Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 08.11.1890, Síða 4

24 ________ftJtfPTTffjYyfr.__________________________ Nr. 6—7
með öðrum orðum: hafi tapað á hentii
100 pC. í gulli, og að hin sama verði nið-
urstaðatí í hvert skipti, er á sama hátt
verði farið með liest lians*).
Finanzlega fram sett stendur petta dremi
pannig af sér (virði hestsins eða 200 kr,
kemur í stað orðsins ..hestur): þegar A,
B eða C hafði selt hestinn 11. hafði Hall-
dór tapað eign sinni .... 200 kr.
Fyrir pessa t ö p u ð u eign verður
liann að horga í gtilli , , , ■ 200 —
og frer hana ekki fyrri en petta el- —
greitt. Tap Iians alls er pví . 400 —
on pegar gullandvirðið er greitt
fær hann aptur hestinn, eign w'na 200 —
og pessi fengur hans. dreginn frá -
tapinu, leifir.................... 200 —
J»að er að segj.a, prer 200 kr. i
gulli sem Halldór leysti h,*st sinn inn fvrir,
og hann hefir tapuð alveg í hendur R-s;
tapið á eigin eign Halldórs er pví, eins
og hver lifandi m.aður sér 100 ]>C. í gulli.
J>eir, sein fróðleikur er að sjá, hvernig ó-
ráðvandar sálir skyggna sig (spegla sig) i
rithretti nianna, heri petta diemi mitt sain-
»n við véladreini Halldórs, og segi niér síð-
an, livað peir hugsa tnn ráðvendni banka-
féhirðisins í Reykjavik.
Skoðum uú, hvernig hests-dremið kemur
lieim við seðla lándssjóðs. það segir sig
sjálft, að pessi samliking eins og samlik-
ingar vfir liöfuð, nær heim, og á að ná
lieim, að eins til h ö f u ð a t r i ð i s i n s
— „taps“, skaða landssjóðs.
Stjórn Islands er fjárhaldsmaður lands-
sjóðs, Hún hefir útvegað landssjóði lög-
*) Eg varð pess vfs á íslandi í sumar,
að stöku menn héldu, að landssjóður gæti
ekki tapað á seðlakaupunum úr ríkissjóði
af pví, að hann hefði sjálfur aldrei keypt
seðlatia upphaflega, svo peir vreru svo sem
ekki nein eiginleg eign hans! þetta er al-
veg hið sama eins og að segja, að sá seni
erft hefir t, d, 1000 kr, i fríðu liann tapi
eiginlega engu pó hann borgi fyrir arfahlut
sinn 1000 kr, í gulli, pegur hann tekur við
lionum. af pví hann liafi aldrei keypt hann
eða gefið neitt Út fyrir haun! Menn fóru
reyndar ofan af pessu aptur, en pað sýnir
á hvaða rjngulreið hugmyndjr manna um
fínanzlegar grundvallaneglur geta verið, A
engu v«rð eg pó eins liissa eins og pví, er
ónefndur alpiiigismaður fór að jagstagast
við hrendur og mig uin pað, að eign inauns,
pegar ha«u hefði Jánað ha«a út gegn veði,
Vferi ekkj eign hans lengur, lieldur retti
liann bara veðið! J! Eg gat ekkj annað en
gengið burt og beðið fyrir pví landi, sem
ú svo samvfekuluus flón fynr fulltrúa.
mætan bréfgangeyri fyrir eitthvað einn
tuttugasta og fimmta af ákvreðisverði hans,
500 000 kr. fyrir eitthvað 20 ÓÓO kr. (Ák-
tiv, eða vinnandi p. e. grreðándi eign, veið-
ur pessi bréflegi lögevrir pá fyrst, erhatin
er kominn á Veltu), tandssj'iðuf á seðla
sína með alveg sama rétti og Halldól- átti
hestinn; peir eru honitln eiiis glögglega
merktir og nokkur hestur eða önnur skepna
getur verið eiganda : pví á hverjum seðli
stendur markiðl ,,útgefinn samkvivnit lög*-
tun lð. sept, Í80ö“ ög pitú lög tílskilja
að lahdssjóðnr VelðÍ að „lejna til slú hitia
útgefnu seðla gegn fullu itkvreðisverði" peg-
ar peir falla. Landss]óður lánar nú A,
gogn veði, einhverja ujipliæð seðla (eins
og Halldór lánaði A hestinn). A fer ineð
lánið eins og fullveðja maður, sem hefir
fulla ábyrgð á pyí og pví fullan nota-rétt
pess. Hann getur Iánað pað út ajítureða
varið pví í parfir sínar á hvern lielzt hátt
sem hoiiuin sýnist; en löglega að eins
pó með pví múti, að pau lög sé eigi rofin
„samkvremt“ hverjum seðlarnir eru „gefnir
út“. Láni A-s dreitir nú viðskiptapörf
hans á ýmsar hendur til B, C, I), o. s. frv. ,
i Nú keniur hver pessara sem vera vill, segj-
j um D, tíl ríkisp.'stmeistara í Reykjavík og
! selur ríkissjóði t. d........... 2000 kr.
af pessu htni gegn ávísun sem
1 ríkissjóður nndirgengst að borga
iit í rikismynt í Höfn, Nú liefir
D ólöglega selt pessa seðla út úr
])eningnnmikaði ísiands alveg yfir
í útlendan peninganiarkað. J>eir
eru ísbmds markaði a ð e i 1 í f u
glataðir, nema einhver leysi pá inn
í liann aptur fyrir ríkislögeyri,
danska mynt. Ríkissjóður sér,
hverjum eign pessi er merkt, og
segir vinnumanni sínum, póst-
meistaranum, að fara með hana
aptur til eiganda. Fjárhaldsmuð-
ur landssjóðs lretnr iiann kaupa
inn óskilaféð fyrir gull , , . 2000 — j
Og pá fyrst, pegar pessi borgun
er v i s s orðin, fyr eða síðar*),
og Umdssjóður heflr tapað breði
eign si«ni og eignar ákvæðis- ——“—
V e r ð i , eða................. 4000 —
Flyt 4000 — !
*) J»eir sem retla að pað gjorj ei«hver« j
leyndanlómsfullan mun í pessu atriði, að |
! landssjóður nýtur seðlanna stu«d«m Jö«g«
áður en hann borgar pá, vita ekki, að pejr
| eru að tala án pess úð vita sitt; núk;i«di j
ráð!
ÍMuttar 4000 —■
losnar eignín sjálf út úr ríkissjóði
og kemúr heiiii í landssjóð og frer
liánn piinníg Úptúr seðla sína . 2000 —i>
13n „tap" tíans í gulli er 100---------—
pC. eða....................... 2000 kr.
eitis Og hezt sést á pví, að ef
seðlar pessir hefðu komið inn á loglegan
h'tt, svo sem greiðsla U]>]> I skyldir Og
skatta landsmimna, pá liefi'í limdssjöðn’t*
átt breði seðlaha, 2000 kt'. Og glillið, 2000
kr. p. e. 4000 kr. í innsta'ðu sinni,
J>egar Halidór segir um petta dremi,
j sem lumn sjálfur falsar í „Heimskringhi“,
„að aldiei linfi nokknr maður i nokkrtt
landi nokkuin tíma búið til svona rangt
dremi“, pá eiga orðin við bans eigin fölsun
og eiga par satt og rétt heimn. M i n
d re m i e r ó h re 11 a ð b e r a u n d i f
a 11 a r á ð v a n d a f í n a n z m e n ii
h e i m s i n s. En klíkunnar röksemdir og
dremi — pað er Ijóta hjöríin að verða að
senda út á almenna fi'nanz-gripn.sýningu,
og fyrir dóm peirra manna, sem vita livað
fínanz pýðir.
Sanninrela skal hún pó njóta kl ku-skömm-
in! Halldór er nú auðsrelega búinn að
srettast á pað, að eg liafi simnað i „Heims-
kringlu“ (l.maí, p. á.) að pað sé „hauga-
lygi“, að landssjóður gefi út póstávís-
anirnar, sem hann barði fnnn í langri rit-
gjörð í „Lögbergi" 12. marz, p. á.; pví nú
nefnir hann pað mál engu orði lengur*).
J>etta er nú inikill árangur, pví par með
er alveg fótum kippt undan andskotuin
mínum og málinu vikið yfir á beinan og
einfaldan rekspöl. J»vi nú er sæzt á pað,
að pað sé ríkispóstsjóður f Reykja-
vík, sem gefur út ávísanirnar og tekur við
seðihmdvirði peirra. En par með er pað
gefið, að landssjóður k a u p i aptuv seðiL
andvirði petta fyrir gull úr útle«dum
ríkissjóði. Og par með hlýtnr hvað nð
reka annað beint eptir röksemdúW mínum
í „Heimskringlu“; pá blasjr lögleysau við,
að r í k i s s j ó ð u r skulj innleysa pann
gjaldeyri, sem ó g j a 1 d g e n g u r ey í
hann, og honum pvj er einskisívirði;
— gjaldeyri, sem ejhjr lögum er ó i n n-.
loysanleguy | landssýóð sjálfan! jMeð
pessu pegjandi, ueydda, sampykki hefif
*) Enda get eg frætt kh'kuna á pví,
að i pessu ntriði, var henni einn kostur
nauðugur. Hver einasti maður á Islandj
sem eg pekki og lesið hefir svar mitt í
„Hmskr.“ vottar, að í pvi efni hafi e™
gjört enda á gllri prætu,