veldast. Málfræðingar og aðrir. sem mennta-
veginn ganga, geta eins eptir sem áður
haldið pessum stöfuin í náinsbókum sínum ;
mynd peirra eða uppruni orða, sem peir
einkum eiga að benda á, gleymdist vart
pótt ekki væru peir hafðir í stafrófskver-
um eða öðrum alpýðubókum.
Að öðru leyti held eg að stafrófskverin j
gætu verið styttri og ódýrari handa börn-
um; til að læra að pekkja stafina k og
að lesa helztu atkvæðin, til pess myndi
nægja 7—8 blöð, sem aldrei kostuðu yfir
10 aura; en pá pyrftu líka leskaflar og
sögur, um greinarmerki, skammstafanir og
fleira að vera k sérstöku kveri, enda væri
pað og hentugra, pví mörg börn eru búin
að eyðileggja 25-aura eða 40-aura kverin,
pegar pau eru orðin æfð i atkvæðunum,
og verður pví að kaupa peim annað staf-
rðfskver til lestraræfingarinnar.
F a ð i r.
ÍSLENDINGAR í YESTURHEIMI.
—o—:o:—o—
íslendingar í Yesturheimi hafa komið
sér saman um að halda einu sinni á ári
hátíðisdag, er peir nefna „íslendingadag11,
og var hátíð sú haldin í fyrsta skipti í
ár 2. ágúst í Winnipegbæ, en dagsins einn-
ig minnzt í sumum nýlendunum.
í Winnipeg fóru íslendingar, konur og
karlar, nálægt 1500 talsins í prósessíu til
hátíðastaðarins í „Yictoria gardens“, og
fluttu par ræður: séra Jón Bjarnason fyr-
ir minni Ameríku, Jón Ólafsson fyrir ís-
lands m’-nni, Eggert Jóhannsson fyrir minni
ýmsra canadiskra höfðingja, er boðnir
liöfðu verið til að vera viðstaddir hátíða-
haldið; fyrir minni Vestur-Islendinga mælti
Einar Hjörleifsson og enn mælti Jón ÓI-
afsson fyrir minni kvenna; kvæði voru
sungin fyrir flestuin minnunum, og ýmsir
af gestunum mæltu hlýjum orðum til ís-
lendinga í Canada, er peir töldu með nýt-
ustu innflytjendum og hvöttu pá til að
samlaga pjóðerni sitt sem fyrst hinu cana-
diska; meðal annars stakk einn ræðuinað-
urinn upp á pví í spaugi, að íslenzkir yrig-
issveinar tækju sér canadiskar yngismevjar
fyrir eiginkouur. og að Canadamenn litu
aptur til íslenzku stúlknanna.
Yið hátíðishald petta höfðu íslendingar
i fyrsta skipti nýtt merki. er peir hafa
upp tekið; pað er heiðblár feldur og í
miðju stór hvit fimm-blaða stjarna; en í
efra horninu er rauður ferhyrndur feldur
með hvitum krossi, er tákuaskal samband
Islands við Danmörku.
Svo er að sjá af parlendum blöðum,
sem öðrum parlendum mönnum lrafi fund-
izt mikið til um hátiðahald petta, og hafi
vegur Islendinga í Vesturheimi vaxið tölu-
vert.
Haglél gjörði töluverðar skevnmdir í byrj-
un ágústmánaðar í Manitobafylki, og er
talið, að haglið hafi gjöreytt 31 851 hveiti-
ekru, 8404 hafraekrur og 1180 ekrur af
byggi.
Látinn er sagður Jón Ólafsson fráHorn-
stöðum í Dalasýslu, er fyrir fáum árum
hafði flutttil Yesturheims; Jón pótti hepp-
inn við lækningar bæði hér á landi og vestra.
HYAÐ E R AÐ FRETTA?
—o—:o:o:o:—o—•
VERÐLAUN af styrktarsjóði
Kristjáns konungs IX. hafa í
ár hlotið: ekkjan Guðrún Sigurðardóttir í
Eyvík í Arnessýslu og Hjálmar bóndi Her-
mannsson á Brekku í Suður-Múlasýslu,
140 kr. hvort peirra.
SEDIL-FÖLSUN. Maður að nafni
Snorri Stefánsson úr Mýrasýslu hefir ný-
lega í Revkjavík orðið uppvis að pví, að
hafa falsað bankaseðil; sagt er, að seðill-
inn hafi verið mjög illa gjörður, svo að
varla hafi verið hægt að glæpast á honum;
seðlinum reyndi Snorri að koiua út i einni
bakarabúðinni í Reykjavík, en tókst ekki;
var Snorri síðan settur í varðhald og með
g kk eptir nokkrar vifilengjur.
SÝSLUMAÐUR S t e f án B j ar n-
arson liefir 10. se]>t. fengið lausn frá
sýslumannsembætti í Arnessýslu með eptir-
launum frá 1. nóv. p. á. að telja.
MÁ LFÆRSLUM AN N S-SÝ S L A NIN NI